کمان ۹۹؛ روایت حماسه تیزپروازان نیروی هوایی در ابتدای جنگ

زمانی که صدام و فرماندهان رژیم بعث، برنامه‌ریزی شروع جنگ از طریق یک حمله هوایی گسترده به پایگاه‌های نیروی هوایی ایران در روز سی و یکم شهریور را انجام می‌دادند، هرگز تصور نمی‌کردند در کمتر از ۲۴ ساعت، ایران بتواند در اقدامی تلافی‌جویانه، عملیاتی به عظمت عملیات «کمان ۹۹» را رقم بزند.

به گزارش خبرنگار ایمنا، زمانی که صدام و فرماندهان رژیم بعث برنامه‌ریزی شروع جنگ از طریق یک حمله هوایی گسترده به پایگاه‌های نیروی هوایی ایران در روز سی و یکم شهریور را انجام می‌دادند، هرگز تصور نمی‌کردند در کمتر از ۲۴ ساعت، ایران بتواند در اقدامی تلافی‌جویانه، عملیاتی به عظمت عملیات «کمان ۹۹» را رقم بزند. عملیاتی که باعث شد تیتر اول روزنامه اطلاعات در تاریخ اول مهر ۵۹، یعنی یک روز پس از آغاز حمله رژیم بعث به مرزهای کشورمان این طور نوشته شود :«۱۴۰ فروند جنگنده ایران ۱۵ پایگاه نظامی عراق را منهدم کردند.»

اگرچه در عصر روز آغاز تجاوز ارتش بعث به خاک کشورمان در سی و یکم شهریور، عملیاتی تحت عنوان «انتقام» توسط فانتوم‌های F۴ پایگاه‌های همدان و بوشهر انجام شد، اما انتقام اصلی به واسطه طرح البرز و عملیات کمان ۹۹ گرفته شد. در این عملیات که بزرگ‌ترین عملیات هوایی نیروی هوایی ارتش کشورمان در جنگ تحمیلی است، از ساعات ابتدایی اول مهر تا ساعات پایانی بیش از ۲۰۰ فروند هواپیمای جنگنده حضور داشتند. ۱۴۰ فروند از هواپیماهای f۴ و f۵ پایگاه‌های تهران، تبریز، همدان، بوشهر و دزفول مأموریت داشتند بعد از عبور از مرز عراق، نقاط کلیدی مانند باندهای پروازی، پناهگاه‌های هواپیماها، انبارهای مهمات، مخازن سوخت هواپیماها، برج‌های مراقبت و کنترل، سیستم‌های فرماندهی کنترل پایگاه‌ها و مراکز مخابراتی را بمباران کنند. وظیفه پشتیبانی، گشت زنی و حمایت از هواپیماهای خودی نیز به هواپیماهای F۱۴ تامکت پایگاه هفتم شکاری شیراز و هشتم اصفهان واگذار شده بود.

در نتیجه این عملیات نیروی هوایی عراق برای مدت طولانی نتوانست بیش از ۵۶ درصد از توانایی خود را به‌کار گیرد و فرودگاه بغداد طوری آسیب دید که تا مدتی قابل‌استفاده نبود و افراد عادی که می‌خواستند وارد بغداد شوند به اردن می‌رفتند و از اردن با اتومبیل به بغداد می‌آمدند، همچنین پایگاه موصل به مدت حدود ۳ سال عملاً غیرفعال بود.

این عملیات در شرایطی انجام گرفت که ارتش صدام تصور می‌کرد به دلیل تهاجم غافلگیرانه و هدف قرار دادن پایگاه‌های نیروی هوایی، ایران تا چندین روز توانایی هیچ‌گونه پاسخگویی متقابل را نخواهد داشت، اما دلاور مردان نیروی هوایی ارتش نشان دادند هیچ‌گونه تجاوز به حریم ایران را تحمل نمی‌کنند و در عملیاتی که به یاد آرش کمانگیر، «کمان» نامیده شده بود، تا اعماق خاک دشمن نفوذ و اهداف مهمی را بمباران کردند. اقدامی که از همان روز اول به دشمنان ثابت کرد، ایران هرگز طعمه ساده‌ای برای دست درازی نخواهد بود و رؤیای فتح یک هفته‌ای تهران را به کابوسی ۸ ساله برای صدام تبدیل کرد.

