مناطق کم‌برخوردار پیشتاز جذب سرمایه‌گذاران / اجرای ۴۲‌ هزار میلیارد تومان پروژه مشارکتی

به گزارش خبرنگار ایمنا، در دنیای کنونی که تحول، تغییر و پویایی جزو لاینفک آن است، وظایف شهرداری‌ها نیز روزبه‌روز سنگین‌تر می‌شود، زیرا با توسعه امکانات و خدمات، تنوع خواسته‌های مردم و انتظارات آنها نیز تغییر پیدا کرده است.

در شرایط فعلی، منبع تأمین درآمد شهرداری‌ها در راستای انجام خدمات عمومی، عوارض و بهای خدمات کافی نیست و در صورت نداشتن تدابیر جدی برای توسعه منابع درآمدی، شهرداری‌ها در آینده با مشکل مواجه خواهند شد.

با بررسی الگوهای تجربه‌شده، نحوه فعالیت و تأمین اعتبار و ارائه خدمات شهرداری‌ها، به نظر می‌رسد که این نهاد باید شیوه‌های جدید و نوین جذب اعتبارات و توسعه خدمات را مورد استفاده قرار دهد.

یکی از مهم‌ترین شیوه‌ها، جذب و حمایت از سرمایه‌گذاری اعم از داخلی و خارجی در امور خدماتی، تفریحی، عمرانی، شهرسازی و گردشگری شهرها است؛ امروزه جای هیچ‌گونه تردیدی نیست که استفاده از منابع سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی یکی از اصلی‌ترین راهکارهای توسعه و پیشرفت اقتصاد شهرها است.

در تحقق همه‌جانبه اقتصاد شهری، شراکت در فعالیت‌های اقتصادی در قالب مشارکت با سرمایه‌گذاران بخش خصوصی در احداث پروژه‌های مشارکتی، به‌منظور دستیابی به درآمدهای پایدار یک رویکرد راهبردی و اساسی تلقی می‌شود و در این میان، اعتماد سرمایه‌گذاران به شهرداری و نوع نگرش و رویکرد مدیریت شهری در مواجه با سرمایه‌گذاران به‌مثابه فرش قرمز پیش پای آن‌ها، بسیار حائز اهمیت است.

در این راستا، رسالت سازمان سرمایه‌گذاری و مشارکت‌های شهرداری اصفهان برای مدیریت واحد سرمایه‌گذاری در شهرداری و با هدف اصلی ایجاد ارتباط سازنده و استفاده از تمام ظرفیت‌های بخش خصوصی در تحقق برنامه‌های توسعه شهری، ایجاد بستر مناسب برای جذب بخش خصوصی در اجرای پروژه‌های متنوع شهری در حوزه‌های مختلف و افزایش درآمدهای پایدار شهرداری با بهره‌گیری از ظرفیت‌های گسترده اقتصادی شهر است.

دیدگاه اصلی دوره ششم مدیریت شهری برای بخش مشارکتی و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی این است که زیرساخت‌های شهری از جمله معبر، فضای سبز، ورزشگاه‌ها، فرهنگسراها و پروژه‌های عمرانی قابلیت آن را دارد که توسط مشارکت‌کننده حرفه‌ای بخش خصوصی شکل گیرد؛ حتی شهرداری اصفهان در درجه بالاتر، آمادگی دارد که نقطه نظرات و پیشنهادهای پروژه‌های مشارکتی را از سوی بخش خصوصی حرفه‌ای برای توسعه شهری را بشنود و در صورت ارزیابی مثبت، نظرات بخش خصوصی ارجح است و شهرداری وارد مشارکت برای اجرا می‌شود.

آنچه در ادامه می‌خوانید حاصل گفت‌وگوی خبرنگار ایمنا با مسعود حیدری، مدیرعامل سازمان سرمایه‌گذاری و مشارکت‌های شهرداری اصفهان به‌منظور آگاهی از فعالیت‌ها، اقدامات و راهبردهای اساسی این سازمان در این دوره ششم مدیریت شهری است.

