به گزارش خبرگزاری ایمنا، وزن نوزاد هنگام تولد میتواند سرنخهایی درباره مسیر متابولیسم آینده او بدهد و مطالعات نشان میدهد که وزن پایین یا بسیار بالا در ابتدای تولد با خطرات تغذیهای و چاقی در بزرگسالی ارتباط دارد که این موضوع تنها به تغذیه مرتبط نیست، بلکه عملکرد ژنتیکی، هورمونی و حتی تأثیرات دوران جنینی در شکلگیری تنظیمات متابولیکی بدن نقش دارند.
کودکان کموزن یا دوقلوها به دلیل ساختار فیزیولوژیکی خاصی که دارند، نیاز به پایش تغذیهای دقیقتری دارند و با استفاده از برنامههای تغذیهای تنظیمشده، بررسی رشد ماهانه و تشویق به شیردهی طبیعی میتوان مسیر وزنگیری این گروهها را به سوی محدوده سالم و طبیعی هدایت کرد، بدون اینکه دچار جهشهای وزنی ناگهانی شوند.
سالهای نخست زندگی دورهای کلیدی برای شکلگیری سلولهای چربی بدن است و اگر تغذیه نوزاد در این دوره با کالریهای مازاد یا شیر خشک صورت گیرد، تعداد سلولهای چربی افزایش مییابد و احتمال چاقی در آینده بالا میرود، بنابراین شیردهی با شیر مادر و کنترل تغذیه بر اساس نیاز واقعی کودک اهمیت بالایی دارد.
شیر مادر نه تنها به بهبود عملکرد سیستمهای گوارشی، ایمنی و تنفسی کمک میکند، بلکه منطبقترین ترکیب با نیازهای رشد نوزاد است و این تغذیه اختصاصی، روند طبیعی رشد را تسهیل میکند و احتمال بروز اختلالات وزنی را به حداقل میرساند، بهگونهای که حتی نوزادان سنگینوزن هنگام تولد میتوانند در مسیر وزنگیری متعادل قرار بگیرند.
محدوده طبیعی وزن نوزاد هنگام تولد / کدام نوزادان بیشتر مستعد چاقی در دوران بزرگسالی هستند؟
پروانه صانعی، متخصص تغذیه و رژیم درمانی و عضو هیئت علمی دانشگاه در گفتوگو با خبرنگار ایمنا با بیان اینکه وزن بزرگسالی افراد، در ابتدا به وزنی باز میگردد که افراد با آن متولد شدهاند، اظهار کرد: انتظار میرود یک نوزاد با وزنی نرمال و بین ۲.۵ تا چهار کیلوگرم وزن متولد شود و نوزادانی که با وزن بیشتری متولد میشوند، در ادامه زندگی، بیشتر مستعد چاقی هستند.
وی با بیان اینکه نوزادانی که بسیار کم وزنی هستند و وزنی کمتر از ۲.۵ کیلوگرم هنگام تولد دارند یا دوقلوها، در ادامه مسیر زندگی خود برای چاقی مستعدتر هستند، افزود: مراقبت بیشتری باید از دو گروه نوزادان ذکر شده صورت گیرد تا وزن آنها در دوران بزرگسالی در محدوده طبیعی حفظ شود و درگیر چاقی و اضافه وزن نشوند.
متخصص تغذیه و رژیم درمانی و عضو هیئت علمی دانشگاه با بیان اینکه تا پیش از دو سالگی، بهتر از نوزادان چاق نباشند، چراکه در صورت افزایش سلولهای چربی بدن در این سنین، این نوزادان در بزرگسالی سریعتر چاقی را تجربه میکنند، تصریح کرد: نوزادانی که از شیر خشک تغذیه میکنند، بیشتر از سایر نوزادان مستعد چاقی هستند و تا حد امکان باید برای تغذیه نوزاد، از شیر مادر استفاده شود.
تأثیر تغذیه با شیر مادر بر حفظ وزن نوزاد در محدوده طبیعی / والدین اصراری برای تجویز داروهای افزایش اشتها برای فرزندان خود نداشته باشند
صانعی با بیان اینکه نوزادانی که از شیر مادر تغذیه میکنند، در ادامه زندگی خود، سیستم گوارشی، سیستم ایمنی و سیستم تنفسی بهتری خواهند داشت و وزن بهتری برای آنها رقم میخورد، ادامه داد: شیر مادر مانند واکسن عمل میکند و ترکیبات آن، با نیازهای نوزاد همخوانی دارد و حتی روند رشد نوزادانی که با وزن اضافهتر متولد میشوند، در صورت تغذیه با شیر مادر، روندی طبیعیتر خواهد بود و امکان درگیر شدن با اضافه وزن و چاقی برای آنها کاهش پیدا میکند.
وی با بیان اینکه هرچه وزن کودک در محدوده طبیعی حفظ شود، فواید بیشتری برای کودک به همراه خواهد داشت، گفت: برخی والدین نسبت به تهیه داروهای اشتهاآور برای نوزادان و کودکان خود اقدام میکنند و این در حالی است که فرزند آنها مسیر طبیعی رشد خود را طی میکند و انتظار میرود والدین اجازه دهند فرزند آنها بر اساس اشتهای خود تغذیه داشته باشد.
متخصص تغذیه و رژیم درمانی و عضو هیئت علمی دانشگاه با بیان اینکه اصرار والدین روی داروهای افزایش اشتها و افزایش وزن، اقدامی صحیح نیست، اضافه کرد: با استفاده از این داروها، در یک بازه سه تا چهار ماهه ممکن است اشتهای کودک افزایش پیدا کند و کودک به سمت اضافه وزن و چاقی برود که در این شرایط، بازگرداندن وزن کودک به محدوده طبیعی، اقدامی دشوار خواهد بود.
والدین گاهی با تصور اشتباه درباره ضعف اشتهای فرزندان خود، به استفاده از داروهای اشتهاآور روی میآورند و این در حالی است که کودکان مسیر رشد متفاوتی دارند و نیاز تغذیهای آنها مشابه یکدیگر نیست و استفاده از دارو برای تحریک اشتها بدون بررسی بالینی، ممکن است موجب ورود کودک به سیکل چاقی و مشکلات جسمانی شود.
داروهای محرک اشتها، اگرچه در کوتاهمدت منجر به افزایش وزن میشوند، اما با تغییرات هورمونی و رفتاری همراه خواهد بود؛ این داروها چرخه تنظیم طبیعی اشتهای کودک را مختل میکند در صورت قطع مصرف، ممکن است کاهش اشتهای شدید یا نوسانات وزنی رخ دهد، همچنین بازگشت به وزن طبیعی پس از چاقی دوران کودکی بسیار دشوارتر از پیشگیری آن است.
ضرورت آموزش والدین درباره مفهوم رشد طبیعی باید همواره مد نظر قرار داشته باشد، چراکه بسیاری از والدین به جای پایش کیفی رفتار تغذیهای کودک، بر کمیت غذا تمرکز دارند و لازم است با ایجاد گفتوگوهای علمی و اجتماعی، نگرش خانوادهها اصلاح شود تا تصمیمگیریهای تغذیهای بر پایه واقعیتهای فیزیولوژیکی صورت گیرد.
نظر شما