به گزارش خبرنگار ایمنا، تیرویید، غده پروانه‌ای شکل و بزرگ‌ترین غده درون‌ریز بدن است که در جلوی گلو و در قسمت عرضی حنجره و بالای نای قرار دارد و وظایف حیاتی و بسیار مهمی را در بدن ایفا می‌کند. هورمون‌های تولیدی این غده تیروکسین، تری‌یودوتیرونین و یودوتیرونین‌وارون نام دارد که به درون خون ترشح می‌شود و وظیفه کنترل‌کننده سوخت‌وساز بدن را دارد، همچنین نقش اساسی در عملکرد طبیعی تمام سلول‌های بدن ایفا می‌کند.
عملکرد تیروئید و میزان هورمون‌های آن در جریان خون تحت نظارت و کنترل هیپوفیز انجام می‌گیرد، که در مرکز جمجمه و زیر مغز قرار دارد. هنگامی که غده هیپوفیز کمبود یا ازدیاد هورمون‌های تیروئید را احساس کند، مقدار آن را با هورمون خاص خود تنظیم می‌کند، که هورمون محرک تیروئید (TSH) نامیده می‌شود. TSH به تیروئید فرستاده می‌شود و به تیروئید می‌گوید که چه کاری باید انجام شود تا بدن به حالت طبیعی بازگردد.
تنظیم میزان انرژی و دمای بدن، اثرگذاری روی تکامل عصبی و جسمی، کمک به عملکرد طبیعی مغز و دستگاه عصبی، تنظیم واکنش بدن در شرایط استرس‌زا و کنترل اشتها از جمله وظایف غده تیروئید است. البته مهم‌ترین وظیفه آن کنترل متابولیسم بدن است. متابولیسم فرآیندی است که غذایی را که وارد بدن شده، به انرژی تبدیل می‌کند. این انرژی به‌منظور کمک به عملکرد درست اندام‌ها و دستگاه‌های بدن، در سرتاسر آن مورد استفاده قرار می‌گیرد.
وجود اختلال و مشکل در غده تیروئید و عملکرد آن باعث ایجاد اختلال در عملکرد تمام سلول‌های بدن می‌شود، زیرا این غده به‌واسطه هورمون‌هایی که تولید می‌کند، بر تمام فرآیندهای متابولیک بدن اثر می‌گذارد. دامنه اختلالات تیروئید می‌تواند از ابتلای فرد به یک گواتر کوچک و بی‌خطر و بدون نیاز به درمان (بزرگ‌شدن غده تیروئید در اثر کمبود ید) تا ابتلاء به سرطان‌هایی که عاملی تهدیدکننده برای ادامه حیات به‌شمار می‌آید، متفاوت باشد؛ و شایع‌ترین مشکل آن تولید غیرطبیعی هورمون‌های تیروئید است. ترشح بیش از حد این هورمون‌ها منجر به پرکاری و تولید ناکافی آن‌ها باعث کم‌کاری تیروئید می‌شود.
سرطان تیروئید شایع‌ترین سرطان غدد درون‌ریز در جهان و شیوع این بیماری با میزان جذب ید مرتبط است. این در حالی است که در سال‌های گذشته ایران به‌عنوان یکی از مناطق فقیر از نظر میزان ید دریافتی محسوب می‌شد.
متخصصان غدد و متابولیسم، غده تیروئید را محل غیرشایعی برای بروز سرطان می‌دانند و عنوان می‌کنند که سرطان تیروئید تنها ۰.۶ درصد سرطان‌های زنان و ۱.۶ درصد کل سرطان‌های بدن در مردان را شامل می‌شود. سرطان تیروئید می‌تواند در هر سنی بروز کند، همچنین شیوع این سرطان در زنان بیشتر از مردان است و خطر بروز سرطان تیروئید در زنان با سنین پایین‌تر نسبت به مردان بیشتر است، به‌طوری که در زنان حداکثر خطر بروز این بیماری در سنین ۴۰ تا ۵۰ سالگی است؛ در حالی که در مردان بین سنین ۶۰ تا ۷۰ سالگی رخ می‌دهد.
علت نهایی سرطان تیروئید مشخص نیست، اما بعضی تغییرات در ژن‌های سلول‌های فولیکولی تیروئید می‌تواند زمینه بروز سرطان‌های غده تیروئید را ایجاد کند. بافت سرطانی تیروئید برعکس بافت طبیعی، هیچ هورمونی نمی‌سازد و هیچ علائمی از پرکاری یا کم‌کاری غده تیروئید مشاهده نمی‌شود. رشد بافت سرطانی باعث بروز توده‌ای در ناحیه جلوی گردن می‌شود که به‌طور اتفاقی توسط بیمار یا پزشک معالج کشف می‌شود.
در مراحل پیشرفته بیماری با گسترش سرطان، بیمار دچار درگیری ریه، استخوان‌ها، مغز و کبد می‌شود و با اختلال عملکرد عضوهای مبتلا، درد و شکستگی استخوان و تنگی نفس نیز به عوارض این بیماری افزوده می‌شود. تنها عامل شناخته‌شده اکتسابی ایجادکننده سرطان تیروئید، رادیاسیون یونیزان است. برای پیشگیری از بروز این سرطان، اجتناب از دریافت مقدار زیاد اشعه یونیزان به‌خصوص در دوران کودکی و نوجوانی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. تشخیص در مراحل اولیه سرطان تیروئید و درمان مناسب آن، در بقای بیمار نقش عمده‌ای دارد.