ایمنا: سازمان سرمایه‌گذاری و مشارکت‌های شهرداری اصفهان در عرصه مدیریت شهری چه جایگاهی دارد؟

حیدری: شرح فعالیت و اقدامات سازمان سرمایه‌گذاری و مشارکت‌های شهرداری اصفهان از گذشته تاکنون، روزبه‌روز گسترش پیدا کرده است و وقتی شعار ۱۴۰۲ بر اساس نگاه دوراندیشانه رهبر معظم انقلاب تعیین شد، چند کلیدواژه در اولویت قرار گرفت که سرمایه‌گذاری بخش خصوصی، غفلت از سرمایه‌گذاری در دهه ۹۰ و توجه به سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی از آن جمله بود. این نگاه رهبری برخاسته از یک افق بلند بود و نقشه راهی را پیش پای ما قرار داد که بسیاری از نگرانی‌ها را در عرصه مشارکت بخش خصوصی برطرف می‌ساخت.

لذا با توجه به شعار سال و فرمایشات رهبری در آغاز سال جاری، شرح فعالیت‌ها و مأموریت‌های سازمان دو چندان شده است.

۱۷ درصد از بودجه شهرداری اصفهان، درآمد حاصل از پروژه‌های مشارکتی است

ایمنا: نوع نگاه مدیریت شهری به سازمان سرمایه‌گذاری و مشارکت‌های شهرداری اصفهان چگونه است؟

حیدری: بخش زیادی از فعالیت‌های شهرداری با نظرات مردم در رابطه با دریافت و صدور پروانه ساختمانی و ساخت ساختمان‌های بلندمرتبه، مرتبط است که اگر این مسیرِ فعالیت‌ها، با کندی روبه‌رو شود، مباحث اقتصاد شهری را تحت شعاع قرار می‌دهد؛ به نظر می‌رسد تنها سازمان ذیل شهرداری اصفهان که می‌تواند فعالیت‌های شهرداری را رونق بخشد و توقف نداشته باشد، سازمان سرمایه‌گذاری و مشارکت‌های شهرداری اصفهان است.

بر این اساس توصیه اکید دوره ششم مدیریت شهری و شخص شهردار اصفهان، توسعه روزافزون فعالیت‌های سازمان سرمایه‌گذاری و مشارکت‌های شهرداری اصفهان در دستور کار است، لذا در بودجه شهرداری اصفهان، ردیفی تحت عنوان درآمد حاصل از پروژه‌های مشارکتی و سرمایه‌گذاری تعریف شد.

در مقطعی از زمان تنها یک درصد از بودجه سالانه شهرداری اصفهان متأثر از درآمد حاصل از سرمایه‌گذاری و مشارکت‌ها بود، اما در حال حاضر حدود ۱۷ درصد معادل سه هزار میلیارد تومان از بودجه ۱۴۰۲ شهرداری متأثر از این موضوع است.

ایمنا: در راستای تحقق چشم‌انداز این سازمان چه اقداماتی انجام شده است؟

حیدری: نخستین پروژه سرمایه‌گذاری در اصفهان به سال ۸۵ بازمی‌گردد؛ چشم‌اندازی نیز به‌عنوان «اصفهان، شهر سرآمد» در آن زمان برای اصفهان تعیین شد که این سرآمدی به معنی پیشتازی نیست، بلکه مخفف واژگان (سرمایه‌گذاری، رشد و توسعه پایدار، آینده‌نگری، مولدسازی، درآمد پایدار و یک فرصت جهانی) است.

بر این اساس و مطابق با تفکرات مدیران دوره ششم مدیریت شهری، چندین راهبرد جدید در حوزه سرمایه‌گذاری تعیین شد، چراکه باید در بخش‌هایی که شهرداری اصفهان منابع کمی دارد یا می‌تواند بهتر از بخش خصوصی در افزایش کیفیت، کنترل هزینه‌ها و مدیریت زمان بهره ببرد، مدیریت منابع انجام می‌شد.

افزایش بهره‌وری نیاز مهم دیگر بود، زیرا شهرداری اصفهان به عنوان یک نهاد حاکمیتی، ناخودآگاه درگیر بعضی بوروکراسی‌هایی است که بخش خصوصی درگیر آن نیست و چابکی بیشتری دارد.

افزایش درآمد نیز از دیگر نقاط هدف شهرداری است، چراکه توسعه شهر نیازمند مباحث درآمدی و تأمین مالی است و بخش خصوصی از جمله منابع تأمین‌کننده است.

