به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، جوامع ساحلی سراسر جهان در رویارویی با افزایش تهدیدات ناشی از تغییرات اقلیمی و بالا آمدن سطح آب دریاها با چالشهای جدی روبهرو شدهاند، یکی از مهمترین راهکارها برای مقابله با این تهدیدات، افزایش تابآوری محلهها و جوامع محلی در برابر سیلاب و بلایای طبیعی است، در این راستا، شورای منطقه وارف در شهر بوستون آمریکا به همراه شرکت مهندسی آراپ اقدام به انتشار یک دفترچه راهنمای جامع کردهاند که هدف آن ارائه راهنماییهای کاربردی برای توسعه و اجرای پروژههای محلی به منظور افزایش تابآوری محلهها در برابر سیلاب است.
این دفترچه راهنما که با عنوان «دفترچه پروژه تابآوری محله» منتشر شده، بر اساس تجربیات و درسهای آموخته شده از تدوین طرح تابآوری اقلیمی منطقه وارف در سال ۲۰۲۳ تهیه شده است. این طرح نمونهای موفق از همکاری میان ذینفعان مختلف و اعضای جامعه محلی است که توانسته است یک چشمانداز مشترک برای حفاظت و تابآوری گسترده در سطح منطقه ایجاد کند.
اهمیت رویکردهای محلی و مردمی در مقابله با سیلاب
یکی از نکات کلیدی این پروژه، تأکید بر رویکردهای محلی و مردمی است، برخلاف روشهای سنتی که بهطور معمول توسط سازمانهای شهری یا دولتی هدایت میشوند، این رویکرد بر مشارکت فعال سازمانهای محلی، سازمانهای غیرانتفاعی و شهروندان تأکید دارد. این مشارکت میتواند موجب شود که پروژهها دقیقتر و متناسبتر با نیازهای واقعی محلهها طراحی و اجرا شوند.
دفترچه راهنما بهطور مفصل روشهایی را ارائه میدهد که چگونه میتوان زمان و مکان مناسب برای اجرای پروژههای تابآوری محلی را شناسایی کرد، منابع مالی مورد نیاز را از طریق ساختارهای غیرانتفاعی تأمین کرد و ذینفعان مختلف را به منظور ایجاد اجماع بر سر اقدامات مهندسی و حفاظتی گرد هم آورد.
تجربه موفق بوستون الگویی برای سایر جوامع
بوستون یکی از آسیبپذیرترین شهرهای آمریکا در برابر سیلاب است، اما این چالش بهعنوان فرصتی برای توسعه راهحلهای نوآورانه شناخته شده است. تلاشهای شورای شهر در تدوین طرح تابآوری ۲۰۲۳ پیشرفتهای قابلتوجهی داشته و توانسته است تجربیات خود را با دیگران به اشتراک بگذارد تا بتوان آیندهای امنتر و پرجنبوجوشتر برای شهرها و جوامع ساحلی ساخت.
یکی از مزایای مهم رویکرد مردمی در این پروژه، امکان گفتوگوی باز و مستقیم با مالکان خصوصی و دیگر ذینفعان است که در فرایندهای معمول شهری کمتر دیده میشود. این ارتباط مستقیم موجب شد تا موانع احتمالی پیش از اجرا شناسایی و رفع شود، همچنین امکان دسترسی به منابع مالی برای پوشش هزینههای طراحی و اجرای اقدامات مهندسی فراهم شود.
دفترچه راهنمای پروژه تابآوری محله، علاوه بر ارائه یک چهارچوب کلی، مجموعهای از توصیهها و ابزارهای عملی را در اختیار جوامع مختلف قرار میدهد. این دفترچه به سازمانهای محلی، سازمانهای غیرانتفاعی و شهروندان کمک میکند تا بتوانند اولویتهای خود را شناسایی و تعیین کنند که کدام مناطق و در چه زمانهایی برای اجرای پروژههای تابآوری سیلاب مناسبتر هستند، همچنین با معرفی راهکارهای تأمین مالی از طریق ساختارهای غیرانتفاعی، امکان جذب و مدیریت منابع مالی لازم برای طراحی و اجرای پروژهها را فراهم میسازد. این راهنما با تأکید بر ایجاد فضای گفتوگو و همکاری، به جلب مشارکت و اجماع میان ذینفعان برای اجرای اقدامات مهندسی و حفاظتی کمک میکند و در نهایت، با بهرهگیری از تجربیات موفق بوستون، زمینه اجرای مؤثر و پایدار پروژههای محلی را فراهم میآورد.
