به گزارش خبرنگار ایمنا، در منظومه‌شمسی اقماری وجود دارد که میزبان احتمالی حیات فرازمینی است. در بین این اقمار دو قمر اروپا و انسلادوس بسیار مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است و دانشمندان به‌دنبال روش‌هایی برای بررسی این اقمار هستند. قمر اروپا و انسلادوس دارای پوششی یخی است که انتظار می‌رود زیر این پوشش یخی اقیانوسی از آب وجود داشته‌باشد؛ بنابراین برای بررسی وجود حیات در این اقمار باید اقیانوس سطح زیرین آن‌ها بررسی شود.
تاکنون روش‌های متعددی برای بررسی اقیانوس سطح زیرین قمر اروپا انسلادوس ارائه شده است که یکی از جدیدترین آن‌ها ارسال تعداد بسیاری از ربات‌های کوچک شناگر به آب‌های محبوس زیر پوسته یخی اروپا و انسلادوس است؛ این طرح مفهومی که تحت عنوان پویش با ریز شناگرهای مستقل یا SWIM نیز شناخته می‌شود توسط دکتر اتان اسکالر از آزمایشگاه پیش‌رانش جت ناسا ارائه شده و توانست جایزه ۶۰۰ هزار دلاری مرحله دوم پروژه‌های مفهومی پیشرفته ناسا را دریافت کند.
این پروژه مفهومی که تاکنون در هیچکدام از مأموریت‌های ناسا قرار نگرفته استفاده از ربات‌های شناگر جهت بررسی اقمار مشتری و زحل پیش‌بینی می‌کند. طبق پیش‌بینی اسکالر، حدود ۴۰۰ عدد از این ربات‌ها می‌تواند در بخشی به طول ۱۰ سانتی‌متر در «کرایوباتی» به قطر ۲۵ سانتی‌متر جاسازی شود و تنها ۱۵ درصد از حجم محموله علمی را به خود اختصاص دهد. برای شناخت بیشتر این پروژه و بررسی شرایط و مراحل آن با علیرضا بیات، کارشناس فضایی مجموعه آسمان‌سرای سُها گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
در منظومه‌شمسی کدام یک از اقمار احتمالاً میزبان حیات فرازمینی است؟
همانطور که علاقه‌مندان به علم نجوم اطلاع دارند در منظومه‌شمسی اقماری وجود دارد که احتمال حیات فرازمینی در این اجرام وجود دارد. در بین این اقمار، قمر گالیله‌ای مشتری که تحت عنوان اروپا شناخته می‌شود و قمر سیاره زحل یعنی انسلادوس در این زمینه مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است.
چرا احتمال حیات در قمر اروپا و انسلادوس وجود دارد؟
دو قمر اروپا و انسلادوس احتمالاً میزبان حیات فرازمینی است، زیرا حجم بسیاری از این اقمار به صورت یخ بوده و زیر این سطح یخی به احتمال زیاد، اقیانوسی از آب وجود دارد. برای بررسی این اقمار روش‌هایی ابداع شده و باید تحقیقات بیشتری پیرامون شرایط اقمار و مبحث حیات فرازمینی انجام شود.
برای بررسی وجود حیات در قمر اروپا و انسلادوس چه پروژه‌هایی در نظر گرفته شده است؟
برای بررسی قمر اروپا و انسلادوس ناسا پروژه‌ای را در نظر دارد که در حال حاضر بیشتر یک طرح مفهومی است و به مرحله عملیاتی نرسیده است. یکی از پروژه‌هایی که چند وقت پیش برای بررسی وجود حیات در این اقمار اعلام شد، برنامه اروپا «کلیپر» بود که قرار است در سال ۲۰۳۰ به قمر اروپا رفته و این قمر را از فاصله نزدیک‌تری نسبت به پروژه‌های قبلی مورد بررسی قرار دهد و در صورتی که این پروژه با موفقیت انجام شود اطلاعات بیشتری از این قمر کسب خواهیم کرد.
آیا برای بررسی حیات در منظومه‌شمسی پروژه دیگری هم در نظر گرفته شده است؟
بله؛ پس از انجام شدن پروژه اروپا کلیپر به احتمال بسیار زیاد ممکن است پروژه دیگری تدارک دیده شود که طی این برنامه از ربات‌های شناگر برای بررسی اقیانوس‌های سطح زیرین قمر اروپا و انسلادوس استفاده می‌شود. ربات‌های شناگری که در این پروژه مورد استفاده قرار می‌گیرد، تحت عنوان SWIM شناخته می‌شود؛ این ربات‌ها حدود ۱۲ سانتی‌متر طول دارد و قرار است طی عملیاتی سطح زیرین قمر اروپا و انسلادوس را بررسی کند.
پروژه ربات‌های شناگر چگونه انجام می‌شود؟
طی این پروژه مجموعه ربات‌هایی که قرار است در آب‌های سطح زیرین قمر اروپا و انسلادوس شنا کند توسط یک برنامه تنظیم شده به سمت یکی از اقمار هدف که به احتمال زیاد قمر اروپا خواهد بود، ارسال می‌شود سپس این ربات‌ها در مدار قمر مورد نظر قرار گرفته و توسط یک سطح‌نشین به سطح یخی آن قمر قدم می‌گذارد.
هنگامی که ربات‌های شناگر توسط سطح‌نشین به سطح قمر مورد نظر رسید سطح‌نشین به همراه تیمی که دارد و به وسیله باتری بسیار قوی که احتمالاً گرمای بسیار زیادی نیز تولید می‌کند، می‌تواند تونلی در سطح یخی قمر برای دست‌یابی به اقیانوس زیرین آن ایجاد کند که از طریق این تونل نزدیک به ۵۰ ربات شناگر می‌تواند وارد اقیانوس زیرین قمر شده و شرایط آن مکان را تجزیه و تحلیل کند.
ربات‌های شناگر چه مسائلی را مورد بررسی قرار می‌دهد؟
هنگامی که ربات‌های شناگر وارد آب‌های سطح زیرین قمر مورد نظر می‌شود در این اقیانوس شنا کرده و عملیات تحلیل را انجام می‌دهد. برای تحلیل آب‌های سطح زیرین قمر، مقداری از آن را گرفته و میزان شوری یا شیرینی، دمای آب و فرمولاسیون آن را مورد بررسی قرار می‌دهد سپس اطلاعات را به سمت سطح‌نشین ارسال کرده و سطح‌نشین نیز داده‌ها را به مدارگرد می‌فرستد تا توسط مدارگرد اطلاعات به سمت زمین مخابره شود.
هنگامی که اطلاعات به زمین مخابره می‌شود در صورتی که نیاز به ابلاغ دستورالعمل جدیدی باشد از طریق مدارگرد و سطح‌نشین دستورات به ربات‌های شناگر ابلاغ شده و این ربات‌ها می‌تواند تحقیقات لازم را روی مایع موجود در سطح زیرین قمر انجام دهد؛ البته این پروژه فعلاً طرحی مفهومی است و هنوز به مرحله عملیاتی شدن نرسیده است.
نظر شما