به گزارش خبرگزاری ایمنا و به نقل از نیچر، در روزهای گذشته، دانشگاه هاروارد، یکی از برجستهترین مراکز علمی جهان، در مرکز یک بحران بیسابقه پژوهشی قرار گرفت. خبر لغو صدها طرح تحقیقاتی این دانشگاه که از حمایت نهادهای فدرال آمریکا برخوردار بودند، واکنشهای گستردهای در میان محافل دانشگاهی، سیاسی و رسانهای به همراه داشته است. این تصمیم که از سوی وزارت دفاع، بنیاد ملی علوم (NSF) و برخی دیگر از نهادهای دولتی اتخاذ شده، نهتنها فعالیتهای علمی جاری را متوقف کرده، بلکه آینده تحقیقات بلندمدت را در معرض تهدید قرار داده است.
ضرورت پوشش این اتفاق در سطح رسانهای از آن جهت است که پیامدهای آن تنها محدود به هاروارد نبوده و کل اکوسیستم پژوهشی آمریکا را تحتتأثیر قرار خواهد داد. در شرایطی که جهان بیش از هر زمان دیگر به دانش علمی، نوآوری و راهکارهای فناورانه برای مقابله با چالشهای جهانی نیاز دارد، چنین توقفهایی میتواند تبعات عمیقتری برای سلامت عمومی، توسعه فناوری و امنیت ملی در پی داشته باشد، به گزارش نشریه نیچر، دهها پروژه علمی در زمینههای بیوتکنولوژی، هوش مصنوعی، ژنتیک، فیزیک نظری، علوم محیطی و پزشکی شخصی در دانشگاه هاروارد به دلیل قطع بودجههای فدرال با خطر تعطیلی مواجه شدهاند. بسیاری از این طرحها با همکاری نهادهای معتبری مانند مؤسسه ملی سلامت آمریکا (NIH) و وزارت انرژی ایالات متحده (DOE) در حال اجرا بودند و در مراحل حساسی از توسعه علمی قرار داشتند.
بر اساس گزارشهای رسمی، این پروژهها شامل تحقیقات درباره درمانهای نوین برای سرطان، توسعه واکسنهای نسل جدید، الگوریتمهای پیشرفته یادگیری ماشین، و همچنین مدلسازی تغییرات اقلیمی بودهاند که هر یک میتوانستند به پیشرفتهای مهمی در سطح جهانی منجر شوند، تحلیلگران دانشگاهی معتقدند این اقدام میتواند اعتماد به ثبات مالی دانشگاهها را تضعیف کند. بسیاری از محققان هشدار دادهاند که این توقف ناگهانی، نهتنها منجر به تعطیلی آزمایشگاهها و اخراج کارکنان شده، بلکه باعث مهاجرت استعدادهای علمی به کشورهای دیگر میشود.
در گفتوگو با Harvard Gazette، یکی از اساتید برجسته زیستشناسی سلولی این دانشگاه گفت «ما ناچار شدیم ۳ پروژه بالینی را متوقف کنیم و پنج پژوهشگر پسادکتری را از کار معلق کنیم. این تصمیم تنها یک عدد نیست، بلکه پایان یک رؤیای علمی برای بسیاری از ماست.» از سوی دیگر، منتقدان سیاسی، از جمله برخی مقامهای دولت فدرال، دلایل قطع بودجهها را در چارچوب نگرانیهای امنیتی و سیاسی توجیه کردهاند. کاخ سفید در بیانیهای رسمی، دانشگاه هاروارد را به نادیده گرفتن فعالیتهای ضدآمریکایی و ضدیهودی در محوطه دانشگاه متهم کرد. سخنگوی کاخ سفید، آبیگیل جکسون، گفت «هاروارد به مرکز شلوغی از فعالیتهای ضدآمریکایی، ضدیهودی و حامی تروریسم تبدیل شده است، حالا باید پیامدهای این بیتفاوتی را تحمل کنند.» در واکنش به این وضعیت، آلن گاربر، رئیس دانشگاه هاروارد، در بیانیهای رسمی در تاریخ ۱۴ می (۲۴ اردیبهشت) نوشت: «ما پشت هزاران استاد، پساوداکتوری، کارمند و دانشجوی ممتاز خود ایستادهایم، آنها با هم به کشفهای انقلابی، درمان بیماریها، عمیقتر شدن درک ما از جهان و تبدیل این دانش به تأثیرهای واقعی ادامه میدهند» ( Harvard Office of the President).
به گفته میشل مارتین، استاد سیاستگذاری علم در دانشگاه MIT «قطع سرمایهگذاری در پژوهش، آن هم در زمانی که رقابت فناورانه با چین و سایر کشورها در اوج است، به معنای عقبنشینی استراتژیک است.»
توقف گسترده طرحهای تحقیقاتی در دانشگاه هاروارد، زنگ خطر جدی برای امنیت علمی و پژوهشی ایالات متحده و حتی جهان است. این تصمیم نهتنها ضربهای به فعالیتهای علمی در یکی از معتبرترین دانشگاههای جهان وارد کرده، بلکه باعث نگرانیهایی درباره آینده تأمین مالی تحقیقات علمی در سایر مراکز آموزشی نیز شده است. برای دانشپژوهان، محققان و سیاستگذاران، این بحران باید به منزله یک هشدار تلقی شود: دانش و پژوهش، بدون حمایت پایدار سیاسی و اقتصادی، نمیتواند نقش حیاتی خود را در پیشبرد جامعه ایفا کند. پیشنهاد میشود علاقمندان به ادامه این موضوع، به گزارش تحلیلی نیچر درباره تأثیر سیاست بر علم و نیز سند رسمی NSF درباره بودجههای تحقیقاتی ۲۰۲۴ مراجعه کنند.
نظر شما