به گزارش خبرنگار ایمنا، اصفهان از جمله اولین شهرهای کشورمان بود که مردمانش با انقلاب همراه شدند و در حمایت از امام خمینی (ره) به پا خواستند. مردم اصفهان با حضور و شرکت فعال در این قیام الهی اولین منطقه‌ای بودند که با فعالیت‌های پرشور و انقلابی خود، باعث اعلام حکومت نظامی در شهرشان شدند و با رهنمودهای علما و بزرگانی همچون آیت‌الله خادمی در مسیر حق و حقیقت ایستادگی و مبارزه کردند. در همین رابطه و کمی بیشتر درباره رخدادهای روزهای انقلاب در استان و شهر اصفهان کتاب‌هایی را به محضر مخاطبان معرفی می‌کنیم.
«تاریخ سیاسی انقلاب اسلامی» در اصفهان اثر مهدی مهرعلی‌زاده
کتاب «تاریخ سیاسی انقلاب اسلامی در اصفهان» عنوان کتابی به قلم مرحوم «مهدی مهرعلی‌زاده» است که توسط مرکز اصفهان شناسی و خانه ملل منتشر شده است.
کتاب در دو بخش تنظیم شده که فصل اول به سال‌های ۱۳۴۰ تا ۴۳ اختصاص دارد و فصل دوم، از ابتدای سال ۱۳۵۶ تا ۲۲ بهمن سال و ۱۳۵۷ زمان پیروزی انقلاب اسلامی را بررسی و بازخوانی می‌کند.
«محمدعلی چلونگر» در پیشگفتار این مجموعه می‌نویسد: «در طول سال‌های نهضت اسلامی، مردم متدین و مذهبی اصفهان دست از مبارزه بر نداشتند و با تأسیس مدارس مذهبی و تشکیل انجمن‌های اسلامی، صندوق‌های خیریه و قرض‌الحسنه در برابر فرهنگ شاهنشاهی ایستادگی کردند.»
در برشی از کتاب می‌خوانیم: وزیران اسرائیلی آشکارا در این دوره زمانی (مهرماه سال ۱۳۴۱) از اصفهان به عنوان یکی از شهرهای مهم ایران دیدن می‌کنند و بهایی‌ها نیز آزادانه در اطراف شهر، به‌ویژه نجف‌آباد تبلیغات دارند.
علاوه بر فعالیت‌ها و محور بودن روحانیت، مساجد، بازار، مراکز دینی و حتی بازاریان اصفهانی مقیم تهران نیز به عنوان یاوران امام خمینی (ره) در امتداد نهضت اسلامی فعال شده‌اند.
بخش‌هایی از کتاب به موضوع «اصلاحات ارضی» و همه‌پرسی درباره آن و حوادث سال ۴۲، تعطیلی بازار و بیانیه علما اختصاص دارد. بعد از قیام ۱۵ خرداد همان سال و زمزمه محاکمه و اعدام امام خمینی (ره)، آیت‌الله خادمی به همراه ۸۰ نفر از مجتهدان تلاش‌هایی را ترتیب می‌دهند و حتی روزنامه‌های حامی رژیم شاه نیز هر چند کمرنگ بخشی از این وقایع را پوشش می‌دهند.
علمای اصفهان انتخابات آن سال را تحریم کرده‌اند و روزنامه اصفهان در این رابطه می‌نویسد: «در همه نقاط کشور به خصوص در اصفهان هر اندازه به مردم می‌گویند انتخابات آزاد است و هیچکس را دولت به مردم تحمیل نمی‌کند. باز هم مغزها برای قبول این حرف آماده نیست و جنب‌وجوش واقعی درباره انتخابات مشاهده نمی‌شود.»
«اُفق تمدنی آینده انقلاب اسلامی» پژوهشی درباره آینده ایران نوشته ابوذر مظاهری
نویسنده در ابتدای نوشتار خود می‌نویسند: «در این تحقیق، انقلاب اسلامی روندی در نظر گرفته شده که از پیروزی انقلاب آغاز شد، با پشت سر گذاشتن مراحل، نظام، دولت، کشور و تمدن اسلامی به اوج خود می‌رسد. پیوستن به ظهور و حکومت جهانی حضرت مهدی (عج) همچون افقی در حال تحقق و نه اتفاقی که صرفاً باید تحقق یابد در نظر گرفته شده است.»
گزارش‌های سال‌های ۱۳۴۲ و ۱۳۴۳ حکایت از دیدارهای اصفهانی‌ها با امام (ره) در قم و تهران دارند. مراسم سالگرد شهدای ۱۵ خرداد در محرم و عاشورا با وجود مخالفت شهربانی و ساواک برگزار می‌شود اما رژیم با توسل به زور مردم را پراکنده می‌کند.
در فصل دوم کتاب تفکر الهی، رهبری و ولایت و مردم انقلابی به عنوان ظرفیت‌های پایه انقلاب نام برده شده‌اند.
مشکل ایران در دو سده اخیر در مواجهه با فرهنگ غرب و مدرنیته، که در صفحه ۶۴ کتاب به آن اشاره شده از این قرار است: «ایرانی‌ها توانستند مبان فرع و اصل، باطن و ظاهر این فرهنگ تفکیک کنند که از جمله آن کیفیت ورود فرهنگ غربی بود که با نوعی شیفتگی و اضطرار همراه شد، اما خود ماهیت غرب موجودیت خود را بر پوشاندن و عقب راندن دیگر فرهنگ‌ها و تاریخ‌ها بناکرده بود.»
