به گزارش خبرنگار ایمنا، قانون هوای پاک موسوم به قانون نفس مشتمل بر ۳۴ ماده، ۲۵ تیر ۱۳۹۶ به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید. این قانون دستگاه مختلف اجرایی در کشور از وزارت کشور، وزارت نفت، وزارت نیرو، نیروی انتظامی، شهرداری، صدا و سیما را مکلف کرده است که هر یک اقداماتی برای کنترل آلودگی هوا در کشور اجرا کنند، اما پس از گذشت سال‌ها از ابلاغ این قانون، بسیاری از دستگاه‌ها نه تنها اقدامی برای رفع آلودگی هوا انجام نداده‌اند، بلکه قدم‌هایی علیه قانون هوای پاک برداشته‌اند.
برخورداری از هوای پاک و سالم به عنوان نعمتی خدادادی، نیاز تمام انسان‌ها است اما امروزه با وجود فراز و نشیب‌های زندگی صنعتی، این موضوع به مخاطره افتاده است، قوانینی برای حفظ هوای پاک و کاهش آلایندگی‌ها وجود دارد که دستگاه‌های مختلف را ملزم به رعایت کردن نکاتی می‌کند تا هوای پاک به افسانه بدل نشود و بشر بتواند بیشتر از آن بهره‌مند شود.
بررسی‌های جهانی نشان می‌دهد؛ آلودگی هوا چهارمین عامل مرگ و میر زودرس در جهان است. ذرات کوچک‌تر از ۲.۵ میکرون مهم‌ترین و در عین حال نگران‌کننده‌ترین آلاینده‌های هوا به‌شمار می‌رود. طبق اعلام مسئولان، در کشور ۲.۴۸ درصد تولید ناخالص ملی معادل ۳۴ هزار میلیارد تومان صرف عوارض ناشی از آلودگی هوا می‌شود؛ به طوری که ریزگردها و همچنین آلاینده‌های هوا ۳۸ میلیون نفر از جمعیت کل کشور را در معرض درجاتی از آلودگی هوا قرار می‌دهند.
۷ میلیون مرگ زودرس در جهان منتسب به آلودگی هوا
عباس شاهسونی، رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت با اشاره به انجام مطالعه‌ای برای بررسی اثرات بهداشتی و اقتصادی منتسب به آلاینده ذرات معلق PM ۲.۵ در ۳۳ شهر کشور، اظهار می‌کند: تعداد کل موارد مرگ منتسب به مواجهه طولانی مدت با ذرات معلق PM۲.۵ در افراد بالای ۳۰ سال به طور میانگین ۲۶ هزار و ۳۰۷ نفر گزارش شده است که بیش از ۲۶ درصد نسبت به سال ۱۴۰۰ افزایش یافته است.
وی با تاکید بر اینکه هوا یکی از اساسی‌ترین نیازهای فیزیولوژیک انسان و سایر موجودات زنده است، می‌گوید: این نیاز به شکلی است که تصور ادامه حیات بدون هوا حتی برای چند دقیقه غیر ممکن است، با این حال بر اساس آخرین گزارش بار بیماری‌ها، آلودگی هوا چهارمین عامل خطر مرگ در جهان و مهم‌ترین تهدید محیط زیستی برای سلامت انسان است.
رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت با اشاره به اینکه براساس آخرین گزارش سازمان جهانی بهداشت آلودگی هوای آزاد و هوای داخل سالیانه منجر به بیش از ۷ میلیون مرگ زودرس در جهان می‌شود، می‌افزاید: در واقع از هر ۹ مرگ در جهان، یک مرگ منتسب به آلودگی هوا است. طبق آمار و اطلاعات سازمان بهداشت جهانی در حال حاضر ۹۹ درصد از جمعیت جهان در کشورهایی زندگی می‌کنند که در آنها سطح آلودگی هوا (غلظت سالیانه ذرات معلق PM۲.۵) بالاتر از رهنمود سازمان جهانی بهداشت (۵ میکروگرم در متر مکعب) است.
به گفته وی، در کشورهای با سطح درآمد متوسط و پایین خطر بیشتری وجود دارد و مردم این کشورها با سطوح خطرناک آلودگی هوا مواجهه دارند. همچنین آلودگی هوا پس از دود سیگار به عنوان دومین علت مرگ‌های ناشی از بیماری‌های غیر واگیر در جهان شناخته می‌شود.
