به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، یکی از معیارهای مهم برای بررسی سطح زندگی مردم در کشورهای فقیر، تولید ناخالص داخلی سرانه (GDP) به نرخ برابری قدرت خرید (PPP) است. این شاخص تفاوتهای قیمتهای محلی را در نظر میگیرد و قدرت واقعی خرید مردم در کشورها را بهتر نشان میدهد.
فقیرترین کشورهای جهان بهطور معمول با مشکلات ساختاری ویژهای از جمله فقدان دسترسی به دریا، درگیریهای داخلی، زیرساختهای ضعیف، ضعف نهادهای حکومتی، وابستگی زیاد به کشاورزی بارانی و صادرات محدود روبهرو هستند. این کشورها بر اساس تولید ناخالص داخلی / سرانه برابری قدرت خرید عبارتند از:
- سودان جنوبی: ۷۱۶ دلار
- بوروندی: ۱۰۱۵ دلار
- جمهوری آفریقای مرکزی: ۱۳۳۰ دلار
- یمن: ۱۶۷۵ دلار
- موزامبیک: ۱۷۲۹ دلار
- مالاوی: ۱۷۷۸ دلار
- جمهوری دموکراتیک کنگو: ۱۸۸۴ دلار
- سومالی: ۱۹۱۶ دلار
- لیبریا: ۲۰۰۶ دلار
- ماداگاسکار: ۲۰۴۳ دلار
طبق دادههای صندوق بینالمللی پول برای سال ۲۰۲۵، بیشتر این کشورها در منطقه جنوب صحرای آفریقا قرار دارند و تنها یک کشور (یمن)، در منطقه شاخ آفریقا و شبه جزیره عربی واقع شده است. وضعیت سیاسی ناپایدار، خشونت و بحرانهای امنیتی در کشورهایی همچون سودان جنوبی، بوروندی و جمهوری آفریقای مرکزی، نقش اساسی در پایین نگه داشتن تولید و جلوگیری از جذب سرمایههای خارجی دارد.
سودان جنوبی
سودان جنوبی سرانه حدود ۷۱۶ دلار، فقیرترین کشور جهان در سال ۲۰۲۵ بهشمار میرود. این کشور که از سال ۲۰۱۱ استقلال پیدا کرده است، با وجود منابع نفتی غنی و زمینهای حاصلخیز، بهدلیل درگیریهای داخلی مکرر، اختلال در خطوط لوله نفت و کاهش قیمتهای جهانی، اقتصادی بهشدت آسیب دیده دارد. نرخ تورم در سودان جنوبی نزدیک به ۸۰ درصد است و حدود سهچهارم جمعیت آن در فقر مطلق زندگی میکنند. زیرساختها در آن بسیار محدود و ناپایدار است، بیشتر جادهها آسفالت نشدهاند و سیستم برقرسانی تنها در پایتخت جوبا تا حدی برقرار است. ناامنیهای مزمن سرمایهگذاری را در این کشور کاهش داده، کشاورزی را به سطح معیشتی محدود کرده و نیاز به واردات مواد غذایی را افزایش داده است که این امر موجب وابستگی شدید آن به کمکهای خارجی، بدهیهای بینالمللی و وضعیت انسانی بحرانی شده است.
بوروندی
بوروندی یک کشور کوچک و بدون دسترسی به دریا در منطقه بزرگدرههای آفریقاست و با سرانه حدود ۱۰۱۵ دلار در سال ۲۰۲۵ یکی از فقیرترین کشورهای جهان محسوب میشود. حدود ۸۰ درصد جمعیت بوروندی به کشاورزی کوچک و معیشتی وابستهاند و این موضوع اقتصاد کشور را بهشدت در برابر شوکهای اقلیمی و فرسایش خاک آسیبپذیر کرده است. اگرچه رشد اقتصادی پیشبینیشده برای سالهای ۲۰۲۴ تا ۲۰۲۵ این کشور حدود ۳.۵ درصد است، کمبود مداوم سوخت و کاهش ارزش پول، صنعت کشور را گرفتار کرده و نرخ تورم را از ۲۰ درصد به حدود ۴۰ درصد افزایش داده است. در این کشور از هر ۱۰ نفر تنها یکی به برق دسترسی دارد، اما پروژههای جدید در حوزه انرژی آبی میتوانند در آینده به بهبود دسترسی ساکنان به برق کمک کنند. با وجود کمکهای بینالمللی و صادرات مواد معدنی، کسریهای بودجهای، بدهی عمومی بالا و کمبود سرمایهگذاری بهویژه در شرایط جمعیت روبهرشد، چالشهای عمدهای پیش روی توسعه اقتصادی این کشور قرار دارد.
