به گزارش خبرگزاری ایمنا، فکر کردن به دریا معمولاً با حال خوش و حسی از سبکی همراه است، زیرا دریا همواره تداعی‌کننده خاطرات خوب و لحظات زیبا است، اما می‌توان به زمانی نیز اندیشید که نگاه مردمان ایران‌زمین به دریا، با ترس و دلهره گره خورده بود، زمانی که در شمال، تجاوز روس‌ها از مسیرهای آبی دریای کاسپین را نظاره می‌کردند یا در جنوب، فکر مقاومت در برابر انگلیسی‌ها و پرتغالی‌ها خواب را از چشمشان ربوده بود؛ زمانی که دلاورمردان و زنان شمال و جنوب، آرزوی روزی را در سر می‌پروراندند که راه دریا، مسیر نفوذ و تجاوز به خاک کشورشان نباشد و امنیتشان از بین نرود، آرزویی که امروز محقق شده است.
موقعیت دریایی ایران به‌گونه‌ای است که یک نیروی دریایی بسیار کارآمد را می‌طلبد تا بتواند به یک قدرت دریایی تبدیل شود و بر پایه آن از منافع ملی خود دفاع کند و در مقابل، تضعیف نیروی دریایی یا وجود یک نیروی دریایی ضعیف می‌تواند پیامدهای امنیتی ناگواری را به همراه داشته باشد. خلیج‌فارس و تنگه هرمز موقعیت ژئوپلتیکی مهیا کرده است که ایران باید در پی توسعه نیروی دریایی خود باشد و وجود این نیروی دریایی نه تنها می‌تواند مدافع منافع ملی ایران در خلیج‌فارس باشد، بلکه می‌تواند زمینه خیزش ایران برای تبدیل شدن به یک قدرت دریایی برتر را فراهم آورد، زیرا بسترهای جغرافیایی ایران در این زمینه به‌طور کامل فراهم است و نیازمند اراده ملی و سیاسی برای شکل‌گیری این مهم است.
از سوی دیگر حضور ناوهای خودی در کشورهای خارجی بیانگر قدرت دریایی کشور صاحب پرچم است و می‌تواند این ایده را به ملت آن کشور القا کند که چنین قدرتی وجود دارد. در این حالت هیچ تهدید نظامی وجود ندارد و ناوهای حضور یافته به عنوان سفیران کشور خود عمل می‌کند. نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران (نداجا) که امروزه از آن به عنوان نیروی دریایی راهبردی یاد می‌شود به عنوان یکی از چهار نیروی زیرمجموعه ارتش، علاوه بر حراست و حفاظت از مرزهای آبی جمهوری اسلامی ایران، مأموریت حفاظت از منافع جمهوری اسلامی ایران را نیز در دریاها و آب‌های بین‌المللی برعهده دارد. این نیرو در راستای انجام وظایف و تحقق اهداف خود، مأموریت‌های دریانوردی را در سطح اقیانوسی از سال ۱۳۸۸ و با هدف مقابله با دزدی‌های دریایی در خلیج عدن و با طی مسافت ۳ هزار کیلومتری به این منطقه آغاز کرد و پس از آن تا امروز در بازه‌های زمانی مشخص، ناوگروه‌های رزمی ارتش به منطقه خلیج عدن و دریای سرخ، اقیانوس‌های هند، آرام و اطلس اعزام می‌شوند. حضور این ناوگروه‌ها به همراه تعدادی از تکاوران دریایی این نیرو، بارها به درگیری با این دزدان دریایی و نجات شناورهای ایرانی و خارجی انجامیده است.
هفتم آذر، روزی است که با یاد و نام شهدای دلیر ناوچه پیکان در خلیج‌فارس و عملیات مروارید گره خورده و به عنوان روز نیروی دریایی نام‌گذاری شده است، این ناوچه تاریخی نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران که یکی از زبده‌ترین واحدهای نداجا در ماه‌های آغازین جنگ تحمیلی بوده، پس از پایان عملیات مروارید در سال ۱۳۵۹ مورد حمله قرار می‌گیرد منهدم می‌شود و ناخدا محمد همتی، فرمانده ناوچه پیکان و جمعی از یارانش برای همیشه جاودان شدند، اما امروز و پس از گذشت بیش از ۴۰ سال، نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی با پیگیری افق این بزرگ‌مردان، به جایی رسیده است که می‌تواند مأموریت غرورآفرین ۳۶۰ درجه‌ای به دور کره زمین را محقق کند.