شاهسونی با بیان اینکه قانون هوای پاک در سال ۱۳۹۶ با هدف کاهش انتشار آلاینده‌های هوا و کنترل آنها و به تبع آن حفظ سلامتی مردم مصوب و ابلاغ شده است، تصریح می‌کند: اگر آمار غلظت سالیانه ذرات معلق PM۲.۵ که به عنوان مهم‌ترین آلاینده برای سلامت انسان شناخته می‌شود را بررسی کنیم، میزان اجرای این قانون را بیشتر درک می‌کنیم.
وی توضیح می‌دهد: در سال ۱۳۹۶ (به عنوان سال پایه و مبنا) میانگین غلظت سالیانه ذرات معلق برابر با ۳۰ میکروگرم در متر مکعب بود، اما در طی سال‌های اجرای این قانون (پس از ۶ سال) نه تنها کاهشی در غلظت سالیانه ذرات معلق نداشتیم، بلکه میانگین غلظت سالیانه ذرات معلق PM۲.۵ در سال ۱۴۰۱ به ۳۵ میکروگرم در مترمکعب افزایش یافته است که نشان دهنده عدم اجرای صحیح قانون هوای پاک است.
رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت تاکید می‌کند: هر چند که تحریم‌های ظالمانه باعث کندی اقدامات برای کاهش آلودگی هوا شده است، اما در دولت‌های مختلف و بویژه دولت سیزدهم اقداماتی خوبی از جمله توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی، بهبود کیفیت سوخت و تسهیل واردات خودروهای برقی آغاز شده است که ان‌شاءالله در سال‌های پیش‌رو منجر به بهبود کیفیت هوا خواهد شد. البته باید نسبت به اولویت بندی اقدامات در جهت کاهش آلاینده‌های هوا نیز توجه کرد.
بررسی آثار بهداشتی و اقتصادی هوای آلوده در ۳۳ شهر کشور
وی با بیان اینکه بنابر ماده ۲۳ آئین‌نامه فنی ماده ۲ قانون هوای پاک، وزارت بهداشت موظف است برآورد سالانه تخمین هزینه‌های مستقیم آلودگی هوا در خصوص بیماری‌ها و مرگ و میرهای منتسب به آلودگی هوا را به تفکیک آلاینده‌های معیار و شهرهای دارای اولویت کشور منتشر کند، می‌گوید: لذا وزارت بهداشت با همکاری مرکز تحقیقات کیفیت هوا و تغییر اقلیم دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی نسبت به تهیه گزارش کمی‌سازی اثرات بهداشتی و خسارات اقتصادی منتسب به آلاینده ذرات معلق PM۲.۵ در ۳۳ شهر کشور در سال ۱۴۰۱ اقدام کرده است.
شاهسونی ادامه می‌دهد: طبق نتایج این گزارش طی سال ۱۴۰۱ میانگین سالیانه غلظت ذرات معلق PM۲.۵ در شهرهای تهران، اهواز، مشهد، تبریز، شیراز، اصفهان، ایلام، سنندج، یاسوج، همدان، خرم آباد، اراک، کرج، کرمانشاه، آبادان، زنجان، یزد، ارومیه، کرمان، بیرجند، قم، زابل، بجنورد، دزفول، بوشهر، شهرکرد، اردبیل، بندرعباس، شوشتر، بم، قزوین، ایرانشهر و بهبهان بیش از ۷ برابر رهنمود سازمان جهانی بهداشت (۵ میکروگرم در متر مکعب) و تقریباً ۳ برابر استاندارد ملی (۱۲ میکروگرم در متر مکعب) بود.
وی درباره علت نبودن شهرهای شمالی کشور در این مطالعه، بیان می‌کند: در شهرهای شمالی علی‌رغم اینکه ایستگاه سنجش کیفیت هوا وجود دارد، اما داده معتبر و پیوسته نداشتیم و یا آمار ارائه شده به ما با شواهد فرق داشت که این موضوع سبب شد این شهرها در مطالعه قرار نگیرند.
رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت می‌افزاید: در سال ۱۴۰۱ به طور میانگین ۲۵۹ روز میانگین غلظت روزانه ذرات معلق PM۲.۵ در شهرهای مذکور بالاتر از رهنمود روزانه سازمان جهانی بهداشت (۱۵ میکروگرم در متر مکعب) بوده است.
