به گزارش خبرنگار ایمنا، یکی از مسائل حائز اهمیت و مهم در توسعه کشورها، مدیریت انرژی و استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر است که امروزه در کشورهای توسعه‌یافته بسیار مورد توجه قرار گرفته و حتی متخصصانی در حوزه مدیریت انرژی تربیت می‌شوند.
درحال‌حاضر مدیریت و صرفه‌جویی در مصرف انرژی تبدیل به یکی از چالش‌های جهانی شده است و یکی از موضوعات اساسی دنیا به‌شمار می‌رود، به همین دلیل کشورهای مختلف با ایجاد قوانین و تغییر الگوی مصرف انرژی تلاش دارند تا شرایط کشور خود را بهبود ببخشند.
با توجه به شرایط فعلی و استراتژی ایران در حوزه انرژی برای بررسی آینده پیش‌روی کشور در این زمینه با ساسان صفریان، دکترای مدیریت و آینده‌پژوهی انرژی گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
چرا مدیریت آینده انرژی حائز اهمیت است؟
هنگامی که قصد داریم در رابطه با آینده صحبت کنیم، باید به برنامه‌هایی که برای مقابله با مشکلات آینده یا مدیریت آن‌ها طراحی شده است، توجه کنیم. باید طبق برنامه‌ریزی اهداف مدنظر قرارداده شده را تنظیم و برای رسیدن به آن‌ها ممارست کنیم. بررسی آینده مدیریت انرژی در کشور از مسائل بسیار حائز اهمیت برای تمام کشورهای توسعه‌یافته است.
مدیریت انرژی به‌اندازه‌ای حائز اهمیت است که اگر در استراتژی کشورهای توسعه یافته اشاره‌ای به آن نشده باشد، قطعاً نتیجه مناسبی نخواهد داشت؛ درواقع انرژی یکی از پیشران‌های توسعه برای هر جامعه‌ای محسوب می‌شود؛ ایران کشوری در حال توسعه محسوب می‌شود و به همین دلیل باید مبحث مدیریت انرژی را نیز به عنوان یکی از پیشران‌های توسعه مورد بررسی قرار دهد.
با توجه به اهمیت مدیریت انرژی، برنامه‌های مربوط به این حوزه چه ویژگی‌هایی باید داشته‌باشد؟
زمانی که قرار است در زمینه مدیریت انرژی استراتژی طراحی کنیم همزمان باید برنامه‌هایی نیز برای عملیاتی کردن استراتژی‌ها در نظر بگیریم؛ استراتژی برنامه‌ای کیفی محسوب می‌شود و زمانی کمی خواهد شد که بُعد عملیاتی پیدا کند؛ به طور مثال در حین طراحی برنامه‌های توسعه کشور اهداف خود را مطرح کرده سپس در قالب لایحه و برنامه‌های مختلف اقدام به عملیاتی‌سازی استراتژی خود می‌کنیم.
برنامه‌ای که قرار است برای مدیریت انرژی طراحی شود باید در حوزه تولید، مصرف و رابطه بین تولید و مصرف انرژی کاربرد داشته‌باشد و استراتژی مناسبی ارائه دهد.
عملکرد ایران در حوزه برنامه‌نویسی و استراتژی مدیریت انرژی چگونه است؟
در حوزه انرژی، برنامه مدون و قدرتمندی نداریم که مناسب جامعه باشد و بتواند مشکلات کشور را رفع کند. درصورتی‌که به برنامه توسعه کشور توجه کنیم، تنها در بند کوچکی به انرژی‌های تجدیدپذیر اشاره شده است. مدیریت انرژی نه تنها مبحث انرژی‌های تجدیدپذیر را در بر می‌گیرد، بلکه شامل انرژی‌های فسیلی نیز می‌شود.
ایران در حوزه تولید انرژی چه اقداماتی انجام داد است؟
اگر مباحث مربوط به مدیریت انرژی که شامل تولید، مصرف و ارتباط بین تولید و مصرف است را مورد بررسی قرار دهیم، متوجه می‌شویم که ایران در حوزه تولید انرژی جزو کشورهای شاخص دنیا محسوب می‌شود. در حوزه تولید انرژی تجدیدپذیر و فسیلی ایران جزو کشورهای اول جهان به‌شمار می‌رود و در حوزه نفت و گاز برای انرژی جهان تصمیم‌گیری می‌کند که به موجب همین مسئله ایران جزو سه کشور اول در حوزه تولید انرژی‌های فسیلی محسوب می‌شود.
در حوزه تولید انرژی‌های تجدیدپذیر ایران جزو کشورهای برتر جهان محسوب می‌شود؛ بسیاری از نقاط کشور ۳۰۰ روز آفتابی وجود دارد؛ بنابراین ایران در حوزه تولید انرژی جایگاه بسیار ویژه‌ای در دنیا دارد و با توجه به این مسئله می‌تواند با برنامه‌ریزی صحیح به خوبی توسعه را تجربه کند.
در زمینه ارتباط بین تولید و مصرف انرژی در ایران چه اقداماتی انجام شده است؟
در حوزه ارتباط بین تولید و مصرف که مربوط به فرهنگ جامعه می‌شود، اقدامات مناسبی انجام نشده است. اگر به آمارهای منتشرشده توجه کنیم، شاهد هستیم متأسفانه ایران جزو بدترین کشورهای دنیا در حوزه مصرف انرژی محسوب می‌شود که در بهترین شرایط تا ۲.۵ برابر بیش از حد نرمال جهانی انرژی مصرف می‌کند.
این وضعیت موجب می‌شود که آلودگی‌های زیست‌محیطی افزایش یابد و منابع طبیعی کشور نیز اسراف شود از طرفی با ادامه یافتن این روند در آینده ایران به وارد کننده انرژی تبدیل می‌شود؛ درواقع اگر شرایط کشور به همین شکل ادامه یابد در آینده نمی‌توانیم نیاز جامعه را تأمین کنیم و مجبور به واردات انرژی خواهیم شد.
سخن آخر...
ایران کشوری وسیع است که از نظر تولید انرژی بسیار قدرتمند بوده و جایگاه ویژه‌ای دارد، اما در حوزه مدیریت انرژی برنامه‌ریزی مناسبی ندارد و در زمینه فرهنگ‌سازی نیز فعالیت‌های اندکی انجام شده است. علاوه بر آن در حوزه آموزش نیز هیچ برنامه و استراتژی برای مدیریت انرژی نداشته‌ایم.
در زمینه مسائل زیرساختی مصرف انرژی و تولید تجهیزات استاندارد نیز فعالیت مطلوبی نداریم و در مسکن و شهرسازی نیز قوانین مناسبی برای مهندسی در نظر نگرفته‌ایم. درصورتی‌که بتوانیم از مصرف بی‌رویه انرژی جلوگیری کنیم در آینده سرمایه بسیاری به کشور باز می‌گردد، اما کارشناسی مباحث این حوزه ضعیف انجام می‌شود و برنامه خوبی برای آینده تعریف نکرده‌ایم؛ در نتیجه آینده پیش‌روی حوزه انرژی مناسب کشور نخواهد بود.
نظر شما