سیاست‌های ویزا دانشجویان بین‌المللی را از آمریکا فراری داد

به گزارش خبرگزاری ایمنا، در تابستان ۲۰۲۵، نهادهای متولی آموزش بین‌المللی در آمریکا و نهادهای تحقیقاتی مستقل، جملگی زنگ هشدار را به صدا درآوردند: نشانه‌ها و مدل‌سازی‌های اخیر حکایت از کاهش چشمگیر شمار دانشجویان بین‌المللی جدید در ترم پاییز ۲۰۲۵ دارد که اگر رخ دهد، پیامدهای اقتصادی و آموزشی گسترده‌ای بر دانشگاه‌ها، جوامع محلی و بازار کار ایالات متحده برجای خواهد گذاشت. این گزارش‌ها که برجسته‌ترینِ آنها از سوی NAFSA: Association of International Educators با همکاری JB International منتشر شده است، سناریویی را ترسیم می‌کنند که در آن ورود دانشجویان بین‌المللی تازه‌وارد می‌تواند بین ۳۰ تا ۴۰ درصد کاهش پیدا کند؛ رقمی که معادل غیبت ۱۵۰ هزار دانشجوی جدید شناخته شده و اثرات مالی و اشتغال‌زایی را به‌طرزی نگران‌کننده کاهش می‌دهد.

این تحلیل‌ها بر پایه «مدل‌سازی سناریویی» و داده‌های متعدد از جمله آمارهای صدور ویزا، گزارش‌های SEVIS و اطلاعات کنسولگری‌ها انجام شده‌اند؛ طبق برآورد NAFSA، درصورتی‌که ورود دانشجویان جدید ۳۰–۴۰ درصد کاهش یابد، کل جمعیت دانشجویان بین‌المللی در سال تحصیلی ۲۰۲۵–۲۰۲۶ حدود ۱۵ درصد کاهش پیدا خواهد کرد، کاهش کلی که به‌صورت مستقیم به کاهش درآمد شهریه‌ای، کاهش هزینه‌های زندگی محلی و افت خدمات وابسته می‌انجامد. برآورد اقتصادی NAFSA نشان می‌دهد که این افت می‌تواند نزدیک به ۷ میلیارد دلار از درآمدهای مرتبط با آموزش بین‌المللی را کاهش دهد و بیش از ۶۰ هزار شغل در بخش‌های آموزش، خدمات دانشجویی، مسکن، حمل‌ونقل و تجارت محلی را در معرض خطر قرار دهد.

عوامل محرک بحران در پذیرش دانشجویان بین‌المللی

برای درک ماهیت و چرایی این وضعیت، باید عوامل محرک را به‌صورت جداگانه بررسی کنیم، نخستین و برجسته‌ترین محرک، «تعلیق موقت» در زمان‌بندی مصاحبه‌های ویزا برای متقاضیان دانشجویی و برنامه‌های تبادل علمی بود، وزارت امور خارجه ایالات متحده در اواخر ماه مه ۲۰۲۵، اطلاعیه‌ای صادر کرد که از ۲۷ مه آغاز شد و در آن برنامه‌ریزی جدیدی را اعلام نمود که موقتاً از افزایش ظرفیت وقت مصاحبه برای ویزاهای F، M و J جلوگیری می‌کرد؛ این تصمیم برای اعمال تغییرات جدید در فرایند بررسی پیش از صدور ویزا اتخاذ شد، این تعلیق در اوج فصل ثبت‌نام‌ها رخ داد و باعث ایجاد صف‌های طولانی و به‌تبع آن تأخیر در تکمیل مدارک و صدور ویزا شد، این وضعیت به‌میزان قابل‌توجهی امکان حضور دانشجویان در آغاز ترم پاییز را کاهش داد.

عامل دوم، گسترش فرآیندهای بررسی و شناسایی آنلاین متقاضیان و افزایش سطح ویزه‌نویسی اجتماعی و پروتکل‌های امنیتی بود که از اواسط خرداد ۲۰۲۵ اجرا شد، این اقدام در عمل زمان لازم برای بررسی هر پرونده را افزایش داد، این وضعیت به‌ویژه برای متقاضیان از کشورهایی که بیشترین سهم را در ارسال دانشجو به آمریکا دارند، مانند هند، چین، نیجریه و برخی کشورهای آفریقایی و آسیایی، اثرگذاری چشمگیری داشت. این موضوع دسترسی سریع به نوبت مصاحبه را محدود کرد، بسیاری از دانشگاه‌ها و دفاتر امور بین‌الملل از نبود زمان کافی برای پردازش مدارک و صدور ویزا سخن گفتند، این مسئله درنهایت موجب انصراف، به تأخیر انداختن یا مهاجرت تقاضاها به کشورهای رقیب شد.