به همین بهانه با امیرسرتیپ دوم ستاد خلبان امیر نوری، فرمانده پایگاه هشتم شکاری شهید بابایی اصفهان، به گفت‌وگو نشستیم که مشروح آن را در ادامه از نظر می‌گذرانید.

کمان ۹۹؛ روایت حماسه تیزپروازان نیروهوایی در ابتدای جنگ

ایمنا: در هفته دفاع مقدس قرار داریم که یادآور رشادت‌های خلبان‌های نیروی هوایی اعم از شهید دوران و شهید بابایی است و این افراد حماسه‌هایی مانند حماسه عملیات کمان را آفریدند که در سالگرد آن قرار داریم. کمی از روزهای ابتدایی تجاوز دشمن به کشور و شرایطی که باعث شد آن عملیات انجام شود بگویید.

نوری: رژیم بعث عراق با حمایت قدرت‌های شرق و غرب در روز سی و یک شهریور، تصمیم گرفت به خاک ما حمله زمینی و هوایی کند. آنها سعی کرده بودند برای حمله زمانی را انتخاب کنند که ادارات در حال تعطیل شدن باشند تا به نوعی ما را غافلگیر کند و به همین دلیل حمله در ساعت ۱۴ ظهر انجام گرفت. نیروهای صدام علاوه بر حمله زمینی که از جنوب غرب و غرب کشور به ما کردند، به تعدادی از پایگاه‌های نیروی هوایی ما نیز حمله هوایی کردند، به این خیال که با مورد هدف قرار دادن این پایگاه‌ها، نیروی هوایی ما را زمین‌گیر کنند تا هواپیماهای ما نتوانند به پرواز درآیند.

اما دو ساعت بعد از این حمله، عملیاتی به نام عملیات انتقام شکل گرفت و خلبانان ما از پایگاه هوایی بوشهر به پرواز درآمدند و خاک عراق را بمباران کردند و بازگشتند. روز بعد، ما عملیات بزرگی به نام کمان ۹۹ را انجام دادیم. این طرحی بود که از قبل به پایگاه‌های نیروی هوایی ابلاغ شده بود که اگر زمانی مملکت ما مورد تجاوز قرار گرفت، بلافاصله باید این طرح اجرا شود و آن روز فرمانش صادر شد، زیرا کشور ما مورد تهاجم قرار گرفته بود و باید جواب کوبنده‌ای به دشمن داده می‌شد. بنابراین آن شب پرسنل ما تا صبح نخوابیدند و هواپیماها را آماده کردند تا صبح روز بعد ۱۴۰ فروند هواپیما به خاک عراق برود و بمباران انجام بدهد. آن شب هواپیماهایی مانند F۵، F۴ و F۱۴ و همچنین هواپیماهای پشتیبانی برای انجام عملیات بزرگ کمان ۹۹ آماده شدند.

بامداد روز یک مهر ۵۹ بیش از ۲۰۰ فروند هواپیما استارت خوردند، ۱۴۰ فروند از آنها از مرز ایران و عراق عبور کردند و محل استقرار نیروهای بعثی، تأسیسات نظامی و انبارهای سوخت و مهمات را مورد هدف قرار دادند. این عملیات یک تلنگر برای رژیم بعث بود که فکر می‌کرد به دلیل اینکه روز قبل پایگاه‌های ما را مورد اصابت قرار داده، ما حداقل تا چند روز نمی‌توانیم هواپیمایی را به پرواز درآوریم، اما با رشادت خلبانان و پرسنل فنی نیروی هوایی توانستیم همان روز اول پاسخ کوبنده‌ای به دشمن بعثی بدهیم. درواقع هنوز ۲۴ ساعت از حمله بعثی‌ها نگذشته بود که جوابشان را دادیم.

