محمدعلی ایزدخواستی در گفتوگو با خبرنگار ایمنا بهمناسبت روز جهانی موزهها با تاکید بر ظرفیت بافت تاریخی اصفهان برای استقرار موزههای موضوعی و محلی اظهار کرد: یکی از نقاطی که میتواند محل قرارگیری موزهها در نظام شهرسازی باشد، بافتهای تاریخی است، زیرا این بافتها در باطن نقش یک موزه زنده را در شهر ایفا میکند و در شهری که در حال تغییر و تحول است، عناصر ارزشمندی در بافتهای تاریخی وجود دارند که بهعنوان اجزای حافظه تاریخی کالبد شهر باید از آنها حفاظت شود.
وی افزود: بناهایی همچون خانهها، عمارتها و مکانهایی که روایت تاریخی دارند جاهایی که در آنها تصمیمهای مهمی گرفته شده یا افراد تأثیرگذاری زیستهاند و امروزه دیگر کارکرد گذشته خود را ندارند، بسیار مناسب هستند که در قالب کاربری موزه بازتعریف شوند و این تعدد موزهها به غنای بافت تاریخی کمک میکند و آن را به مکانی برای پیادهروی، پرسهزنی و تجربه تاریخی بدل میسازد، موزهها میتوانند نقش مکملی در کنار سایر عناصر تاریخی ایفا کنند و نگینی در دل بافت تاریخی باشند.
مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی شهر اصفهان با اشاره به ماهیت معنایی موزهها در شهرها تاکید کرد: موزهها نگاهبانان معنا در شهرها هستند و جایگاه نگهداری از حافظه تاریخی و هویتی شهر را بر عهده دارند؛ آنها نقطههای جغرافیایی هستند که معنا و حافظه تاریخی را از گذشتههای دور و نزدیک استخراج، محافظت و در معرض خوانش مخاطبان قرار میدهند و هر بار که انسانی با یک شیء در موزه روبهرو میشود، خوانشی جدید از آن پیدا میکند.
ایزدخواستی گفت: شهرهایی که موزههای تخصصی متعدد دارند، نظام معنایی پویاتری دارند و در این شهرها معنا بهتر نگهداری و بهتر عرضه میشود که موزهها همچون لغتنامهای هستند که برای هر واژه معانی گوناگون ارائه میدهند؛ بهطور مثال موزه پست نحوه ارتباط انسانها را روایت میکند یا موزه سکه بازتابی از مناسبات اقتصادی و تاریخی شهر است، بنابراین هر موزه، معنایی را بازخوانی و تثبیت میکند.
وی با تأکید بر ضرورت مردمی بودن موزهها تصریح کرد: موزه نباید تنها وابسته به نهادهای حاکمیتی همچون میراث فرهنگی باشد و هر فرد، نهاد یا بخش میتواند صاحب یک موزه باشد؛ موزههای کوچک و تخصصی نیز همانقدر اهمیت دارند که موزههای بزرگ و این موزههای کوچک همچون کلماتی هستند که جملهای بزرگ را در شهر میسازند و نظام معنایی شهر، برآمده از همین مجموعههای بهظاهر کوچک، اما پرمفهوم است.
مسئول بافت تاریخی شهر اصفهان خاطرنشان کرد: موزه عرضهکننده معنا است و این ویژگی موجب میشود جایگاهی کلیدی میان دیگر نظامهای معنایی شهر داشته باشد و برخلاف دیگر نظامهای معنایی که ممکن است درک آنها نیازمند تخصص یا واسطهگری باشد، موزه مستقیم معنا را در معرض دید عمومی قرار میدهد، رویارویی با شیء در موزه، در واقع رویارویی با معنای نهفته در بطن تاریخ شهر است.
ایزدخواستی موزهها را محل تلاقی و پیوند شهروندان، گردشگران و پژوهشگران با قصههای شهر دانست و گفت: هر موزه از منظری خاص به روایت قصههای شهر میپردازد و اگر شبکهای درست و معنادار از موزهها در یک شهر شکل بگیرد، این شبکه میتواند برای شهروندان نیز نقش مکانی تکرارشونده و پاتوقگونه ایفا کند؛ مکانی برای گردهماییهای فرهنگی و هنری، و نیز بازخوانی مستمر خاطره و تاریخ شهری باشد.
وی افزود: این اتفاق در بسیاری از نقاط جهان رخ داده است؛ بهویژه در محلههایی که موزهها به نقطهای برای اجتماع محلی بدل شدهاند و حسن بزرگ این نوع موزهها در آن است که شیء در آنها فقط یکبار دیده نمیشود، بلکه نظامی از خوانشهای مکرر در پیرامون آن شکل میگیرد که لایههای تازهای از معنا را برای مخاطبان باز میکند.
مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی شهر اصفهان با اشاره به نقش تربیتی و آموزشی موزهها تاکید کرد: یکی از کارکردهای روزمره و بسیار مهم موزهها، بازدیدهای گروهی مدارس از آنها است و این رویارویی کودکان و نوجوانان با اشیا و روایتهای تاریخی، قوه خیال آنها را گسترش میدهد و قدرت تخیل، پایهساز آینده کودکان است؛ کودکانی که تخیل نمیکنند، آیندهای هم نخواهند داشت.
ایزدخواستی اضافه کرد: در یک نقطه جغرافیایی مشخص از شهر، موزه میتواند بستری برای توسعه قوه خیال باشد؛ هرچه موزههای یک شهر بیشتر و متنوعتر باشند، فرصتهای بیشتری برای تربیت نسلی آیندهساز فراهم میشود و این کارکرد موزهها، نقشی کلیدی در ساخت شخصیت شهروندان فردای ما دارد.
نظر شما