شیوع این بیماری برای مردان یک در هر ۱۰ و برای زنان یک در هر ۳۵ نفر است. علاوه بر این، احتمال ابتلا به سنگ کلیه در آینده برای افرادی که قبلا این بیماری را تجربه کرده اند، بیشتر است. بر اساس نظر بسیاری از متخصصان، ۳۰ تا ۵۰ درصد افرادی که اولین بار با سنگ کلیه مواجه می شوند، در عرض پنج سال دچار سنگ دوم می شوند. با این حال، برخی از افراد ممکن است تا آخر عمر با این مشکل مقابله کنند. اگر احساس درد در ناحیه پهلو دارید و نگران این بیماری هستید، ما در این مطلب به شما در مورد علائم، انواع و راه های درمان سنگ کلیه توضیح خواهیم داد.
نشانه های سنگ کلیه چیست؟
سنگ های کلیه تا زمانی که حرکت نکنند و وارد حالب نشوند، علائم خاصی ایجاد نمی کنند. اما پس از ورود به حالب، ممکن است در آنجا گیر کرده و خروج ادرار را با مشکل مواجه کنند، که می تواند منجر به تورم کلیه ها و اسپاسم حالب ها شود و علائم زیر را ایجاد کند:
- درد: دردهای متناوب از خفیف تا شدید در ناحیه پهلو و پایین شکم، که ممکن است تا ران و کشاله ها ادامه یابد.
- سوزش هنگام ادرارکردن
- تغییر رنگ ادرار به صورت صورتی، قرمز یا قهوه‌ای
- ادرار کدر و بدبو
- تکرر ادرار
- قطره قطره ادرارکردن
- تهوع و استفراغ
- تب و لرز: معمولا همراه با عفونت های سنگ کلیه دیده می شود.
- دفع سنگریزه و شن در ادرار
سنگ کلیه در زنان و مردان چه علائمی دارد؟
علائم سنگ کلیه در زنان و مردان ممکن است متفاوت باشند. بعضی از مردان ممکن است درد شدیدی را در پشت و پهلوهای خود احساس کنند که به سمت کشاله ران گسترش می یابد. این در حالی است که ممکن است در ادرار آن ها خون دیده شود و یا احساس سوزش شدیدی در هنگام ادرار داشته باشند. اما در زنان، عفونت ادراری می تواند باعث تشکیل سنگ کلیه شود و علاوه بر درد شدید در پشت، شکم و پهلو، دردی مبهم و تیزی در قسمت فرج را ایجاد کند. به همین دلیل، زنان معمولا این علائم را به عنوان علائم بیماری های دیگر زنانه اشتباه می گیرند.
چگونه سنگ کلیه را تشخیص می دهند؟
وقتی با درد شدید در مناطق شکم، پهلو یا پشت مواجه می شوید و به پزشک عمومی مراجعه می کنید، ابتدا علائم بیماری به دقت بررسی می شود تا دلایل مختلف احتمالی دردهای شکمی و پهلوی رد شوند. در صورت نیاز، پزشک عمومی شما را به یک متخصص ارولوژی یا فوق تخصص در زمینه کلیه و مجاری ادراری ارجاع می دهد. برای تایید یا رد وجود سنگ و تشخیص نوع آن، پزشک متخصص به نتایج تست های متعددی نیاز دارد. در زیر لیستی از این تست ها آمده است:
- آنالیز خون: بررسی عملکرد کلیه از نظر میزان کلسیم یا اسید اوریک
- آنالیز ادرار: اندازه گیری مقدار دفع مواد معدنی سنگین و دیگر مواد سنگ ساز
- تصویربرداری مانند CT اسکن وMRI: بررسی وضعیت شکم، حالب، مثانه و کلیه ها
- آنالیز نیتروژن اوره خون و کراتینین: بررسی عملکرد کلیه
- پیشاب سنجی: بررسی کریستال، باکتری، خون و گلبول های سفید
- پیلوگرام یا اوروگرافی داخل وریدی (IVP): شناسایی موقعیت سنگ در مجاری ادراری
درمان های سنگ کلیه
هنگام درمان سنگ کلیه، روش ها و مراحل مختلفی بسته به نوع، اندازه و محل سنگ متفاوت هستند:
- تنظیم مصرف مایعات: شامل نوشیدن حداقل دو الی سه لیتر مایعات در طول روز برای رقیق کردن ادرار و کمک به دفع سنگ های ریز و جلوگیری از تشکیل و افزایش اندازه سنگ های جدید.
- رژیم غذایی: شامل رعایت رژیم کم اگزالات برای پیشگیری و درمان سنگ های کلیه اگزالات کلسیمی و مصرف کمتر پروتئین حیوانی و نمک برای کاهش خطر تشکیل سنگ.
- مسکن ها: استفاده از داروهای مسکن مانند ناپروکسن و ایبوپروفن برای کاهش درد حین دفع سنگ.
- درمان دارویی: شامل استفاده از داروهایی مانند تامسولوسین برای گشودن حالب ها و کمک به دفع سنگ تحت نظر پزشک و همچنین دیگر داروها مانند دیورتیک ها، آلوپورینول، آنتی بیوتیک ها و ویتامین ها.
- درمان با روش ESWL: استفاده از امواج صوتی برای شکستن سنگ های بزرگ و تبدیل آنها به قطعات کوچکتر و دفع آسان تر.
- جراحی: برای حالاتی که سنگ ها با روش های دیگر دفع نمی شوند، عمل سنگ کلیه به عنوان یک راه حل استفاده می شود.
- خروج سنگ از طریق اسکوپ: استفاده از اورتروسکوپ برای خوردن و خروج سنگ های کوچک و قرار دادن استنت در مجراهای حالب.
علاوه بر این موارد، استفاده از داروهای گیاهی نیز به عنوان یک روش موثر برای پیشگیری و درمان سنگ کلیه مورد استفاده قرار می گیرد.
تغذیه مناسب برای دفع سنگ کلیه
برای کمک به دفع سنگ کلیه می توانید از راه های زیر استفاده کنید:
- افزایش مصرف مایعات: نوشیدن حداقل شش تا هشت لیوان آب در طول روز می تواند به دفع سنگ های کلیه کمک کند.
- مصرف آب زغال اخته.
- استفاده از سرکه سیب.
- مصرف ازگیل.
- استفاده از آبلیمو.
- مصرف قهوه.
البته باید توجه داشته باشید که در صورت وجود درد شدید یا علائمی نگران کننده دیگر، بهتر است به پزشک مراجعه کنید و نظر وی را دریافت کنید.
جمع بندی
سنگ کلیه یک بیماری شایع در سیستم ادراری است که می تواند به علت تجمع مواد معدنی در کلیه ها ایجاد شود. این سنگ ها می توانند از اندازه ریز تا بزرگی داشته باشند و عوارض مختلفی از جمله درد شدید، سوزش ادرار، تغییر رنگ ادرار، تهوع و استفراغ را به همراه داشته باشند. علائم این بیماری ممکن است از طریق تصویر برداری مانند CT اسکن و آزمایشات خون و ادرار تشخیص داده شود. درمان این بیماری شامل مصرف فراوان مایعات، رژیم غذایی مناسب، داروهای مسکن درد و در موارد شدیدتر از روش های جراحی مانند ESWL یا جراحی است. پیشگیری از این بیماری نیز از طریق مصرف مایعات فراوان، رژیم غذایی مناسب و تغییرات در سبک زندگی میسر است.
نظر شما