به گزارش خبرگزاری ایمنا، تغییر اقلیم، یکی از مهم‌ترین مشکلات اکولوژیکی قرن ۲۱ است که اثرات قابل توجهی بر منابع آب، خاک، سیلاب‌ها و فرسایش خاک می‌گذارد و اصلی‌ترین و بارزترین پیامد آن در سراسر جهان افزایش درجه حرارت و تغییر الگوهای بارش است که باعث گسترش بیابان‌زایی و خشکسالی‌های پیاپی شده است. خشکسالی بخش جدایی‌ناپذیر تغییرات اقلیمی است، از این‌رو بیست‌وهشتمین کنفرانس تغییرات آب‌وهوایی سازمان ملل متحد (کاپ) اواخر سال ۲۰۲۳ میلادی در امارات متحده عربی برگزار خواهد شد، کنفرانسی که به گفته حاکم دبی، مهم‌ترین رویدادی است که در سال جاری میلادی توسط این کشور میزبانی می‌شود، اهمیت این موضوع زمانی برای ایران دو چندان می‌شود که چندی پیش علی سلاجقه، معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان محیط‌زیست اعلام کرده بود که ابراهیم رئیسی به‌عنوان اولین رئیس‌جمهور ایران در اجلاس اقلیمی کاپ ۲۸ شرکت خواهد کرد.
در همین رابطه اخیراً جلسه‌ای در محل دفتر فراکسیون محیط‌زیست مجلس شورای اسلامی و به‌صورت مجازی برگزار شد، سمیه رفیعی رئیس فراکسیون محیط‌زیست مجلس و عبدالله سویدی دبیرکل اجرایی نشست کاپ ۲۸ پیرامون آخرین تحولات مربوط به مسائل زیست محیطی و از جمله دستور کار نشست پارلمانی cop۲۸ بحث و گفت‌وگو کردند.
افزایش نقش کشورهای درحال‌توسعه در حوزه محیط‌زیست
آن‌گونه که عبدالله سویدی دبیرکل اجرایی نشست کاپ ۲۸ در جلسه فوق اظهار کرده است: به دنبال این هستیم که نقش بیشتری برای کشورهای درحال‌توسعه قائل شویم و اهداف غائی و فراتر از معاهده پاریس مدنظر داریم. از چهار منظر نشست کاپ را برنامه‌ریزی و هدف‌گذاری کرده‌ایم.
وی درباره چهار هدف مذکور ابراز داشت: بهینه‌سازی انتقال انرژی، استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری انرژی با تمرکز بر کاربرد فناوری‌های جدید که مبتنی بر کاهش کربن و هیدروژن سبز و غیره است که تا حد کافی از تولید کربن کاسته شود، تأمین هزینه‌های مالی (نحوه فاینانس) برنامه‌های حفظ زیست محیط به‌ویژه برای کشورهای درحال‌توسعه را مدنظر داریم؛ باید به طور سالانه بررسی شود که چگونه کشورهای درحال‌توسعه می‌توانند از سرمایه‌گذاری‌های این حوزه، بهره بیشتر و بهتری ببرند، توجه به زندگی مردم؛ تغییرات اقلیمی مربوط به مردم و یک بحث توسعه‌ای است و این به معنای عملیاتی‌کردن اهداف پیشین کاپ است (همان‌طور که در نشست شرم‌الشیخ سال گذشته نیز مطرح شد) اما در حقیقت به دنبال چگونگی اجرا کردن آن اهداف نهایی هستیم. ما می‌خواهیم مفهوم مردم در بحث تغییرات اقلیمی مورد توجه باشد. فراگیری؛ ما به دنبال فراگیری جامع‌تر و مدنظر قراردادن گروه‌های بیشتر از جمله جوانان، زنان، قومیت‌ها و صنعت در بحث اقدامات اقلیمی هستیم، این مسائل در واقع سازگاری منابع مالی و امنیت را برای مباحثی چون غذا، کشاورزی، سلامت و تغییرات اقلیمی می‌طلبد، تاب‌آوری را به‌طور ویژه در بعد امنیت غذایی مدنظر داریم.
نقش فعال مجلس شورای اسلامی در مسئله گردوغبار
بر این اساس سمیه رفیعی نماینده مردم تهران نیز با اشاره به پیگیری‌های مجلس ایران در مورد بحران‌های زیست‌محیطی در منطقه به‌خصوص مسئله گردوغبار اعلام کرده است؛ در همکاری با پارلمان‌های منطقه منا و مجمع سیاسی هلسینکی، پیشنهاد تأسیس مرکز پارلمانی منطقه‌ای پایش گردوغبار کرده ارائه شد، خلأ پایش گردوغبار در منطقه با استفاده از داده‌های زمینی و فضایی، از دلایل لزوم همکاری کشورهاست. بیش از ۲۰ کشور از اروپا و منطقه منا در جریان امر قرار گرفته‌اند و کارها را دنبال می‌کنند.
