به گزارش خبرگزاری ایمنا، کودکی و نوجوانی از مهمترین مراحل رشد و تکامل در زندگی انسان است، چراکه طی این دوران، پایههای سلامت جسمی، روانی و اجتماعی فرد شکل میگیرد و رشد مناسب در این دوره نهتنها بر وضعیت جسمانی، بلکه بر توانمندیهای ذهنی و شناختی فرد نیز تأثیر میگذارد و به همین دلیل، توجه به تغذیه، سبک زندگی و مراقبتهای لازم در این مرحله، تأثیر مستقیمی بر آینده کودک خواهد داشت.
نیازهای تغذیهای در دوران کودکی و نوجوانی به دلیل سرعت بالای رشد، متفاوت و گستردهتر از سایر دورههای زندگی است و تأمین مواد مغذی لازم از طریق تغذیه صحیح، نقش مهمی در جلوگیری از مشکلات رشد و تکامل دارد، کمبودهای تغذیهای در این سنین میتواند عوارض بلندمدتی ایجاد کند و در بزرگسالی نیز فرد را تحت تأثیر قرار دهد.
در این میان، هزار روز نخست عمر که شامل دوران بارداری مادر تا پایان دو سالگی کودک میشود، از اهمیت ویژهای برخوردار است؛ در این دوره، سیستمهای حیاتی بدن کودک شکل میگیرد و تغذیه مناسب مادر و نوزاد در این مدت تأثیر مستقیمی بر سلامت آینده کودک دارد و هرگونه کمبود مواد مغذی در این مرحله میتواند منجر به مشکلات رشدی و افزایش خطر بیماریهای مزمن شود.
ارتباط بین رشد داخل رحمی و بیماریهای بزرگسالی، یکی از موضوعات مهم مورد بحث در علم تغذیه و رشد است و مطالعات نشان میدهد که مشکلات تغذیهای در دوران جنینی میتواند زمینهساز بیماریهایی همچون دیابت و بیماریهای قلبی در آینده باشد و این موضوع اهمیت توجه به رژیم غذایی و مراقبتهای تغذیهای مادران باردار را دوچندان میکند.
نقش تغذیه و مراقبتهای رشد در دوران کودکی و نوجوانی
رؤیا کلیشادی، متخصص کودکان و نوجوانان، تغذیه و رشد در گفتوگو با خبرنگار ایمنا با بیان اینکه ویژگی خاص دوره کودکی و نوجوانی، رشد و تکامل است، اظهار کرد: در دوران کودکی و نوجوانی، افراد از نظر جسمانی در حال رشد است و از نظر توانمندیها نیز رشد میکند و به همین دلیل، نیازهای بدنی او افزایش بالا است.
وی با بیان اینکه با توجه به بالا بودن نیازهای بدنی افراد در دوران کودکی و نوجوانی، داشتن تغذیهای صحیح اهمیت بالایی دارد، افزود: مشکلات تغذیهای و نداشتن تغذیه مناسب میتواند برای کودکان و نوجوانان آسیبرسان باشد و منجر به ایجاد مشکلات رشد و تکامل همیشگی شود.
متخصص کودکان و نوجوانان، تغذیه و رشد با بیان اینکه دورهای طلایی برای رسیدگی به نیازهای کودکان وجود دارد، تصریح کرد: هزار روز نخست عمر که از شروع بارداری مادری آغاز میشود، تا پایان دو سالگی کودک، دورهای است که از اهمیت بالایی برخوردار است و رشد و تکامل کودک در این دوران شکل میگیرد.
نقش هزار روز نخست زندگی در شکلگیری سلامت آینده / مکملهای غذایی؛ فرصتی مفید یا تهدیدی برای سلامت؟
کلیشادی با بیان اینکه طی مدت زمان بیان شده، سلامت و بیماری بعدی کودک، مشخص میشود، ادامه داد: در واقع در صورتی که کودک درگیر مشکلات رشد داخل رحمی داشته باشد، در بزرگسالی ممکن است درگیر بیماریهایی از جمله دیابت و بیماریهای قلبی شود.
وی با بیان اینکه رسیدن مواد مغذی کافی به بدن در هزار روز نخست عمر به بدن افراد از اهمیت بالایی برخوردار است، گفت: در صورتی که! کوچکترین کمبودی در این دوران وجود داشته باشد، میتواند آسیبهای جدی برای آینده کودک ایجاد کند.
متخصص کودکان و نوجوانان، تغذیه و رشد با بیان اینکه مصرف مکملها همچون شمشیری دو لبه است، اضافه کرد: در واقع کم بودن مکملها در بدن زیانبار است و باید توجه داشت که زیاد بودن آنها در بدن نیز میتواند آسیبهای متعددی به همراه داشته و پرعارضه باشد، از همین رو تعداد ویتامینهایی که به یک مادر داده میشود، بسیار محدود است.
علاوه بر تغذیه، نقش مکملهای غذایی در تأمین نیازهای بدن کودکان و نوجوانان مطرح میشود و باید توجه داشت که گرچه مصرف مکملها میتواند به جبران کمبودهای تغذیهای کمک کند، اما استفاده نادرست از آنها ممکن است مشکلات و عوارضی به همراه داشته باشد و تعادل در مصرف مکملهای غذایی، رعایت توصیههای متخصصان و توجه به رژیم غذایی متعادل از راههای پیشگیری از مشکلات مرتبط با این موضوع است.
داشتن سبک زندگی سالم در کنار تغذیه مناسب، تأثیر چشمگیری در رشد مطلوب کودکان و نوجوانان دارد و فعالیتهای بدنی، خواب کافی و مدیریت استرس از جمله عواملی است که به رشد همهجانبه فرد کمک میکند؛ در این میان، والدین نقش کلیدی در فراهم کردن شرایط مطلوب برای رشد فرزندان دارند و حمایتهای محیطی میتواند تأثیر زیادی بر سلامت و موفقیت کودکان داشته باشد.
توجه به سلامت روانی کودکان نیز به اندازه سلامت جسمانی اهمیت دارد و محیط خانوادگی، نحوه تربیت و سطح تعاملات اجتماعی بر میزان رشد عاطفی و شناختی کودک اثرگذار است؛ ایجاد فضای امن، حمایتهای عاطفی و آموزش مهارتهای ارتباطی به کودکان، زمینهساز رشد سالم و پایدار در آینده خواهد بود.
رشد و تکامل در دوران کودکی و نوجوانی فرایندی چندبعدی است که علاوه بر تغذیه، به سبک زندگی، مراقبتهای بهداشتی و حمایتهای روانی وابسته است و توجه به این جنبهها و فراهم کردن شرایط مناسب میتواند به سلامت و موفقیت بلندمدت کودکان کمک کند و آیندهای روشنتر برای آنها رقم بزند.
نظر شما