مجتبی طباطبایی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا با بیان اینکه بنا بر منابع علمی، بسته به اینکه سگ‌ها متعلق به کدام زیر جمعیت باشند، می‌توانند برای محیط‌زیست و حیات‌وحش مشکل‌ساز باشند، اظهار کرد: دقیقاً به همین دلیل برنامه مدیریت جمعیت سگ‌ها ضروری است.
وی اضافه کرد: سگ‌هایی که در زیرگروه سگ‌های بی‌سرپرست هستند، معمولاً طی سکون در مناطق شهری و نیمه شهری غذای خود را با زباله‌گردی تأمین می‌کنند و گاهی هم توسط مردم محلی غذارسانی می‌شوند، بنابراین ریسک چندانی برای حیات‌وحش محسوب نمی‌شوند.
پژوهشگر محیط‌زیست و آموزشگر اتحاد جهانی برای کنترل هاری افزود: سگ‌های گله‌ای که با گله‌داران در حیات‌وحش بدون محدودیت اجازه گشت‌زنی دارند و همین‌طور سگ‌های شکارچیان که برای آسیب به حیات‌وحش آموزش دیده‌اند، به‌دلیل شرایط سخت و آسیب‌هایی که دیدند بسیار خشن شده و در واقع خود قربانی خشونت هستند، پس می‌توانند هم به انسان‌ها و هم به محیط‌زیست آسیب جدی برسانند.
نقش آموزش، قانون‌گذاری و فرهنگ‌سازی برای ترویج مالکیت مسئولانه
وی در مورد مدیریت جمعیت سگ‌ها با تاکید بر عملکرد صحیح سگ‌ها بر آموزش و قانون‌گذاری، گفت: طبق نظر سازمان جهانی بهداشت حیوانات، منبع اصلی جمعیت سگ‌های بی‌سرپرست، سگ‌های با سرپرست فعلی هستند که مالکان مسئولیت آن‌ها را به‌طور کامل قبول نمی‌کنند و این حیوانات با توله‌کشی و رهاسازی در اطراف روستا و دامپروری‌ها توسط صاحبان خود می‌توانند مشکلاتی را برای محیط‌زیست و دیگر حیوانات ایجاد کنند و با تولیدمثل توله‌های ناخواسته بیاورند که کسی مسئولیت‌شان را قبول نمی‌کند.
طباطبایی اظهار کرد: مشاهده جمعیت زیادی از سگ‌ها با گوش‌ها و دم‌های بریده در اطراف شهرها نشانی از اثر انگشت دام پروران و صاحبان بی‌مسئولیت قبلی سگ‌های صاحب‌دار است.
وی افزود: بنابراین این سگ‌ها ضمن ایجاد مشکلات زیست محیطی با تولیدمثل می‌توانند نسلی از سگ‌های بی‌سرپرست را گسترش دهند که راهکار کنترل آن‌ها آموزش، قانون‌گذاری و فرهنگ‌سازی برای ترویج مالکیت مسئولانه است.
افزایش امنیت کودکان با آموزش‌های اصولی و علمی
پژوهشگر محیط‌زیست تصریح کرد: سگ‌های بدون صاحب از انسان دوری می‌کنند و غیر از ترس و دفاع از خود در شرایطی که آزار می‌بینند یا دفاع از توله‌های خود، به انسان حمله نمی‌کنند؛ لذا برای کنترل گزش سگ بی‌سرپرست در هیچ جای دنیا کشتار و جمع‌آوری سگ‌ها توصیه نمی‌شود بلکه آموزش رفتار مسئولانه به افراد و به ویژه آموزش به کودکان انجام می‌شود.
وی ادامه داد: سازمان بهداشت جهانی (WHO) با همکاری دو سازمان از ائتلاف آیکم یعنی اتحاد جهانی، برای کنترل هاری(GARC) و سازمان جهانی حفاظت از حیوانات(WAP) دفترچه‌های آموزشی برای کودکان و معلمان تهیه کرده‌اند که براساس آموزش‌های اصولی، چه رفتارهایی باید در کنار این سگ‌ها انجام داد تا با شناخت صحیح این حیوانات از گازگرفتگی و گزش آنان در امان باشند.
