به گزارش ایمنا، عبدالله جبل‌عاملی در نشست نقد و بررسی کتاب «خانه‌های قاجاری اصفهان» که به همت مرکز اصفهان شناسی و خانه ملل سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان برگزار شد، اظهار کرد: معماری یک پدیده مستقل نیست و در هر دورانی معماری تحت تأثیر شرایط اقتصادی سیاسی فرهنگی اقلیمی در حال تغییر بوده است.
وی افزود: به دلیل این امر شاهد هستیم که آثار معماری کشور و جهان در مقطع زمانی معین با یکدیگر فرق دارند و به طور قطع بازخوردهای شرایط اقتصادی، سیاسی و اجتماعی در معماری و آثار آن منکعس می‌شود.
تنها دارنده عنوان «شوالیه معماری در ایران» با بیان اینکه شهر اصفهان در دوره قاجار از لحاظ تعداد جمعیت و شکوه همچون دوره صفویه نبود، تصریح کرد: در دوره صفویه نزدیک به ۶۰۰ هزار نفر در اصفهان می‌زیسته‌اند اما این جمعیت به دلیل نابسامانی اقتصادی، سیاسی و اجتماعی به نزدیک ۶۰ هزار نفر کاهش پیدا کردند، طبیعی است که آثار منفی این مهاجرت‌ها و رکود، در معماری اصفهان تأثیر بگذارد و شاهد بناهای معماری با شکوهی چون عصر صفویه نباشیم.
وی اضافه کرد: دوره قاجار برای معماران دوره سختی بوده است زیرا باید این معماران با وجود شرایط بد اقتصادی بر سه اصل مهم معماری قدیم ایران همچون معماری بر پایه استحکام و پایداری زمانه، ارتباط کاربری معماری با فضای طراحی و زیبایی فضای داخلی و بیرونی بنای معماری باید پایبند بودند.
جبل عاملی با اشاره به اینکه معماری قاجار به سه دوره تقسیم می‌شود، گفت: در دوره قاجار متأسفانه شاهد رعایت اصل استحکام بنا و پایداری زمانه نیستیم زیرا معماران آن دوره باور به امری پایداری بنا در طول زمان نداشتند از طرفی کاربری معماری ایجاد شده نزدیک به کاربری خود بوده‌اند، یعنی حمام فقط حمام بوده و هیچ کاربری دیگر بر عکس دوره صفویه نداشته است.
وی ادامه داد: به دلیل شرایط بد اقتصادی در دوره قاجار، در این دوره شاهد هستیم محور اصلی زندگی اجتماعی اصفهان بازار بوده است به همین خاطر از مسیر مسجد امام تا بازار سراهای متعددی توسط معماران طراحی و ساخته می‌شود.
این دکترای معماری با تاکید بر اینکه خانه‌های دوره قاجار اصفهان ظرفیت بالایی برای تبدیل شدن به کاربری‌های دیگر دارد، گفت: امروزه در جهان به ویژه کشورهای اروپایی که از لحاظ تاریخی دارای سابقه معماری درخشانی هستند، تغییر کاربری مکان‌ها و بناهای تاریخی یک اصل مهم قلمداد می‌شود و به جای اینکه بخواهند برای رفع نیاز شهروند آن بنای تاریخی را تخریب و بنای نو بسازند آن بنا را به کاربری دیگر تغییر داده‌اند.
وی اظهار کرد: باید قبول کرد به دلیل تغییرات اجتماعی و فرهنگی جامعه دیگر نمی‌توان خانه‌های تاریخی را تبدیل به کاربری مسکونی برای سکونت افراد کرد، بلکه می‌توان برای جلوگیری تخریب این خانه‌های تاریخی و رونق آن، این مکان‌ها را به کاربری‌های فرهنگی، هنری تبدیل کرد.
نظر شما