یکی از نکات برجسته این پروژه، تأکید بر مسئولیت اجتماعی در اشتراکگذاری دانش و تجربیات است. این رویکرد به معنای آن است که پروژههای تابآوری محلی نهتنها میتوانند بهصورت مستقل موفق باشند، بلکه با همکاری و تبادل دانش میان جوامع مختلف، میتوانند به الگویی فراگیر برای مقابله با تهدیدات اقلیمی تبدیل شوند.
دفترچه راهنما تأکید دارد که پروژههای محلی تابآوری میتوانند بهصورت همزمان و مکمل با تلاشهای شهری، ایالتی و فدرال اجرا شوند، این همزیستی موجب میشود که بار مسئولیت از دوش دولتها برداشته شود و در عین حال، جوامع محلی قدرت و اختیار بیشتری برای ایجاد تغییرات معنادار و پایدار داشته باشند. این مدل مشارکتی، ضمن افزایش کارآمدی و سرعت اجرای پروژهها، اعتماد و همبستگی میان شهروندان و سازمانهای دولتی را نیز تقویت میکند.
چشمانداز و اهمیت تابآوری جوامع ساحلی
با توجه به روند روبهرشد تغییرات اقلیمی و افزایش وقوع سیلابها و بلایای طبیعی، ضرورت افزایش تابآوری جوامع ساحلی بیش از پیش احساس میشود، پروژهها و راهکارهایی همچون آنچه در بوستون اجرا شد، میتوانند بهعنوان نمونههای موفق و الهامبخش برای سایر شهرها و کشورها به کار گرفته شوند.
در مسیر ارتقای تابآوری اقلیمی، لایهها و ابعاد متعددی وجود دارد که باید بهصورت همزمان مورد توجه قرار گیرند. تابآوری تنها به محیط زیست محدود نمیشود و مستلزم رویکردی پیشنگرانه برای مدیریت ریسکهای اقلیمی است. نمونههای مختلفی از تابآوری وجود دارد که هر یک نقش مهمی در کاهش آسیبپذیری جوامع ایفا میکنند.
یکی از این ابعاد، تابآوری زیرساختی است که به معنای ساخت و ارتقای زیرساختها به گونهای است که در برابر آثار تغییرات اقلیمی مقاوم باشند. برای مثال، استفاده از مصالح ساختمانی مقاومتر و طراحی سازهها به شکلی که بتوانند در مقابل سیلاب و شرایط آبوهوایی شدید مقاومت کنند، از جمله اقدامات کلیدی در این حوزه بهشمار میرود.
بعد دیگر، تابآوری سیاستی و مقرراتی است. این بعد با اجرای قوانین و مقرراتی تحقق مییابد که به کاهش آسیبپذیری در برابر تغییرات اقلیمی کمک میکند. تدوین و اجرای قوانین ساختمانی مقاوم و دستورالعملهای طراحی یا ارائه تخفیفهای بیمهای برای ساختمانهایی که استانداردهای مقاومتی را رعایت کردهاند، از جمله این اقدامات است، همچنین ادغام برنامهریزی بلندمدت اقلیمی در سیاستگذاریها، نقش مهمی در تابآوری ایفا میکند.
تابآوری اجتماعی و جامعهمحور نیز اهمیت ویژهای دارد، تقویت شبکههای اجتماعی و نظامهای حمایتی درون جامعه، به شهروندان کمک میکند تا در زمان وقوع رویدادهای اقلیمی، همکاری و همیاری بیشتری داشته باشند. افزایش آگاهی عمومی، ارتقای پیوندهای اجتماعی و اجرای پروژههای مشارکتی از جمله راهکارهایی است که میتواند تابآوری اجتماعی را افزایش دهد. ثبات اقتصادی و اجتماعی نیز از عوامل مهمی است که تابآوری جوامع در برابر شوکها و فشارها را تقویت میکند.
علاوهبر این، تابآوری مبتنی بر طبیعت نیز جایگاه ویژهای دارد، بهرهگیری از سیستمهای طبیعی برای محافظت در برابر آثار تغییرات اقلیمی، همچون احیای تالابها برای جذب آبهای سیلابی یا کاشت درختان برای کاهش گرما در مناطق شهری، نمونههایی از این رویکرد هستند.
تجارب موفق نشان میدهد که مشارکت فعال مردم، سازمانهای محلی و سازمانهای غیرانتفاعی در کنار حمایتهای دولتی، کلید اصلی ایجاد جوامعی مقاومتر، امنتر و پایدارتر است، با استفاده از دانش جمعی و همکاریهای گسترده، میتوان آیندهای ساخت که در آن جوامع ساحلی با اطمینان و آمادگی کامل در برابر تغییرات اقلیمی و بلایای طبیعی ایستادگی کنند و زندگی بهتر و پایدارتر برای نسلهای آینده فراهم آورند.
نظر شما