ایمنا: راهبردهای تعیین شده کدامند؟

حیدری: مطابق با اهداف تعیین‌شده، پنج راهبرد از جمله ظرفیت‌سازی برای استفاده از بخش خصوصی، پشتیبانی از سرمایه‌گذاری‌ها، ارتقای نقش سازمان سرمایه‌گذاری‌ها و مشارکت‌های شهرداری اصفهان و حوزه مدیریت شهری در سیاست‌گذاری مدیریت شهری، بهبود فرایندها و چابک‌سازی، همچنین برطرف کردن گلوگاه‌های سرمایه‌گذاری را تعیین کردیم.

ایمنا: در این دوره، چه اتفاق جدیدی در سازمان سرمایه‌گذاری و مشارکت‌های شهرداری اصفهان رقم خورده است؟

حیدری: در دوره ششم مدیریت شهری اصفهان، لازم بود برنامه منسجم و کاملی به‌عنوان نقشه راه، آماده و تمام فعالیت‌ها دسته‌بندی شود، چراکه قرار بر تحول در ادامه حرکت سازمان سرمایه‌گذاری و مشارکت‌های شهرداری اصفهان بود.

ابتدای قبول مسئولیت در سازمان، نقشه راهی آماده و تمام پروژه‌های شهرداری در آن جمع‌بندی شد، جداول کنترل پروژه تهیه شد و در حال حاضر مشخص است که چند پروژه در سطح شهر وجود داشته، چند درصد پیشرفت فیزیکی دارد و با جداول برنامه‌ریزی شده همخوانی دارد یا خیر؛ همچنین هر پروژه چند درصد انحراف از برنامه داشته است و در پایان آسیب‌شناسی دقیقی از پروژه‌ها به‌دست خواهیم آورد.

کشف میزان انحراف پروژه‌ها، ایرادها، نقاط ضعف عملکرد و علت‌شناسی از دیگر اهداف تعیین نقشه راه بود.

ایمنا: به ارتباط کارکردی سازمان با مناطق پانزده‌گانه شهری اشاره کنید.

حیدری: فعالیت مناطق شهری نیاز به مباحث مالی، تأمین اعتبار و بودجه دارد و در این زمان، ورود سرمایه‌گذار می‌تواند به تأمین اعتبار مالی پروژه‌ها کمک بسیاری کند، چراکه به‌عنوان مثال مناطق برای احداث پارک‌ها یا حتی مباحث فرامنطقه‌ای همچون بازارهای بزرگ و ایستگاه‌های شارژ برقی اتوبوس‌ها و موتورها باید سال‌ها صبر کنند تا اعتبارات لازم تأمین شود.

بر این اساس شرح فعالیت سازمان سرمایه‌گذاری و مشارکت‌های شهرداری اصفهان را گسترش داده و شرایط جدیدی ایجاد کردیم تا سرمایه‌گذاران در قالب‌های مختلف مانند BOT بتوانند ورود کنند و مدتی از منافع آن پروژه‌ها بهره‌مند شوند.

لذا جدول کنترل پروژه‌های سطح مناطق پانزده‌گانه شهر اصفهان به‌صورت منظم و دقیق در هر ماه بررسی، تکمیل و ارزیابی می‌شود و به‌صورت هفتگی با کارشناسان سرمایه‌گذاری و مشارکت‌های شهرداری مناطق، جلساتی برگزار و رصد فعالیت‌ها صورت می‌گیرد و بیست‌وپنجم هر ماه، کارشناسان مناطق پانزده‌گانه شهری، گزارشی از آخرین وضعیت پروژه‌های خود ارائه و موانع و مشکلات مشترک را بیان می‌کنند و هم‌اندیشی برای یافتن راهکارها انجام می‌شود، در پایان جداول کنترل پروژه‌های مناطق تکمیل و هر ماه گزارش کامل فعالیت‌ها به سمع و نظر شهردار اصفهان می‌رسد.

شناسایی ۵۰ اولویت پروژه مشارکتی شهری برای بهار ۱۴۰۲

ایمنا: چه اهدافی برای ۱۴۰۲ سازمان سرمایه‌گذاری ترسیم کرده‌اید؟

حیدری: موضوع بعدی در این سازمان اهدافی است که باید در ۱۴۰۲ پیگیری شود و بر این اساس طبق فصول سال، اولویت‌های یک تا چهار در سازمان تعیین شد، به‌عنوان مثال برای فصل اول سال، بیش از ۵۰ مورد اولویت سرمایه‌گذاری در شهر برای بهار ۱۴۰۲ شناسایی شد.

