اندیکاتور چیست + دسته‌ بندی و انواع indikator

به گزارش ایمنا، اندیکاتورها یا به عبارت دیگر شاخص‌ها به عنوان توابع ریاضی هستند که با بهره‌گیری از فرمول‌های ریاضی می‌توان به تجزیه و تحلیل بازار مالی پرداخت. اندیکاتورها که به عنوانی یکی از مهم‌ترین ابزارهای تحلیل تکنیکال به شمار می‌روند باعث درک بهتر از شرایط بازار می‌شوند. حجم معاملات و تاریخچه قیمت، داده‌های مورد استفاده در اندیکاتورها هستند و از آنها برای ارزیابی و پیش‌بینی قدرت روند پیش رو و قدرت روند بازار استفاده می‌شود.

اندیکاتورها (در لغت به معنی نشانگر) برخی معادلات ریاضی هستند که ورودی آن شامل اطلاعات قیمتی کندل، حجم معاملات، تغییرات قیمت، زمان و کاربرد آنها، اعتبارسنجی روند است. همچنین خروجی اندیکاتورها به صورت نمودارهای گرافیکی روی چارت اصلی قیمت یا به صورت جداگانه در پایین نمودار ترسیم می‌شود. در واقع تحلیلگران با استفاده از نمودار قیمت، روند را شناسایی کرده و با استفاده از Indicator و بررسی واگرایی، به تأیید یا رد تحلیل می‌پردازند.

انواع اندیکاتورها

در یک دسته بندی کلی اندیکاتورها به ۵ نوع تقسیم بندی می‌شوند:

• اندیکاتورهای روندی یا روند نما (Trend): برای بررسی قدرت و جهت روند مورد استفاده قرار می‌گیرند. مانند MACD، مووینگ اوریج.
• مومنتوم (تکانه): سرعت و قدرت حرکت روند را با محاسبه نرخ افزایش یا کاهش قیمت‌ها تعیین می‌کند مانند Momentum و استوکاستیک (Stochastic).
• حجم (Volume): اندیکاتورهای Volume با بررسی حجم معاملات به واکاوی قدرت روند یا تأیید جهت روند می‌پردازند. مانند On-Balance Volume (OBV) و Money Flow Index (MFI).
• بیل ویلیامز: آقای Bill Williams یکی از تریدرهای معروف و طراح اندیکاتورهای مهمی است که به افتخار او در یک دسته و با نام خودش قرار دارند.
• اسیلاتورها (Oscillator): در لغت به معنی نوسانگر است. اسیلاتورها بدون توجه به جهت روند به بررسی نرخ حرکت قیمت و هیجان بازار می‌پردازند. با نوسان بین دو سطح کلیدی یا حول یک خط مرکزی، مناطق اشباع خرید و فروش را برای تحلیلگران مشخص می‌کنند مانند RSI.

اندیکاتورها با توجه به زمان هشدار و نوع حرکت

• پیشرو (Leading indicators): این اندیکاتورها جلوتر از نمودار قیمت حرکت می‌کنند و قبل از شکل‌گیری روند، اخطارهای لازم را می‌دهند در بازارهای بدون روند (خنثی) و بازه‌های کوتاه مدت عملکرد بهتری دارند.
• تاخیرکننده (lagging indicators): اندیکاتورهای پس‌رو یا تأخیری همیشه یک گام عقب‌تر از قیمت حرکت می‌کنند. در واقع بعد از شکل‌گیری روند، سیگنال تأیید یا شکست روند را صادر می‌کنند. در بازه‌های بلندمدت و بازارهای روند دار کارایی بهتری دارند.

اندیکاتورها

• میانگین متحرک (Moving Average)

میانگین متحرک یا به اختصار MA با محاسبات و مفهوم ساده، کاربرد فراوانی در تحلیل تکنیکال و سایر ابزارهای معاملاتی آن دارد. دو نوع میانگین متحرک ساده (SMA: Simple Moving Average) و نمایی (EMA: Exponential Moving Average) از متداول‌ترین انواع آن است. مووینگ اوریج که در دسته اندیکاتورهای پس‌رو و دنباله‌رو روند قرار دارد. MA با حذف نوسانات قیمت، نمودار حرکت قیمت را هموارتر می‌کند.

1. تنظیمات اندیکاتور Moving Average بسیار ساده است. مثلاً برای یک نمودار با تایم فریم روزانه، با انتخاب ۱۰ به عنوان تایم دوره و Close Price به عنوان منبع محاسبات هر نقطه روی نمودار MA از تقسیم مجموع قیمت پایانی ۱۰ روز اخیر بر عدد ۱۰ به دست می‌آید.
2. با توجه به بازه تحلیلی خود (کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت) می‌توان تایم دوره‌ای مناسب MA را انتخاب کنید. برای مثال مووینگ اوریج ۲۰۰ روزه برای تحلیل بلندمدت عملکرد بهتری خواهد داشت.
3. سیگنال خرید و فروش با تقاطع نمودار قیمت و MA: بدین‌صورت که با نزول قیمت‌ها زیر خط MA، اخطار فروش و حرکت قیمت بالای خط MA سیگنال خرید صادر می‌شود. در واقع اگر قیمت‌ها بالای خط MA حرکت کنند می‌توان روند را همچنان صعودی در نظر گرفت.

