به گزارش خبرنگار ایمنا، انرژی یکی از مسائل بسیار حائز اهمیت در اقتصاد و صنعت تمام کشورهای فعال است. یکی از دلایلی که باعث شده است برخی از کشورها به شدت توسعه پیدا کنند، مدیریت مصرف انرژی و استفاده صحیح از منابع است. یکی از مسائلی که باعث شده است مدیریت انرژی تبدیل به دغدغه اصلی کشورهای توسعه‌یافته شود، تأثیر سوءمصرف انرژی بر محیط زیست است. درواقع مدیریت صحیح انرژی می‌تواند به کاهش میزان تولید کربن، حفظ دمای کره زمین و حفظ محیط زیست کمک کند. برای بررسی بیشتر ارتباط بین مدیریت انرژی و حفظ محیط‌زیست با ساسان صفریان، دکترای مدیریت و آینده‌پژوهی انرژی گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید:
مدیریت انرژی چه ارتباطی با حفظ محیط زیست دارد؟
اگر بخواهیم موضوع مدیریت انرژی و نقش آن در حوزه محیط زیست را در کنار یکدیگر بررسی کنیم، باید آن را در دو مقیاس جهانی و ملی به طور مجزا مورد مطالعه قرار دهیم. درواقع نیازها و زیرساخت‌هایی که در یک کشور وجود دارد با شرایط جهان یکسان نیست، بنابراین ابتدا باید این مسئله را از دیدگاه جهانی مورد توجه قرار دهیم سپس این موضوع را در هر کشور به صورت مجزا بررسی کنیم.
مدیریت انرژی چه اهمیتی دارد؟
در رابطه با اهمیت مدیریت انرژی ابتدا باید بدانیم که در قرن بیستم موتور توسعه تمام کشورها انرژی است. درواقع اگر بشریت نخواهد از انرژی استفاده کند، هیچ کشوری نمی‌تواند به توسعه دست پیدا کند و پیشرفتی حاصل نمی‌شود، بنابراین استفاده از انرژی اهمیت بسیار زیادی دارد و باید از این منابع به شکلی استفاده کنیم که مردم به رفاه برسند.
در این راستا کمیسیون جهانی محیط زیست و انرژی تعریف مشخصی برای استفاده صحیح از منابع ارائه کرده است که این تعریف تحت عنوان توسعه پایدار شناخته می‌شود. توسعه پایدار براساس نظر کمیسیون جهانی محیط زیست و زمانی است که بشر نیازهای نفتی خود را بدون وارد کردن خسارت به توانایی‌های نسل آینده در تأمین نیازهای خود، برآورده کند.
آیا توسعه پایدار به برطرف کردن صحیح نیازهای نفتی اشاره دارد؟
خیر، به طور کلی براساس طرح کمیسیون جهانی محیط زیست و انرژی، نسل کنونی به هر شکلی که نیازهای نفتی خود را برطرف می‌کند، نباید نسل آینده را تحت تأثیر قرار دهد و عملاً شرایط زندگی آیندگان نباید به دلیل عملکرد نسل کنونی تغییر کند. با این حال در دنیا توسعه پایدار تحت عنوان‌های مختلفی تعریف شده است و در این حوزه بنیاد جهانی انرژی، این مقوله را بر پایه سه سناریوی متفاوت تعریف کرده است که هر کشور براساس این سه سناریو مسیرهای مختلفی را طی می‌کند.
تعریف بنیاد جهانی انرژی نسبت به توسعه پایدار چیست؟
بنیاد جهانی انرژی، توسعه پایدار را در سه سناریوی مجزا تعریف کرده است که براساس نخستین سناریو، توسعه پایدار به معنای انتشار خالص صفر انرژی است. درواقع براساس این سناریو کشورهای جهان به صورت خالص از انرژی‌های تجدیدپذیر استفاده می‌کنند و این منابع را جایگزین سوخت فسیلی کرده‌اند، همچنین دمای جهان به میزان اولیه و طبیعی خود بازگشته است.
این سناریو بسیار خوب و حائز اهمیت است، اما متأسفانه دسترسی به چنین شرایطی بسیار مشکل است. در حال حاضر تنها برخی از کشورهای جهان توانسته‌اند به این نقطه نزدیک شوند، اما از دیدگاه جهانی فاصله بسیاری برای تحقق نخستین سناریوی توسعه پایدار داریم.
چه راه‌هایی برای دستیابی به توسعه پایدار وجود دارد؟
دومین سناریویی که بنیاد جهانی انرژی مطرح کرده، این است که برخی از کشورهای جهان سیاست‌ها و تعهداتی برای دستیابی به آینده‌ای بهتر تحت عنوان آینده خالص صفر در نظر بگیرند. براساس این طرح کشورهای جهان تلاش می‌کنند که استفاده از انرژی تجدیدپذیر را به مرور زمان افزایش دهند، راندمان انرژی‌های فسیلی را به بالاترین میزان ممکن برسانند و در نهایت تلاش دارند که کمترین میزان کربن را به جو زمین وارد کنند.
سومین سناریویی که در این حوزه مطرح شده است، روند فعلی فعالیت برخی کشورهای در حال توسعه را نشان می‌دهد. درواقع برخی از کشورها توانایی تغییر زیرساخت را ندارند و به شکلی فعالیت می‌کنند که به کمترین میزان ممکن طبیعت را تحت تأثیر قرار دهند، اما این سناریو تأثیر بسزا و مفیدی ندارد، زیرا در حال حاضر بسیاری از کشورهای در حال توسعه بر این اساس فعالیت می‌کنند و ضربه‌های ناگواری به محیط‌زیست وارد کرده‌اند.
کشورهای توسعه‌یافته برای آینده خود چه اهدافی در نظر دارند؟
به طور کلی سناریوهایی که توسط بنیاد جهانی انرژی مطرح شده است در کنار تعریف کمیسیون جهانی محیط زیست و انرژی، برنامه‌های کنونی جهان را نشان می‌دهد. کشورهای جهان برنامه‌های متعددی برای سال ۲۰۵۰ در نظر گرفته‌اند، به طور مثال اروپا قصد دارد تا آن زمان برنامه قاره سبز خود را عملیاتی کند و در این راستا تلاش دارد که وابستگی خود را به انرژی فسیلی و نفت کاهش دهد و میزان استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر را بیشتر کند.
سخن آخر...
به طور کلی کشورهای توسعه‌یافته برنامه‌های بسیار مطلوبی در نظر دارند که یکی از آن‌ها حذف خودروهای بنزینی و گازوئیلی است. درواقع جهان به سمت استفاده از خودروهای الکتریکی هدایت شده و اکثر کشورها قصد دارند تا سال ۲۰۴۰ الی ۲۰۵۰ از خودروهای الکتریکی استفاده کنند. این اهداف در راستای کاهش آسیب‌های زیست محیطی در دستور کار برخی از کشورهای جهان قرار گرفته است.
نظر شما