به گزارش خبرگزاری ایمنا، سومین قسمت از فصل دوم برنامه تلویزیونی «اصفهان من» شب گذشته روی آنتن رفت و موضوع احیای بافت‌های تاریخی مورد بررسی قرار گرفت. علی قاسم‌زاده، شهردار اصفهان و حسین مسجدی، عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور اصفهان از میهمانان این قسمت از برنامه بودند و شهروندان و کارشناسان نیز به طرح دغدغه‌های خود پرداختند.
در قسمت اول کارشناسان دیدگاه‌های خود را در پاسخ به سوال «اگر شما جای شهردار اصفهان بودید چه می‌کردید؟» را مطرح کردند و شهردار اصفهان به همراه کارشناس حاضر در استودیو دیدگاه‌ها و نظرات خود درباره پیشنهادهای کارشناسان را بیان کردند.
عناصر شخصیتی یک شهر نباید مخدوش شود
محمدحسین ریاحی، استاد دانشگاه: اگر جای شهردار بودم، برای حفظ هویت تاریخی و ابنیه اصفهان برنامه‌ریزی قابل توجه و ویژه‌ای داشتم، در این راستا برای اینکه اصفهان به‌عنوان شهری دارای ابنیه و اماکن تاریخی شناخته می‌شود و امروزه یکی از شاخص‌ترین شهرها به عنوان فخر جامعه ایرانی و فرهنگ و تمدن اسلامی است باید در بافت فرسوده و تعدیل و تخریب آن به حفظ هویت شهر و آثار توجه ویژه‌ای شود.
علی قاسم‌زاده، شهردار اصفهان: هویت یعنی وجه تمایز، خصوصیتی که هر شهر را از دیگر شهرها متمایز می‌کند و در اصفهان این وجه تمایز بافت‌های تاریخی و نشانه‌هایی است که از گذشته به یادگار باقی مانده است و از این آثار باید صیانت و حفاظت کرد.
همان‌طور که هیچ شخص متشخصی نباید شخصیت خود را تخریب کند، هیچ شهر متشخصی نباید به سمتی رود که عناصر شخصیتی آن مخدوش شود.
حسین مسجدی، عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور اصفهان: اگر جای شهروندان نقاط مختلف جهان باشیم و مختصر آشنایی با واژه اصفهان داشته باشیم، با شنیدن این واژه بی‌شک آثار و ابنیه و بافت تاریخی اصفهان به ذهنمان می‌رسد که مجموعه‌ای از بناها، عمارات و گذرها است.
موفقیت در احیای بافت مدیون مدیریت واحد و مستقل و آگاهانه شهرداری است
لیلا پهلوان‌زاده، عضو هیئت علمی دانشگاه خوراسگان: اگر جای شهردار بودم، ابتدا درباره بافت‌های تاریخی اصفهان مطالعه جامعی انجام می‌دادم، زیرا مطالعات سال‌های گذشته به روز رسانی نشده است و در مرحله بعد طرح جامعی برای بافت‌های تاریخی شهرستان تهیه می‌کردم، زیرا بسیاری از مشکلاتی که برای بافت‌های تاریخی رقم می‌خورد، در اثر نبود طرح جامع است و در مرحله بعد ارزش بناهای تاریخی را برای شهروندان بالا می‌بردم تا شاهد تخریب این بافت توسط مالکان آن‌ها نباشیم و در نهایت راه را برای ورود سرمایه‌گذاران به بافت تاریخی تسهیل می‌کردم.
شهردار اصفهان: این نکته که درباره بافت تاریخی طرح جامعی نداریم، درست است، اگر به صورت نقطه‌ای وارد شده‌ایم هرچند هر اثر تاریخی در جای خود با اثر دیگر متفاوت است، اما وقتی موضوع بافت و پهنه مطرح می‌شود، در کنار دیگر نقطه‌ها باید طرح یکپارچه برای آن بافت یا محور را مدنظر قرار دهیم و اتخاذ تصمیم در مورد نقاط باید متأثر از نگاه جامع به بافت باشد.
دستگاه‌های زیادی می‌توانند نقش آفرینی کنند که حضور آن دستگاه‌ها به معنای سرمایه گذاری مالی نیست و اراده و اختیار آن‌ها و مجوزهایی که می‌توانند صادر کنند اهمیت زیادی دارد و به صورت خلاصه می‌توان گفت در سیاستگذاری و برنامه‌ریزی در کنار هم قرار بگیریم، اما در اجرا شهرداری تحت نظارت همان دستگاه‌ها وارد میدان می‌شود.
