به گزارش خبرگزاری ایمنا، آلودگی هوا یکی از بزرگترین چالشهای زیستمحیطی و بهداشتی به شمار میرود که جهان با آن روبهرو است، این مشکل ناشی از انتشار گازهای گلخانهای، ذرات معلق و ترکیبات شیمیایی مضر است که از منابع مختلفی همچون صنایع، وسایل نقلیه، نیروگاهها و فعالیتهای کشاورزی تولید میشود و تأثیرات گستردهای بر محیطزیست و سلامت انسانها دارد و میتواند به مشکلات جدی بهداشتی منجر شود.
یکی از اثرات مهم آلودگی هوا بر سلامت انسانها، افزایش بیماریهای تنفسی است؛ ذرات معلق و گازهای آلوده کننده میتواند وارد سیستم تنفسی شود و مشکلاتی از جمله آسم، برونشیت و عفونتهای تنفسی را تشدید کند، افراد مبتلا به بیماریهای مزمن تنفسی به ویژه کودکان و سالمندان، بیشترین آسیب را از آلودگی هوا میبینند و ممکن است نیاز به مراقبتهای ویژه داشته باشند.
آلودگی هوا همچنین تأثیرات منفی بر سیستم قلبیعروقی دارد؛ تحقیقات نشان میدهد که قرار گرفتن در معرض هوای آلوده میتواند خطر بیماریهای قلبیعروقی نظیر حمله قلبی و سکته مغزی را افزایش دهد و ذرات ریز موجود در هوا میتواند وارد خون و باعث ایجاد التهابات و لختههای خونی شود که به افزایش خطر بیماریهای قلبی منجر میشود.
اثر دیگر آلودگی هوا، افزایش خطر ابتلاء به بیماریهای مزمن و سرطانها است، بعضی از ترکیبات شیمیایی موجود در هوا مانند بنزن و دیاکسینها میتواند به عنوان مواد سرطانزا عمل کند و خطر ابتلاء به سرطان ریه و دیگر سرطانها را افزایش دهد، این مواد از طریق استنشاق یا تماس با پوست وارد بدن میشود و ممکن است به سلولهای بدن آسیب برساند.
آلودگی هوا بر سلامت روانی افراد نیز تأثیرات منفی دارد، تحقیقات نشان میدهد قرار گرفتن در معرض هوای آلوده میتواد به افزایش سطح استرس و اضطراب منجر شود و مشکلات روانی مانند افسردگی را تشدید کند و این تأثیرات میتواند به ویژه در شهرهای بزرگ و صنعتی که میزان آلودگی هوا در آنها بیشتر است، برجستهتر باشد.
طبق تحقیقات انجام شده، آلودگی هوا میتواند به مشکلات پوستی نیز منجر شود، ترکیبات شیمیایی موجود در هوا میتواند باعث تحریک و التهابات پوستی و به بیماریهایی مانند اگزما و آکنه منجر شود، پوست به عنوان اولین خط دفاعی بدن در برابر محیط، تأثیرات مخربی از آلودگی هوا میپذیرد و ممکن است نیاز به مراقبتهای ویژه داشته باشد.
آلودگی هوا؛ چالشی که داخل و خارج از منزل ندارد
سیدامیر دادخواهی، فوق تخصص بیماریهای ریه و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی با بیان اینکه آلودگی هوا به دو بخش آلودگی خارج و داخل منزل تقسیمبندی میشود، به خبرنگار ایمنا میگوید: زمانی با آلودگی هوا مواجه میشویم که آلایندهها، مواد شیمیایی و موادی که نباید در هوا وجود داشته باشد یا مقدار آنها در هوا بسیار اندک باشد، به میزان زیادی در هوا وجود داشته باشد که این مواد، شامل موادی میشود که برای سلامت افراد آسیبزا است.
