به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، در عصر تحول دیجیتال و رشد سریع فناوریهای نوین، شهرهای جهان بیش از هر زمان دیگری بهدنبال بهرهگیری از ابزارهای هوشمند برای بهبود کیفیت زندگی شهروندان و افزایش کارایی مدیریت شهری هستند. در این میان، اپلیکیشنهای دیجیتال نقش محوری در مدیریت مدرن شهرها و ارتقای شهروندی ایفا میکنند. توسعه اپلیکیشنهای موبایل و راهکارهای دیجیتال، نهتنها ارائه خدمات عمومی را سریعتر و شفافتر میکند، بلکه زمینهساز مشارکت فعالتر شهروندان در تصمیمگیریهای شهری و ارتقای حس تعلق آنها به جامعه شده است. این ابزارها با تسهیل ارتباط، افزایش مشارکت شهروندان و ارائه خدمات کارآمد، به توسعه شهرهای هوشمند کمک میکنند.
افزایش مشارکت و تعامل شهروندان
اپلیکیشنها بستری برای ارتباط دوطرفه بین شهروندان و دولتهای محلی فراهم میکنند و امکان گزارش مشکلات، دسترسی به خدمات عمومی و ارائه بازخورد درباره طرحهای توسعه شهری را به شهروندان میدهند. این تعامل، مشارکت اجتماعی و حس مالکیت نسبت به مدیریت شهری را تقویت میکند.
امروزه اپلیکیشنهای شهری بهعنوان پل ارتباطی میان مردم و مدیریت شهری عمل میکنند. شهروندان میتوانند مشکلاتی همچون خرابی زیرساختها، نقص در روشنایی معابر یا آلودگی محیط را بهسرعت و بهصورت آنلاین گزارش دهند و پیگیری وضعیت رسیدگی به آن را مشاهده کنند. این فرایند علاوهبر اینکه موجب سرعتبخشی به حل مشکلات میشود، حس مشارکت و مسئولیتپذیری شهروندان را نیز تقویت میکند.
برای مثال اپلیکیشن «۳۱۱» نیویورک (NYC۳۱۱) یکی از جامعترین و کاربردیترین ابزارهای ارتباطی میان شهروندان و شهرداری نیویورک است که بهعنوان یک مرکز خدمات یکپارچه عمل میکند. این اپلیکیشن به شهروندان امکان میدهد بهسادگی و تنها با چند کلیک، مشکلات مختلفی همچون سروصدای مزاحم، پارک غیرمجاز خودروها، پیادهروهای کثیف و بسیاری موارد دیگر را در محله خود گزارش دهند.
این اپلیکیشن، اطلاعات بهروز درباره وضعیت خدمات شهری همچون برنامه جمعآوری زباله، تعطیلی مدارس یا تغییرات در قوانین پارکینگ را بهصورت نوتیفیکیشن در اختیار کاربران قرار میدهد تا شهروندان همیشه از آخرین تغییرات و رویدادها مطلع باشند. این اپلیکیشن همچنین دسترسی سریع به سایر کانالهای ارتباطی شهرداری، از جمله وبسایت و پیامک را فراهم میکند و بهعنوان یک درگاه چندمنظوره، فرایند ارتباط با مدیریت شهری را بسیار ساده و شفاف ساخته است.
یکی از مهمترین مزایای اپلیکیشنهای شهری، اطلاعرسانی سریع و دقیق درباره وضعیت خدمات عمومی، رویدادهای شهری، تغییرات ترافیکی، شرایط آبوهوا و حتی بحرانهاست. این اطلاعرسانی لحظهای موجب میشود شهروندان همواره در جریان آخرین اخبار و تصمیمات مدیریت شهری قرار بگیرند و بتوانند واکنش مناسب نشان دهند یا در فرایندهای تصمیمگیری مشارکت داشته باشند.