یکی از محققان معاصر در همین رابطه می‌گوید: «ما در مقاطع تاریخی مختلف از گذشته تا امروز، «پیرامون» را بسیار از دست داده ایم ولی کمتر گذاشته ایم که به «هسته و مغز» آسیب جدی وارد شود.»
هویت جدید ایرانی‌ها در مرحله اول به مدد تشیع که هسته اولیه هویت ایرانی است و تشیع نیز به مدد دو اصل ولایت و مهدویت د رتاریخ منشأ اثر است و از حدود ۵۰۰ سال قبل جامعه ایرانی از سطح تاریخ طبیعی به سطح تاریخ اعتباری ارتقا یافته است.
امپراطوری بزرگ صفوی در این بین ویژگی‌های بیشتری از مدل آرمانی هویت ایرانی در خود دارد و اصفهان را پایتخت حکومتش قرار داده است، اما به دلیل اینکه ذات قالب این سلسله طولانی متناسب نیست، گنجایش دربرگیری روح تشیع را ندارد، یا به تعبیری فاصله بین محتوا و قالب به گونه‌ای است که محتوا هر روز در حال غنی شدن بوده، اما قالب هر روز در حال تنگ‌تر شدن است و زمینه انحراف و شکستش را فراهم می‌کند.
«اصفهان در انقلاب» اثر محمد حنیف
رویدادها و فراز و نشیب‌های مبارزات شهر اصفهان طی سال‌های ۱۳۴۰ تا ۱۳۵۸ خورشیدی در کتاب پنج جلدی «اصفهان در انقلاب» بررسی شده است.
تفاوت اصلی و عمد کتاب تاریخ محلی با کتاب تاریخ عمومی در این است که در اولی حوادث یک شهر یا منطقه محدود و کوچک با تمام جزئیات و ریزه‌کاری‌هایش مورد توجه مورخ قرار می‌گیرد، اما در دومی هدف، پرداختن به تمام جزئیات نیست، بلکه شناسایی، معرفی و بحث پیرامون موارد اصلی و عمده آن دوره یا پدیده وجهه همت مورخ است.
عباس نصر، نویسنده این کتاب و پژوهشگر، مرداد ماه سال ۱۳۹۷ درباره این مجموعه گفته بود: یکی از دغدغه‌های دوره دانشجویی او این بوده که مشاهده می‌کرده درباره بیشتر شهرهای ایران که حتی حرکات کوچکی در انقلاب داشتند، کتاب نوشته شده، ولی درباره اصفهان که در این انقلاب پیشتاز بوده، کتابی وجود نداشته است.
جلد اول کتاب ۱۳ فصل از دوران وفات آیت‌الله‌العظمی بروجردی، آغاز مرجعیت امام خمینی (ره) و تصویب نامه انجمن‌های ایالتی و ولایتی تا زمان امام خمینی (ره) و شکل گرفتن اولین کانون‌های فرهنگی، سیاسی نهضت اسلامی در اصفهان را شامل می‌شود.
جلد دوم بعد از بررسی جایگاه امام راحل (ره) در اصفهان، چهره‌های مبارز را معرفی کرده و جلد سوم به رویدادها و اوضاع سال‌های ۴۴ تا ۱۳۵۶ در این شهر پرداخته‌اند.
عنوان بهار انقلاب در طلیعه جلد چهارم کتاب نقش بسته و اتفاقات و رویدادهایی همچون عاشورای اصفهان، اولین حکومت نظامی، زندانیان سیاسی این شهر، فرار شاه و استقبال از امام را بازخوانی می‌کند.
جلد آخر از مجموعه اصفهان در انقلاب به اداره شهر و اولین مدیران، بازتاب مبارزات اصفهان بر سخنرانی‌های امام و همچنین شهدای اصفهان را معرفی می‌کند.
«انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک ویژه اصفهان» اثر مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات
مجموعه چند جلدی «انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک» ویژه استان اصفهان، مبارزات مردم این استان در سال‌های منتهی به پیروزی انقلاب را روایت می‌کند.
کتاب سوم این مجموعه که از سوی «مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات» چاپ شده به رویدادهای ماه‌های مرداد و شهریور سال ۱۳۷۵ در استان اصفهان اختصاص دارد.
رویدادها و اتفاق‌هایی که در بیشتر آنها محور بودن روحانیت این استان از جمله حضرات آیات خادمی، طاهری و فقیه ایمانی به وضوح در اسناد ساواک مشخص است. در آن ایام «اکبر زاد» استاندار اصفهان است، سرلشگر «رضا ناجی» فرمانده ارشد نظامی و سرتیپ تقوی ریاست ساواک را بر عهده دارد.
بیشتر اسناد و مکاتبات مربوط به شهرها و شهرستان‌های اصفهان، کاشان، نجف‌آباد، شهرضا، سمیرم، نطنز، داران، خوانسار، لنجان، تیران و کرون، آران‌وبیدگل و نائین در این بازه زمانی دو ماهه است.
نظر شما