به گزارش خبرنگار ایمنا، افزایش فشار خون گاهی به‌دلیل افزایش بیش از حد نمک رخ می‌دهد؛ در صورتی که فشار خون بالایی دارید باید از مصرف وعده‌های غذایی با نمک اجتناب کنید البته که مصرف کمتر نمک برای همه رژیم‌های غذایی توصیه می‌شود. طبق توصیه سازمان بهداشت جهانی حداکثر مقدار مصرف روزانه نمک در افراد زیر ۵۰ سال پنج گرم معادل یک قاشق چای‌خوری و در افراد بالای ۵۰ سال، بیماران قلبی‌عروقی و کودکان روزانه کمتر از سه گرم نمک است؛ این میزان شامل نمک‌های پنهان در غذا مانند نمک موجود در نان، پنیر و غیره نیز می‌شود.
محمدرضا اخباری، متخصص قلب و عروق و فوق تخصص آنژیوپلاستی درباره فشارخون بالا به خبرنگار ایمنا می‌گوید: فشارخون بیماری است که جنبه وراثتی و ژنتیکی دارد، یعنی اگر در خانواده‌ای فردی مبتلا باشد امکان ابتلای سایر اعضا نیز وجود دارد؛ همچنین افرادی با سبک زندگی نادرست مانند مصرف زیاد نمک در غذا، تحرک کم، اضافه وزن و استرس زیاد نیز مستعد مبتلا به فشارخون هستند.
تحقیقات نشان می‌دهد غذاهای شور مانند چیپس و فست‌فود می‌تواند پاسخ ایمنی بدن را مختل کند زیرا رژیم‌غذایی سرشار از نمک ممکن است باعث التهاب بافت و افزایش خطر بیماری‌های خودایمنی شود. همچنین نمک عملکرد طبیعی سیستم ایمنی را مهار می‌کند، پاسخ ضدالتهابی را سرکوب می‌کند، باکتری‌های روده را تغییر می‌دهد و تولید سلول‌های ایمنی که در ابتلاء به بیماری‌های خودایمنی دخیل هستند را تقویت می‌کند. بنابراین کاهش مصرف نمک و محدود کردن غذاهای شور در رژیم غذایی می‌تواند به بهبود عملکرد سیستم ایمنی کمک کند.
فرشته اشتری، متخصص مغز و اعصاب با بیان اینکه بهتر است بیماران مبتلا به پارکینسون رژیم غذایی سالمی داشته باشند به خبرنگار ایمنا می‌گوید: رژیم‌های کم‌نمک و کم‌چرب و مصرف سبزیجات و میوه‌جات نیز به بیماران توصیه می‌شود، زیرا کمک‌کننده بهبود وضعیت بیمار هستند. به علت اینکه سن بیشتر افراد مبتلا به این بیماری بیش از ۶۰ سال است و احتمال سکته نیز وجود دارد، هدف، جلوگیری از سایر عللی است که می‌تواند زمینه ناتوانی هرچه بیشتر فرد را ایجاد کند.
فیروزه سجادی، متخصص تغذیه با ابراز نگرانی از سرانه مصرف نمک می‌گوید: مصرف نمک معمولاً در حد پنج گرم توصیه می‌شود که این مقدار برابر با یک قاشق مرباخوری است، اما متأسفانه مصرف نمک در جامعه کنونی از این مقدار بسیاری بیشتر است.
سجادی با اشاره به اینکه بسیاری از نمک‌های مصرفی روزانه به شکل مختلفی در غذا وجود دارد، می‌گوید: علاوه بر اینکه نمک در آشپزی مورد استفاده قرار می‌گیرد، بسیاری از منابع غذایی اصلی نیز دارای نمک است.
وی می‌افزاید: در جامعه کمتر نانی وجود دارد که کم نمک محسوب شود و معمولاً در هر صد گرم نان یک تا ۱.۵ گرم نمک وجود دارد؛ در هر وعده غذایی ممکن است بیش از صد گرم نان مصرف شود.
این پژوهشگر تاکید می‌کند: با توجه به اینکه نمک در بسیاری از منابع غذایی وجود دارد، توصیه می‌شود مصرف نمک روزانه کاهش یابد و تا حد امکان از طعم‌دهنده‌های طبیعی مانند آب‌لیمو، نارنج و دیگر چاشنی‌ها استفاده شود همچنین استفاده از ادویه‌جات و گیاهان خشک نیز توصیه می‌شود.
وی در همین رابطه ادامه می‌دهد: مصرف نمک برای افراد سالم مطلوب نیست و بیماران قلبی نیز باید نسبت به مصرف نمک با احتیاط عمل کنند. از آنجایی که برخی از منابع غذایی شامل نمک می‌شود در طبخ غذا باید از میزان نمک کمتری استفاده کرد.
سجادی با اشاره به عوارض فشارخون در بدن، می‌افزاید: در مجموع بیماری فشارخون مزمن است و در درازمدت می‌تواند باعث بروز عارضه در فرد شود. اگر در مدت کوتاهی فشارخون افزایش یابد و به موقع این بیماری درمان نشود منجر به سکته قلبی و مغزی یا نارسایی ناگهانی و حاد کلیوی، آسیب به بخش بینایی، بزرگ شدن غیرطبیعی قلب، کاهش کارایی، اختلال در پمپاژ خون و نارسایی قلبی شود.
فهیمه حقیقت‌دوست، عضو هیئت علمی پژوهشکده قلب‌وعروق اصفهان با اشاره به جایگاه مصرف نمک برای سلامت بدن به خبرنگار ایمنا می‌گوید: ضرورت مصرف نمک هزاران سال است برای حفظ عملکرد طبیعی بدن شناخته شده قلمداد می‌شود. سدیم به عنوان یک یون مهم در حفظ تعادل مایعات و حجم خون، الکترولیت‌ها، اسید-باز و حفظ عملکرد طبیعی سیستم عصبی و عضلانی نقش خود را ایفا می‌کند. نمک در حفظ قوای جنسی، قدرت باروری و بقا نیز ضرورت دارد.