اپلیکیشن «OneService» در سنگاپور یکی از نمونههای موفق و پیشرفته در زمینه خدمات شهری دیجیتال است که توسط دولت این کشور برای افزایش رفاه شهروندان و بهبود مدیریت شهری توسعه پیدا کرده است. این اپلیکیشن بهعنوان یک پلتفرم یکپارچه، امکان ارتباط مستقیم و بیواسطه شهروندان با سازمانهای مختلف شهری را فراهم میکند و بسیاری از نیازهای روزمره آنها را پوشش میدهد.
شهروندان میتوانند بهسادگی مشکلات و نواقص شهری همچون خرابی چراغهای خیابان، تجمع زباله، آسیب به تجهیزات عمومی یا مشکلات مربوط به پارکها و فضاهای سبز را گزارش دهند و هر گزارش بهصورت مستقیم به سازمان مربوطه ارجاع داده میشود. علاوهبر گزارش مشکلات، اپلیکیشن وانسرویس اطلاعات بهروزی درباره خدمات شهری همچون برنامههای جمعآوری زباله، تعمیرات و نگهداری معابر و رویدادهای محلی را به شهروندان ارائه میدهد و در مواقع اضطراری همچون وقوع سیل، شرایط آبوهوایی خطرناک یا حوادث غیرمترقبه، هشدارهای فوری و راهنماییهای لازم را از طریق نوتیفیکیشن به کاربران ارسال میکند تا آمادگی و ایمنی شهروندان افزایش پیدا کند.
ویژگی منحصربهفرد دیگر این اپلیکیشن، امکان مشارکت شهروندان در نظرسنجیها و ارائه پیشنهادات برای بهبود خدمات شهری است. دولت سنگاپور با جمعآوری بازخوردها و تحلیل دادههای دریافتی از این اپلیکیشن، سیاستها و برنامههای شهری را به نحوی تنظیم میکند که بیشترین تطابق را با نیازها و خواستههای مردم داشته باشد.
پلتفرمهای دیجیتال و اپلیکیشنهای مشارکت مدنی فضای دیجیتالی برای تعامل فعال شهروندان با مدیران شهری فراهم میکنند. این اپلیکیشنها به مردم اجازه میدهند علاوهبر گزارش مشکلات، دیدگاهها و پیشنهادات خود را درباره پروژههای شهری، سیاستگذاریها و حتی بودجهبندی شهری مطرح کنند. این رویکرد موجب میشود تصمیمگیریها بازتابدهنده نیازها و خواستههای واقعی جامعه باشد و حس تعلق شهروندان به شهر افزایش پیدا کند.
برای مثال، پلتفرم «FixMyStreet» در بریتانیا یکی از نمونههای موفق مشارکت مدنی دیجیتال است که از سال ۲۰۰۷ راهاندازی شده است و به شهروندان امکان میدهد مشکلات شهری را بهسادگی و بهصورت آنلاین گزارش دهند. این پلتفرم مبتنی بر نقشه است و کاربران میتوانند با وارد کردن کد پستی یا نام خیابان، محل دقیق مشکل را روی نقشه مشخص کنند، جزئیات آن را بنویسند و درخواست خود را ثبت کنند. پس از ارسال گزارش، سامانه بهطور خودکار آن را به شورای محلی مربوطه ارجاع میدهد تا اقدامات لازم انجام شود. یکی از ویژگیهای برجسته این اپلیکیشن امکان پیگیری شفاف و لحظهای درخواستها حتی توسط سایر شهروندان است. این شفافیت و اطلاعرسانی عمومی موجب افزایش اعتماد و مشارکت شهروندان در مدیریت شهری شده است.
پورتالهای دولت الکترونیک با دیجیتالیکردن فرایندهای اداری، مراجعه حضوری را کاهش میدهند و دسترسی به خدمات را برای همه شهروندان آسانتر میکنند. این پورتالها امکان ثبت درخواستها، پیگیری پروندهها، پرداخت عوارض و دریافت مجوزها را بهصورت آنلاین فراهم میکنند. موفقیت این سیستمها در گرو مشارکت فعال و بازخورد مستمر شهروندان است تا خدمات ارائهشده بهطور مداوم بهبود یابد و پاسخگوی نیازهای واقعی جامعه باشد. پورتال «gov.uk» در بریتانیا یکی از جامعترین نمونههای دولت الکترونیک است که شهروندان میتوانند از طریق آن به طیف گستردهای از خدمات عمومی دسترسی داشته باشند و بازخورد خود را ارائه دهند.