کمان ۹۹؛ روایت حماسه تیزپروازان نیروهوایی در ابتدای جنگ

ایمنا: پس از گذشت ۴ دهه از آغاز دفاع مقدس می‌بینیم هواپیماهایی که شاید ایادی دشمن و بیگانگان فکر می‌کردند تنها چند روزی می‌توانند به پرواز درآیند و بعد زمین گیر می‌شوند، هنوز هم قابلیت پرواز دارند و می‌توانند از کیان کشور دفاع کنند. چه شد که امروز بعد از ۴ دهه هواپیماهایی که قرار بود بعد از چند روز نپرند، در کنار هواپیماهای جدید ساخت داخل به پرواز در می‌آیند؟

نوری: در این زمینه بهتر است به خاطره‌ای از مقام معظم رهبری اشاره کنیم. ایشان میگویند زمانی که عضو شورای جنگ بودم، هنوز یک ماه از شروع نمی‌گذشت و در جلسه‌ای بودم که ما را خواستند. ایشان از جلسه بیرون آمدند و مسئولین ارتش آن زمان به ایشان گفتند با توجه به برآوردهای ما، هواپیماهای جنگنده ما شاید یک هفته تا ده روز و هواپیماهای ترابری هم تا یک ماه بیشتر نمی‌توانند دوام بیاورند. آقا می‌فرمایند من وقتی این را شنیدم نگران شدم، پیش امام رفتم و این پیام را از جانب مسئولین ارتش به ایشان رساندم. امام (ره) وقتی این حرف را شنیدند فرمودند بروید به آنها بگویید به خدا توکل کنید و کارتان را چند برابر کنید، مطمئناً این اتفاق نخواهد افتاد. وقتی این پیام امام (ره) منتقل شد، به پرسنل آن زمان خیلی روحیه داد.

در حال حاضر شاهدیم باوجود اینکه ۸ سال دفاع مقدس را گذراندیم و ۴۳ سال از آغاز جنگ گذشته است، همچنان هواپیماهای ما که پشت سر من می‌بینید می‌پرند و ما با همین هواپیماها در رزمایش‌ها، رژه‌های هوایی و ماموریت‌هایی که به ما داده می‌شود شرکت می‌کنیم و خلبان‌های ما بیست و چهار ساعت شبانه روز آماده هستند. به اعتقاد من این اتفاق، نشان از روحیه خودباوری، تعهد و تخصص کارکنان ما دارد و این از برکات انقلاب اسلامی، نتیجه اعتماد کردن به شعارهایی که دادیم و نتیجه باور به فرمایشات مقام معظم رهبری بود.

نباید فراموش کرد که صحبت‌های ابتدای جنگ درست بود زیرا هواپیما وسیله‌ای است که قطعات آن باید به طور منظم چک، تعویض و تعمیر شود و به دلیل اینکه هنوز به آن خودباوری لازم نرسیده بودیم و مستشاران آمریکایی هم حضور نداشتند، برخی فکر می‌کردند شاید این وسیله‌ها از کار بیفتند؛ اما همان روحیه‌ای که فرماندهان متعهد و مسئولین جنگ به نیروهای ما دادند، چراغ راهی شد تا افراد خودمان همان کارهایی را که همیشه برعهده مستشاران بود، انجام دهند.

کمان ۹۹؛ روایت حماسه تیزپروازان نیروهوایی در ابتدای جنگ

ایمنا: به نظر شما ثمره این روحیه خودباوری و پاسخی که در کمتر از ۲۴ ساعت به دشمن داده شد چه بود؟

نوری: یکی از افتخارات نیروی هوایی ما این است که توانست جهاد خودکفایی را به عنوان اولین نیرو در ارتش محقق کند و اولین جواب دندان‌شکنی که به دشمن داده شد توسط نیروی هوایی رقم خورد. اگر آن پاسخ‌های قاطعانه داده نمی‌شد شاید دشمن پیشروی بیشتری در خاک ما می‌کرد، زیرا پیشروی آنها نیاز به پشتیبانی هوایی داشت و اگر نیروی هوایی ما نمی‌توانست جلوی نیروی هوایی دشمن را بگیرد مطمئناً راحت تر پیشروی می‌کردند.