سومین محرک، «محدودیت‌ها و ممنوعیت‌های سفر» بود که اوایل ماه ژوئن ۲۰۲۵ از طریق یک فرمان اجرایی و اعلان‌های رسمی به اجرا گذاشته شد، در این اقدام، ورود یا صدور ویزا برای اتباع چندین کشور به‌طور کامل یا جزئی محدود شد، فهرستی از کشورها تحت تدابیر ویژه امنیتی قرار گرفت.

این اقدام، از نظر نمادین و عملی، پیام آشکاری به متقاضیان بین‌المللی و به ویژه دانشجویان ارسال کرد: پیچیدگی‌های بیشتر برای دسترسی به ایالات متحده و احتمال افزایش ریسک در مسیر مهاجرت تحصیل، اجرایی شدن این پروتکل‌ها از نهم ژوئن ۲۰۲۵ مؤثر شد، این اقدامات واکنش‌هایی از سوی دانشگاه‌ها، گروه‌های حقوق بشر و نهادهای حمایت از مهاجران در پی داشت، در پی این عوامل ساختاری و سیاستی، آمار صدور ویزای تحصیلی (F-1) کاهش محسوس پیدا کرد، داده‌های رسمی نشان می‌دهد که از ابتدای سال ۲۰۲۵ تا آوریل آن، صدور ویزا نسبت به سال پیشین کاهش یافته است، در ماه می نیز این کاهش بیشتر و ملموس‌تر شد؛ این افت صدور ویزا، هنگامی که با توقف موقت وقت‌دهی و افزایش فرآیندهای بررسی ترکیب شود، توانست بخشی از کاهش پیش‌بینی‌شده در ثبت‌نام‌های پاییز را توضیح دهد.

پیامدهای اقتصادی و رقابتی کاهش دانشجویان بین‌المللی در آمریکا

پیامدهای میدانی این پدیده متنوع و چندوجهی هستند، از منظر مالی، دانشگاه‌هایی که بخش زیادی از بودجه خود را از شهریه دانشجویان بین‌المللی تأمین می‌کنند، به‌ویژه مؤسسات خصوصی و برخی دانشگاه‌های دولتی بزرگ در ایالت‌هایی مانند کالیفرنیا و نیویورک، بیشترین آسیب را خواهند دید؛ از دیدگاه NAFSA، کاهش ۱۵ درصدی کل جمعیت بین‌المللی می‌تواند باعث از دست رفتن درآمدهای ده‌ها میلیارد دلاری در سطح ایالتی و ملی شود، این کاهش درآمد نه‌تنها خدمات آموزشی و پژوهشی را کاهش می‌دهد، بلکه اقتصاد محلی اطراف دانشگاه‌ها را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد.

کسب‌وکارهای مسکن، رستوران‌ها، حمل‌ونقل و خدمات فرهنگی، از جمله بخش‌هایی هستند که به‌طور مستقیم از این وضعیت آسیب می‌بینند، این تأثیرات از نظر جغرافیایی نیز نابرابر هستند، ایالت‌هایی که دانشگاه‌های بزرگ بین‌المللی و جوامع دانشجویی پرجمعیت دارند، مانند کالیفرنیا و نیویورک، احتمالاً بیش از یک میلیارد دلار درآمد خود را از دست خواهند داد، سایر ایالت‌ها مانند ایلی‌نوی، ماساچوست، اوهایو، تگزاس، میشیگان، پنسیلوانیا و فلوریدا نیز هر کدام در معرض خسارات چندصد میلیون دلاری قرار دارند، در نتیجه، دانشگاه‌ها باید منابع مالی خود را متنوع کنند، برنامه‌های جذب دانشجویان را بازنگری نمایند و شبکه‌های بین‌المللی همکاری علمی را تقویت کنند.

کاهش حضور دانشجویان بین‌المللی در آمریکا نه‌تنها موجب زیان چندمیلیارددلاری به دانشگاه‌ها و اقتصاد محلی می‌شود، بلکه جایگاه رقابتی این کشور را در جذب استعدادهای جهانی تهدید می‌کند.