در این راستا اگر قرار باشد فراخوان معرفی پروژه‌ها به سرمایه‌گذاران صورت گیرد، ابتدا پرونده پروژه‌هایی که از لحاظ سند، زمین و پروانه آماده است، معرفی می‌شود، سپس اولویت دوم مربوط به پروژه‌هایی است که نواقصی در پرونده دارد و مقدماتی لازم داشته است تا تکمیل نهایی شود، از این‌رو اولویت این پروژه‌ها در فصل تابستان معرفی و پروژه‌هایی که نیازمند تکمیل مدارک و فرایندهای بیشتری است، در اولویت سوم و چهارم (فصل پاییز و زمستان ۱۴۰۲) تعیین می‌شود.

البته تمام اولویت‌های پروژه‌ها به مناطق پانزده‌گانه شهرداری اعلام شده است و طبق آن برنامه‌ریزی می‌شود.

ایمنا: سرمایه‌گذاران چه میزان با کارکردها و شرح وظایف سازمان آشنا هستند؟

حیدری: یکی از نکات حائز اهمیت این است که بیشتر افراد حقوقی و حقیقی به شرایط سازمان سرمایه‌گذاری و مشارکت‌های شهرداری به‌صورت ریز و جزئی آگاه نیستند، لذا سعی شده است در این راستا اقدامات ویژه‌ای از جمله اطلاع‌رسانی دقیق‌تر، کمک گرفتن از بازوی پرتوان رسانه، شناسایی دقیق و عضو کردن سرمایه‌گذاران در کانال‌ها و گروه‌های فضای مجازی مرتبط با فراخوان‌های سازمان را انجام دهیم.

بسیاری از پروژه‌های مشارکتی درآمدی برای رفاه حال شهروندان است

ایمنا: آیا فعالیت‌های سازمان به پروژه‌های ساخت‌وساز شهری محدود می‌شود؟

حیدری: شهرداری یک‌سری وظایف ذاتی در شهر دارد که به نوعی هزینه‌بردار است و سود و درآمدی ندارد اما سود شهرداری تنها در احداث یک پارک، ریالی نیست و در مباحث کاهش آلایندگی هوا نیز تأثیرگذار است.

نیاز شهر و شهروندان تنها در حوزه ساخت‌وساز نیست، لذا ورود شهرداری اصفهان به عرصه خرید اتوبوس‌های مناسب و برقی، توسعه خطوط مترو، افزایش موتورسیکلت‌های برقی و گسترش پارک‌ها همه در این راستا است.

با توجه به اینکه اقدامات شهرداری باید در راستای رفع مشکلات موجود نیز باشد، برای احداث باراندازهایی برای اصناف یا پارکینگ‌های مکانیزه طبقاتی خودرو به‌صورت مشارکتی اقدام کرده‌ایم.

بسیاری از پروژه‌هایی که در حال حاضر در منطقه گردشگری ناژوان طراحی و اجرا خواهد شد، درآمدی برای شهرداری ندارد اما صرفاً برای رفاه حال شهروندان و گردشگران است که از آن جمله می‌توان به ۲۳ پروژه مشارکتی تعریف شده در منطقه ناژوان یا احداث پمپ بنزین در آرامستان باغ رضوان برای مردم اشاره داشت.

حتی برای ساخت مراکز معاینه فنی خودروها و توسعه آنها در سطح شهر که کمک کننده به هوای بهتر شهر است، درصدد جذب سرمایه‌گذار بخش خصوصی هستیم که یک نمونه اقدام عملی هم در این راستا داشته‌ایم، چراکه تحقق این موضوع به کاهش بار ترافیکی مراکز معاینه فنی می‌انجامد.

حتی احداث یکی از بزرگترین پارک‌های شهر (پارک مشاهیر در منطقه پنج شهرداری اصفهان) در شهرک گل نرگس را از طریق مشارکت در حال پیگیری هستیم و تفاهم‌نامه‌های آن امضا شده است.