وی با بیان اینکه اکنون بیشتر با آلودگی هوای خارج منزل درگیر هستیم و ممکن است در مناطق روستایی با آلودگی هوای داخل منزل مواجه باشیم، میافزاید: زمانی که افراد از موادی مانند زغال یا چوب داخل منزل استفاده کنند، هوای داخل منزل آلوده میشود و اکنون مواد و آلایندههای صنعتی و آلایندههایی که بیشتر از وسایل نقلیه مشتق میشود، باعث آلودگی هوای خارج از منازل شده است.
فوق تخصص بیماریهای ریه و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی با بیان اینکه کودکان و به ویژه کودکان زیر ۱۲ سال، افراد مسن و سالمند و دارای بیماریهای زمینهای بیشتر در معرض آسیبهای عوارض آلودگی هوا قرار میگیرند، تصریح میکند: کودکان سیر رشد خود را طی میکنند و سلولهای عصبی و قلبی آنها در حال تکثیر شدن است و آلودگی هوا میتواند بر سلولهای بدن کودکان تأثیر بیشتری نسبت به بزرگسالان داشته باشند.
آلودگی هوای داخل منزل کمتر است / تاثیر وجود گیاهان بر تلطیف هوای منزل
دادخواهی با اشاره به اینکه تعطیلی مدارس در شرایط آلودگی هوا به شرطی مؤثر است که دانشآموزان و کودکان از حضور در فضای باز و خارج از منزل به صورت جدی خودداری کنند، ادامه میدهد: ممکن است تا حدی آلودگی هوا داخل منزل نیز وجود داشته باشد، اما به مراتب، آلودگی داخل هوای منزل کمتر از آلودگی هوای خارج از منزل است.
وی با بیان اینکه توصیه کلی مبنی بر این است که افراد در شرایط آلودگی هوا از حضور در فضای باز تا حد امکان پرهیز کنند، میگوید: در فصل سرما و به ویژه زمستان، شاهد وارونگی هوا هستیم که در این شرایط هوای سرد در سطح پایین باقی میماند و تجمع آلایندهها بیشتر میشود، اما این مشکل در فصول گرم سال وجود ندارد و آلودگی هوا در فصول گرم سال کمتر از فصول سرد سال است.
فوق تخصص بیماریهای ریه و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی با بیان اینکه وجود گل و گیاه داخل منازل برای افرادی که درگیر ناراحتیهای ریوی خاصی از جمله آسم یا آلرژی شدید نداشته باشند، کمک کننده است و مقداری هوا را تلطیف میکند، اضافه میکند: نگهداری از گیاه در منزل برای افرادی که درگیر آسم یا آلرژی شدید هستند، توصیه نمیشود و به طور کلی، گیاهان دارای برگ سبز در تلطیف هوا مؤثر مواقع میشوند.
سایه غول سیاه آلودگی هوا بر سلامت افراد
پژمان عقدک، پزشک و سخنگوی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با اشاره به وضعیت آلودگی هوا و توصیههای مربوط به این شرایط به خبرنگار ایمنا میگوید: به عنوان یک اصل کلی، هنگام فرارسیدن پاییز و زمستان، به دلیل سرمای هوایی که وجود دارد، آلایندههای ناشی از سوخت اتومبیلها و وسایل نقلیه در سطح زمین باقی میماند و به سمت بالا نمیرد و با نبود وزش باد، این شرایط تشدید میشود و به طور معمول شرایطی ایجاد میشود که شاخص آلودگی هوا به میزان ناسالم برای افراد آسیبپذیر میرسد.
وی با بیان اینکه در صورت افزایش میزان آلودگی و آلایندههای هوا شاخص آلودگی به بیش از ۱۵۰ برسد، هوا ناسالم برای عموم افراد میشود، میافزاید: افراد آسیبپذیر شامل سالمندان، کودکان زیر پنج سال، زنان باردار و افراد درگیر با بیماریهای قلبی و ریوی، هستند و احتمال آسیب دیدن آنها در شرایط آلودگی هوا بیشتر است.