مأموریت ناممکنی که ممکن شد
رهبر معظم انقلاب در دیدار با اعضای ناوگروه ۸۶ نیروی دریایی ارتش در وصف مأموریت ۳۶۰ درجه دور دنیا فرمودند: «این یک افتخار بزرگی بود که ناوگروه شما ایجاد کردند؛ یک مجموعه ۳۵۰ نفری، با یک فرمانده مجرب و کاردان، بتوانند ۶۵ هزار کیلومتر را طی کنند یک دُور دنیا است مسیر آبی را بگذرانند و نزدیک هشت ماه روی آب بمانند، دقیقاً ۲۳۲ روز؛ اینها کارهای بزرگی است. نیروهای دریاییِ معروفِ دنیا و کسانی که این کار را می‌توانند انجام دهند و انجام می‌دهند، معدودند؛ شما انجام دادید؛ سه اقیانوس را درنوردیدید و سرافراز به میهن برگشتید. آنچه شما کردید، یک کار خیلی پُرمعنایی است، به‌آسانی نمی‌شود این را به چشم یک حادثه‌ی دریانوردی یا نظامی نگاه کرد؛ این کار شما عمق دارد… این حرکت بزرگ حاکی است که در میان نیروهای نظامی ما، هم همّت بلند هست، هم قدرت اراده هست، هم اعتماد به نفس هست؛ اینها خیلی مهمند.»
مأموریت ۳۶۰ درجه ناوگروه ۸۶ ارتش جمهوری اسلامی، مأموریتی بود که پس از ۸ ماه، اردیبهشت ۱۴۰۱ به پایان رسید و نیروی دریایی کشورمان توانست برای اولین بار به دور کره زمین سفر کند؛ مأموریت دشواری که اجرای موفقیت‌آمیز آن با تجهیزات ساخت ایران و طراحی کاملاً ایرانی، جهان را غافلگیر کرد و بسیاری از کارشناسان و حتی دریانوردان باسابقه گفته بودند که انجام این کار غیرممکن است.
ناو دنا و مکران
ناو سرفرماندهی ناوگروه ۸۶ یعنی «دنا» که ساخت صنایع دریایی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح است، ویژگی‌هایی دارد که توانست با استفاده از سامانه‌ها، تجهیزات و تسلیحات پیشرفته خود این مأموریت را با موفقیت به ثمر بنشاند. ناوشکن دنا با شماره بدنه ۷۵، چهارمین محصول از شناورهای کلاس موج است که توسط متخصصان داخلی طراحی و ساخته شد. این ناو در خرداد ۱۴۰۰ به ناوگان نیروی دریایی ارتش در بندرعباس پیوست و در حال حاضر ناوشکن دنا در حوزه دفاع هوایی به دو موشک پدافندی محراب و در حوزه دفاع نقطه‌ای به توپ ۴۰ میلیمتری فتح و توپ ۷۶ میلیمتری مجهز شده است. مهم‌ترین نکته این مأموریت حضور ناوشکن دنا با وزنی حدود ۱۲۰۰ تن در اقیانوس‌های آرام و اطلس بود، طبق اعلام کارشناسان دریایی حداقل وزن یک شناور برای چنین مأموریتی باید ۶ تا ۸ هزار تن باشد. طراحان ناو دنا گفته بودند این ناو برای ۲۸ درجه کجی طراحی شده است، اما با دقت و درایت فرماندهان این ناوگروه، دنا تا ۴۸ درجه کجی را در طوفان تجربه کرده و سربلند بیرون آمده است.
«ناو بندر مکران»، ناو پشتیبانی بود که در کنار دنا، مأموریت بزرگ سفر به دور دنیا را محقق کرد. ناو بندر مکران، بزرگ‌ترین ناو ایران است که بیش از ۱۲۰ هزار تن وزن دارد و با درازای ۲۳۰ متر و پهنای ۴۲ متر، انبوهی از امکانات و تجهیزات ویژه را درون خود جا داده است. متخصصان نیروی دریایی ارتش در مدت شش ماه و با صرف ۷۲ هزار نفر ساعت کار مداوم و با ایجاد عرشه بالگرد ۹۵۰ تنی با مساحت ۳۲۰۰ متر مربع روی آن، این شناور مکران را تبدیل به یک ناو پشتیبان کردند. این شناور در واقع مانند یک بندر کوچک به شناورهای رزمی در آب‌های آزاد خدمات می‌دهد و کاری که سایر کشورها با اعمال نفوذ سیاسی و دریافت خدمات بندری از کشورهای مختلف در جهان صورت می‌دهند به صورت مستقل برای نیروی دریایی ارتش در هر نقطه از اقیانوس‌های جهان ارائه می‌دهد.
این ناو بندر قادر است تا با یک بار سوخت‌گیری، سه سال دریانوردی کند و به دلیل ابعاد عظیمی که دارد، تمام نیازهای نیروهای شاغل در خود و نیز شاغل در شناورهای همجوار را از پخت غذای گرم و روزانه گرفته تا شیرین‌سازی آب از دریا برای نوشیدن و استحمام و دارو و درمان به‌طور انبوه تأمین کند. ناو بندر مکران همچنین قادر است انبوهی از موشک‌های قدیر، ابومهدی و موشک‌های ضد کشتی و چندین پهپاد و بیش از ۶ بالگرد را با خود حمل کند و با انبارهای بزرگی که شامل انبارهای زیر صفر و بالای صفر است، تمام نیازها را درون خود جای دهد.