فراهم‌شدن امضای تفاهم‌نامه سه‌جانبه با ارگان‌ها

ایمنا: سازمان در زمینه تحقق درآمد پایدار شهری چه اقدامات و سیاست‌هایی داشته است؟

حیدری: در اجرای پروژه‌ها و سرمایه‌گذاری‌ها باید از فروش صرف ملک‌های آماده بدون در نظر گرفتن تحقق درآمد پایدار خودداری کنیم؛ امروزه شرایط امضای تفاهم‌نامه سه‌جانبه با ارگان‌ها نیز توسط سازمان سرمایه‌گذاری و مشارکت‌های شهرداری اصفهان فراهم شده است، به این ترتیب که به‌عنوان مثال زمین متعلق به یک ارگان دولتی، امور مربوط به سند، پروانه ساخت و مجوزها با شهرداری و ضلع سوم شامل ورود سرمایه‌گذار بخش خصوصی برای احداث و ساخت است و هر یک به نسبت سهم اقدامات خود، در بهره‌برداری منتفع خواهند شد.

تمام این اقدامات در راستای درآمدزایی و ایجاد درآمد پایدار است، چراکه در نوسانات اقتصادی، مدیران مناطق نگرانی داشتند و این اقدامات در راستای رفع دل نگرانی مدیران برای تأمین منابع درآمدی بوده است، بنابراین به سمت یک درآمد ثابت برای مناطق حرکت کرده‌ایم که مشکلی در نظام خدمت‌رسانی شهرداری‌ها به مردم وارد نشود.

ایمنا: از پروژه‌های مشارکتی احداث هتل در شهر اصفهان بگویید.

حیدری: با توجه به تخفیف‌های بسیار خوبی که مدیریت شهری در دوره ششم (تخفیف ۹۹ درصدی) در رابطه با صدور پروانه ساخت هتل اعطا می‌کند، اقدامات جدی را در این زمینه پیگیری کردیم، این موضوع موجب افزایش رغبت سرمایه‌گذاران می‌شود، لذا جلسات متعددی با هتل‌سازان برگزار شده است و بر این اساس تفاهم‌نامه‌های مشارکتی ساخت هتل با سرمایه‌گذاران بخش خصوصی را به امضا رسانده‌ایم.

نخستین تفاهم‌نامه امضا شده، در منطقه ۱۴ شهرداری اصفهان بوده است، چراکه گردشگران و زائران مختلفی از اقصی نقاط استان و کشور برای زیارت حرم حضرت زینب بنت موسی بن جعفر (س) مراجعه می‌کنند.

ایمنا: چه پروژه‌های مشارکتی دیگری توسط سازمان در دست اقدام دارید؟

حیدری: به‌زودی فراخوان پروژه بازار بزرگ موتورسیکلت شهر اصفهان اعلام می‌شود و در در راستای شرح وظایف ذاتی شهرداری برای ساماندهی معابر (خیابان سروش و کسبه فروشندگان موتورسیکلت)، زمینی که متعلق به سازمان میادین و تره‌بار شهرداری اصفهان است، به آن تعلق می‌گیرد.

طرح‌هایی برای اجرای این پروژه ارسال شده و جانمایی آن مطابق با بورس خرید و فروش موتورسیکلت در خیابان سروش صورت گرفته است و اجرای این پروژه از جمله پروژه‌های شاخص کشوری خواهد شد.

با توجه به تخفیف‌ها و تسهیلات بسیار خوبی که مدیریت شهری در زمینه نوسازی واحدها در بافت فرسوده شهر قائل شده‌اند، سرمایه‌گذاران برای سرمایه‌گذاری به این بحث ورود خواهند کرد، جلساتی نیز برای آغاز ساخت مسکن‌های ارزان‌قیمت در محله‌های بومی شهر اصفهان و بافت فرسوده برگزار شده است، چراکه شهرداری اصفهان هزینه قابل توجهی برای صدور پروانه در این مناطق دریافت نکرده است و زمین ارزان‌قیمت نیز وجود دارد که در قیمت تمام شده منازل، اثرگذار است.

بالغ بر ۶۷۰ هزار مترمربع، زیربنای پروژه‌های مشارکتی جاری شهر

ایمنا: از ابتدای تشکیل سازمان تاکنون، چه تعداد پروژه مشارکتی در اصفهان اجرا شده است؟

حیدری: از سال ۸۵ تاکنون بالغ بر ۲۶۶ پروژه مشارکتی در شهرداری اصفهان با مشارکت بخش خصوصی اجرا شده است که از این تعداد ۲۱۷ پروژه یعنی بالغ بر ۸۰ درصد در حوزه ساختمان و سایر پروژه‌های آن در حوزه غیرساختمانی بوده است که هیچ‌گاه این آمار، برای شهرداری اصفهان خوب نبوده است؛ بر این اساس به سمت نزدیک شدن سهم این دو عرصه به یکدیگر بودیم، بنابراین باید پروژه‌های مشارکتی غیرساختمانی را تقویت می‌کردیم؛ در این راستا شرح فعالیت سازمان سرمایه‌گذاری و مشارکت‌های شهرداری را از پروژه‌های فقط ساختمانی، خارج کردیم و به سمت پروژه‌های غیرساختمانی سوق دادیم که در بخش پروژه‌های غیرساختمانی ۴۰ درصد پیشرفت داشتیم.