ویژگیهای کلیدی اپلیکیشنهای شهر هوشمند
اپلیکیشنهای شهر هوشمند بهمنظور موفقیت باید ویژگیهای کلیدی همچون تحلیلهای لحظهای، تصمیمگیری مبتنی بر داده، خدمات نقشهبرداری یکپارچه، قابلیتهای امنیتی برای ارائه خدمات اضطراری و پایش لحظهای ایمنی عمومی را در خود جای دهند. برای مثال، اپلیکیشنهای مدیریت ترافیک با استفاده از دادههای لحظهای، مسیرهای بهینه را برای رانندگان پیشنهاد و به کاهش ازدحام و افزایش بهرهوری حملونقل شهری کمک میکنند. خدمات نقشهبرداری یکپارچه در این اپلیکیشنها به شهروندان امکان میدهد تا بهراحتی نزدیکترین ایستگاههای حملونقل عمومی، پارکینگها و سایر خدمات شهری را بیابند و مسیر خود را بهینهسازی کنند.
از دیگر ویژگیهای مهم این اپلیکیشنها، اتصال به دستگاههای اینترنت اشیا است که امکان پایش و کنترل هوشمند زیرساختهای شهری همچون مصرف انرژی، مدیریت پسماند و روشنایی معابر را فراهم میکند. این فناوریها نهتنها به افزایش پایداری و بهرهوری شهر کمک میکنند، بلکه هزینههای نگهداری و مصرف منابع را نیز کاهش میدهند، همچنین قابلیتهای امنیتی تعبیهشده در این اپلیکیشنها، همچون ارسال هشدارهای اضطراری و پایش لحظهای وضعیت ایمنی عمومی، نقش مهمی در افزایش احساس امنیت شهروندان و واکنش سریع به بحرانها ایفا میکند.
ابزارهای دموکراسی دیجیتال نیز از ارکان اساسی موفقیت اپلیکیشنهای شهر هوشمند بهشمار میروند. این ابزارها با فراهم کردن امکان مشارکت فعال شهروندان در تصمیمگیریهای شهری، شفافیت و پاسخگویی مدیریت شهری را ارتقا میدهند. نمونههایی همچون پلتفرم دسیدیم در بارسلونا و پروژههای فناوری مدنی در صوفیه، به شهروندان اجازه میدهند در سیاستگذاریها، انتخاب پروژههای محلی و حتی فرایند بودجهبندی شهری نقش مستقیم داشته باشند و به این ترتیب حس تعلق و مسئولیتپذیری اجتماعی را تقویت میکنند.
مدیریت شهروندمحور
شهرهای هوشمند بر قرار دادن شهروندان در مرکز توسعه شهری تأکید دارند و آنها را به عنوان همآفرینان و تصمیمگیرندگان توانمند میسازند تا در ارتقای کیفیت زندگی خود نقش داشته باشند.
ترکیب دولت الکترونیک با مشارکت شهروندی منجر به ایجاد جوامع شهری مقاوم، عادلانه و پایدار میشود. این همافزایی موجب میشود تصمیمگیریهای شهری مبتنی بر نیازها و خواستههای واقعی مردم باشد و منابع به شکلی بهینه و هدفمند تخصیص پیدا کنند. افزایش شفافیت و پاسخگویی در مدیریت شهری، اعتماد عمومی را تقویت میکند و زمینه را برای نوآوری و حل خلاقانه چالشهای شهری فراهم میسازد؛ بهطوری که شهروندان نهتنها دریافتکننده خدمات، بلکه همکار و شریک دولت در توسعه و پیشرفت شهر خود باشند
ابتکارات دموکراسی دیجیتال با هدف بازسازی اعتماد به فرایندهای دموکراتیک و تضمین فراگیری جمعیتی، از جمله کاهش شکاف دیجیتال برای گروههای مختلف همچون سالمندان، افراد با نیازهای ویژه و قشر آسیبپذیر اجرا میشوند. این رویکردها با فراهم کردن دسترسی آسانتر به ابزارهای مشارکت، امکان حضور گروههای مختلف اجتماعی را در تصمیمگیریهای شهری افزایش میدهند و صدای گروههای کمتر دیدهشده را نیز به گوش مدیران شهری میرسانند.
