به گزارش خبرنگار ایمنا، در چهلمین روز از بهار سال ۱۳۶۱ و پس از حدود یک ماه از عملیات فتح‌المبین، درحالی که هنوز خستگی جسمی رزمندگان شرکت‌کننده در این نبرد برطرف نشده و آسیب‌های تجهیزاتی ناشی از این عملیات ترمیم نیافته بود، رزمندگان اسلام بزرگ‌ترین تهاجم خود را به منظور فرصت ندادن به ارتش عراق و نیز برای پایان‌دادن به اشغال خوزستان آغاز کردند.
در این عملیات که در دومین سال پس از حمله ارتش بعثی عراق به خاک ایران انجام شد و ۲۵ روز به طول انجامید، حدود ۵۴۰۰ کیلومتر مربع از سرزمین‌های جنوب استان خوزستان از قوای دشمن متجاوز پس گرفته شد. این نبرد به بزرگ‌ترین موفقیت نیروهای ایرانی در تمام دوران جنگ تحمیلی تبدیل شد، زیرا رزمندگان ما توانستند خرمشهر را پس از ۵۷۵ روز از اشغال آزاد کنند و پرچم جمهوری اسلامی را بر گلدسته مسجد جامع این شهر برافرازند.
عملیات بیت‌المقدس از گسترده‌ترین و باارزش‌ترین عملیات‌های دوران دفاع مقدس و یکی از ۱۲ عملیات بزرگ و مؤثر ایران در هشت سال دفاع مقدس است. هر مرحله از این عملیات در مقایسه با عملیات‌هایی مثل ثامن‌الائمه و طریق‌القدس، خود یک عملیات بزرگ به حساب می‌آید.
عبدالحمید امانی، نویسنده کتاب کارنامه عملیاتی رزمندگان لشکر ۸ نجف اشرف در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، به بازخوانی نقش رزمندگان این لشکر در عملیات «الی بیت‌المقدس» پرداخته است.
استقرار و آرایش بعثی‌ها پشت موانع طبیعی
منطقه عملیات در طرح کربلای ۳ که بعد بیت‌المقدس نام گرفت، زمین همواری بود که بین شهرهای اهواز و خرمشهر تا منطقه مرزی بین ایران و عراق قرار داشت. این زمین از سه جهت در محاصره موانعی طبیعی مثل رودخانه‌های کرخه نور در شمال منطقه و کارون در شرق جبهه و هورالهویزه در غرب منطقه قرار داشت و از سوی دیگر محدود به مرز بین‌المللی بود. در شمال این منطقه عملیاتی، رودخانه نیسان جاری بود که به رودخانه کرخه کور می‌رسید. در شرق آن نیز رودخانه عریض کارون جریان داشت. از سمت جنوب به اروندرود می‌رسید و غرب آن را هم هورالهویزه احاطه کرده بود.
در برخی نقاط این جبهه که رودخانه یا موانع طبیعی وجود نداشت، مثل منطقه بین جاده اهواز- خرمشهر تا رودخانه کارون در نزدیکی‌های پادگان حمید و روستای سیدعبود تا جبهه شمالی جنوب اهواز، آب‌گرفتگی‌هایی به منظور جلوگیری از پیش‌روی‌های بیشتر دشمن در اوایل تهاجم قوای بعثی به سمت اهواز ایجاد شده بود.
پس از عملیات فتح‌المبین، دشمن برای تقویت موانع خود، بر میزان و حجم این آب‌گرفتگی‌ها افزوده بود. در چنین شرایطی، آب‌گرفتگی فوق به عنوان یک مانع طبیعی بزرگ برای نیروهای دشمن به حساب می‌آمد و عبور از آن برای نیروهای خودی غیرممکن می‌نمود. یگان‌های دشمن عملاً در پشت این موانع طبیعی و چنین رودخانه‌هایی مستقر بودند و آرایش گرفته بودند. تنها یک فاصله ۳۰ کیلومتری بین کرخه نور تا کارون وجود داشت که ارتش عراق آن را با انبوهی از موانع و استحکامات پوشانده بود.
احداث خاکریز در دو کیلومتری شرق جاده اهواز- خرمشهر
در قرارگاه فتح، سه تیپ ۸ نجف اشرف، ۱۴ امام حسین (ع) و ۲۵ کربلا از سپاه و یگان‌هایی از ارتش برای عملیات سازمان یافتند. بدین منظور تیپ ۳ لشکر ۹۲ و یک گردان از تیپ ۵۵ هوابرد با تیپ نجف ادغام شد.