پاک‌ترین و آلوده‌ترین شهرهای کشور
به گفته وی، بالاترین و پایین‌ترین میانگین غلظت سالیانه ذرات معلق PM۲.۵ در سال ۱۴۰۱ به ترتیب مربوط به شهر زابل با (بیش از ۱۶ برابر رهنمود سازمان بهداشت جهانی) و شهر اردبیل بوده است.
شاهسونی درباره وضعیت آلودگی هوای پایتخت در سال ۱۴۰۱، توضیح می‌دهد: در شهر تهران نیز ۳۶۰ روز (تقریباً تمام یک سال گذشته) میانگین غلظت روزانه ذرات معلق PM۲.۵ بالاتر از رهنمود روزانه سازمان جهانی بهداشت (۱۵ میکروگرم در متر مکعب) بوده است که یعنی فقط ۱.۴ درصد از روزهای سال (۵ روز) در تهران غلظت ذرات معلق PM۲.۵ کمتر از رهنمود سازمان بهداشت جهانی گزارش شده است.
وی می‌گوید: طی سال ۱۴۰۱ در ۳۳ شهر مورد مطالعه کشور، تقریباً ۱۳.۵ درصد از روزهای سال شاخص کیفیت هوا ذرات معلق PM۲.۵ در محدوده هوای خوب، ۵۶.۶ درصد در محدوده هوای قابل قبول، ۲۲ درصد در محدوده هوای ناسالم برای گروه‌های حساس، ۶.۳ درصد در محدوده هوای ناسالم، ۰.۸۸ درصد در محدوده هوای خیلی ناسالم و ۰.۷۷ درصد در محدوده هوای خطرناک بوده است و نسبت به سال ۱۴۰۰ تعداد روزهای دارای هوای خوب کاهش یافته است.
رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت ادامه می‌دهد: سال ۱۴۰۱ به طور میانگین ۱۳.۵ درصد از روزهای سال در ۳۳ شهر مورد مطالعه هوای خوب داشتند که این رقم نسبت به سال ۱۴۰۰ تفریبا ۴ درصد کاهش یافته است. به طور کلی تعداد روزهای با هوای قابل قبول در سال ۱۴۰۱ نیز نسبت به سال ۱۴۰۰ تقریباً ۸ درصد کاهش یافته است.
وی اضافه می‌کند: همچنین به طور میانگین در سال ۱۴۰۱ در شهرهای مورد مطالعه فقط ۲۱.۷ درصد از روزهای سال میانگین غلظت روزانه ذرات معلق PM۲.۵ کمتر از ۱۵ میکروگرم در متر مکعب (رهنمود سازمان بهداشت جهانی) بوده است. بیشترین تعداد روز هوای خوب در سال گذشته مربوط به شهر سنندج (۲۴۸ روز) و بیشترین تعداد روزهای هوای خطرناک نیز مربوط به شهر زابل (۱۹ روز) بوده است.
شاهسونی درباره مرگ‌های منتسب به آلودگی هوا در سال ۱۴۰۱، اظهار می‌کند: میانگین تعداد کل موارد مرگ منتسب به مواجهه طولانی مدت با ذرات معلق PM۲.۵ در افراد بالای ۳۰ سال در شهرهای مورد مطالعه به طور میانگین ۲۶ هزار و ۳۰۷ نفر بوده است که در پایتخت به طور میانگین مرگ ۷۱۲۵ نفر منتسب به مواجهه طولانی مدت با ذرات معلق PM۲.۵ در سال ۱۴۰۱ گزارش شده است.
افزایش ۲۶ درصدی مرگ‌های منتسب به آلودگی هوا در ۱۴۰۱
وی می‌افزاید: تعداد کل موارد مرگ (همه علل) منتسب به مواجهه طولانی مدت با ذرات معلق PM۲.۵ در سال ۱۴۰۱ بیش از ۲۶ درصد نسبت به سال ۱۴۰۰ افزایش یافته است و نتایج نشان می‌دهد که به طور میانگین جز کل موارد مرگ منتسب به ذرات معلق در کشور در سال ۱۴۰۱ برابر با ۱۳.۹۱ درصد بوده است.
رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت تصریح می‌کند: در سال ۱۴۰۱ در مجموع خسارات مرتبط با کل موارد مرگ منتسب به ذرات معلق برابر با ۱۰.۳ میلیارد دلار معادل با ۴۲۱ هزار میلیارد تومان برآورد شده است؛ البته ذکر این نکته ضروری است که مرگ‌های منتسب به آلودگی هوا در همه کشورهای دنیا وجود دارد و فقط مخصوص کشور ما نیست.
وی تاکید می‌کند: ذکر این نکته ضروری است که در سال ۱۴۰۰ نیز تعداد همه مرگ‌های منتسب به مواجهه طولانی مدت با ذرات معلق PM۲.۵ بیش از ۸۷ درصد نسبت به سال ۱۳۹۹ افزایش یافته بود که علت این موضوع نیز کاهش رهنمود غلظت ذرات معلق توسط سازمان بهداشت جهانی بود؛ در واقع حد رهنمود غلظت ذرات معلق PM۲.۵ از ۱۰ میکروگرم به ۵ میکروگرم کاهش یافت.
بررسی میزان مرگ و میر ۳ بیماری منتسب به آلودگی هوا
شاهسونی در ادامه سخنان خود به بررسی میزان مرگ و میر سه بیماری مهم منتسب به آلودگی هوا پرداخت می‌گوید: سه بیماری سرطان ریه، سکته‌های قلبی، سکته‌های مغزی ارتباط معنی‌داری با آلودگی هوا دارند.
وی می‌افزاید: تعداد مرگ به علت سرطان ریه در افراد بالای ۳۰ سال منتسب به مواجهه طولانی مدت با ذرات معلق PM۲.۵ در سال ۱۴۰۱ در شهرهای ذکر شده به طور میانگین ۶۸۱ نفر گزارش شد که بر این اساس نتایج نشان می‌دهد به طور میانگین جز مرگ به علت سرطان ریه منتسب به ذرات معلق در کشور ۱۶.۴۳ درصد است.
رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت تاکید می‌کند: تعداد مرگ در سال ۱۴۰۱ به علت بیماری‌های ایسکمیک قلبی (سکته قلبی) منتسب به مواجهه طولانی مدت با ذرات معلق PM۲.۵ در ۳۳ شهر مورد مطالعه به طور میانگین ۶۲۲۵ نفر بوده است که به طور میانگین جز مرگ به علت بیماری‌های ایسکمیک قلبی منتسب به ذرات معلق در کشور در سال گذشته برابر با ۱۵.۷ درصد بوده است.
وی می‌گوید: تعداد مرگ به علت سکته مغزی منتسب به مواجهه طولانی مدت با ذرات معلق PM۲.۵ در سال ۱۴۰۱ در شهرهای نام برده شده به طور میانگین ۲۶۳۲ نفر بوده است و به طور میانگین جز مرگ به علت سکته مغزی منتسب به ذرات معلق در کشور برابر با ۱۵.۸ درصد گزارش شده است.
هزینه ۴۲۱ هزار میلیاردی مرگ‌ومیر ناشی از آلودگی هوا طی یک سال
شاهسونی با اشاره به اینکه در سال ۱۴۰۱ در مجموع خسارات مرتبط با کل موارد مرگ منتسب به ذرات معلق برابر با ۱۰.۳ میلیارد دلار معادل با ۴۲۱ هزار میلیارد تومان برآورد شده است، می‌افزاید: البته ذکر این نکته ضروری است که مرگ‌های منتسب به آلودگی هوا در همه کشورهای دنیا وجود دارد و فقط مخصوص کشور ما نیست.
وی ادامه می‌دهد: در حال حاضر ۹۹ درصد از جمعیت جهان در کشورهایی زندگی می‌کنند که در آن سطح آلودگی هوا (غلظت سالیانه ذرات معلق PM۲.۵) بالاتر از رهنمود سازمان جهانی بهداشت است. به هر حال این هم از افتخارات نظام جمهوری اسلامی ایران است که از سال ۱۳۹۵ سالیانه مرگ‌های منتسب به آلودگی هوا را اعلام می‌کند و باید این آمار در برنامه‌ریزی سیاستگذاران برای بهبود سالیانه کیفیت هوا مورد توجه قرار گیرد.
