به گزارش خبرنگار ایمنا، یکی از مسائل حائز اهمیت و مهم در توسعه کشورها، مدیریت انرژی و استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر است که امروزه در کشورهای توسعه‌یافته بسیار مورد توجه قرار گرفته و حتی متخصصانی در حوزه مدیریت انرژی تربیت می‌شوند.
درحال‌حاضر مدیریت و صرفه‌جویی در مصرف انرژی تبدیل به یکی از چالش‌های جهانی شده است و یکی از موضوعات اساسی دنیا به‌شمار می‌رود، به همین دلیل کشورهای مختلف با ایجاد قوانین و تغییر الگوی مصرف انرژی تلاش دارند تا شرایط کشور خود را بهبود ببخشند.
یکی از مباحثی که با انرژی ارتباط بسیار تنگاتنگی دارد، اقتصاد کشورها است؛ درواقع منابع انرژی نقش بسیار زیادی در اقتصاد کشورهای توسعه‌یافته به‌ویژه در حال توسعه دارد که خوشبختانه ایران از نظر منابع انرژی جایگاه بسیار مطلوبی در دنیا دارد.
ایران در حوزه نفت چهارمین کشور و از نظر منابع گازی دومین کشور جهان به شمار می‌رود، همچنین از نظر منابع انرژی تجدیدپذیر نیز پتانسیل بسیار خوبی دارد. درحال‌حاضر حدود ۳۰۰ روز آفتابی در ایران داریم ولی نبود مدیریت صحیح و برنامه‌ای مدون باعث شده که از نظر اقتصاد انرژی نیز مشکلاتی در کشور رخ دهد.
برای بررسی نقش انرژی در اقتصاد کشور و بررسی شرایط فعلی ایران در حوزه اقتصاد انرژی با ساسان صفریان، دکترای مدیریت و آینده‌پژوهی انرژی گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
وضعیت ایران در حوزه انرژی چگونه است؟
ایران در حوزه انرژی جزو کشورهایی است که از پتانسیل بسیار زیادی برخوردار است. ایران در حوزه نفت چهارمین کشور و از نظر منابع گازی دومین کشور جهان به شمار می‌رود، همچنین از نظر منابع انرژی تجدیدپذیر نیز پتانسیل بسیار خوبی دارد. درحال‌حاضر حدود ۳۰۰ روز آفتابی در ایران داریم.
با توجه به پتانسیل‌های مطلوب کشور در حوزه انرژی، باید به این نکته توجه کنیم که با برنامه‌ای مدون و مطلوب می‌توان در دنیا جایگاه بسیار ویژه‌ای داشت. ایران باید به درستی از منابع انرژی استفاده کند تا زمانی که این منابع کاهش یافت، جایگاه کشور حفظ شود؛ درواقع باید روند اقتصاد تک محصولی را در کشور پایان دهیم.
نقش انرژی در اقتصاد چیست؟
زمانی که می‌خواهیم مباحث انرژی را در حوزه اقتصاد مورد بررسی قرار دهیم، درواقع به دانش اقتصاد انرژی اشاره کرده‌ایم. یکی از پیشران‌های اصلی پیشرفت و توسعه کشورها به خصوص از نظر اقتصادی، انرژی است یعنی در صورتی که کشوری نتواند با برنامه‌ریزی صحیح منابع انرژی خود را به خوبی مدیریت کند و به بهترین شکل به تولید، مصرف و فروش انرژی بپردازد عملاً منابع خود را هدر داده که متأسفانه در حال حاضر این شرایط در ایران قابل مشاهده است.
اقتصاد انرژی چه اهمیتی دارد؟
اقتصاد انرژی مسئله بسیار حائز اهمیتی است و عملاً یکی از پیشران‌های پیشرفت در تمام کشورهای دنیا به خصوص ایران محسوب می‌شود. ایران از منابع بسیار زیادی برخوردار است، اما متأسفانه بخش زیادی از این منابع به صورت خام فروشی از بین رفته و به بدترین شکل ممکن مورد استفاده قرار می‌گیرد. متأسفانه طبق آمارها منابع انرژی به درستی مورد استفاده قرار نمی‌گیرد که البته این معضل به دلیل مشکلاتی مانند تحریم و مسائل بین‌المللی پدید آمده است.
درحال‌حاضر خام‌فروشی در حوزه انرژی به‌خصوص منابع فسیلی کشور مشکل‌ساز شده و این مسئله برای کشوری که در حال توسعه است، چشم‌انداز مناسبی ندارد. ایران باید خام‌فروشی را کنار بزند و منابع فسیلی را در حوزه‌های پایین‌دستی صرف تولید محصولات پتروشیمی کند. با فروش و صادرات این محصولات علاوه بر اشتغال‌زایی، کشور توسعه بهتری خواهد داشت؛ البته این فرآیند تا حدودی در کشور عملیاتی شده، اما در مقیاس پتانسیل‌های کشور از نظر منابع انرژی، فعالیت زیادی انجام نشده است.
شرایط کنونی صنایع کشور چگونه است؟
درحال‌حاضر عموماً خطوط تولید صنایع کشور فرسوده بوده و ارتقایی صورت نگرفته، از طرفی مدیریت نامطلوب باعث شده است که صنایعی مانند نفت راندمان و بازدهی پایینی داشته‌باشند. به‌طورکلی می‌توان گفت که ایران از نظر مصرف سوخت‌های فسیلی که بخشی از پتانسیل‌های مطلوب و پیشران‌های توسعه کشور به‌شمار می‌رود، جایگاه مطلوبی ندارد.
جایگاه کشور در حوزه استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر چگونه است؟
اگر شرایط کشور را در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر مورد بررسی قرار دهیم، متوجه می‌شویم که بخش دولتی و خصوصی در حد پتانسیل مطلوبی که در کشور موجود است، فعالیت نکرده‌اند؛ درواقع می‌توان از پتانسیل‌های موجود در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر برای مصارف شهری و استفاده در نیروگاه‌های خورشیدی بهره‌مند شد و انرژی فسیلی را برای صنعت استفاده کرد، اما این شرایط در کشور شکل نگرفته است.
سخن آخر...
درحال‌حاضر مدیریت و استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر نیازمند برنامه‌ریزی است؛ از طرفی باید فعالیت حوزه‌های پایین‌دستی را نیز افزایش دهیم و منابع تجدیدپذیر را تبدیل به انرژی قابل استفاده کنیم. متأسفانه تاکنون موفق به ایجاد شرایطی مناسب در حوزه انرژی و توسعه این بخش از کشور نشده‌ایم.
برنامه‌هایی که در حوزه اقتصاد انرژی تدوین می‌شود معمولاً به شکلی که مناسب شرایط فعلی باشد و بتواند کشور را در مسیر پیشرفت قرار دهد، طراحی نشده است و این شرایط موجب شده که آینده کشور تحت تأثیر قرار گیرد.
نظر شما