ساعت ۳۰ دقیقه بامداد دهم اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۶۱ دستور عملیات بزرگ بیت‌المقدس با رمز «یا علی‌بن‌ابیطالب علیه‌السلام» آغاز شد. دشمن تا قبل از جاده اهواز – خرمشهر در منطقه خط پدافندی منسجمی نداشت و به‌صورت پراکنده از مقرهایش پدافند می‌کرد. باوجود اینکه قرار نبود نیروهای تک‌ور در بین راه با مواضع و مقرها درگیر شوند، اما تعدادی از نیروهای گردان‌های محور راست با دشمن درگیر و متحمل تلفات زیادی شدند.
از تیپ ۸ نجف‌اشرف گردان‌های پیاده ثامن‌الائمه، صاحب‌الزمان (عج) و فتح در سمت راست و گردان‌های انبیا و چهارده معصوم (ع) در چپ خط حد تیپ، پس از پاک‌سازی مقرهای دشمن به خاکریز دفاعی که دشمن در شرق جاده اهواز - خرمشهر احداث کرده بود، رسیدند و پشت آن مستقر شدند. سپس با تیپ ۱۴ در سمت راست الحاق کردند، اما الحاق با تیپ ۷ دزفول در راست برقرار نشد. با سخت‌شدن شرایط نبرد، دو گردان پیاده احتیاط، یعنی گردان‌های دوطفلان مسلم و حمزه سیدالشهدا (ع) که پشت سر نیروهای تک‌ور حرکت می‌کردند، به منطقه درگیری وارد شدند.
حین نبرد، بنا به دستور حاج‌احمد کاظمی، گردان زرهی تیپ ۸ نجف نیز به همراه گردان زرهی تیپ ۳ لشکر ۹۲ ارتش از رودخانه کارون با چراغ روشن به‌طرف دشمن حرکت کردند. رزمندگانی که در بین راه از ستون نیروها عقب مانده بودند، سوار شدند. سرانجام قبل از طلوع آفتاب، نیروهای پیاده و زرهی این یگان پس از طی بیش از ۲۰ کیلومتر راه‌پیمایی به جاده اهواز - خرمشهر رسیدند و در پشت خاکریز جاده، پدافند کردند.
سحرگاه روز دهم اردیبهشت‌ماه در دو کیلومتری شرق جاده اهواز – خرمشهر با تلاش جهاد سازندگی نجف‌آباد و مهندسی تیپ نجف یک خاکریز به‌عنوان خط دوم احداث شد و بلافاصله دو گردان احتیاط دو طفلان مسلم و حمزه سیدالشهدا (ع)، پشت آن استقرار یافتند و نیروها با روشن‌شدن هوا برای مقابله با پاتک‌های دشمن به خط مقدم وارد شدند.
تک نیروهای خودی جهت تثبیت خط دفاعی
با توجه به موفق‌نشدن، تیپ ۷ دزفول در جناح تیپ ۸ نجف، دشمن با استفاده از شکاف موجود بین تیپ ۸ و تیپ ۲۷ محمد رسول‌الله (ص) با استفاده از نیروهای احتیاط خود، قبل‌ازظهر (دهم اردیبهشت‌ماه) برای دورزدن و عقب‌راندن نیروها از پشت جاده اهواز - خرمشهر اقدام به پاتک سنگین کرد که با رشادت و ایستادگی رزمندگان روبه‌رو شد. در این پاتک، احمد کاظمی از ناحیه صورت و گردن مجروح شد که پس از درمان سطحی در اورژانس، به منطقه بازگشت، این تهاجم دشمن موجب وارد آمدن تلفات زیادی به قوای تیپ شد، از جمله قربانعلی حشمت، فرمانده گردان حمزه (ع) به شهادت رسید.
شب‌هنگام، گردان‌های چهارده معصوم و انبیا از سمت راست، نیروهای تیپ ۷ دزفول از روبه‌رو و نیروهای تیپ ۲۷ محمد رسول‌الله (ص) از سمت چپ، قصد یورش به جاده و ترمیم رخنه را داشتند که ارتش عراق برای جلوگیری از تلفات نیروهایش از این منطقه عقب‌نشینی کرد و الحاق بین تیپ ۸ نجف و تیپ ۷ دزفول برقرار و جاده اهواز- خرمشهر آزاد شد.
نظر شما