• اندیکاتور RSI

RSI مخفف عبارت انگلیسی Relative Strength Index به معنای “شاخص قدرت نسبی” است. RSI در دسته اسیلاتورها قرار می‌گیرد و بین دو سطح ۰ و ۱۰۰ نوسان می‌کند. سطوح ۳۰ و ۷۰ به عنوان سطوح کلیدی درنظر گرفته می‌شود. بدین صورت که با خریدهای هیجانی معامله‌گران، اگر RSI بالای سطح ۷۰ برسد می‌توان آن‌را هشدار اتمام روند صعودی و اشباع خرید دانست. همچنین فروش‌های افراطی باعث نزول RSI به زیر سطح ۳۰ و سیگنال پایان روند نزولی و اشباع فروش خواهد بود.

در روندهای صعودی پرقدرت نباید RSI بالای ۷۰ را سیگنال فروش تلقی کرد! چرا که هیجان زیاد خریداران باعث افزایش قدرت خرید و ادامه‌دار بودن روند صعودی خواهد شد. همین نکته در روند نزولی پرقدرت نیز برقرار است. در واقع RSI به تنهایی قادر به پیش‌بینی بازگشت روند نیست. استفاده از واگرایی در اندیکاتورهایی مثل RSI و MACD باعث دریافت سیگنال‌های بهتر و معتبرتری می‌شود.

• اندیکاتور MACD

MACD مخفف عبارت انگلیسی Moving Average Convergence Divergence به معنی میانگین متحرک همگرا واگرا است. در دسته اندیکاتورهای تأخیری و دنبال‌کننده روند قرار می‌گیرد. شامل دو خط بنام خط مکدی و خط سیگنال و یک هیستوگرام است. نحوه محاسبه MACD Line به صورت تفاضل میانگین متحرک نمایی ۱۲ و ۲۶ دوره‌ای قیمت است. Signal Line نیز میانگین متحرک نمایی ۹ دوره‌ای مکدی لاین است. هیستوگرام نیز از اختلاف این دو خط وجود می‌آید.

تقاطع خط مکدی (خط آبی) و خط سیگنال (خط قرمز) از پایین، سیگنال خرید و تقاطع آنها از بالا هشدار فروش است. دقت بفرمائید که در نقاط تقاطع، هیستوگرام صفر است چرا که اختلاف بین این دو خط صفر می‌شود! استفاده از واگرایی در MACD و استفاده همزمان از RSI نیز می‌تواند بر دقت تحلیل شما بیفزاید.

• استوکاستیک (Stochastic)

Stochastic (استوکاستیک) در دسته اندیکاتورهای مومنتوم قرار دارد که با دقت خوبی قدرت روند را شناسایی می‌کند. بدین‌صورت که با محاسبه قیمت پایانی هر کندل با پایین‌ترین و بالاترین قیمت یک دوره، نرخ تغییر قیمت را اندازه گرفته و در یک بازه ۰ تا ۱۰۰ نشان می‌دهد.

دو سطح کلیدی ۸۰ و ۲۰ سطوح خرید و فروش هیجانی و افراطی هستند که می‌تواند سیگنال اشباع خرید و اشباع فروش را به معامله‌گر بدهد. استوکستیک شامل دو خط K و D است که معامله‌گران می‌توانند تنظیمات دوره‌ای آن‌را تغییر دهند. تنظیمات پیش‌فرض برای خط %K بصورت ۵ یا ۱۴ دوره‌ای و برای خط %D بصورت ۳ دوره‌ای است.

• اندیکاتور CCI

اسیلاتور CCI مخفف عبارت انگلیسی Commodity Channel Indicator و به معنی اندیکاتور کانال کالا است. عموماً بین دو سطح ۱۰۰- و ۱۰۰+ نوسان می‌کند و حرکت خارج از این محدوده بیانگر ضعف یا قدرت زیاد روند قیمتی است. نحوه محاسبه CCI بدین‌صورت است که اختلاف بین میانگین قیمت و میانگین متحرک در یک دوره ۲۰ روزه (تعداد دوره قابل تغییر است) را بر ضریبی از انحراف میانگین مطلق تقسیم می‌شود.

شکست و نزول نمودار به سطوح کمتر از ۱۰۰ می‌تواند شروع یک روند نزولی و سیگنال فروش باشد. همچنین می‌توان صعود نمودار به مقادیر بیشتر از ۱۰۰- را آغازگر یک روند صعودی و سیگنال خرید تلقی کرد.

• پارابولیک سار (Parabolic SAR)

پارابولیک سار مخفف عبارت انگلیسی Parabolic SAR (Stop And Reversal) و جز اندیکاتورهای روندی است. برای شناسایی نقاط بازگشت روند بکار می‌رود و در عین سادگی سیگنال‌های مناسب و قابل اعتمادی صادر می‌کند! عملکرد آن بدین‌صورت است که با ترسیم نقاطی در بالا و پایین نمودار قیمت، اگر نقاط بالای نمودار باشد نشان از روند نزولی و اگر پایین نمودار باشد بیانگر حرکت صعودی قیمت است.