به گزارش خبرنگار ایمنا، براساس آمار ارائه‌شده تا یکی دو سال گذشته، ۴۰۰ واحد تولید گز در اصفهان فعال بوده است که اکنون بیش از نیمی از این واحدها ورشکسته شده‌اند یا تغییر شغل داده‌اند.
گز محصولی شناخته شده است که علاوه بر مصرف داخلی، باید جایگاهی مناسب را در بخش صادرات غیرنفتی به خود اختصاص دهد، اما نکته قابل تأمل اینکه وارداتی‌بودن بخشی از مواد اولیه گز، افزایش قیمت مقوای جعبه شیرینی و در کل افزایش هزینه‌های تولید، موجب گران‌شدن این محصول پرطرفدار شده است، به‌طوری‌که اظهارات فعالان این حوزه به‌علاوه شواهد میدانی نشان می‌دهد بازار گز در شرایط چندان مطلوبی قرار ندارد.
این شرایط موجب گلایه تولیدکننده از کاهش فروش، نارضایتی مصرف‌کننده از افزایش قیمت‌ها و در نتیجه رکود بازار داخل شده است. در زمینه صادرات نیز درحال‌حاضر مشتریان خارجی گز اصفهان کشورهایی مانند امارات، عراق و کشورهای حاشیه خلیج‌فارس هستند، هرچند گفته می‌شود این محصول به اروپا نیز صادرات می‌شود اما نه به آن میزان که قابل‌توجه باشد.
باوجود چنین موانع و چالش‌هایی، تولید کارگاه‌های گزسازی کاسته شده است، به‌طوری‌که برخی فعالان استان از کاهش ظرفیت یا تعطیلی تعداد زیادی از واحدهای تولید و فروش این محصول خبر می‌دهند.
عمده‌ترین مشکلات تولید و توسعه برای صنعت گز
اصفهان ابداع‌کننده تولید گز و به عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده این محصول غذایی شناخته می‌شود. به‌نوعی حدود ۹۰ درصد گز کشور در اصفهان تولید می‌شود و به همین علت پس از سال‌ها تلاش، بالاخره نام اصفهان به‌عنوان قطب جغرافیایی گز کشور، ثبت شد. در این حال باوجوداینکه این شیرینی از محبوبیت زیادی برخوردار است آن‌طورکه باید، نتوانسته در بازارهای جهانی جای باز کند.
از نظر کارشناسان این حوزه، یکی از بزرگ‌ترین مشکلات فعالان صنعت گز، بازاریابی، فروش و تبلیغات برای معرفی این محصول به سایر کشورهاست. مشکل دیگر قیمت بالای این محصول است که موجب شده تا مشتریانش کاهش یابد. به گفته فعالان صنف گز و شیرینی، تعیین نرخ گز، نه براساس عرضه و تقاضا مانند دیگر بازارها، بلکه طبق قیمت مواد اولیه و بسته‌بندی آن بوده که مشخص‌کننده نرخ شیرینی‌هایی چون گز است.
حال اگر از معضلاتی چون گرانی مواد اولیه تولید گز، عبور کنیم بازهم فعالان این صنف با چالش‌هایی مواجه هستند که با وجود آن‌ها احتمال بازگشت به رونق قبلی در بازار گز، بسیار اندک است. عاملی که علاوه بر رکود اقتصادی، بیکاری بسیاری از کارگران واحدهای تولیدی را در پی دارد، فصلی بودن صنعت گزسازی است، زیرا رونق کارگاه‌های گزسازی معمولاً در نیمه دوم هرسال و نزدیک به اواخر سال است اما با شروع گرما، فعالیت این واحدها کاهش‌یافته و با رکود بازار مصرف، تولید هم با افت زیادی روبه‌رو می‌شود.
ناآگاهی برخی از مشتریان از لزوم کیفیت برای محصولی چون گز، یکی دیگر از مشکلات فعالان این صنعت است به‌طوری‌که برخی خریداران بدون در نظر گرفتن مرغوبیت گز، خواهان خرید محصولاتی با نرخ پایین هستند، ازاین‌رو تعدادی از کارگاه‌های بدون مجوز، محصولاتی ارزان‌قیمت و بدون کیفیت را وارد بازار می‌کنند و این موضوع می‌تواند بر کاهش محبوبیت انواع گز تأثیرگذار باشد.
مشکلات صنعت گز از قول فعالان
حسن شریفی، رئیس اتحادیه صنف گز و شیرینی اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا اظهار می‌کند: بیش از ۳۰ هزار نفر در استان در مشاغل مرتبط با تولید، توزیع و صادرات گز فعال هستند.