وی با تأکید بر برگزاری نشست کاپ ۲۸ در امارات به عنوان فرصتی مناسب برای بهره‌برداری به نفع زیست مردم منطقه، معتقد است: اثرات تغییرات اقلیمی که اکثر نقاط دنیا آن را تجربه می‌کنند، به وضوح مشخص است؛ لذا باید از نشست‌های بین‌المللی زیست محیطی بهره‌برداری مصداقی و عملیاتی صورت پذیرد تا بتوان به طور واقعی برای بهبود کیفیت زندگی مردم کاری کرد و امیدوارم با برنامه‌ریزی به دنبال عملیاتی کردن اهداف کلی نشست کاپ باشید.
«کاپ ۲۸» چه اهمیتی دارد؟
کنفرانس (کاپ ۲۸) اکنون پس از یک‌سال مواجهه با رویدادهای اقلیمی شدید در جهان که با وقوع آنها، بسیاری از رکوردهای جهانی آب و هوایی شکسته شد، قرار است در دبی، شهر پرجمعیت امارات متحده عربی از ۳۰ نوامبر تا ۱۲ دسامبر ۲۰۲۳ تشکیل شود. کاپ مخفف «کنفرانس اعضای شرکت‌کننده» است، اعضای شرکت‌کننده در این کنفرانس کشورهایی هستند که کنوانسیون سازمان ملل متحد درباره تغییر اقلیم در سال ۱۹۹۲ را امضا کرده‌اند.
هدف از برگزاری این نشست بحث ایجاد صندوق ضرر و زیان برای انجام اقدامات کشورهای در حال توسعه برای وظایف خود در راستای بهبود شرایط اقلیمی جهان است، اقدام سریع برای استفاده از انرژی‌های پاک برای کاهش اثرات گلخانهای گازهای آلاینده پیش از سال ۲۰۳۰، انتقال منابع مالی برای حمایت از اقدامات زیست محیطی از کشورهای غنی به کشورهای فقیر و یافتن روش‌های جدید برای کشورهای در حال توسعه و تمرکز بر انسان و طبیعت از دیگر اهداف این اجلاس به‌شمار می‌رود.
بر این اساس قرار است کشورهای توسعه یافته در این صندوق، سرمایه‌گذاری وسیعی انجام داده تا به دنبال آن کشورهایی که آلایندگی زیادی دارند و توسعه یافته نیستند، کمک کنند تا در زمینه توسعه تجهیزات و افزایش دانش و مسائل مالی به اهداف مورد نظر دست یابند.
این صندوق با هدف کمک به کشورهای در حال توسعه‌های ایجاد شده که قرار است نسبت به کاهش اثرات فعالیت‌هایی که باعث تغییر اقلیم می‌شود، اقدام کنند، همه کشورها امیدوارند در این کاپ هدف طولانی مدت محدود کردن افزایش دمای کره زمین تا حد ۱.۵ درجه سانتی‌گراد محقق شود. این توافق، سال ۲۰۱۵ با حضور ۲۰۰ کشور در پاریس انجام شد.
به گفته دانشمندان، قبل از سال ۲۰۰۰، میانگین دمای کره زمین درجه سانتی‌گراد بالاتر از سطح قبل از صنعتی شدن نبود، در حالی که فقط در سال ۲۰۲۳ این رکورد طی ۳۸ روز شکسته شد. بر اساس گزارش جدید، ژوئیه امسال شاید گرم‌ترین ماه طی ۱۰۰ هزار سال گذشته بوده است. این افزایش دما طی این سال‌ها بی‌سابقه و ناشی از فعالیت‌های انسانی است.
در اجلاس تغییر اقلیم کاپ ۲۸، بیش از ۲۰۰ کشور دعوت شده‌اند، اما هنوز رهبران بسیاری از کشورها همچون آمریکا، چین و هند حضور قطعی خود را اعلام نکرده‌اند، سال گذشته و در کاپ ۲۷ دولت‌ها توافق کردند کشورهای ثروتمند به کشورهای فقیری که دستخوش اثرات تغییرات اقلیمی هستند، خسارت و ضرر و زیان بپردازند، اما چگونگی کارکرد این توافق هنوز مشخص نیست، کشور ایران سعی دارد در این اجلاس در بالاترین سطح خود حضور یابد و بر اساس منافع و وضعیت خاص کشور از لحاظ تحریم‌های بین‌المللی تصمیم‌گیری کند.