ضوابط تسهیل‌گرایانه‌ای داریم که مورد بی‌مهری و بی‌عنایتی قرار گرفته و بخشی از آن به دلیل برداشت و تفاسیر متفاوت مسئولان است؛ یعنی اگر بین شهرداری و نهادهای مربوطه همگرایی وجود داشته باشد، شهروندانی هستند که با علاقه برای احیای این بافت اقدام می‌کنند، امیدواریم بتوانیم گذشته را جبران کنیم و هر نهاد به سهم خود این ضوابط را اجرا کند.
استاد دانشگاه: موفقیت در احیای بافت، مدیون مدیریت واحد و مستقل و آگاهانه شهرداری است، زیرا از دیگر نهادها با توجه به وضعیت مالی فعلی کشور نمی‌شود انتظار داشت پس کنشگر اصلی در این مسئله شهرداری است که می‌تواند در این مسئله با برنامه‌ای جامع، فعال باشد.
معرفی بافت تاریخی به‌عنوان آثار گران قیمت به جهانیان
حسین حاتمی‌نژاد، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران: اگر جای شهردار اصفهان بودم، از آن جایی که اصفهان در مقایسه با بسیاری از شهرهای جهان نمونه است، تمام مواردی که تاکنون در اصفهان اجرا شده و حاصل تلاش شهردار فعلی و شهردارهای قبلی بوده است را ادامه می‌دادم، اما به شرط اینکه قدر این نعمت بی‌نظیر را بدانیم و از هرکدام از این المان‌ها به نحو احسن استفاده، بازاریابی و برندسازی کنیم و جهان را با این مجموعه میراث فرهنگی ایران آشنا کنیم، به حق اصفهان می‌تواند پایتخت جهان اسلام باشد، اگر با مدیریت خوب، بصیرت بیشتر و داشتن برنامه بلندمدت که در این برنامه راهبردی توسعه شهری باید تمام این مسائلی که در این شهر می‌تواند معرف فرهنگ غنی ایران باشد، توجه شود.
شهردار اصفهان: باید برنامه راهبردی توسعه شهری را در نظر بگیریم که در دل آن، احیا، برندسازی و معرفی این آثار گران‌قیمت به جهانیان را داشته باشد.
استاد دانشگاه: در کنار این برنامه راهبردی از واژه اورژانسی استفاده می‌کنم، زیرا وضعیت حادی که بافت تاریخی سال‌ها دچار آن است و تخریب‌ها همچنان ادامه دارد، می‌طلبد که برنامه فوری جامعی برای این کار پیش‌بینی شود، زیرا در محلات مناطق مختلف نیاز به پیشگیری و بلافاصله درمان است؛ همان میزانی که مالک یک خانه سنتی اجدادی درصدد تبدیل هستند و پدیده‌ای ناهنجار برای بافت است، به همان میزان تصمیم‌گیری یک مدیر نیز ناهنجار است و موجب آسیب می‌شود.
اگر نسل جدید را با بافت تاریخی آشنا کنیم، به نوعی امانت را به نسل بعد منتقل کرده‌ایم
عبدالخالق محمدی، مشاور آموزش و پرورش ناحیه ۵ اصفهان: اگر جای شهردار اصفهان بودم، با دعوت از کارشناسان، برنامه سازان و مردم سالخورده توانمند که در بافت قدیمی ساکن هستند، برنامه‌هایی را برای آشناکردن مردم با اهمیت، مردمت و حفاظت از این بافت‌ها اجرا می‌کردم و با دعوت از کارشناسان آموزش و پرورش بخشی از اردوهای مدارس را به سمت بازدید و آشنایی از این بافت می‌بردم تا دانش‌آموزان در تعامل با شهروندان ساکن در بافت آگاهی لازم را به‌دست آورند و در بزرگسالی شاهد از بین رفتن این بافت نباشیم و در سال‌های آینده میزان تخریب کمتری داشته باشیم.
شهردار اصفهان: اگر نسل جدید را با این بافت آشنا کنیم، به نوعی امانت را به نسل بعد منتقل کرده‌ایم و همین آگاهی موجب کمتر شدن تخریب می‌شود و با شناخت، مراقب و محافظ بافت تاریخی می‌شوند.
بافت را نباید به چند اثر تاریخی که شناخته شده است، محدود کنیم، در اصفهان به دلیل وجود خورشید گاهی چراغ‌های کوچک و ستاره‌ها را نمی‌بینیم، محلات تاریخی مملو از ستاره‌هایی است که هر کدام درخشش خود را دارند.