من این مسئله را یکی از ثمرات انقلاب اسلامی و رهبری امام (ره) میدانم و همین ایمان و خودباوری که در نیروهای ارتشی ما بود باعث شد که ما روی پای خودمان بایستیم. همین الان ما علاوه بر هواپیماهای جدید ساخت داخل، در زمینه پهپادی و ساخت شبیه سازها نیز حرف برای گفتن داریم و اینها افتخاراتی است که به عنوان برگ زرینی در تاریخ انقلاب اسلامی و ارتش انقلابی ما ثبت شده است.

کمان ۹۹؛ روایت حماسه تیزپروازان نیروهوایی در ابتدای جنگ

ایمنا: به خودباوری و روحیه‌ای که باعث می‌شود شبانه روز خلبان‌های بیدار ما مراقب کیان کشور باشند اشاره کردید، خلبان‌هایی که شاید در مواردی فارغ از هرچیزی بخاطر عشق به میهن و مردم از جان خود می‌گذرند و مصداق بارز ارتش فدای ملت هستند. با توجه به حضور چنین نیروهایی امروز آمادگی پایگاه شهید بابایی اصفهان و رصد و میزان توانمندی آن تا چه حدی است؟

به برکت آموزش‌هایی که از دوران دفاع مقدس به واسطه اساتیدی که خودشان در آن دوران جنگیده بودند، به ما داده شد، و همچنین انتقال تجربه برادران عزیزمان در گردان‌های تعمیر و نگهداری و خلبانانی که موقع جنگ اینها را دیده بودند، باعث شد ما امروز به این روحیه برسیم که در مقابل دشمن می‌شود همیشه آماده بود و فقط بحث تجهیزات نیست. برخی از تجربه‌هایی که در ۸ سال دفاع مقدس برای ما اتفاق افتاد، در دانشگاه‌های نظامی دنیا تدریس می‌شود، از جمله عملیات H۳ که عملیات پیچیده‌ای بود و با چهار بار سوخت‌گیری انجام شد.

وقتی شعار ما این باشد که «چو ایران نباشد تن من مباد» یعنی ما تا چه اندازه به کشورمان عرق داریم. به دلیل اینکه روحیه سلحشوری را از عاشورا یاد گرفتیم، در دفاع مقدس شاهد بودیم چطور داوطلبانه نیروهای ما به سمت دشمن می‌رفتند. به دلیل همین روحیه، خلبانی مانند شهید دوران، عملیات خود را انجام داد و اجلاس غیر متعهدها را بهم ریخت؛ او زمانی که دید هواپیمایش را زده‌اند با خود گفت حداقل این هواپیما را به جایی بزنم که بیشترین بازتاب را داشته باشد و این نشان می‌دهد که این شخص چه باور، ایمان قوی و عشق عظیمی به مملکت خود داشته که از خودش می‌گذرد.

ما در ادامه شاهد بودیم این حرکت‌ها در شهدای مدافع حرم ادامه پیدا کرد و ثابت کرد که بعد از سال‌ها همان روحیه‌ها باقی است. همین روحیه مقاومت باعث شده که ما از طریق آموزش‌ها و رزمایش‌هایی که برگذار می‌کنیم خودمان را در حد اعلا نگه داریم. ما همیشه مطابق برآوردها و اطلاعاتی که داشته‌ایم، آمادگی رزمی خود را حفظ کرده‌ایم و این در روز مبادا خود را نشان می‌دهد، اگرچه دوست نداریم هرگز این اتفاق بیفتد ولی اگر زمانی خاک ما دوباره مورد تهاجم قرار بگیرد که انشاالله هرگز انجام نمی‌شود، ارتشیان جهادی و انقلابی نشان خواهند داد که تا چه اندازه آماده هستند.

کد خبر 689900

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.