به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، بازار مدیریت زباله هند در سال ۲۰۲۵ حدود ۱۲.۹۰ تا ۱۳.۶ میلیارد دلار ارزشگذاری شده است و پیشبینی میشود تا سال ۲۰۳۳ به حدود ۲۱.۸۶ میلیارد دلار برسد که نشاندهنده نرخ رشد سالانه مرکب (CAGR) حدود ۶ تا ۷ درصد است. هند سالانه حدود ۶۲ میلیون تن زباله شهری تولید میکند که این مقدار با نرخ رشد سالانه حدود چهار درصد افزایش مییابد.
تولید زباله سرانه در مناطق شهری هند از حدود ۰.۳۴ کیلوگرم در روز در سالهای اخیر به حدود ۰.۷ کیلوگرم رسیده است. بین ۱.۵ تا ۴ میلیون نفر در بخش غیررسمی جمعآوری و بازیافت زباله فعال هستند و نقش مهمی در بازیافت و اقتصاد زباله دارند.
داراوی؛ زاغه زبالهای هند
داراوی یکی از مشهورترین نمونههای سکونتگاههای غیررسمی در هند است که با جمعیتی حدود یک میلیون نفر، تراکم بسیار بالایی دارد و بسیاری از ساکنان آن در خانههای کوچک و باریک در کوچههای تنگ زندگی میکنند. داراوی در سال ۱۸۸۴ در دوران استعمار بریتانیا شکل گرفت و بهمرور به بزرگترین زاغه هند و آسیا تبدیل شد. پس از استقلال هند، داراوی بهعنوان سکونتگاه غیررسمی شناخته شد و در دهههای بعد، تلاشهایی برای بهبود شرایط زندگی و زیرساختهای آن صورت گرفت، اما با این وجود، تراکم جمعیتی بالا و مشکلات زیرساختی همچنان پابرجاست.
این محله از گذشته محل سکونت مهاجران جویای کار و گروههای کمدرآمد بوده است که امکان زندگی در مرکز شهر را ندارند. سکونتگاههای غیررسمی همچون داراوی، در بسیاری از شهرهای بزرگ جهان سابقه تاریخی دارند. این محلات بهدلیل جایگاه جغرافیایی و اقتصادی حاشیهای، به محل تجمع زبالههای شهری تبدیل شدهاند. داراوی در بمبئی، به همراه مناطقی همچون گوویندپوری در دهلی و لینگاراجاپورام در بنگلور، محل تجمع زبالههای شهری است که مشکلات بهداشتی، زیستمحیطی و اجتماعی فراوانی ایجاد کردهاند.
بازیافت؛ تبدیل زباله به ثروت
با وجود این مشکلات، داراوی بهدلیل ضرورت و با تکیه بر نوآوری، توانسته است به مرکز بازیافت و مدیریت پسماند بمبئی تبدیل شود. در کل، بیش از ۵ هزار کسبوکار در داراوی فعالیت میکنند که بخش عمدهای از آنها مرتبط با بازیافت هستند. زبالهها به جای تهدید، به منبع درآمد و ابزار کاهش فقر تبدیل شدهاند. تخمینها نشان میدهد که درآمد سالانه صنعت بازیافت و بازیابی زباله در داراوی بین ۶۶۵ میلیون تا یک میلیارد دلار است. بعضی منابع حتی رقم واقعی را با احتساب فعالیتهای غیررسمی جانبی تا ۳ میلیارد دلار هم تخمین میزنند.
حدود ۲۵۰ هزار نفر در این صنعت مشغول به کار هستند که ۸۰ درصد زبالههای جامد و ۶۰ درصد پلاستیک بمبئی را پردازش میکنند. بسیاری از کارگران این بخش درآمدی بالاتر از حداقل دستمزد هند (حدود ۱۵۰ روپیه در روز) دارند که در شرایط کار غیررسمی قابلتوجه است.
داراوی به مرکز بازیافت انواع مواد تبدیل شده است؛ از الکترونیک، لامپ، کاغذ، مقوا، چرم و سرامیک گرفته تا آلومینیوم و حتی خودروهای قدیمی که به فلزات قابل استفاده تبدیل میشوند. پلاستیک نیز بخش مهمی از این چرخه است. یکی از مدلهای پیشرو، مدل Earth۵R در داراوی است که با مشارکت ساکنان محلی، فرایند بازیافت پلاستیک را بهصورت سازمانیافته و با آموزشهای تخصصی بهبود میبخشد. حدود پنج هزار واحد غیررسمی بازیافت پلاستیک در داراوی فعالیت میکنند که با این مدل در تلاش برای حرفهایسازی این صنعت هستند.
اقتصاد چرخشی بازیافت در داراوی علاوهبر افزایش پایداری زیستمحیطی، فرصتهای شغلی جدیدی بهویژه برای زنان و جوانان ایجاد کرده است و به بهبود بهداشت و کاهش آلودگی کمک میکند.
با وجود موفقیتهای قابلتوجه در حوزه بازیافت، داراوی با چالشها و مشکلات جدی و نقاط تاریکی نیز روبهرو است. شرایط ایمنی و محیط کاری در بسیاری از واحدهای بازیافت اغلب نامناسب و خطرناک است و سلامت کارگران و ساکنان این محله را تهدید میکند. بسیاری از کارگران در همان خانههای کوچک خود که بهعنوان مراکز بازیافت نیز مورد استفاده قرار میگیرند، زندگی میکنند و این موضوع مشکلات بهداشتی و ایمنی را دوچندان میکند. علاوهبر این، حضور کودکان در این اقتصاد غیررسمی و مشارکت آنها در فعالیتهای بازیافت، مسئلهای مهم و نگرانکنندهای است که نیازمند توجه ویژه است.
علاوهبر این، زندگی در داراوی همچنان با مشکلات ساختاری و اجتماعی فراوانی همچون فقر گسترده، تراکم جمعیتی بسیار بالا و شرایط نامناسب بهداشتی همراه است. اقتصاد غیررسمی حاکم بر این منطقه، با وجود ایجاد فرصتهای شغلی، چالشهای پیچیدهای را در زمینه عدالت اجتماعی، سلامت عمومی و توسعه پایدار به وجود آورده است که برای بهبود شرایط نیازمند برنامهریزی و حمایتهای جامع است.
در سالهای اخیر، طرحهای چند میلیون دلاری برای بازسازی و توسعه داراوی مطرح شده است تا این محله به منطقهای مدرنتر در بمبئی تبدیل شود و فشار بر بازار املاک شهر کاهش پیدا کند، اما ساکنان داراوی نگران هستند که این بازسازیها ممکن است موجب تغییرات گسترده در بافت اجتماعی محله شود، ساکنان فعلی را مجبور به ترک محل زندگی خود کند و اقتصاد مبتنی بر بازیافت را دچار اختلال کند.
بهمنظور حفظ هویت محلی و حمایت از ساکنان، فعالان اجتماعی و سازمانهای مردی بر ضرورت مشارکت مستقیم جامعه محلی در فرایندهای تصمیمگیری تأکید میکنند. آنها معتقدند که هرگونه توسعه و بازسازی باید با در نظر گرفتن نیازها و خواستههای ساکنان، حفظ مشاغل مرتبط با بازیافت و ارتقای شرایط زندگی همراه باشد تا داراوی بتواند همزمان به سمت مدرن شدن حرکت کند و ریشههای فرهنگی و اقتصادی خود را نیز حفظ کند. تنها با این رویکرد است که میتوان تضمین کرد که توسعه پایدار و عدالت اجتماعی در کنار هم محقق شوند.
نظر شما