به گزارش خبرنگار ایمنا، «اِستر» یک ترکیب شیمیایی است که دارای گروه عاملی COO است. ترکیب‌هایی به فرمول R’COOR، اِستر نامیده می‌شود که در آن گروه‌های R آلکیل هستند، اما جزو اصلی تشکیل دهنده آن‌ها، استرهایی هستند که از واکنش اسیدهای چرب و الکل‌های با زنجیر طویل به وجود می‌آیند. چربی‌های جامد و روغن‌های مایع، استرهایی هستند که از واکنش اسید چرب سنگین و گلیسیرین به وجود می‌آیند و گلیسیرید نامیده می‌شوند. مهم‌ترین اسیدهای چرب اشباع شده‌ای که از هیدرولیز چربی‌ها و روغن‌ها به دست آمده‌اند، شامل اسید لوریک (Lauric acid)، اسید پالمتیک (Palmitic acid)، اسید استئاریک (Stearic acid) هستند.
«اِستر» یکی از مباحث مهم گروه‌های عاملی به‌شمار می‌رود که به طور خاص در شیمی آلی مورد بررسی قرار می‌گیرد. استر مبحثی کاربردی از شیمی آلی است که نه تنها در این شاخه بلکه در شاخه‌های دیگری مانند شیمی تجزیه، پلیمر و فیتوشیمی مورد استفاده قرار می‌گیرد. کاربرد استرها زمانی افزایش پیدا می‌کند که تعداد زیادی از آن‌ها مانند حلقه‌های یک زنجیره به یکدیگر متصل می‌شوند و پلی‌استر را تشکیل می‌دهند. پلی‌استر یکی از ترکیبات بسیار مهم و کاربردی است که از کنار هم قرار گرفتن تعداد زیادی استر تشکیل می‌شود و شاخه‌ای تحت عنوان شیمی نساجی به آن اختصاص داده شده است. برای شناخت بیشتر پلی‌استرها و بررسی اهمیت و استارتاپ‌های موجود پیرامون این ترکیبات با حمیدرضا یوسفی، دکترای شیمی آلی گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
منظور از پلی‌استر چیست؟
زمانی که در علم شیمی واژه «پلی» مطرح می‌شود، یعنی اینکه زنجیره‌ای از ترکیب مورد نظر شکل گرفته است. درواقع واژه «پلی» به معنای افزایش ترکیبات و مواد کوچک‌تر است و هنگامی که از پلی‌استر نام برده می‌شود، نیز به استرهایی اشاره می‌شود که مانند حلقه‌های یک زنجیره کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند.
پلی‌استر و پلیمر چه تفاوتی با یکدیگر دارد؟
پلی‌استر و پلیمر هر دو جزو ترکیبات شیمیایی معروف هستند، اما پلیمر که از گذشته تاکنون مورد توجه قرار داشته متشکل از تعداد زیادی مونومر است. پلی‌استر نیز از قاعده شکل‌گیری پلیمر مستثنی نیست و تمام ترکیباتی که با پیشوند پلی شناخته می‌شوند از اتصال ترکیبات کوچک‌تر به یکدیگر پدید می‌آیند.
پلی‌استر چه تفاوتی با استر دارد؟
درواقع پلی‌استر متشکل از استرهایی است که بین آن‌ها اتصال برقرار شده است. به بیان دیگر ساختار پلی‌استر با استر یکسان است، اما طول و عرض ساختار بیشتر شده و اتصال‌ها افزایش یافته است که این مسئله منجر به تغییر ویژگی‌های ترکیب و افزایش کیفیت می‌شود.
پلی‌استر در چه صنایعی مورد استفاده قرار می‌گیرد؟
استر جزو مباحث مهم علم شیمی آلی محسوب می‌شود، اما زمانی که پلی‌استر مطرح شد، شاخه مهم دیگری تحت عنوان شیمی نساجی مورد توجه قرار می‌گیرد. پلی‌استرها ترکیباتی هستند که در تمام صنایع از جمله پلاستیک، پوشاک و نساجی کاربرد دارند و همواره نیز جزو کالاهای پرفروش هستند.
پلی‌استرها در جامعه چه جایگاهی دارند؟
پلی‌استر به همراه پلی‌اتیلن‌ها همواره جزو ترکیباتی به‌شمار می‌روند که جامعه آماری بسیاری را به خود اختصاص داده و در مقیاس‌های بزرگی به فروش می‌رسند. این ترکیبات همواره مورد توجه قرار می‌گیرند و میزان فروش آن‌ها با سایر ترکیبات علم شیمی قابل مقایسه نیست. پلی‌استر، پلیمر و پلی‌اتیلن همواره جزو ترکیباتی است که برای استارتاپ بسیار حائز اهمیت است.
چرا پلی‌استرها برای استارتاپ حائز اهمیت است؟
همواره به افرادی که سرمایه اندکی برای شروع کسب‌وکار دارند و از طرفی دانش مورد نیاز برای فعالیت در علم شیمی را دارند، توصیه می‌شود که در حوزه پلیمر و پلی‌استر فعالیت کنند یا با شرکت‌هایی وارد مذاکره شوند که در این حوزه فعالیت می‌کنند، زیرا میزان تقاضای این ترکیبات در جامعه بسیار است.
در حوزه پلی‌استر میزان تنوع بازار کار و جامعه آماری نیازمندی بسیار زیادی دارد و به همین دلیل همواره برای استارتاپ‌ها مورد استقبال قرار می‌گیرد. با توجه به این مسئله می‌توان گفت که برای دستیابی به استارتاپی مطلوب و پایدار با درآمد کافی که همیشه بازار کار مناسبی داشته‌باشد، باید در حوزه پلی‌استر و استر فعالیت کرد.
استرها در چه ترکیبات دیگری یافت می‌شوند؟
علاوه بر تشکیل پلی‌استر، استرها در ترکیبات چند جزئی نیز کاربرد دارند به طور مثال می‌توان استر را در کنار مواد دیگری مانند آلدهید، انیدرید و سایر ترکیبات مشابه قرار داد و ترکیبات چند جزئی مانند داروهای کاربردی را سنتز کرد. یکی از ویژگی‌های مهم علم شیمی نیز همین است که می‌تواند از ماده‌های کم اهمیت که تصور نمی‌شود کاربرد یا مزایایی داشته‌باشد، به ترکیبات مهم و کاربردی دست پیدا کند.
سخن آخر...
یکی از مسائلی که باعث می‌شود، جامعه نسبت به مباحث علم شیمی آگاهی لازم را نداشته‌باشد، این است که کاربرد و اهمیت آن را نمی‌داند. درواقع از کودکی در مدارس و مراکز آموزشی آزمایش‌های علم شیمی آموزش داده می‌شود، اما علم نوین تلاش دارد مطالب و آزمایش‌های مهم را به جامعه و شاخه‌های کاری محبوب ارتباط دهد. شکل‌گیری چنین رابطه‌ای می‌تواند به دانش‌آموز کمک کند تا مسائل درسی مهم را بهتر فرا گیرد. درواقع دانش‌آموز باید بداند که مطالب تدریس شده چه کاربردی دارد تا نسبت به یادگیری آن تلاش بیشتری کند.
نظر شما