انفعال کشورهای توسعه‌یافته در رابطه با تغییر شرایط اقلیمی
بر این اساس، سید حسین موسوی‌فر رئیس مرکز امور بین‌الملل و کنوانسیون‌های سازمان حفاظت از محیط‌زیست با اشاره به حضور ایران در اجلاس تغییر اقلیم در امارات اظهار کرد: در این نشست بر اساس منافع و وضعیت خاص کشور از لحاظ تحریم‌های بین‌المللی تصمیم‌گیری خواهیم کرد، زیرا در غیر این صورت منافع مردم کشورمان تأمین نخواهد شد.
وی درباره هدف از برگزاری نشست «کاپ ۲۸» در کشور امارات گفت: اجلاس تغییر اقلیم یا کاپ ۲۸ در ارتباط با اجلاس‌هایی است که هر سال در راستای کنوانسیون‌ها و پروتکل‌های مربوط به تغییرات آب‌وهوایی برگزار می‌شود.
رئیس مرکز امور بین‌الملل و کنوانسیون‌های سازمان حفاظت از محیط‌زیست افزود: یکی از اهداف مهم برگزاری این نشست، بحث ایجاد صندوق ضرر و زیان برای انجام اقدامات کشورهای درحال‌توسعه برای وظایف خود در راستای بهبود شرایط اقلیمی جهان است، این صندوق برای کمک به کشورهای در حال توسعه‌ای که قرار است نسبت به کاهش اثرات فعالیت‌هایی که باعث تغییر اقلیم می‌شود تلاش کنند؛ ایجاد شده است.
وی ادامه داد: قرار است کشورهای توسعه یافته در این صندوق سرمایه‌گذاری وسیعی انجام دهند تا در طی آن کشورهایی که آلایندگی زیادی دارند، اما توسعه یافته نیستند را کمک کنند تا در زمینه توسعه تجهیزات و افزایش دانش و مسائل مالی به اهداف موردنظر دست پیدا کنند.
موسوی فر تصریح کرد: طی سال‌های گذشته هیچ دستاوردی را شاهد نبوده‌ایم و کشورهای توسعه‌یافته عملکردشان نزدیک به صفر بوده و به هیچ‌وجه به تعهدات عمل نکرده‌اند، سایر مسائل نیز مانند تجارت کربن منوط به همین توافقاتی است که هنوز نتیجه نداده است، از طرفی در این زمینه بیشترین انفعال از سوی کشورهای توسعه‌یافته است.
وی ضمن اشاره به اقدامات ناعادلانه کشورهای توسعه‌یافته در این زمینه بیان کرد: قرار بود کشورهای توسعه‌یافته بدون تبعیض و سیاسی‌کاری، اقداماتی را انجام دهند تا دیگر کشورها نیز ترغیب شوند تا به آئین‌های تغییر اقلیم بپیوندند که یکی از این اقدامات توافقات پاریس است تا همه کشورها باهم به آن عمل کنند و از فواید آن بهره‌مند شوند.
رئیس مرکز امور بین‌الملل و کنوانسیون‌های سازمان حفاظت از محیط‌زیست گفت: مهم‌ترین حلقه مفقوده این موضوع عملکرد کشورهای توسعه یافته است که به جز شعار کار دیگری انجام نداده‌اند و فقط انتظار عمل از کشورهای نوظهور اقتصادی مانند ایران دارند که قرار است به رشد اقتصادی برسند.
وی ادامه داد: اگر توافقات مدنظر در کاپ ۲۸ تنها بر اساس خواسته‌های کشورهای توسعه‌یافته باشد، بدون شک دچار مشکل خواهیم شد، چرا که این کشورها از قله‌های مربوط به رشد اقتصادی عبور کرده‌اند؛ اما در حال حاضر به این فکر افتاده‌اند که مسائل مربوط به انتشار آلاینده‌ها و مسائل مربوط به تغییر اقلیم را کنترل کنند.
موسوی فر افزود: در واقع این کشورهای توسعه‌یافته به وضعیت پایداری دست پیدا کرده و رشد اقتصادی قابل قبولی را تجربه می‌کنند؛ اما فارغ از بحث‌های تحریمی، کشوری مثل ایران را که به رشد اقتصادی مطلوبی نرسیده است را مجبور به اجرای تعهدات مربوط به تغییر اقلیم می‌کنند.