در حال حاضر ۱۳۶ هزار مترمربع از املاک شهرداری اصفهان درگیر پروژه‌های مشارکتی است، همچنین بالغ بر ۶۷۰ هزار مترمربع زیربنای پروژه‌های مشارکتی بوده و حدود ۱۲ هزار میلیارد تومان ارزش فعلی و به‌روز پروژه‌های مشارکتی جاری در شهر است.

خبرهای خوش برای سرمایه‌های خُرد شهری جهت مشارکت در راه است

ایمنا: ارزش ریالی پروژه‌های مشارکتی اجرا شده چقدر است؟ آیا تدابیر سازمان محدود به سرمایه‌گذاری‌های کلان بخش‌های خصوصی است یا برای سرمایه‌های خُرد هم سیاستی دارید؟

حیدری: زیربنای پروژه‌های مشارکتی بالغ بر دو میلیون و ۱۰۰ هزار مترمربع است که ۱۱ هزار میلیارد تومان ارزش ریالی این پروژه‌ها بر اساس زمان انعقاد قرارداد بوده است و ارزش ریالی آنها مطابق امروز بیش از ۴۲ هزار میلیارد تومان است؛ تاکنون ۷۲۰ هزار مترمربع املاک شهرداری اصفهان با کمک بخش خصوصی مولدسازی شده است.

استفاده از ابزارهای نوین مالی و صندوق ذخیره ساختمان و صندوق مشارکت جمعی، از دیگر نقاط مغفول مانده سرمایه‌گذاری و مشارکت‌ها بوده است.

انتقاد درستی که مردم شهر به سازمان سرمایه‌گذاری و مشارکت‌های شهرداری اصفهان داشتند، این بود که شهرداری برای سرمایه‌های کلان بخش خصوصی برنامه دارد اما برای سرمایه‌های خرد تدبیری نکرده است، از این‌رو به سمت صندوق‌های مشارکت جمعی رفتیم تا مردم سهام بخرند و خودشان وضعیت را به‌روز رصد کنند.

همچنین سازمان سرمایه‌گذاری و مشارکت‌های شهرداری اصفهان در زمینه جذب سرمایه‌گذاری‌های خُرد تفاهم‌نامه‌هایی با بانک رسالت برای امضا آماده کرده است تا شرایطی را برای جذب سرمایه‌های خُردِ سرگردان مردم فراهم کند.

مناطق کمتربرخوردار، پیشتاز در جذب سرمایه‌گذار بخش خصوصی

ایمنا: وضعیت توزیع پروژه‌های مشارکتی در مناطق پانزده‌گانه شهرداری چگونه است؟

حیدری: توزیع سرمایه‌های شهر در مناطق پانزده‌گانه شهر اصفهان عادلانه نیست، زیرا بعضی از مناطق برخورداری بیشتر و بعضی برخورداری کمتری دارند اما امروز اعلام می‌کنیم مناطق پیشتاز ما در عرصه جذب سرمایه‌گذار بخش خصوصی، مناطق شمال این کلان‌شهر هستند.

در حال حاضر از حدود ۲۶۶ پروژه مشارکتی اعلام شده شهر اصفهان، ۷۰ پروژه در دست اقدام بوده و عظیم‌ترین پروژه عمرانی شهر، رینگ چهارم ترافیک شهر اصفهان است؛ امروزه تمام مناطق شهری که در رینگ چهارم ترافیک درگیر هستند، پروژه مشارکتی با حداقل ارزش مالی ۱۰۰ میلیارد تومانی برای تأمین مالی دارند که مناطق ۱۰، ۱۴، ۱۵، پنج، شش و هفت از آن جمله بوده‌اند و منطقه هشت شهرداری اصفهان با ۱۱ پروژه مشارکتی جاری و منطقه ۱۰ شهرداری اصفهان با ۱۰ پروژه مشارکتی جاری جزو مناطق پیشتاز هستند.

