به گزارش خبرنگار ایمنا، حجت‌الله بنیادی، استاد دانشگاه فرهنگیان، کارشناس و پژوهشگر حوزه آموزش‌وپرورش به تبیین عوامل بی‌کیفیتی در مدارس دولتی و مصادیق روشنی از عدم برقراری عدالت آموزشی در کشور پرداخت و اظهار کرد: علت اول چنین رخدادی را می‌توان در این جست که نظام آموزشی ما ناعادلانه است و فرصت‌های برابری را برای دانش‌آموزان به صورت نسبی مهیا نکرده‌ایم.
وی افزود: علت دوم اینکه کنکوری و شیوه پذیرش دانشجوی ما در کشور، شیوه صحیحی نیست؛ چه آن کنکوری که تاکنون برگزار می‌شده و چه مصوبه جدید شورای عالی انقلاب فرهنگی که با اجرای آن همان استرس‌ها، نگرانی‌ها از ناعدالتی و تضییع حقوق استمرار خواهد داشت.
این استاد دانشگاه فرهنگیان اصلی‌ترین مؤلفه کیفیت آموزشی را «معلم» دانست و گفت: نظام آموزشی ما در خصوص تأمین معلم چگونه عمل می‌کند؛ تأمین عادلانه معلم بسیار مهم و یکی از شاخص‌های عدالت آموزشی، دسترسی به معلم است. نرخ پوشش تحصیلی ما عدد قابل قبولی است، اما از لحاظ کیفیت و دسترسی به تحصیلِ باکیفیت دچار چالش‌های بسیاری هستیم. کلاس‌های درسی در کشور داریم که نسبت دانش‌آموز به معلم در آنها ۵۲ به یک است. در عین حال استان‌هایی داریم که این نسبت ۱۷ به یک است.
بنیادی ادامه داد: در کلاس درس ۴۵ دقیقه‌ای که ۵۲ دانش‌آموز دارد، هر دانش آموز نهایتاً ۵۰ ثانیه فرصت تعامل و گفت‌وگوی اختصاصی با معلم را پیدا می‌کند و در کلاس ۱۷ نفره ای، هر دانش‌آموز حدود سه دقیقه فرصت دارد تا به صورت اختصاصی با معلم گفت‌وگو کند. یک اختلاف سه برابری وجود دارد و این ناعدالتی آموزشی در مدارس دولتی است.
وی با طرح این پرسش که آیا معلمانی که استخدام می‌شوند از حیث شایستگی‌ها و دوره‌هایی که گذرانده‌اند یکسان هستند، اظهار کرد: چند گروه معلم داریم؛ نخست معلمان پذیرفته شده از طریق کنکور سراسری که چهارسال درس می‌خوانند و در واقع یک دوره خاص معلمی چهارساله می‌بینند؛ ضمن آنکه قبل از ورود به دانشگاه مراحل مصاحبه و گزینش را طی کرده‌اند. گروه دوم، مهارت آموزان ماده ۲۸ اساسنامه دانشگاه فرهنگیان هستند که لیسانس گرفته و در پی شغل مناسب، در آزمون استخدامی شرکت کرده‌اند. اینها باید یک سال دوره معلمی ببینند اما در عمل این دوره‌ها کمتر از یکسال به اتمام می‌رسند.
این کارشناس آموزش و پرورش ادامه داد: گروه سوم، سرباز معلمان هستند که آمده‌اند خدمت سربازی‌شان را بگذارند و هدفشان معلمی نیست. گروه چهارم معلمان خرید خدمات هستند که نه تکلیف بیمه‌شان مشخص است و نه دوره دیده‌اند، بلکه موسساتی آنها را به کار گرفته‌اند. گروه پنجم آموزشیاران نهضت سوادآموزی و مربیان پیش‌دبستانی بودند که وارد آموزش و پرورش شدند. حال آیا توانمندی، انگیزه و شایستگی معلمان فوق با همدیگر یکسان است؟.
بنیادی تاکید کرد: نظام آموزشی ما در تأمین معلم که اصلی‌ترین مؤلفه کیفیت، قبولی دانش آموزان در دروس مختلف و کسب معدل خوب است، کاملاً ناعادلانه عمل می‌کند. معلم خرید خدماتی با دریافتی سه تا چهار میلیون تومانی با معلم رسمی با کف دریافتی هفت میلیون تومانی از حیث انگیزه کاری نیز با یکدیگر یکسان نیستند، باید مجدد متذکر شوم که نظام آموزشی ما از حیث امکانات، ناعادلانه است.
