اخلاق در طراحی شهری؛ ضرورت تحقق عدالت و رفاه اجتماعی

شهرها به‌عنوان قلب تپنده جوامع بشری نقش مهمی در زندگی روزمره مردم دارند، توجه به مسئله اخلاق در طراحی شهری به یکی از اصول بنیادین تبدیل شده است که می‌تواند آینده زندگی شهری را شکل دهد. طراحی شهری اخلاق‌مدار، تضمین‌کننده ایجاد فضایی عادلانه، پایدار، فراگیر و سالم برای تمام شهروندان است.

به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، اخلاق در طراحی شهری به معنای رعایت چندین محور کلیدی است که همگی برای ساختن جامعه‌ای بهتر برای همه مردم ایجاد شده‌اند. نخستین و مهم‌ترین اصل در این رابطه توجه به عدالت و فراگیری است؛ به گونه‌ای که نیازهای همه اقشار جامعه، از جمله گروه آسیب‌پذیر مانند افراد کم‌درآمد، معلولان و اقلیت‌ها محترم شمرده شود و فضایی ایجاد شود که برای همه قابل دسترس و دلپذیر باشد.

از سوی دیگر، پایداری محیطی هم یکی از الزامات اخلاقی است که طراحی شهری باید آن را مد نظر قرار دهد. حفظ فضاهای سبز، کاهش آلاینده‌ها و توسعه زیرساخت‌های پایدار، همگی در چارچوب مسئولیت‌پذیری محیط‌زیستی مطرح می‌شوند تا شهرها بتوانند در برابر تغییرات اقلیمی و فشارهای زیست‌محیطی مقاوم‌تر باشند. شفافیت تصمیم‌گیری و مشارکت مردمی نیز بخشی دیگر از اخلاق در طراحی شهری است؛ فرآیندی که در آن شهروندان و ذی‌نفعان به طور جدی در شکل‌دهی به طرح‌های شهری دخیل شده و صدای آن‌ها شنیده شود، تا طرح‌ها بیشترین تطابق را با نیازها و خواسته‌های عمومی داشته باشند.

علاوه بر این، امنیت و رفاه ساکنان از طریق طراحی مناسب فضاهای عمومی، کاهش معضلات اجتماعی، افزایش فرصت‌های زندگی فعال و تقویت تعاملات، یکی دیگر از وظایف اخلاقی طرح‌های شهری است که به ارتقای کیفیت زندگی مردم کمک می‌کند.

اخلاق در طراحی شهری؛ ضرورت تحقق عدالت، پایداری و رفاه اجتماعی

احترام به هویت فرهنگی و حفظ میراث تاریخی نیز از دیگر جنبه‌های مهم اخلاق در طراحی شهری هستند که باعث ایجاد احساس تعلق و پیوستگی در شهروندان می‌شوند. تعهد حرفه‌ای و پاسخگویی طراحان و برنامه‌ریزان شهری، به معنای حفظ صداقت، پرهیز از فساد و خودخواهی در تصمیم‌گیری‌ها است تا طرح‌ها به نفع کل جامعه و نه صرفاً منافع خصوصی باشند.

اخلاق در طراحی شهری نگرشی است که فراتر از مسائل زیبایی‌شناسانه یا اقتصادی، بر ایجاد شهری عادلانه، پایدار و متعادل تأکید دارد؛ شهری که در آن جایگاه انسان و جامعه حفظ شده و ارزش‌های انسانی به بهترین شکل ممکن رعایت می‌شوند. این نگرش، پایه‌هایی برای اعتماد، همکاری و پایداری در زندگی شهری آینده خواهد بود.

در طراحی شهری، نمونه‌های متعددی وجود دارد که اصول اخلاقی به طور موفقیت‌آمیز در آن‌ها به کار گرفته شده است که نشان می‌دهند چگونه می‌توان با رعایت عدالت اجتماعی، پایداری محیطی و مشارکت مردمی به شهرهایی منظم‌تر، پایدارتر و انسانی‌تر دست یافت.

شهرک پایدار دبی «The Sustainable City» یکی از برجسته‌ترین نمونه‌های طراحی شهری با تأثیر زیست‌محیطی پایین است که به منظور ایجاد تعادل بین زندگی مدرن و حفاظت از محیط زیست ساخته شده است. این شهرک مسکونی به مساحت حدود ۴۶ هکتار در منطقه دبی‌لند قرار دارد و از سال ۲۰۱۵ میزبان ساکنان خود است.

از ویژگی‌های اصلی این پروژه می‌توان به تولید انرژی تجدیدپذیر از طریق پنل‌های خورشیدی نصب شده روی سقف خانه‌ها و پارکینگ‌ها اشاره کرد که انرژی لازم برای روشنایی خیابان‌ها، شارژ خودروهای برقی و سیستم‌های آبیاری را تأمین می‌کند. همچنین سیستم‌های پیشرفته بازیافت آب و زباله به منظور کاهش مصرف منابع و حفظ محیط زیست به کار گرفته شده‌اند. آب خاکستری جمع‌آوری شده از منازل پس از تصفیه، برای آبیاری فضاهای سبز شهری استفاده می‌شود.