کاهش ناگهانی جریان دانشجویان بین‌المللی می‌تواند موقعیت رقابتی ایالات متحده در جذب استعدادهای جهانی را تضعیف کند.گزارش‌های خبری و تحلیلی نشان می‌دهند که بازارهای رقیب همچون بریتانیا، کانادا، استرالیا و همچنین گسترش شعب دانشگاه‌های غربی در کشورهای آسیایی و خاورمیانه، بخش قابل‌توجهی از متقاضیان نگران از سیاست‌های مهاجرتی آمریکا را جذب می‌کنند، این جابه‌جایی ترجیحات در بلندمدت می‌تواند سهم بازار و نفوذ علمی-آکادمیک ایالات متحده را کاهش دهد.

هزینه این کاهش فراتر از درآمدهای مالی است و به سرمایه انسانی و زنجیره‌های نوآوری ملی مربوط می‌شود، با وجود چشم‌انداز کوتاه‌مدت نامطلوب، نهادهای دانشگاهی و حرفه‌ای چند مسیر عملی برای کاهش خسارت و بازیابی اعتماد پیشنهاد کرده‌اند؛ این مسیرها شامل تسریع در بازگشایی و اولویت‌بندی مصاحبه‌های ویزا برای دانشجویان F-1، M-1 و J-1 است، همچنین ایجاد سازوکارهای تسهیلی برای پردازش مدارک در کنسولگری‌ها نیز از جمله راهکارهای پیشنهادی است، اقدامات امنیتی جدید باید همراه با استثنائات معقول برای مقاصد تحصیلی اجرا شوند.

دانشگاه‌ها باید برنامه‌ریزی اضطراری برای پذیرش انعطاف‌پذیر دانشجویان، همچون ارائه دوره‌های آنلاین پیش از ورود حضوری یا پذیرش در ترم زمستان، داشته باشند؛ سازمان NAFSA و تشکل‌های همسو خواستار اقدام فدرال هماهنگ برای کاهش اثرات فوری این شرایط شده‌اند، در جمع‌بندی، آنچه امروز مشاهده می‌شود تنها یک چالش کوتاه‌مدت اداری نیست، بلکه نمایانگر تأثیر سیاست‌های مهاجرتی و امنیتی بر جریان‌های فرامرزی دانش و سرمایه انسانی است، سقوط احتمالی ۳۰ تا ۴۰ درصدی در ثبت‌نام دانشجویان جدید، افت ۱۵ درصدی در کل جمعیت بین‌المللی، زیان نزدیک به ۷ میلیارد دلار و تهدید به از دست رفتن بیش از ۶۰ هزار شغل، مجموعه‌ای از پیامدهای ترکیبی است که دانشگاه‌ها، ایالت‌ها و سیاستگذاران نمی‌توانند نادیده بگیرند.

منابع اصلی مورد استفاده در این روایت شامل گزارش تحلیلی و مدل‌سازی NAFSA درباره چشم‌انداز پذیرش بین‌المللی پاییز ۲۰۲۵ و تأثیر اقتصادی آن، گزارش‌های خبری AP و ICEF Monitor که خلاصه‌ها و واکنش‌های میدانی را بازتاب داده‌اند، و تحلیل‌های رسانه‌های معتبر اقتصادی مانند The Economic Times و Higher Ed Dive است. برای دسترسی مستقیم به متن گزارش NAFSA و بررسی جداول ایالتی، می‌توانید به صفحه رسمی NAFSA مراجعه کنید؛ همچنین گزارش‌های تحلیلی منتشرشده در AP، ICEF Monitor، The Times of India و Higher Ed Dive بررسی‌های تکمیلی و زمینه‌ای را ارائه کرده‌اند.

اگر مایل باشید، می‌توانم همین روایت را به‌صورت رسمی‌تر در قالب یک گزارشِ آکادمیک تنظیم کنم (با بخش‌های روش‌شناسی، جدول‌های عددی، نقشه‌های ایالتی و پیشنهادات سیاستی مشخص) یا برای مخاطب خاصی — مثل رئیس دانشگاه، دفتر امور بین‌الملل، یا نمایندگان محلی کنگره — نگارش و مختصرسازی نمایم. دوست دارید کدام گزینه را پیگیری کنیم؟