وی درباره اهمیت حضور ایران در کنفرانس تغییرات آب‌وهوایی سازمان ملل متحد (کاپ ۲۸) خاطرنشان کرد: کشور ما سعی دارد تا در بالاترین سطح در این اجلاس حضور پیدا کند، اما سطح قطعی هنوز مشخص نشده است؛ همچنین تلاش بر این است در جلسات فرعی مختلف کارشناسی نیز از دستگاه‌های مسؤول زیر نظر سازمان حفاظت از محیط‌زیست شرکت کنند تا مواضع اصولی جمهوری اسلامی ایران را در آنجا اعلام کنیم.
سازمان جهانی بهداشت خواستار اقدام فوری درباره تغییرات اقلیمی شد
در همین راستا سازمان جهانی بهداشت (WHO) در آستانه شروع کنفرانس آتی تغییرات اقلیمی (COP۲۸) به اقدام فوری در مورد «آب و هوا و سلامت» تاکید و اذعان کرد که اقدام برای داشتن آب و هوای قابل قبول باید به عنوان اقدامی برای سلامت افراد نیز شناخته شود.
تدروس آدهانوم قبریسوس، دبیر کل سازمان جهانی بهداشت در این باره اظهار کرد: اولویت دادن به سلامت فقط یک انتخاب نیست، بلکه پایه و اساس جوامع تاب‌آور است، ما باید گفتگوها را تغییر داده و مزایای گسترده اقدامات اقلیمی جسورانه را برای سلامت و رفاه خود نشان دهیم، بودجه بیشتری برای حمایت از سیستم‌های بهداشتی در برابر تغییرات آب و هوایی مورد نیاز است.
سازمان جهانی بهداشت با تشخیص کمبود مالی در سیستم‌های مراقبت‌های بهداشتی، اعلام کرده است؛ که جامعه سلامت از کانال‌های نوآورانه کمک مالی بیشتری می‌خواهد، این درخواست مستلزم حذف و پایان دادن به یارانه‌های سوخت‌های فسیلی و ایجاد بودجه جدید برای تقویت سیستم‌های مراقبت بهداشتی در سازگاری با تغییرات آب و هوایی است، عدم اقدام سریع، سیستم‌های بهداشتی را در سراسر جهان در برابر تأثیرات شدید تغییرات آب و هوایی آسیب‌پذیر می‌کند و تأکید کرد که تغییرات آب و هوایی «یک تهدید دور» نیست بلکه یک «خطر کنونی» است.
به گفته متخصصان، تغییرات اقلیمی در حال حاضر بر سلامت عمومی تأثیر گذاشته و منجر به تشدید بیماری‌های عفونی و بیماری‌های منتقله از طریق حیوانات و حشرات ناقل می‌شود. به منظور کاهش اثرات نامطلوب بر سلامت، جامعه سلامت بر اهمیت کاهش و حذف گازهای گلخانهای تأکید می‌کند. آمارهای سازمان جهانی بهداشت نشان می‌دهد که سالانه در جهان هفت میلیون مرگ زودرس به آلودگی هوا نسبت داده می‌شود.
در این بیانیه آمده است: اقدامات کاهش فوری از جمله انتقال به منابع انرژی پاک، برای حفاظت از سلامت انسان و ایجاد نتایج پایدار ضروری است، تغییرات اقلیمی بر غذایی که می‌خوریم، هوایی که تنفس می‌کنیم، آبی که می‌نوشیم و مکان‌هایی که ما از آنها به عنوان سرپناه استفاده می‌کنیم، تأثیر می‌گذارد. تغییرات اقلیمی همچنین می‌تواند با ایجاد دگرگونی در فراوانی یا شدت رویدادهای شدید آب و هوایی و انتشار آفات و بیماری‌های خاص، بر سلامت و رفاه افراد تأثیر بگذارد.
به گفته کارشناسان، تغییرات آب و هوایی از دو طریق بر سلامت افراد تأثیر می‌گذارد: با تغییر در شدت یا فراوانی مشکلات سلامتی که افراد در حال حاضر با آن مواجه هستند، با ایجاد مشکلات بهداشتی جدید یا پیش‌بینی نشده در افراد، اثرات تغییرات آب و هوایی بر سلامتی شامل بیماری‌های تنفسی و قلبی، بیماری‌های مرتبط با آفات مانند بیماری لایم و ویروس نیل غربی، بیماری‌های مرتبط با آب و غذا و جراحات و مرگ‌ومیر است، تغییرات آب و هوایی همچنین با افزایش جرایم خشن و به طور کلی کاهش سلامت روان مرتبط است، افراد می‌توانند به طور هم‌زمان یا در مراحل مختلف زندگی با چندین مورد از اثرات تغییرات اقلیمی مواجه شوند.
نظر شما