جمهوری آفریقای مرکزی
جمهوری آفریقای مرکزی نیز با سرانه حدود ۱۳۳۰ دلار در بین فقیرترین کشورهای جهان جای دارد. این کشور که از لحاظ جغرافیایی نیز بدون دسترسی به دریا و کمجمعیت است، بهشدت به کشاورزی معیشتی و تجارت غیررسمی وابسته است و حدود ۷۴ درصد جمعیت آن به کشاورزی مشغولاند. صادرات اصلی این کشور الماس و چوب است، اما بخش بزرگی از فعالیتهای اقتصادی آن غیررسمی یا غیرقانونی است. زیرساختها بسیار ضعیف، تأمین سوخت نامطمئن و دسترسی محدود به برق از مشکلات اساسی این کشور هستند. اگرچه جمهوری آفریقای مرکزی منابع طبیعی غنی همچون طلا و اورانیوم دارد، ناامنی، ضعف حکمرانی و وابستگی به کمکهای خارجی مانع توسعه پایدار و گسترش بخش رسمی اقتصاد آن شده است. این کشور با چالشهای گستردهای همچون فقر فراگیر، دسترسی محدود به خدمات مالی، تخریبهای ناشی از درگیریها و کمبود سرمایهگذاری روبهروست.
یمن
یمن با سرانه حدود ۱,۶۷۵ دلار از فقیرترین کشورهای جهان بهشمار میرود. اقتصاد این کشور به سبب جنگهای طولانیمدت، فروپاشی زیرساختها و مدیریت مالی نامناسب بهشدت آسیب دیده است. تولید نفت که پیش از این ۹۰ درصد صادرات این کشور را تشکیل میداد، تحت تأثیر جنگ داخلی، فساد و کاهش تولید قرار گرفته است. کشاورزی که بیش از نیمی از جمعیت آن را به خود اشتغال داده نیز با مشکلاتی همچون کمبود آب روبروست و صنعت شیلات آن نیز توسعه پیدا نکرده است. حدود نیمی از جمعیت یمن زیر خط فقر زندگی میکنند و تورم و کاهش ارزش پول شرایط زندگی مردم را روز به روز دشوارتر میکند. در حالی که یمن همچنان وابسته به کمکهای خارجی و حوالههای مالی است، تلاشهای اصلاحاتی در این کشور پایدار نیست و ضعف مدیریتی، بحرانهای انساندوستانه و سیستم مالی ناکارآمد مانع احیای اقتصادی و توسعه بلندمدت شده است.
موزامبیک
موزامبیک با سرانه حدود ۱۷۲۹ دلار یکی از کشورهای فقیر بهشدت مورد توجه است. این کشور طی سالهای پس از پایان جنگ داخلی رشد اقتصادی قابلتوجهی داشت، اما فقر و نابرابری همچنان در آن گسترده است. بیش از ۷۵ درصد مردم موزامبیک به کشاورزی معیشتی وابستهاند و بیش از نیمی از جمعیت زیر خط فقر هستند. اقتصاد موزامبیک بیشتر به بخشهای کشاورزی، صادرات آلومینیوم و استخراج زغالسنگ متکی است، اما مشکلات زیرساختی، بدهیهای بالا و آسیبپذیری در برابر تغییرات اقلیمی پیشرفت اقتصادی آن را محدود کردهاند. کمکهای خارجی، برنامههای صندوق بینالمللی پول و سرمایهگذاریهای چینی در توسعه کشور نقش مهمی ایفا میکنند، اما خدمات عمومی همچنان ناکافی و ناامن است.
مالاوی
مالاوی نیز با سرانه حدود ۱۷۷۸ دلار کشوری است که اقتصاد آن بهطور عمده بر پایه کشاورزی استوار است، بهطوری که نزدیک به ۷۷ درصد از نیروی کار آن در این بخش فعالیت میکنند. صادرات محصولات زراعی همچون توتون، چای، شکر و قهوه این کشور را وابسته به نوسانات قیمت جهانی کرده است. بیش از نیمی از جمعیت مالاوی زیر خط فقر زندگی میکنند و کمبود زیرساختهای حملونقل، از بین رفتن جنگلها، برق ناکافی و دسترسی محدود به آموزش و خدمات بهداشتی مشکلات عمدهای هستند که روند توسعه این کشور را کند کردهاند. با وجود تلاشهای اصلاح اقتصادی و کمکهای خارجی، وابستگی به کشاورزی معیشتی، کمبود صنعتیسازی و فجایع طبیعی سبب شدهاند تا فقر و آسیبپذیری در آن همچنان ادامه داشته باشند.