۵ عامل مؤثر در بروز آلودگی هوای شهرها
رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت مهم‌ترین عامل آلودگی هوای شهرها، اظهار می‌کند: با توجه به سیاهه‌ای که توسط سازمان حفاظت محیط زیست و شهرداری تهران منتشر شده است؛ در حال حاضر مهم‌ترین عامل آلودگی هوا شهرها به خصوص کلانشهر تهران، تردد خودروهای فرسوده (به خصوص ناوگان حمل و نقل عمومی فرسوده)، موتورسیکلت‌های کاربراتوری و فرسوده (طبق آمار تقریباً ۸۰ درصد آنها فرسوده هستند)، تردد کامیون‌های دیزلی فرسوده و فاقد فیلتر دوده و استفاده از سوخت نامناسب است. البته در شهرهای دیگر از جمله اراک و اصفهان، نقش منابع ثابت نیز قابل توجه است.
وی می‌گوید: طبق قانون هوای پاک وظیفه نظارت بر حسن اجرای قانون هوای پاک جز وظایف سازمان حفاظت محیط زیست است؛ اما کلیه دستگاه‌های اجرایی وظایف‌شان به تفکیک در آئین‌نامه فنی ماده ۲ قانون هوای پاک و سایر مواد قانون هوای پاک مشخص شده است.
وضعیت آلودگی هوا در کدام شهرها بحرانی‌تر است؟
شاهسونی در پاسخ به این سوال که در حال حاضر وضعیت آلودگی هوا در کدام شهر بحرانی‌تر است؟، اظهار می‌کند: در حال حاضر در کلانشهرها از جمله تهران، اصفهان، اراک و مشهد به خصوص در روزهایی که هوا پایدار است و وزش باد وجود ندارد، غلظت آلاینده ذرات معلق بالاتر از رهنمود سازمان بهداشت جهانی است. از طرفی متأسفانه در سال‌های اخیر طوفان‌های گرد و غباری علاوه بر جنوب غرب و جنوب شرق کشور، هوای کلانشهر مشهد را تحت تأثیر قرار داده است و در سال ۱۴۰۲ بیشترین افزایش را در غلظت ذرات معلق در کلانشهرها در این شهر شاهد هستیم.
وی خاطرنشان می‌کند: همچنین در شهرهایی مثل زابل و اهواز که در معرض طوفان‌های گرد و غباری (که عمدتاً به علت خشکسالی و تغییرات اقلیمی افزایش یافته است) هستند، غلظت ذرات معلق چندین برابر رهنمود سازمان جهانی بهداشت است.
ضرورت توجه دستگاه‌ها به اجرای قانون هوای پاک
داریوش گل‌علیزاده، سرپرست مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط‌زیست ایران در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، با اشاره به عوامل انتشار آلاینده‌ها طی نیمه نخست و دوم سال در کلانشهرها می‌گوید: در فصل تابستان با ترکیبات آلی فرار ناشی از انتشارات بخارات بنزین و نیترات نیتروژن مواجه هستیم و در نیمه دوم سال با پدیده وارونگی دمایی مواجه می‌شویم.
وی با بیان اینکه با انباشت آلاینده‌ها که منشأ انتشار آن به‌طور عمده صنایع و منابع متحرک هستند و دور از انتظار نبودن نقش بخش خانگی، در نیمه دوم سال با پدیده وارونگی دمایی مواجه می‌شویم، اظهار می‌کند: استقرار صنایع آلاینده و انتشار و تجمیع آلاینده‌ها، منجر به تشدید آلودگی هوای کلانشهرها می‌شود.
سرپرست مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط‌زیست ایران می‌افزاید: از سوی دیگر در فصل تابستان با ترکیبات آلی فرار ناشی از انتشارات بخارات بنزین و نیترات نیتروژن مواجه هستیم که با قرارگیری در وضعیت گرمای شدید خورشید به عنوان آلاینده ثانویه ازن تشکیل می‌شوند و در پایتخت به مدت سه سال و در کلانشهر اصفهان طی دو سال اخیر، شاهد معضل این نوع آلودگی هوا در تابستان بوده‌ایم.
وی اضافه می‌کند: از طریق دو شیوه می‌توانیم آلایندگی‌های اولیه را نظارت کنیم، با اجرای طرح کنترل انتقال و بازیافت بخارات بنزین در جایگاه‌ها و انبارها و مباحث پایش نشت بخارات بنزین خودروها، می‌توان این میزان از آلایندگی‌ها را کاهش داد.