منطقه هشت شهرداری اصفهان بیشترین پروژه مشارکتی را بین مناطق پانزده‌گانه از ابتدای تشکیل سازمان تاکنون داشته و منطقه ۱۰ شهرداری اصفهان از جمله مناطق پرکار در زمینه تحقق پروژه‌های مشارکتی است.

ایمنا: علت پیشتازی بعضی مناطق شهری نسبت به دیگر مناطق چیست؟

حیدری: پیشتازی این مناطق دو عامل دارد، نخست مبتنی بر تفکر مدیریت ادوار مختلف در این مناطق و دوم آن که مدیران آن‌ها از درآمد حاصل از صدور پروانه‌های ساختمانی دل کنده و به سمت پروژه‌های مشارکتی با بخش خصوصی رفته‌اند و بر این اساس خیلی از پروژه‌های عمرانی در این مناطق در حال روی دادن است.

عرصه‌های جدید پروژه‌های مشارکتی شهرداری اصفهان

ایمنا: سیاست سازمان در تعریف پروژه‌های مشارکتی، فراتر از مباحث عمرانی، شامل چه مواردی در شهر می‌شود؟

حیدری: فراتر از عرصه عمرانی و ساخت‌وساز، مطابق با یک تغییر نگرش، یکی از حوزه‌هایی که برای سرمایه‌گذاری و ورود بخش خصوصی تمرکز کردیم، بخش خدمات شهری و محیط زیست بود که پروژه‌هایی برای آن تعریف کردیم، مانند پروژه‌های هاضم بی‌هوازی، احداث پساب جنوب و شمال شهر، تصفیه‌خانه پساب ناژوان، نیروگاه‌های خورشیدی و شیرابه پسماند که سبد پروژه‌های مشارکتی را شامل می‌شد. همچنین در حوزه فرهنگی، تفریحی و اجتماعی نیز به سمت پروژه‌های مشارکتی رفته است، در حالی که طی سال‌های گذشته نسبت به این عرصه غفلت کرده بودیم.

سبد پروژه شهرداری اصفهان در این زمینه نیز تشکیل شده است و پس از نیازسنجی یک همکاری بین بخشی صورت گرفت، مجموعه تئاتر شهر، پردیس خانواده، مناطق ورزشی ناژوان و پارک گل نرگس همه از این نوع پروژه‌ها است. همچنین در این زمینه با شرکت توسعه سیاحتی، گردشگری و ورزشی سپاهان وارد تعریف پروژه‌های مشارکتی شدیم.

عرصه فناوری‌های نوین از دیگر عرصه‌های جدیدی بود که در زمینه پروژه‌ای مشارکتی به آن پرداختیم و اجرای فیبر نوری شهر اصفهان از مصادیق آن است.

در حوزه حمل‌ونقل نیز سبد پروژه‌های مشارکتی تکمیل‌تر شد که ایجاد پارکینگ‌های طبقانی متحرک (مکانیزه)، احداث پمپ بنزین مشارکتی، تجهیز ایستگاه‌های خط دو مترو با کمک بخش خصوصی، احداث باراندازها و ایجاد مراکز معاینه فنی همه از مصادیق آن است.

در نظام تغییر پارادایم سازمان سرمایه‌گذاری، سرمایه‌گذار یک پیمانکار نیست

ایمنا: اجرای پروژه‌های مشارکتی چه منافعی را جز درآمد پایدار و توسعه برای شهر داشته است؟

حیدری: بر اساس استانداردهای وزارت مسکن و شهرسازی، به ازای تعریف هر ۵۷ مترمربع زیربنا در حوزه ساخت، یک شغل مستقیم و ۲۴ شغل غیرمستقیم ایجاد می‌شود. البته در این راستا شرح وظایف شهرداری مشخص و حدود ۳۰۰ مأموریت است که اشتغال‌زایی جزو آن‌ها نبوده است اما به‌صورت غیرمستقیم کمک بسیاری به تحقق اهداف و سیاست‌های مدیران کلان کشوری در زمینه اشتغال کرده است، چراکه مطابق آمار در ۶۷۰ هزار متر مربع، برای ۱۳ هزار و ۵۰۰ نفر شغل مستقیم در پروژه‌های مشارکتی ایجاد کرده‌ایم.

