به گزارش ایمنا و به نقل از روابط عمومی جشنواره فیلم رشد، نشست تخصصی با موضوع «جنبه‌های آموزشی و تربیتی سینما از دیدگاه روان‌شناسی کودک» با حضور دکتر کیومرث فرح‌بخش، مدیر گروه مشاوره دانشگاه علامه طباطبایی، دکتر مهدی وجدانی همت، مدیر مرکز مشاوره و بهداشت روان دانشگاه علامه طباطبایی و دکتر محمدعلی مؤمنی‌ها، مدیر امور فرهنگی دانشگاه علامه طباطبایی و دبیر نشست برگزار شد.
این نشست به همت دبیرخانه جشنواره بین‌المللی فیلم رشد و با همکاری معاونت فرهنگی و اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی، ظهر شنبه دوازدهم آذرماه در سالن کتابخانه مرکزی دانشگاه به‌صورت حضوری و مجازی برگزار شد.
ریشه واکنش‌های کودک به فیلم
کیومرث فرح‌بخش بابیان این‌که ذهن کودک از ابتدا در معرض اطلاعاتی قرار دارد که از خارج به وی ارائه می‌شود، اظهار کرد: مشاهدات زیادی تائید کرده که مشاهده فیلم در رفتار کودکان اثرگذار است.
وی افزود: اولین پژوهشی که در این زمینه انجام شد مربوط به نظریه بندورا درزمینهٔ یادگیری از طریق مشاهده بود که به دو گروه دانش‌آموز فیلم‌هایی را نشان دادند که دریکی رفتار پرخاشگرانه و در دیگری رفتارها دوستانه نمایش داده می‌شد، بعد از مدتی گروهی که فیلم‌های پرخاشگرانه تماشا کرده بودند، رفتارهای تهاجمی بیشتری از خود نشان می‌دهند.
مدیر گروه مشاوره دانشگاه علامه طباطبایی به چند مورد دیگر از تحقیقات علمی اشاره کرد و گفت: مشخص‌شده نوجوانانی که به مصرف سیگار تمایل دارند در خانواده‌هایی زندگی می‌کنند که به دیدن فیلم‌هایی که مصرف سیگار را نمایش می‌دهد، مشغول‌اند، یا اثری از شخصیت‌های فیلم روی کودکان و نوجوانان بر جای می‌ماند که در بزرگ‌سالی، خود را در لباس پوشیدن آنان نشان می‌دهد.
وی فیلم را بر جزئیاتی مثل راه رفتن و سخن گفتن هم مؤثر دانست و اضافه کرد: یک فیلم سینمایی با توجه به بافت خانواده و شرایط اجتماعی می‌تواند روی کودک اثر بگذارد، همان‌طور که برخی کودکان باوجودآنکه فیلم‌های پرخاشگرانه تماشا کرده‌اند، نه‌تنها از آن اثر نپذیرفته‌اند بلکه به دلیل آن‌که در خانواده آنان این رفتارها مذمت شده، شخصیت‌های پرخاشگر فیلم را نکوهش کرده‌اند.
فرح‌بخش تصریح کرد: بااین‌حال اگر نمایش فیلم‌های پرخاشگرانه برای این کودکان تکرار شود، این رفتار نکوهش آمیز از بین می‌رود، حتی گاهی که این کودکان در موقعیت‌های خاص حاضرشده‌اند رفتارهای هیجانی خشونت‌آمیزی از خود نشان داده‌اند که متأثر از همان فیلم‌ها بوده است.
وی با اشاره به برخی پژوهش‌ها که نشان می‌دهد هرکدام از کودکان به برخی از قسمت‌های فیلم واکنش نشان می‌دهند افزود: کودکان بر اساس سیستم بیولوژیک خود در نوع و سرعت پاسخگویی به فیلم متفاوت هستند ولی پاسخ روشنی در علت این تفاوت وجود ندارد، هرچند قدر مسلم این است که بافت اجتماعی و بافت خانواده در شکل‌گیری آن اثر دارد.
مدیر گروه مشاوره دانشگاه علامه طباطبایی بابیان این‌که ارتباط مستقیمی بین بافت خانواده و اجتماع و رفتار کودک نمی‌توان در نظر گرفت گفت: مفهومی به‌عنوان «گرسنگی محرک» وجود دارد که انگار کودکانی که در خانواده‌ای با رفتارهای خاص بزرگ می‌شوند، به‌طور دقیق به رفتارهای متضاد رغبت دارند، گویی می‌خواهند بعدی از احساسات خود را پاسخ دهند که به آن پاسخ داده نشده است.
اثر سینما روی کودک برگشت‌پذیر نیست
وی موضوع ارتباط کودک و فیلم را مسئله‌ای چندبعدی توصیف و اظهار کرد: کودک را نمی‌توان خارج از اجتماعی دید که در آن زندگی می‌کند، از آن اثر می‌پذیرد و بر آن اثر می‌گذارد، ازاین‌رو باید برای حل معضلات اجتماعی به دوره کودکی توجه کرد.
فرح‌بخش سینمای کودک را محصول ضرورت و ظرافت خواند و اضافه کرد: سینما باید باظرافت کار خود را ارائه دهد، زیرا اثری که سینما روی کودک بر جای می‌گذارد برگشت‌پذیر نیست.
نظر شما