آموزشهای دیجیتال و طراحی رابطهای کاربری ساده و قابل فهم، بهویژه برای سالمندان و افراد کمتجربه در حوزه فناوری، نقش مهمی در تحقق عدالت دیجیتال و ارتقای سرمایه اجتماعی ایفا میکند. این اقدامات در نهایت موجب شکلگیری شهری میشود که همه گروههای سنی و اجتماعی بتوانند بهطور برابر در توسعه و آینده آن نقش داشته باشند.
شهرهای پیشرو در حوزه اپلیکیشنهای مدیریت شهری
بر اساس شاخص شهر هوشمند IMD ۲۰۲۵ و سایر رتبهبندیهای اخیر شهرهای پیشرو در توسعه شهر هوشمند و مشارکت شهروندی، زوریخ در صدر فهرست شهرهای هوشمند جهان در سال ۲۰۲۵ قرار دارد که با زیرساخت دیجیتال پیشرفته، حملونقل کارآمد و تمرکز ویژه بر پایداری و کیفیت زندگی، بهعنوان الگوی مدیریت شهری هوشمند شناخته میشود. پس از زوریخ، شهر اسلو در نروژ جایگاه دوم را به خود اختصاص داده است. اسلو با اجرای سیاستهای زیستمحیطی، خدمات دیجیتال شهروندمحور و حملونقل پاک، به یکی از پیشگامان پایداری و نوآوری شهری تبدیل شده است.
ژنو در رتبه سوم قرار دارد و ادغام فناوریهای هوشمند در زیرساختهای شهری و سلامت دیجیتال نقش مهمی در ارتقای کیفیت زندگی شهروندان این شهر ایفا میکند. شهر دبی در امارات متحده عربی با تحول دیجیتال گسترده، ارائه خدمات آنلاین پیشرفته در حوزه سلامت، هویت و مدیریت ترافیک مبتنی بر هوش مصنوعی، رضایت بالایی را در میان شهروندان خود ایجاد کرده است. ابوظبی نیز با تمرکز بر حکمرانی هوشمند و توسعه پایدار، در فهرست شهرهای پیشرو در حوزه اپلیکیشنهای مدیریت شهری قرار دارد.
لندن، کپنهاگ، هلسینکی، پراگ، آمستردام، استکهلم و کانبرا دیگر شهرهای پیشرویی هستند که به کمک اپلیکیشنهای مدیریت شهری، خدمات شهری فراگیری ارائه میدهند و با مشارکت دیجیتال شهروندان در تصمیمگیریها و استفاده از دادههای شهری برای مدیریت بهتر، در زمره بهترین شهرهای هوشمند جهان در سال ۲۰۲۵ قرار دارند.
در میان شهرهای آسیایی، سنگاپور همچنان پیشتاز است و با دولت الکترونیک پیشرفته، نوآوری شهری و اتصال دیجیتال گسترده، الگویی برای سایر شهرهای منطقه بهشمار میرود. سئول با اپلیکیشنهای هوشمند مدیریت ترافیک و کیفیت هوا، خدمات شهری را بهبود بخشیده است. هنگکنگ نیز با تمرکز بر توسعه اپلیکیشنهای خدمات شهری، تسهیل دسترسی به اطلاعات شهری و افزایش تعامل بین شهرداری و شهروندان، پیشرفت چشمگیری در بهبود مدیریت شهری داشته است؛ استفاده از دادههای لحظهای و سامانههای هوشمند در برنامهریزی شهری و پاسخگویی به نیازهای مردم، از ویژگیهای کلیدی مدیریت در این شهر بهشمار میرود.
نظر شما