به گفته وی، با وجود گرانی‌ها و تورم، تولیدکنندگان گز با مشکلات و موانعی روبه‌رو هستند که این عوامل موجب کاهش سود نهایی برای آن‌ها شده است. فقدان سرمایه، بزرگ‌ترین معضل برای این صنعتگران بوده و لازم است از آن‌ها حمایت مالی شود.
رئیس اتحادیه صنف گز و شیرینی اصفهان تأکید می‌کند: حمایت مالی باید از سوی دولت و سیستم بانکی در راستای تولید بیشتر و باکیفیت‌تر صورت گیرد. قطعاً گز محصولی است که حمایت از فعالان این صنعت، موجب افزایش تولیدات با کیفیت خواهد شد و ماحصلش درآمدزایی و ارزآوری خواهد بود.
رحمانی‌فر، دیگر تولیدکننده گز در اصفهان به خبرنگار ایمنا می‌گوید: صنعت تولید گز به دلیل استفاده از مواد اولیه گران‌قیمتی چون بادام و پسته به سرمایه‌ای بالا نیاز دارد و در برابر هم سوددهی پایینی دارد. از طرفی نیز هزینه‌های تحمیل‌شده مانند مزد کارگر، بیمه و مالیات باعث افزایش قیمت نهایی گز شده که این موضوع نیز منجر به فروش نزولی این محصول می‌شود.
وی تصریح می‌کند: حال با توجه به اینکه مردم هم در این شرایط از قدرت مالی ضعیفی برخوردار هستند کمتر به سمت خرید گز می‌روند چون گز نسبت به مواد غذایی دیگر، در اولویت خرید قرار ندارد و از کالاهای ضروری به‌شمار نمی‌رود، از این رو بازار این محصول با رکود مواجه است.
این فعال درباره تأثیر نرخ ارز بر گرانی گز اظهار می‌کند: ارز به‌طورمستقیم ارتباطی به قیمت گز ندارد ولی مسئله‌ای که وجود دارد آن است که معمولاً با افزایش نرخ ارز، محصولات دیگر چون شکر، مقوا و سایر مواد اولیه گران می‌شود درنتیجه نرخ نهایی محصول تولید شده نیز بالاتر می‌رود که آسیب چنین روندی، بیش از هر چه بر تولیدکننده‌ای وارد است که هر روز مجبور به افت تولید و فروش می‌شود.
محمدی، فعال دیگر این صنعت نیز دراین‌باره به ایمنا می‌گوید: گرانی مواد اولیه و در کل هزینه‌های تولید، فروش داخلی و صادرات این محصول ارزآور را با مانع مواجه کرده بود.
به گفته وی، به دلیل چنین شرایطی، قیمت یک بسته گز نسبت به دو تا سه سال قبل، افزایش شدیدی را تجربه کرده است، این‌گونه که در حد توان خرید بسیاری از مردم نیست. البته با افزایش قیمت تمام‌شده مزیت رقابت‌سازی گز در بخش صادرات هم کاهش چشم‌گیری داشته است. با این اوصاف تعداد زیادی از فعالان این صنف از ادامه فعالیت منصرف شده‌اند، زیرا هزینه‌های بالای تولید صرفه اقتصادی برای تولیدکننده ندارد.
مسئولان تدابیری اندیشند
با توجه به بررسی‌های میدانی و اظهارات فعالان صنعت گز، واضح است که گرانی مواد اولیه، تأثیر نوسان‌های بازارها بر قیمت مواد، نبود بازار فروش خارجی و پایین آمدن قدرت خرید مردم ازجمله مشکلات اصلی این صنعت است و باوجود چنین شرایطی انتظار می‌رود
این مشکلات با تدابیری چون ارائه بسته‌های تشویقی و تسهیلات مناسب از سوی مسئولان و همت واحدهای تولیدی رفع شود، اما بااین‌وجود نگرانی از به چالش کشیده‌شدن برندهای معروف گز و از سوی دیگر بیکاری جوانان بسیاری که در این کارگاه‌ها مشغول به کار بوده‌اند، آن‌هم در آستانه عید نوروز، موضوعی است که به‌راحتی نمی‌توان از آن گذر کرد و می‌طلبد تا مسئولان در راستای حفظ این صنعت بومی که برای ده‌ها هزار نفر در بخش‌های گوناگون تأمین مواد اولیه، تولید و توزیع گز، شغل ایجاد کرده همچنین به قسمتی از فرهنگ و هویت اصفهان و حتی ایران تبدیل‌شده است تلاش و توجه بیشتری از خود نشان دهند.
گزارش از نفیسه زمانی‌نژاد، خبرنگار اقتصادی ایمنا
نظر شما