استاد دانشگاه: نسل جوان بیش از این به این مسائل آگاه هستند و این آگاهی را در شبکه‌های اجتماعی نسبت به مسائل مختلفی از جمله خشک شدن زاینده‌رود و تخریب بناهایی همچون مسجد کارونی می‌بینیم که باید غنیمت شمرده شود.
حسن روانفر، بازنشسته وزارت راه‌وشهرسازی: اگر جای شهردار بودم، با توجه به اینکه شهردار چگونه شهری هستم فعالیت خود را انجام می‌دادم؛ اگر شهردار شهر تاریخی هستم به مسائل تاریخی شهر باید توجه کنم.
نگاه کلان به اصفهان شهری تاریخی است؛ دو شاخص مهم اصفهان بناها و بافت تاریخی آن و دیگری باغ شهر است که از قدیم معروف بوده است، اما در حال حاضر از باغ شهر چیزی باقی نمانده، بنابراین باید به بناها و بافت‌های تاریخی توجه ویژه‌ای شود.
به‌عنوان شهردار باید به کل بافت تاریخی شهر با این برنامه که به چه صورت می‌توان این بناهای تاریخی و واجد ارزش را حفظ و احیا کرد، بپردازم، اگر این تلاش مؤثر باشد و بتواند این بافت تاریخی را حفظ کند و به عنوان یک ثروت کلان به آن پرداخته شود، اصفهان به عنوان شهری جهانی مطرح می‌شود.
شهردار اصفهان: توصیه به من کردند که خودم را شهردار شهر تاریخی بدانم این ادراک قطعاً در کنش، واکنش، احساس و رفتار من تأثیرگذار است، حتماً رعایت می‌کنم و این ادراک را در خود تقویت می‌کنم.
استاد دانشگاه: هنوز به صورت نقطه‌ای لکه‌هایی در شهر به عنوان باغ موقوفه یا شخصی موجود است و می‌توان آن را به نحوی حفظ کرد، بخشی از مادی‌ها را با پشت سر گذاشتن بی‌آبی احیا کرد.
امروزه مطالعات روز ثابت کرده است که فرونشست‌ها حاصل از دست دادن سفره‌های زیرزمینی است که آبشخور آن‌ها همین مادی‌ها بوده است؛ به هر شکل باید مادی‌ها برگردانده شود حتی اگر بخشی از آن احیا شود به احیای بافت تاریخی کمک می‌کند.
علیرضا صلواتی، معاون اسبق حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری اصفهان: اگر جای شهردار بودم، برنامه‌ریزی جامعی انجام می‌دادم که مبدا و مقصد آن مشخص باشد؛ بعد از آن با ذی‌نفعان که در این بافت ساکن یا مشغول کار هستند، جلسات مختلفی برای دریافت نظراتشان برگزار می‌کردم، برنامه‌های تدوین شده را طبق نظرات اصلاح و طرح جامع را برای ساکنان توضیح می‌دادم و طی برنامه‌های حضوری و مجازی از اتفاقی که قرار است برای آن بافت بیفتد، مردم را آگاه می‌کردم، زیرا اجرای بعضی طرح‌ها در بافت‌های تاریخی ممکن است موجب محدودیت‌هایی شود و در نگاه اول شهروندان همراهی نکنند.
مرحله آخر، گام اجرا است که طرح جامعی که شهروندان به آن آگاه هستند و تفاهم دارند را به صورت گام به گام اجرا کنم و در نهایت اجرای آن هم با مشارکت ذی‌نفعان و بخش خصوصی انجام می‌شد.
شهردار اصفهان: مسیر درستی را اشاره کردند و باید تمام ذی‌نفعان برای احیای بافت تاریخی همراه شوند تا ایده‌های آن‌ها نیز در اجرا نقش داشته باشد.
استاد دانشگاه: شهروندان نقش اصلی را در پدید آمدن و حفظ بافت دارند، زیرا بافت در هر مقطعی از تاریخ هویت‌ساز و روایتگر است به همین دلیل بازیگر اصلی آن مردم هستند.
در خیابان میرزاطاهر که بخشی از بافت است، تعدادی محله توسط این خیابان به هم متصل شدند و محله جدیدی به نام میرزاطاهر شکل گرفت؛ در حاشیه این خیابان بقعه‌ای به نام ابودردا که ثبت ملی شده بود، وجود داشت و یک‌شبه خراب شد.
مردم در فرهنگ عامه اصفهانی آش «ابودردا» داشتند که پس از تخریب این بقعه آش دیگر پخته نمی‌شود و به این معنی است که یک فرهنگ به همین راحتی از بین رفته است؛ امیدواریم با کمک شهردار از اینگونه موارد دیگر پیش نیاید.
نظر شما