سرطان تیروئید در اصفهان جزو سرطان‌های شایع نیست
مهرداد زینلیان، معاون فنی مرکز بهداشت استان اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، اظهار می‌کند: بعضی سرطان‌ها ممکن است در استان اصفهان نسبت به سایر سرطان‌ها شیوع بیشتری داشته باشد. بر اساس آمار منتشرشده، استان اصفهان جزو استان‌های رده بالا نسبت به شیوع برخی سرطان‌ها مانند سرطان روده بزرگ و مثانه به‌ویژه میان مردان است.
وی با بیان اینکه سرطان تیروئید در استان اصفهان جزو سرطان‌های شایع نیست، می‌افزاید: اینکه گفته می‌شود استان اصفهان پیشتاز سرطان تیروئید است، شایعه‌ای بیش نیست؛ اما زمانی که شیوع سرطان افزایش می‌یابد، به‌طور طبیعی بر میزان بروز سرطان روی بخش‌های مختلف بدن تأثیرگذار است.
معاون فنی مرکز بهداشت استان اصفهان تصریح می‌کند: در مجموع سرطان تیروئید حدود شش درصد از سرطان‌های استان اصفهان را شامل می‌شود. همچنین سرطان تیروئید رتبه هفتم سرطان‌ها به لحاظ شیوع در استان را به خود اختصاص داده است.
وی تصریح می‌کند: سرطان تیروئید در زنان فراوانی بیشتری نسبت به مردان دارد و دومین سرطان شایع در زنان استان اصفهان است. سرطان تیروئید در کشور رتبه هشتم بروز در کل جمعیت و رتبه سوم در میان زنان را دارد.
کاهش اختلالات ناشی از کمبود یُد
زینلیان اضافه می‌کند: در سال‌های گذشته استفاده از نمک‌های یُددار مورد تاکید قرار گرفته است. از این رو، بیشتر خانواده‌ها به استفاده از نمک یددار روی آورده‌اند، که به نظر می‌رسد اختلالات ناشی از کمبود یُد کمتر شده است.
وی ادامه می‌دهد: از آن‌جا که آلاینده‌های زیست‌محیطی افزایش یافته و در اصفهان وضعیت بدتری نسبت به سایر استان‌ها به لحاظ میزان آلایندگی وجود دارد، از این رو تولد نوزادان نارس نیز نسبت به گذشته افزایش یافته است. همچنین آلایندگی‌های زیست‌محیطی بر کم‌کاری مادرزادی تیروئید تأثیرگذار بوده است.
معاون فنی مرکز بهداشت استان اصفهان با بیان اینکه نرخ کم‌کاری مادرزادی تیروئید نسبت به گذشته افزایش یافته که علت اصلی آن افزایش میزان بروز نوزادان نارس است، می‌گوید: اما این موضوع ارتباطی با سرطان تیروئید ندارد، زیرا بعضی از عوامل مانند مسائل زیست‌محیطی در اصفهان نسبت به گذشته شرایط بدتری دارد، که بر میزان بروز سرطان تأثیرگذار است.
عوامل زیست‌محیطی زمینه‌ساز بروز کم‌کاری مادرزادی تیروئید
وی می‌افزاید: به‌طور کلی استان اصفهان به لحاظ بروز و شیوع سرطان جزو استان‌هایی است که در بالاترین رتبه قرار دارد. یعنی به لحاظ میزان بروز سرطان در ردیف استان‌های با شیوع بالا است، زیرا در استان اصفهان و استان‌های مشابه، وجود آلاینده‌های زیست‌محیطی بر نرخ سرطان تأثیرگذار است.
زینلیان ادامه می‌دهد: بیشتر موارد مشابه با آلاینده‌های زیست‌محیطی، اثر فزاینده در ایجاد سرطان داشته و به عنوان عامل خطر محسوب می‌شود. از این رو، شیوع انواع سرطان را در استان اصفهان شاهد هستیم، که ممکن است در استان‌های دیگر کمرنگ‌تر باشد.
وی با بیان اینکه عوامل خطری مانند سبک زندگی ناسالم و کم‌تحرکی ارتباط مستقیمی با ایجاد سرطان دارد، تصریح می‌کند: چاقی و اضافه وزن، مصرف دخانیات از نوع قلیان به‌ویژه میان زنان نسبت به گذشته افزایش یافته است و بر اساس تحقیقات، قلیان خطر ابتلاء به سرطان را بیشتر از سیگار افزایش می‌دهد.
معاون فنی مرکز بهداشت استان اصفهان اضافه می‌کند: در حال حاضر عادت‌های غذایی نادرست و گرایش به سمت خوراک‌های پرکالری و انواع فست‌فود را به‌ویژه میان جوانان و نوجوانان شاهد هستیم، که می‌تواند خطر سرطان را افزایش دهد. بنابراین از این جهت، استان اصفهان در ردیف استان‌های پرشیوع از نظر انواع سرطان قرار دارد.
نظر شما