به گزارش خبرگزاری ایمنا، با افزایش میانگین سنی جمعیت در بسیاری از کشورها، بیماریهایی مانند آرتروز زانو نیز شیوع بیشتری پیدا کرده است و آرتروز زانو بیشتر در افراد بالای ۷۰ سال دیده میشود و بهعنوان یکی از چالشهای مهم سلامت عمومی در دوران سالمندی شناخته میشود و نیازمند توجه ویژه از سوی نظامهای درمانی است.
آرتروز زانو به طور معمول نتیجه ترکیب چندین عامل خطر است که این عوامل شامل سبک زندگی، ژنتیک، وزن بدن و نوع فعالیتهای روزانه میشود و هرچه تعداد این عوامل در زندگی یک فرد بیشتر باشد، احتمال ابتلای او به آرتروز نیز افزایش مییابد و از همین رو، پیشگیری نیازمند رویکردی چندجانبه است.
یکی از عوامل مهم در بروز آرتروز زانو، کیفیت کلاژن موجود در غضروف است؛ برخی افراد بهطور ژنتیکی دارای غضروفهایی با مقاومت کمتر هستند که سریعتر دچار ساییدگی میشوند و این موضوع نشان میدهد که پیشگیری از آرتروز تنها به سبک زندگی محدود نمیشود و زمینههای ژنتیکی نیز نقش مهمی دارد.
نوع شغل و میزان استفاده از زانوها در طول روز، تأثیر مستقیمی بر سلامت مفاصل دارد و افرادی که در مشاغل فیزیکی سنگین فعالیت دارند یا بهطور مداوم در حالت نشسته یا ایستاده هستند، بیشتر در معرض آسیبهای مفصلی قرار میگیرند و رعایت اصول ارگونومی در محیط کار میتواند نقش پیشگیرانه داشته باشد.
افزایش درصد ابتلای افراد به آرتروز زانو در سن ۷۰ تا ۸۰ سالگی / ژنتیک در آرتروز زانو مؤثر است؟
حسین اکبری اقدم، متخصص ارتوپدی و فلوشیپ جراحی زانو در گفتوگو با خبرنگار ایمنا با بیان اینکه سن جمعیت رو به افزایش است و به همین دلیل، نسبت به مدت زمان قبل، موارد ابتلای بیشتری به آرتروز زانو دیده میشود، اظهار کرد: مهمترین عامل مؤثر. در بروز آرتروز زانو، افزایش سن است و در سنین ۷۰ تا ۸۰ سالگی، درصدی بالاتری از افراد با این مشکل درگیر میشوند.
وی با بیان اینکه علت دقیق و شاخصی برای ابتلای افراد به آرتروز زانو هنوز مشخص نشده است، افزود: به طور کلی، ترکیب چندین عوامل منجر به آرتروز زانو میشود که هرچه تعداد عوامل ترکیب شده برای شرایط یک فرد بیشتر باشد، احتمال ابتلای او به این مشکل نیز بیشتر میشود و به این عوامل، عوامل خطر گفته میشود.
متخصص ارتوپدی و فلوشیپ جراحی زانو با بیان اینکه آرتروز زانو در واقع ساییدگی زانو است که با افزایش سن این میزان ساییدگی بیشتر میشود، تصریح کرد: ژنتیک از جمله دیگر عوامل مؤثر در بروز آرتروز زانو به شمار میرود و در برخی افراد، کلاژن موجود در غضروف، سریعتر ساییده میشود و در واقع کیفیت کلاژن موجود در غضروف افراد، در احتمال بروز آرتروز زانو مؤثر است.
زنان بیشتر به آرتروز زانو مبتلا میشوند یا مردان؟ / چاقی و اضافه وزن؛ عاملی مؤثر بر بروز آرتروز زانو
اکبری اقدم با بیان اینکه شرایط کاری افراد از جمله دیگر عوامل تأثیرگذار بر ابتلای افراد به آرتروز زانو است، ادامه داد: فردی که بیشتر از زانوی خود استفاده میکند، بیشتر در معرض آسیب قرار میگیرد و یکی از مهمترین عوامل آرتروز زانو، چاقی و اضافه وزن به شمار میرود که در جوامع مدرن امروز، معضل چاقی بیشتر از قبل دیده میشود.
وی با بیان اینکه زنان بیشتر درگیر آرتروز زانو میشوند که یکی از علل این موضوع، هورمونها است، گفت: زنان تا ۵۰ سالگی امنیتی در مقابل آرتروز زانو دارند و پس از این سن، باید بیشتر مراقب باشند و باید توجه داشته باشند که تا پیش از این سن، باید از انجام فعالیتهای سنگین که متناسب با آناتومی آنها نیست، پرهیز کنند.
متخصص ارتوپدی و فلوشیپ جراحی زانو با بیان اینکه انجام ورزشهای سبک از جمله عوامل مهم و مؤثر به منظور پیشگیری از آرتروز زانو به ویژه برای زنان به شمار میرود، اضافه کرد: در دوران بارداری، با توجه به شرایط و افزایش وزن، فشار بیشتری به کمر و زانوی مادر باردار وارد میشود که این موضوع بیشتر عضلات را درگیر میکند و انجام ورزشهای سبک با مشورت پزشک در این دوران، بهترین توصیه است.
اضافه وزن یکی از مهمترین عوامل تشدیدکننده آرتروز زانو است، چراکه وزن زیاد فشار مضاعفی بر مفاصل وارد و روند ساییدگی غضروف را تسریع میکند و در جوامع مدرن که چاقی به یک معضل رایج تبدیل شده است، کنترل وزن بهعنوان یک راهکار پیشگیرانه حیاتی تلقی میشود.
زنان بهدلیل تفاوتهای هورمونی و آناتومی بدن، بیشتر از مردان در معرض آرتروز زانو قرار دارند، تا سن ۵۰ سالگی، هورمونهای زنانه نقش محافظتی دارند، اما پس از این سن، این محافظت کاهش مییابد و زنان باید از سنین پایینتر مراقبتهای ویژهای را در نظر بگیرند.
در دوران بارداری، افزایش وزن و تغییرات هورمونی باعث وارد شدن فشار بیشتری بر زانوها و ستون فقرات میشود که این فشار میتواند زمینهساز بروز دردهای مفصلی شود و انجام ورزشهای سبک و مناسب با مشورت پزشک در این دوران، نقش مهمی در حفظ سلامت مفاصل دارد.
انجام ورزشهای سبک مانند پیادهروی، شنا یا تمرینات کششی میتواند نقش مؤثری در تقویت عضلات اطراف زانو و کاهش فشار بر مفاصل داشته باشد و بهویژه برای زنان و سالمندان، ورزش منظم نهتنها از بروز آرتروز جلوگیری میکند، بلکه کیفیت زندگی را نیز بهبود میبخشد.
نظر شما