جمهوری دموکراتیک کنگو
جمهوری دموکراتیک کنگو با سرانه حدود ۱۸۸۴ دلار، کشوری است که باوجود منابع عظیم معدنی، بهواسطه سالها جنگ داخلی، فساد گسترده و ضعف حکمرانی، هنوز یکی از فقیرترین کشورهای جهان بهشمار میرود. این کشور در شاخصهای توسعه انسانی در پایینترین سطوح قرار دارد و بیش از ۷۶ درصد جمعیت آن زیر خط فقر زندگی میکنند. کشاورزی بخش عمدهای از نیروی کار جمهوری دموکراتیک کنگو را به خود اختصاص داده است و معدنکاری ویژه کبالت، مس و الماس، بخش اعظم صادراتش را تشکیل میدهد. بخش وسیعی از فعالیتهای اقتصادی آن نیز در قالب اقتصاد غیررسمی انجام میشود. زیرساختها نامناسب و بیثباتی سیاسی موجب شده تا سرمایهگذاریهای کلان به این کشور جذب نشود و فقر و کمبود خدمات اولیه کماکان برای بخش عمده مردم مشکلساز باشد.
سومالی
سومالی با سرانه حدود ۱۹۱۶ دلار، یکی دیگر از فقیرترین کشورهای جهان است که بهرغم وضعیت ناامن و تکرار بحرانهای اقلیمی، توانسته رشد اقتصادی حدود ۴ درصد را در سال ۲۰۲۴ تجربه کند. این رشد بهطور عمده ناشی از بارشهای بهتر، بازسازی بخش کشاورزی و افزایش حوالههای مالی بوده است. اقتصاد سومالی بهشدت وابسته به دامداری، کشاورزی و پولهای ارسالشده از خارج است و مشکلاتی همچون بدهی بالا، کسری شدید تجاری و کاهش کمکهای خارجی هنوز در آن پابرجاست. با عضویت این کشور در جامعه شرق آفریقا، امید است که سومالی بتواند از فقر شدید فاصله گیرد و به توسعه پایدار و ادغام منطقهای دست پیدا کند.
لیبریا
لیبریا با سرانه حدود ۲۰۰۶ دلار، کشوری است که پس از دههها جنگ داخلی با زیرساختهای ویران و اقتصاد ضعیف در حال بازسازی است. این کشور با فعالیت بخشهای معدن، کشاورزی و خدمات، رشد اقتصادی ۴.۸ درصدی را در سال ۲۰۲۴ تجربه کرد، اما تورم بالا، کمبود فرصتهای شغلی و ضعف نظام حمایتهای اجتماعی همچنان چالشهای اصلی آن محسوب میشوند. دولت لیبریا تلاش دارد با اصلاحات ضد فساد و اجرای برنامه توسعهای موسوم به «برنامه ARREST» شامل کشاورزی، جادهها، حاکمیت قانون، آموزش، بهداشت و گردشگری، توسعه این کشور را تسریع کند. وجود منابع طبیعی فراوان و موقعیت استراتژیک بندری، توان بالقوهای برای رشد آن فراهم کرده اما کسریهای مالی و تجاری همچنان به موانع توسعه آن افزودهاند.
ماداگاسکار
ماداگاسکار با سرانه حدود ۲۰۴۳ دلار، کشوری است که بهرغم منابع طبیعی گسترده و پتانسیل کشاورزی قابلتوجه، همچنان با فقر و توسعهنیافتگی شدید روبهروست. بیش از ۷۵ درصد جمعیت این کشور به کشاورزی معیشتی مشغولند و صادرات وانیل آن در سطح جهان بینظیر است. ناپایداری سیاسی که با کودتای سال ۲۰۰۹ شدت گرفت، سرمایهگذاری خارجی و اصلاحات اقتصادی را محدود کرده است. رشد اخیر در حوزههای معدن و صنعت نساجی این کشور قابلتوجه است، اما نابرابری درآمد، ناامنی غذایی و کار کودکان مشکلات جدی آن هستند. کمبود برق، روشهای قدیمی کشاورزی و آسیبپذیری در برابر بلایای طبیعی همچنان موانعی جدی برای توسعه پایدار ماداگاسکار بهشمار میروند. ضعف نهادهای دولتی و زیرساختهای ناکافی، جادههای فرسوده و فقر گسترده، این کشور را در مسیر سختی برای خروج از بحران قرار داده است.
نظر شما