پزشک و سخنگوی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان تصریح میکند: هنگامی که شاخص آلودگی وضعیت ناسالم برای عموم را نشان بدهد، بهتر است تمام افراد تا حد امکان از حضور در فضای باز و در معرض آلودگی هوا خودداری کنند و هنگامی که شاخص آلودگی، وضعیت ناسالم برای گروههای حساس را نشان میدهد، افراد آسیبپذیر از حضور در معرض آلودگی هوا خودداری کنند و توصیههای ارائه شده را جدی بگیرند.
عقدک ادامه میدهد: مهمترین توصیهای که در شرایط آلودگی هوا باید مد نظر قرار گیرد، پرهیز از حضور در فضای باز و در معرض آلودگی هوا تا حد امکان است و افراد باید در و پنجرههای منزل را بسته نگه دارند تا آلودگی هوای کمتری به منزل وارد شود، همچنین داخل منازل باید از تهویه مناسب استفاده شود.
در هوای آلوده رعایت چه نکاتی باید مد نظر قرار گیرد؟
وی با بیان اینکه استفاده از فیلترهای مناسب روی سیستمهای گرمایشی و سرمایشی میتواند منجر به کاهش آلودگی هوا شود و این وسایل با کیفیت بهتری کار کنند، میگوید: نصب و استفاده از هود بالای اجاق گاز نیز منجر به تخلیه هوای نامناسب از داخل منزل میشود و هوای داخل منزل را بهتر نگه میدارد.
پزشک و سخنگوی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با بیان اینکه افراد در شرایط آلودگی هوا باید به صورت جدی از ورزش در فضای باز پرهیز کنند، چراکه ورزش منجر به استنشاق بیشتر هوا میشود و آلودگی هوای بیشتری وارد ریههای آنها خواهد شد، اضافه میکند: در صورتی که افراد به هر دلیلی از منزل خارج میشوند، باید سعی داشته باشند در کمترین زمان ممکن به منزل بازگردند.
عقدک با بیان اینکه افراد هنگام حضور در فضای باز و خارج از منزل بهتر است از ماسک استفاده کنند تا آلایندههای کمتری را استنشاق کنند و از حضور در اماکن و محلهای پرترافیک خودداری کنند، میافزاید: در صورتی که افراد و به ویژه گروههای آسیبپذیر و افراد دارای بیماریهای زمینهای علائم و نشانههایی از جمله تنگی نفس و سرفه را تجربه میکنند، به پزشک مراجعه کنند تا در صورت نیاز به درمان، اقدام شود.
وی خاطرنشان میکند: افراد به منظور تقویت سیستم ایمنی بدن و حفاظت از سلامت خود در برابر آلایندههای جوی، بهتر است مایعات به ویژه آب بیشتر استفاده کنند و مصرف میوه و سبزیجات را در روزهایی که آلودگی هوا زیاد است، بیشتر مد نظر قرار دهند، همچنین توصیه میشود افراد پس از بازگشت به منزل، نسبت به شستوشوی صورت، بینی و سینوسهای خود اقدام کنند تا آلایندهها جذب بدن نشود.
به گزارش ایمنا، تأثیرات منفی آلودگی هوا بر سلامت انسانها تنها به موارد ذکر شده محدود نمیشود و ممکن است باعث کاهش کیفیت زندگی و افزایش هزینههای بهداشتی شود، افراد مبتلا به بیماریهای ناشی از آلودگی هوا نیاز به مراقبتهای پزشکی بیشتری دارند و ممکن است نتوانند به طور کامل به فعالیتهای روزمره خود بپردازند که این امر میتواند به کاهش کیفیت زندگی آنها منجر شود.
در نهایت، برای کاهش تأثیرات منفی آلودگی هوا بر سلامت انسانها، نیاز به اقداماتی جدی و گسترده است و توسعه فناوریهای پاک، کاهش استفاده از سوختهای فسیلی، بهبود سیستم حمل و نقل عمومی و افزایش فضای سبز میتواند به کاهش میزان آلودگی هوا کمک کند، همچنین آگاهیرسانی عمومی و آموزش مردم درباره تأثیرات آلودگی هوا و راههای پیشگیری از آن میتواند در بهبود وضعیت بهداشتی و زیستمحیطی مؤثر واقع شود.
نظر شما