وی در این رابطه که برخی افراد مصرف نمک دریا، نمک صورتی و آبی را به جای نمک یددار توصیه و تبلیغ می‌کنند و مدعی هستند میزان استقبال از مصرف نمک یددار کم است می‌افزاید: نمک طعام از معادن نمک یا با تبخیر آب اقیانوس‌ها برداشت می‌شود. همه انواع نمک از کلرید سدیم ساخته شده‌اند ولی محتوای مواد مغذی آن‌ها کمی متفاوت است. طبق گزارشات سازمان جهانی بهداشت، نمک دریا، نمک صورتی و نمک آبی هیچ برتری نسبت به نمک تصفیه شده ندارند چون همگی حاوی سدیم هستند و مقادیر آن تنها در حد ناچیزی بین نمک‌ها متفاوت است.
حقیقت‌دوست با تاکید بر اینکه مقدار ید نمک‌های دریا بسیار ناچیز و حدود یک دهم نمک‌های یددار است، می‌گوید: نمک دریا اگر به درستی تصفیه نشود حاوی فلزهای سنگین خواهد بود که برای بدن مضر است. اگرچه نمک‌های کمتر فرآوری شده حاوی مقادیر کمی از سایر مواد معدنی هستند، اما این مقدار از نظر تغذیه‌ای بسیار ناچیز است به طوری‌که مزیتی محسوب نمی‌شود.
وی با اشاره به اینکه پرمصرف‌ترین نمک خوراکی از رسوبات نمک زیرزمینی استخراج می‌شود، تصریح می‌کند: چرخه حذف ناخالصی‌ها از نمک خوراکی ممکن است مواد معدنی کمیاب را نیز از بین ببرد پس خیلی خوب آسیاب می‌شود و در ادامه به آن ید اضافه می‌شود.
ای عضو هیئت علمی پژوهشکده قلب‌وعروق اصفهان با تاکید بر اینکه نمک دریا از تبخیر آب اقیانوس یا دریا تولید می‌شود، می‌گوید: نمک دریا بیشتر از کلرید سدیم تشکیل شده است، اما گاهی اوقات حاوی مقادیر کمی از مواد معدنی مانند پتاسیم، روی و آهن بسته به محل برداشت است. از آنجایی که نمک دریا مانند نمک خوراکی بسیار تصفیه و آسیاب نشده است، ممکن است درشت‌تر و تیره‌تر با رنگ ناهموار به نظر برسد که نشان دهنده باقیمانده ناخالصی‌ها و مواد مغذی است. متأسفانه، برخی از این ناخالصی‌ها می‌توانند حاوی فلزاتی باشند که در اقیانوس‌ها یافت می‌شوند.
وی با اشاره به اینکه نمک صورتی هیمالیا از معادن پاکستان برداشت می‌شود، می‌افزاید: رنگ صورتی نمک هیمالیا از مقادیر کمی اکسید آهن منشا می‌گیرد. مشابه نمک دریا، کمتر فرآوری و تصفیه می‌شود و بنابراین کریستال‌ها بزرگ‌تر به نظر می‌رسند و حاوی مقادیر کمی از مواد معدنی از جمله آهن، کلسیم، پتاسیم و منیزیم هستند.
این پژوهشگر با اشاره به اینکه نمک دریا به دلیل کمتر تصفیه شدن حاوی برخی از ناخالصی‌های موجود در آب دریا همچون آلاینده‌های صنعتی، سرب، آرسنیک و کادمیوم است، می‌گوید: آزمایش‌های انجام شده توسط وزارت بهداشت مؤید وجود این آلاینده‌ها در نمک‌های دریا است؛ مصرف مداوم نمک دریا می‌تواند با تجمع این املاح در بدن برای سلامتی مضر باشد. آلاینده‌های نمک دریا بعضاً به عنوان یک ماده کارسنوژن (سرطان‌زا) توسط آژانس بین المللی تحقیقات سرطان در نظر گرفته می‌شوند و بنابراین احتمال اینکه این نمک‌ها باعث وقوع سرطان شوند، وجود دارد.
وی در پاسخ به این سوال که نمک یددار چه زمانی باید در پخت‌وپز اضافه شود و آیا دمای بالا موجب از بین رفتن اثر ید خواهد شد، تصریح می‌کند: ید به حرارت حساس است و حرارت آن را از بین می‌برد؛ بنابراین توصیه می‌شود در اواخر طبخ به غذا اضافه شود. زمانی که نمک در اواخر طبخ اضافه شود، چون فرصت اینکه به داخل بافت غذا نفوذ کند را ندارد و بیشتر در سطح آن باقی می‌ماند در زمان مصرف سریع‌تر به زبان و پرزهای چشایی برخورد می‌کند و در نتیجه طعم نمک احساس می‌شود این موضوع در ادامه باعث می‌شود که مقدار نمک کمتری جهت مزه دار کردن مصرف شود.
حقیقت‌دوست با اشاره به اینکه بدن به میزان خیلی کم به سدیم نیاز دارد، خاطرنشان می‌کند: مقدار مناسب نمک مصرفی براساس توصیه‌های سازمان جهانی بهداشت معادل یک قاشق چای‌خوری یا پنج گرم نمک تصفیه شده است که از منابع مختلف و نه تنها نمک استفاده شده در حین طبخ، دریافت می‌شود.
گزارش از: بهنام عبدلی _ دبیر سرویس علم‌وفناوری خبرگزاری ایمنا
نظر شما