به گزارش خبرگزاری ایمنا، بر اساس آخرین اطلاعیه سازمان سنجش آموزش کشور، دوره کارشناسی ارشد ناپیوسته سال ۱۴۰۴ در دو شیوه آموزشی و پژوهشی و آموزشمحور برگزار میشود. طول مدت تحصیل در هر دو مسیر حداکثر دو سال است که مشتمل بر چهار نیمسال تحصیلی خواهد بود و در صورت تشخیص شورای تحصیلات تکمیلی دانشگاه، امکان افزایش مدت تا سقف دو و نیم سال وجود دارد (آئیننامه تحصیلات تکمیلی). تا پایان سال ۱۳۸۹، تنها شیوه آموزشی و پژوهشی مرسوم بود و پذیرش دانشجوی ارشد در تمامی دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی به این روش انجام میشد. از سال ۱۳۹۰ با تصویب آئیننامه جدید، شیوه آموزشمحور اضافه شد و داوطلبانی که علاقه دارند پایاننامه نداشته باشند، میتوانند از این مسیر انتخاب رشته کنند.
در آزمون ورودی ارشد ناپیوسته ۱۴۰۴ تعداد ۵۲۱ هزار و ۴۲۰ نفر ثبتنام کردند که ۳۷۶ هزار و ۸۸۷ نفر مجاز به انتخاب رشته شدند (سایت سازمان سنجش). متقاضیان باید پس از دریافت دفترچه راهنمای انتخاب رشته (از دهم خرداد) و استخراج کد رشته محلهای مورد نظر، از یازدهم تا هفدهم خرداد نسبت به تکمیل فرم اینترنتی اقدام کنند، در این گزارش به بررسی تفاوتهای اساسی هر دو شیوه پذیرش، مزایا و معایب آنها و نکات کلیدی برای داوطلبان میپردازیم تا انتخاب دقیقتری داشته باشند.
توضیح علمی و مقررات آموزشی
شیوه آموزشیوپژوهشی شامل ترکیبی از واحدهای درسی و ارائه پایاننامه است. داوطلبان در این مسیر موظف به گذراندن تعداد مشخصی واحد درسی تخصصی و ارائه یک پروژه تحقیقاتی تحت نظارت استاد راهنما هستند، بر اساس آئیننامه تحصیلات تکمیلی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، ارائه پایاننامه برای اخذ مدرک ارشد الزامی است و دفاع از آن باید تا پایان دو سال تحصیلی انجام شود که در موارد استثنایی شورای تحصیلات تکمیلی میتواند زمان دفاع را تا سقف دو و نیم سال تمدید کند (آئیننامه وزارت علوم).
از سوی دیگر، شیوه آموزشمحور بهصرف مبتنی بر گذراندن واحدهای درسی است و نیاز به ارائه پایاننامه ندارد، در این مسیر دانشجو ملزم است حداقل دو و حداکثر چهار واحد «سمینار تحقیق و پژوهش نظری» را بگذراند که معادل ارائه یک پروژه کوتاه تحقیقاتی است. سایر واحدها نیز شامل دروس تخصصی و اختیاری مطابق با دفترچه راهنما خواهد بود، این شیوه برای داوطلبانی که بیشتر به جنبه آموزشی و گذراندن دروس علاقه دارند، مناسب است. بر اساس مصوبه شورای سنجش و پذیرش دانشجو، ظرفیت پذیرش در شیوه آموزشمحور محدودتر از شیوه آموزشیوپژوهشی است و اولویت تخصیص ظرفیت با دانشجویان پژوهشمحور است (وزارت علوم).
تحلیل دستاوردها و پیامدهای خبری
ارزیابیها نشان میدهد که انتخاب شیوه آموزشمحور برای داوطلبانی که قصد ادامه تحصیل تا دکتری ندارند، مزیتهایی دارد، آنها با کاهش حجم کار تحقیقاتی میتوانند بهسرعت واحدهای تخصصی را بگذرانند و زودتر وارد بازار کار شوند، همچنین در بسیاری از رشتهها شهریه این شیوه تفاوت چندانی با مسیر پژوهشی ندارد، اما فرصت تدوین مقاله و دفاع از پایاننامه را از دست میدهد، بهعلاوه در برخی دانشگاههای بزرگ نظیر دانشگاه تهران و دانشگاه صنعتی شریف، شیوه آموزشمحور ظرفیت محدودی دارد و رقابت سختتری برای پذیرش ایجاد میشود.
از سوی دیگر، شیوه آموزشیوپژوهشی به دانشجو فرصت میدهد مهارتهای پژوهشی را بهکار گیرد و با تدوین پایاننامه، امکان چاپ مقاله در نشریات علمی داخل یا خارج از کشور را افزایش دهد. این تجربه میتواند در صورت تمایل به ادامه تحصیل در دوره دکتری، امتیاز مثبتی برای داوطلب باشد. با توجه به آمارهای سالهای گذشته، حدود ۷۰ درصد پذیرفتهشدگان در دورههای روزانه و غیرروزانه ارشد مسیر پژوهشمحور را انتخاب کردهاند که نشاندهنده رغبت بیشتر به تحصیل مبتنی بر پایاننامه است (گزارش پژوهشی مرکز پژوهشهای مجلس).
با افزایش تعداد داوطلبان و محدودیت ظرفیت در هر دو شیوه، توصیه میشود داوطلبان پیش از انتخاب، دفترچه راهنمای انتخاب رشته را دقیق مطالعه کرده و همزمان با در نظر گرفتن اولویتهای پژوهشی یا آموزشی، اختصاص سهمیهها (سهمیه ایثارگران، استعداد درخشان) را در نظر بگیرند. بهعنوان نمونه در دانشگاه پیام نور و دانشگاه آزاد اسلامی، ظرفیت آموزشمحور بیشتر است و داوطلبانی که قصد صرفاً گذراندن واحدهای درسی را دارند، شانس بالاتری دارند (سامانه دانشگاه آزاد).
با توجه به ظرفیتها و ویژگیهای هر دو شیوه آموزشیوپژوهشی و آموزشمحور در پذیرش کارشناسی ارشد سال ۱۴۰۴، داوطلبان باید پیش از انتخاب رشته، اهداف بلندمدت خود را مشخص کنند، افرادی که قصد ادامه تحصیل تا دکتری را دارند، مسیر پژوهشی را مناسبتر مییابند، چرا که تجربه تحقیق و مصاحبه معکوس پایاننامه، جایگاه علمی آنها را تقویت میکند. اما علاقهمندان به ورود سریع به بازار کار میتوانند از شیوه آموزشمحور بهره ببرند و بهصرف واحدهای درسی مورد نیاز را بگذرانند. انتخاب دقیق و مطالعه دفترچه راهنما (سایت سازمان سنجش) در مهلت تعیین شده (یازدهم تا هفدهم خرداد) ضامن یک پذیرش موفق خواهد بود.
نظر شما