گل‌علیزاده می‌افزاید: منابع و صنایع با مصارف گازسوز از جمله موتورخانه‌های منازل، تجاری، اداری و صنعتی اگر سیستم‌های کنترل و پایش نداشته باشند، انتشار گازهای نیتروژن آنها می‌تواند به عنوان تولید آلاینده ثانویه خودروها نیز نقش داشته باشد، در دو تا سه سال اخیر شاهد بودیم که در کلانشهرها شرایط مناسبی در خصوص آلایندگی‌های گازی در نیمه دوم سال نداشته‌ایم.
وی با بیان اینکه طرح تهویه هوای مناسب در بعضی کلانشهرها به شیوه صحیح اجرایی نشده است، تاکید می‌کند: میزان بارگذاری‌ها در جهان با مباحث اندازه قدرت تهویه هوا صورت می‌گیرد تا با انتشار آنها بتوانند آن حجم را از سطح شهر خارج کنند، همچنین لازم است بدانیم زمانی که در فصل زمستان با وارونگی و سکون هوا مواجه می‌شویم و شاهد انباشت آلاینده‌ها هستیم، با فقدان وزش باد و هوارسانی ورود حتی ۱۰ واحد آلودگی، حدود هزار واحد به آلایندگی‌های قبلی می‌افزاید.
اسقاط خودروهای فرسوده در بهبود هوای پاک ۱۰ درصد اثر دارد
سرپرست مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط‌زیست ایران می‌افزاید: با اشاره به عملکرد دستگاه‌ها در زمینه قانون هوای پاک، اظهار کرد: مطابق با نظرسنجی تأثیر اسقاط خودروهای فرسوده در آلودگی هوا مشخص شد، اجرای آن در بهبود هوای پاک ۱۰ درصد اثر دارد، همچنین مبحث استاندارسازی سوخت مصرفی وسایل نقلیه ۱۰.۸ درصد، بهینه‌سازی و مصرف سوخت خانگی و صنایع ۱۰.۵ درصد، توسعه و نوسازی ناوگان حمل‌ونقل عمومی ۹.۲ درصد، ارزیابی عملکرد مبتنی بر بودجه ۷.۲ درصد، تجهیز نیروگاه‌ها به سیستم‌های کنترلی ۷.۲ درصد، توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر ۶.۱ درصد و استاندارسازی سوخت مصرفی صنایع و نیروگاه‌ها ۵.۹ درصد است.
وی از رده خارج کردن خودروهای فرسوده را یکی از تکالیف اصلی دستگاه‌های ذی‌ربط می‌داند و تصریح می‌کند: از حدود ۳۷ میلیون وسایل نقلیه از جمله خودرو و موتورسیکلت نزدیک به ۱۶ تا ۱۷ میلیون وسیله نقلیه فرسوده در کشور داریم که به عنوان یکی از منابع اصلی آلاینده هوا در شهرهای بزرگ نقش ایفا می‌کنند.
گل‌علیزاده درباره اینکه مطابق قانون هوای پاک در سال گذشته حدود ۲۹ هزار خودرو فرسوده اسقاط شده است، می‌گوید: بر اساس ابلاغ قانون ساماندهی صنعت خودرو که اصلاحیه آن در مجلس و شورای نگهبان مورد تأیید قرار گرفته است، خودروهای تولید داخل مکلف شدند؛ ۲۵ درصد از تولید خود را به اسقاط خودروی از رده خارج تخصیص دهند.
وی منابع متحرک آلایندگی‌ها را شامل موتورسیکلت، خودروهای سواری و دیزلی می‌داند و اظهار می‌کند: بر اساس ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون شاخص آلودگی در هوا، نقش آلایندگی‌های خودروهای دیزلی نسبت به خودروهای بنزینی و موتورسیکلت‌ها بیشتر است، بنابراین بر اثر فعل و انفعالات روزانه، فعالیت خودروها طی بازچرخش این ذرات نشسته در سطح زمین، غلظت آلاینده‌ها افزایش پیدا می‌کند.