اخلاق در طراحی شهری؛ ضرورت تحقق عدالت، پایداری و رفاه اجتماعی

این شهرک دارای پنج خوشه مسکونی است که همگی به خط سبز مرکزی متصل هستند؛ مسیر سبز و کشاورزی شهری که شامل ۱۱ گلخانه برای کشت شهری محصولات ارگانیک و فضاهای باز برای تفریح و تعامل اجتماعی است. علاوه بر این مناطق مسکونی کاملاً بدون خودرو هستند و دسترسی به خانه‌ها فقط از طریق پیاده‌روی یا وسیله‌های نقلیه برقی کوچک امکان‌پذیر است. این امر باعث کاهش آلودگی صوتی و هوا و افزایش ایمنی فضاهای شهری به ویژه برای کودکان شده است.

در بخش خدمات، امکانات متنوعی از جمله مرکز سلامتی، مدرسه، مرکز نگهداری از حیوانات، باشگاه ورزشی، مسیرهای دوچرخه‌سواری و پیاده‌روی، فضاهای سبز گسترده و مجتمع‌های تجاری با رعایت استانداردهای محیط‌زیستی فراهم شده است تا کیفیت زندگی ساکنان به بالاترین حد ممکن برسد.

The Sustainable City به‌عنوان نخستین توسعه شهری با مصرف خالص صفر انرژی در خاورمیانه، الگویی برای شهرهای آینده است که در آن می‌توان راحتی زندگی مدرن را با مسئولیت‌پذیری زیست‌محیطی و تعامل انسانی به طور همزمان تجربه کرد. این پروژه نمونه‌ای عملی از تعهد به کاهش ردپای کربنی، مصرف بهینه انرژی و حفظ منابع طبیعی است که به شکلی پایدار و هوشمندانه طراحی شده است تا زندگی شهری سبزتر و بهتر را ممکن سازد.

اخلاق در طراحی شهری؛ ضرورت تحقق عدالت، پایداری و رفاه اجتماعی

منطقه Cambie Corridor در ونکوور کانادا نیز نمونه‌ای برجسته از بازآفرینی شهری پایدار و فراگیر است که به‌طور ویژه بر اصول اخلاقی در طراحی شهری تأکید دارد. این پروژه شهری به گونه‌ای برنامه‌ریزی شده است که در آن عدالت اجتماعی، رفاه عمومی و پایداری محیطی به همراه مشارکت و احترام به جامعه محلی در اولویت قرار گیرد.

از نظر اخلاقی، این طراحی شهری تأکید بر فراهم کردن مسکن مقرون‌به‌صرفه دارد تا اقشار مختلف جامعه بتوانند از مزایای زندگی در این منطقه بهره‌مند شوند و تبعات گران‌قیمت شدن شهر برای افراد کم‌درآمد کاهش یابد. همچنین توسعه فضاهای سبز و ارتباط آن‌ها با حمل‌ونقل عمومی پایدار به حفظ محیط زیست و کاهش آلاینده‌ها کمک می‌کند. طراحی به گونه‌ای است که تشویق به استفاده از پیاده‌روی، دوچرخه و حمل‌ونقل عمومی بیشترین نقش را دارد تا وابستگی به خودروهای شخصی کاهش یابد و کیفیت هوای شهر بهبود یابد.

اخلاق در طراحی شهری؛ ضرورت تحقق عدالت، پایداری و رفاه اجتماعی

از دیگر وجوه اخلاقی این پروژه، مشارکت فعال مردم در روند برنامه‌ریزی و بازنگری طرح‌ها است. جلسات کارگاهی، مشاوره عمومی و فراخوان‌های مداوم به جامعه این امکان را می‌دهد تا نیازها و دیدگاه‌های خود را به طور مستقیم مطرح کنند و از این طریق حس مالکیت و مسئولیت نسبت به محیط زیست و فضاهای شهری‌شان شکل می‌گیرد.

از نظر کالبدی، قوانین طراحی شامل محدودیت در ارتفاع ساختمان‌ها به منظور حفظ مقیاس انسانی، پایداری در مصرف انرژی و حفظ نور طبیعی در فضاهای داخلی است که همه این موارد به رفاه و کیفیت زندگی ساکنان کمک می‌کند. علاوه بر این، رعایت هماهنگی با برنامه‌های شهروندی و چارچوب‌های کلی شهر باعث شده این منطقه به الگویی برای تحقق اصول شهر پایدار بدل شود.

اخلاق در طراحی شهری؛ ضرورت تحقق عدالت، پایداری و رفاه اجتماعی

کد خبر 896820

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.