رشد حوادث هولناک با روش‌های غیراجتماعی سگ صاحب‌دار
طباطبایی گفت: لازم است مالکان به خصوص روستاییان و دام پروران سگ‌هایشان را اجتماعی بار بیاورند و مقید سازند تا آزادانه گشت زنی نکنند. یکی از موارد پر ریسک برای گزش از نظر جامعه دامپزشکان آمریکا(AVMA)،سگ صاحب‌داری است که از صاحبش جدا شده است یا توجه کافی از او نمی‌گیرد.
وی اضافه کرد: در ایران نه تنها مطلقاً چنین آموزش‌هایی به مالکان داده نمی‌شود، بلکه دام پروران و روستاییان برای تولید سگ گله یا نگهبان با روش‌های بسیار ظالمانه سگ را تا حد امکان غیراجتماعی و خشمگین بار می‌آورند و سپس با بی‌مسئولیتی رها می‌کنند تا غذایش را با زباله‌گردی بدست آورد.
این پژوهشگر محیط‌زیست با اشاره به اینکه در کشور ما دام پروران و گله‌داران دقیقاً از تولگی این سگ‌ها را به اصطلاح بگیر و وحشی پرورش می‌دهند، اظهار کرد: وقتی رفتارهای اشتباه و منسوخ که در بسیاری از کشورها جرم است و حتی جریمه زندان دارد، در کشور ما متداول است، دیگر جای تعجب نیست که چرا گزش داریم.
وی ادامه داد: با بریدن گوش و دم سگ‌ها از تولگی گرفته تا کارهای بسیار وحشتناک که با سگ‌های گله در دامپروری‌ها و روستاها انجام می‌شود، دیگر جای تعجب نیست که در جایی مثل دام‌شهر قم که منطقه‌ای دامپروری است، دو کودک در فاصله زمانی کوتاه در نتیجه حمله سگ‌ها دریده می‌شوند.
طباطبایی افزود: مطابق یک مقاله مروری از انسیتوپاستور ایران که براساس ۲۰ سال مطالعه نتظیم شده است، از هر ۱۰ مورد گازگرفتگی هفت مورد مربوط به سگ با سرپرست و تنها ۰.۵ مورد مربوط به سگ بی‌سرپرست بوده، و باقی آن نیز مبهم است.
حیف‌ومیل شدن بودجه‌ها با اقدامات کور و شتاب‌زده
وی در خصوص نقش مسئولان در حل این مسئله تصریح کرد: کارهایی که در این راستا انجام می‌شود، مشکلی را برطرف نمی‌کند، زیرا اصولی و علمی نیست و اقدامات کور و شتاب‌زده‌ای است که حاصلی جز حیف‌ومیل کردن بودجه ندارد.
این پژوهشگر محیط‌زیست گفت: مطابق آمار سازمان حفاظت از حیوانات (WAP) در کشورهای در حال توسعه که هنوز روش‌های علمی مدیریت جمعیت سگ‌ها را پیاده نکرده‌اند، بعد از مرگ هر انسان از هاری، ۱۷۰ سگ به شکل وحشیانه‌ای کشتار می‌شوند.
وی اضافه کرد: مسئولان تصور می‌کنند با این اقدام معضل را حل می‌کنند، درحالی‌که نه تنها این معضلات رفع نمی‌شود بلکه امکان اجرای روش علمی و اصولی را نیز از بین می‌برد و دوباره بعد از چند ماه همان دغدغه‌ها به قوت خود باقی است.
طباطبایی اظهار کرد: در مورد مسئله گازگرفتگی سگ، نخستین اقدام باید کنار گذاشتن کارهای شتاب‌زده و غیراصولی باشد و در ابتدا باید بدانیم چرا سگ‌ها گاز می‌گیرند؟ این را دقیقاً از سازمان بهداشت جهانی (WHO) نقل می‌کنم که: «گاز گرفتن سگ معمولاً به این دلیل است که سگ‌ها و انسان‌ها زبان یکسانی ندارند. از آنجا که ما زبان سگ را نمی‌فهمیم، ممکن است موقعیت‌هایی ایجاد کنیم که سگ ما را گاز بگیرد، اما اگر یاد بگیریم که در اطراف سگ‌ها مسئولانه رفتار کنیم، می‌توانیم از موقعیت‌هایی که منجر به گاز گرفتن می‌شود کم کنیم. سگ‌ها بدون دلیل گاز نمی‌گیرند. آن‌ها به دلیل احساس ترس، درد یا ناامیدی این کار را می‌کنند.»
نظر شما