ناوشکن دیلمان
صبح روز گذشته بود که با حضور سرلشکر باقری رئیس ستاد کل نیروهای مسلح آئین الحاق ناوشکن ایرانی دیلمان به ناوگان شمال نیروی دریایی ارتش برگزار شد.
«ناوشکن دیلمان» یک کشتی جنگی کلاس موج است که در بخش صنایع دریایی شهید تمجیدی سازمان صنایع دریایی ایران و با نظارت نیروی دریایی ارتش تولید شده و آذر ۱۴۰۲ به ناوگان شمال نیروی دریایی جمهوری اسلامی ایران پیوسته است. ناوشکن دیلمان ۹۵ متر طول، ۱۱ متر عرض و بیش از ۱۴۰۰ تن وزن دارد، ۷۰ کیلومتر کابل در آن به کار رفته است و می‌تواند با سرعت ۳۰ گره دریایی دریانوردی کند.
این شناور با قابلیت پدافندی، آفندی و رهگیری هم‌زمان اهداف هوایی، سطحی و زیرسطحی مجهز به سامانه جامع مدیریت نبرد و جنگ الکترونیک بوده و به‌کارگیری رادار کنترل آتش با قابلیت ردیابی جنگنده‌ها و موشک‌های کروز، به‌کارگیری سامانه کنترل مانیتورینگ به منظور کنترل و هماهنگی عملیاتی بین موتور، شافت، پروانه و ناوبری و به‌کارگیری سیستم رانش با توان بالا جهت تأمین سرعت بهینه شناور از نقاط برجسته این شناور به‌شمار می‌رود که نسبت به پروژه‌های قبلی موج ارتقا یافته و بهینه‌سازی شده است، همچنین بومی‌سازی تجهیزاتی مانند رادار هوایی، سونار فعال و غیرفعال، رادار کنترل آتش و سامانه‌های مخابرات داخلی از دیگر ویژگی‌های ناوشکن دیلمان اعلام شده که مجموعه این تجهیزات به صورت بومی و با یک‌سوم قیمت مشابه خارجی در صنایع دفاعی کشورمان تولید شده‌اند.
دیلمان در عرصه موشک‌های تهاجمی و پدافندی نیز پیشرفته و به‌روز است؛ موشک‌های کروز بردمتوسط و بردبلند، انواع توپ‌های دفاعی و سامانه دفاع نقطه‌ای از ویژگی‌های دومین ناوشکن ایرانی است که این سامانه مهم و پیشرفته دفاعی را به خود می‌بیند، همچنین دیلمان اژدر دارد که روی این ناوشکن نصب شده است. این ناو حتی در تأمین آب شرب خود نیز خودکفاست و با دستگاه‌هایی که در اختیار دارد می‌تواند آب شور دریا را شیرین و تصفیه کند و به مصرف پرسنل برساند.
دنا، مکران و دیلمان تنها بخشی از دستاوردهای نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران هستند که به گفته مقام معظم رهبری بار دیگر مهر تأییدی بر شعار «ما می‌توانیم» زده‌اند. این دستاوردها، سبب ارتقای وجهه و قدرت بین‌المللی ایران عزیزمان شده است و همان‌طور که رهبر معظم انقلاب بیان کردند «نیروی دریایی امروز در بسیاری از نقاط عالم و در کشور ما یک نیروی راهبردی است و باید به چشم یک نیروی راهبردی به نیروی دریایی نگریسته شود.»؛ نیرویی که سبب شده است نگاه‌های امروز ما بر پهنه‌های بی‌کران دریا، همراه با حس غرور، امنیت و افتخار باشد، زیرا یکی از عناصر قدرت در جهان حضور نیروی دریایی کشورها در آب‌های جهانی است و حقوق بین‌الملل نیز آزادی دریاها را به رسمیت شناخته است. معنای این حرف آن است که هر دولتی می‌تواند برای توسعه اهداف صنعتی، تجاری و حتی نظامی و دفاعی خود بدون دخالت در حریم حاکمیت دولت‌های دیگر از دریا استفاده کند.
در انتها باید گفت حضور در دریاها می‌تواند علاوه بر گسترش دیپلماسی و تحکیم روابط با کشورهای دوست در سطح جهان، نقش مهمی نیز در توسعه راهبرد دریامحور جمهوری اسلامی ایران داشته باشد. به استناد قوانین بین‌المللی دریانوردی، شناورهای نظامی هر کشور، خاک آن کشور محسوب می‌شوند و حضور این شناورها در هر نقطه‌ای از جهان همچون جزیره‌ای متحرک، نمایانگر اراده کشورها است، اراده‌ای که امروز به لطف خودباوری ناشی از انقلاب اسلامی محقق شده است.
نظر شما