سرپرست مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط‌زیست ایران می‌افزاید: مطابق با آخرین آمار وزارت بهداشت از میانگین شاخص ذرات معلق زیر ۲.۵ میکرون در ۲۷ کلانشهر کشور با جمعیت حدود ۳۵ میلیون نفر تنها برای مرگ‌های منتسب به آلودگی هوا ناشی از بیماری‌های قلبی‌عروقی و تنفسی برای بزرگسالان در ایران نزدیک به ۲۱ هزار نفر در سال ۱۴۰۰ برآورد شده است، این وزارتخانه میزان خسارت اقتصادی ناشی از آلودگی هوا در کلانشهرها را معادل ۱۱.۳ دهم میلیارد دلار تخمین زده است.
وی پیرامون اینکه براساس قانون و فرمول‌های مشخص وزارت بهداشت مکلف است سالانه میزان مرگ‌ومیر ناشی از آلودگی هوا را در کلانشهرها احصا و منتشر کند، اظهار می‌کند: روزهای هوای سالم و ناسالم مطابق با ایستگاه‌های سنجش کیفیت هوا در شهرها ثبت می‌شود.
گل‌علیزاده میزان مرگ‌ومیر ناشی از آلودگی هوا در جهان را حدود هفت میلیون نفر اعلام می‌کند و می‌افزاید: در کشور ما به‌دلیل سطح بالای بیماری‌های زمینه‌ای، آلودگی هوا، تشدیدکننده مرگ‌های زودرس است و طول عمر افراد در کلانشهرها پنج سال کمتر از شهرهای پاک برآورد شده است؛ چراکه شهروندان به طور مستمر در معرض آلودگی هوا قرار دارند.
ضرورت تقویت نقش کارگروه کاهش آلودگی هوا در راستای اجرای طرح‌ها
منصور شیشه‌فروش، مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، با اشاره به تشکیل جلسات مرتب کارگروه کاهش آلودگی هوا در استان، می‌گوید: بر اساس سهم انتشار آلاینده‌ها در بخش صنعتی کارگروه ویژه‌ای در بخش صنعت تشکیل شد که شرکت شهرک‌های صنعتی استان، استاندارد و سازمان صمت، اداره تعاون و بخش‌های مرتبط در آن عضو هستند و محیط‌زیست هم بر اجرای وظایف نظارت می‌کند، امیدواریم این کارگروه برای پیگیری اجرای طرح‌ها تقویت شود.
وی اظهار می‌کند: بر اساس قانون، شهرک‌ها و واحدهای صنعتی جدیدالاحداث باید دست کم ۱۰ درصد از مساحت خود را به ایجاد فضای سبز برحسب اقلیم اختصاص دهند، واحدهای صنعتی متوسط ۵۰ نفر به بالا نیز موظف به پایش و کنترل مستمر هوا هستند.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان انجام معاینه فنی وسایل نقلیه سبک و سنگین موتورسیکلت با هدف صحت عملکرد خودروها در زمینه‌های فنی و ایمنی را در کنترل آلاینده‌های هوا بسیار مؤثر می‌داند و اظهار می‌کند: هرگونه منبعی مانند وسایل نقلیه موتوری و غیرموتوری که در اثر حرکت، آلودگی هوا ایجاد کنند منابع متحرک هستند و منابع ثابت نیز شامل هرگونه منبعی از قبیل صنایع، عملیات معدنی، بخش‌های خدماتی، تجاری، اداری و خانگی می‌شود که در محل ثابت باشند و آلاینده انتشار دهند.
با این اوصاف؛ امروزه وضعیت آلودگی هوا در بسیاری از کلانشهرها بسیار پیچیده است و به گره‌ای بدل شده که هر سال در این بازه زمانی با آن دست و پنجه نرم می‌کنیم، از این‌رو قانون هوای پاک، کامل‌ترین و جامع‌ترین قانون زیست‌محیطی طی سال‌های اخیر بوده است، چرا که قانون‌گذار قانون را تعیین می‌کند و دستگاه‌های اجرایی موظف هستند پروژه‌های خود را با توجه به شرایط موجود تعریف کنند، اگر نگاهی جامع به قانون هوای پاک داشته باشیم، این قانون به خودی خود مسئله‌ای را حل نمی‌کند، بلکه نفسش به همکاری تمام دستگاه‌ها و نهادهای اجرایی است تا شاید کورسوی امیدی برای تنفس شهرهای گرفتار در چنگال آلودگی هوا باشد.
نظر شما