نقشه راه دیگری نیز ترسیم شده است، زیرا هزینه‌های نگهداری شهر روزبه‌روز افزایش پیدا می‌کند و باید پروژه‌های توسعه و نگهداری شهر را به وسیله بخش خصوصی انجام دهیم و در عین حال، به سمت دریافت کمک سرمایه‌های خرد مردم برای نگهداری شهر برویم.

قطعاً نیاز است یک پنجره واحد سرمایه‌گذاری در شهر داشته باشیم و گاهی لازم است ریسک‌های سرمایه‌گذاری را بپذیریم؛ در قاموس تغییر پارادایم سرمایه‌گذاری در این دوره مدیریت شهری، سرمایه‌گذار یک پیمانکار نیست که تنها پولی را دریافت کند و خدمتی را انجام دهد، بلکه شریک شهرداری است و باید از تخصص، تجارب، امکانات و ظرفیت‌ها بهره ببریم.

ایمنا: شفافیت در این سازمان نهادینه شده است؟

حیدری: در بحث شفافیت، برای هر پروژه، تحت هر عنوانی، فرایندی مشخص را تعریف کرده‌ایم که اعلام فراخوان‌های عمومی از جمله این فرایندها است؛ بر این اساس فراخوان‌های پروژه‌ها را به صورت عمومی از طریق مطبوعات و رسانه‌ها به اطلاع سرمایه‌گذارها می‌رسانیم.

همچنین گروهی در فضای مجازی با حضور ۴۰۰ سرمایه‌گذار تشکیل شده است که اطلاعات هر فراخوان در آن بارگذاری می‌شود و متأثر از این روند و فرایند، در بعضی از پروژه‌ها بیش از ۲۰ سرمایه‌گذار برای مشارکت ورود می‌کنند که این حاکی از شفافیت است.

در راستای شفافیت، همچنین معیارهای فنی وارزیابی‌های دقیق از سرمایه‌گذارها مشخص می‌شود و تمام فرایندها زیر نظر مراجع ذی‌صلاح و نظارتی صورت می‌گیرد.

قرارداد پروژه‌های مشارکتی باید بدون ابهام و با رعایت شفافیت برای هر دو طرف نگاشته شود

ایمنا: آیا به سمت جذب سرمایه‌گذار خارجی در شهر اصفهان رفته‌اید و مصداقی برای آن دارید؟

حیدری: بدون شک جذب سرمایه‌گذار خارجی یکی از اهداف مهم تعیین شده در سازمان است و در این رابطه، آئین‌نامه‌های مربوط به جذب سرمایه‌گذار خارجی در پروژه‌های مشارکتی وجود دارد اما آنچه در این مسیر مهم است، فرایندهای متناظر و تأیید صلاحیت و تشخیص اهلیت شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران خارجی توسط مراجع ذی‌صلاح و نظارتی کشور است.

البته نکته دوم در ارتباط با جذب سرمایه‌گذار و اقدام پروژه‌های مشارکتی، تعریف ابرپروژه‌ها یا مگاپروژه‌های شهری است که پروژه‌های زیرساخت‌ها، حمل‌ونقل و مسائل تفریحی از مصادیق آن است.

ایمنا: آیا میزان رضایت سرمایه‌گذاران برای مشارکت با شهرداری ارزیابی می‌شود؟

حیدری: برای علت‌یابی اینکه بعضاً سرمایه‌گذاران حاضر به ادامه همکاری نیستند، یک کار مطالعاتی و نظرسنجی صورت گرفت؛ ایرادهایی در بحث شهرسازی شهرداری وجود داشته است، به‌عنوان مثال بعضی توافق‌های شفاهی بین سرمایه‌گذاری و مسئولان صورت گرفته است که امروز قانون چنین اجازه‌ای به ما نمی‌دهد، همچنین درباره صدور پروانه و تعداد طبقات مجاز ساخت با سرمایه‌گذار، توافقاتی داشتیم اما تغییر بعضی قوانین موجب از بین رفتن اعتماد بین طرفین می‌شود.

بنابراین تاکید داریم، قراردادها بدون ابهام نگاشته شود و شفافیت برای هر دو طرف قرارداد به یک میزان باشد، چراکه ابهامات موجب ایجاد نارضایتی سرمایه‌گذاران می‌شود، بنابراین دیدگاه‌ها باید تغییر کند تا مانع از دلسردی و بی‌رغبتی سرمایه‌گذاران در اجرای پروژه‌ها شویم.

گفت‌وگو از: سید امیرحسین ابطحی