این استاد دانشگاه فرهنگیان افزود: از آن سو، چالش‌هایی در سنجش و پذیرش دانشجویان و مهمتر از آن، هدایت تحصیلی دانش آموزان داریم. در روند سنجش و پذیرش دانشجو، لازم است علایق، توانمندی‌ها، استعدادها و شایستگی‌های دانش آموزان از اول ابتدایی به تدریج شناسایی و در پرونده‌ای به ثبت برسد. در این صورت دانش‌آموز هنگام ورود به پایه دهم می‌داند که باید در چه مسیری ادامه دهد.
وی با اشاره به اینکه نظام استعدادسنجی و هدایت تحصیلی ما به درستی عمل نمی‌کند و شناخت جامعی از دانش‌آموزان نداریم عنوان کرد: سندتحول بنیادین آموزش و پرورش در راهکار (۱ ۲ -۳) بر «طراحی و استقرار نظام جامع هدایت تحصیلی و استعدادیابی به منظور هدایت دانش آموزان به سوی رشته و حرَف و مهارت‌های مورد نیاز حال و آینده کشور متناسب با استعدادها، علاقه‌مندی و توانایی‌های آنان» تأکید دارد.
بنیادی اظهار کرد: راهبردهای ملی نقشه جامع علمی کشور نیز «ارتقای نظام مشاوره و استعدادیابی و هدایت تحصیلی کشور» و «طراحی و استقرار نظام جامع مشاوره، استعدادیابی و هدایت به منظور هدایت دانش آموزان و دانشجویان به سوی رشته‌های علمی متناسب با اولویت‌های کشور براساس استعداد و علاقه‌مندی و توانایی‌های آنها و اولویت‌های کشور» را مورد تأکید قرار داده است.
وی اضافه کرد: نظام آموزشی ما عمده دانش‌آموزان را به سمت کنکور هدایت می‌کند و این درحالی اتفاق می‌افتد که نگاه جامعی به سوابق تحصیلی نمی‌کند. با مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی قصد دارند معدل و سوابق تحصیلی را نیز در فرایند سنجش دانشجو، دخیل کنند، اما آیا آموزش و پرورش ما همین امتحانات نهایی فعلی را کاملاً ایمن برگزار می‌کند؟ یا در همین کنکور که حساسیت بسیاری روی آن وجود دارد، بحث تقلب و فروش سوالات حاشیه ساز نشده است؟.
این کارشناس آموزش و پرورش ادامه داد: حالا بحث "معدل" هم اضافه شده و حساسیت‌ها به شکل دیگری افزایش یافته است و امتحانات نهایی را به دروس خاص محدود کرده‌اند و سنجش و پذیرش دانشجو به کل استعداد و شایستگی‌های دانش‌آموزان معطوف نشده‌است. در چنین شرایطی است که همان رویه قبلی، استمرار می‌باید و آن توانمندی که بتواند شایسته‌ترین افراد را برای ادامه تحصیل و خدمت به کشور انتخاب کند به درستی شناسایی و به کار گرفته نمی‌شود و متأسفانه افرادی انتخاب می‌شوند که نه همه آنها، اما بخش قابل توجهی پول بیشتر و معلم و مدرسه بهتری داشته‌اند و معدل بهتری کسب کرده‌اند و توانسته‌اند بهتر تست بزنند.
وی با تاکید بر اینکه باید بتوانیم شایسته‌ترین و لایق‌ترین جوانان را برای ادامه تحصیل انتخاب کنیم تا در آینده خدمات بهتری به مردم ارائه دهند گفت: ما این کار را نمی‌کنیم بلکه می‌گوئیم هرکس پول بیشتری دارد، به مدرسه بهتری می‌رود و یا در کلاس کنکور شرکت می‌کند می‌تواند بهترین صندلی‌های دانشگاه‌ها را از آن خود کند.
آغاز به کار سامانه مجازی انتخاب رشته کنکور
احسان جمالی معاون فنی و آماری سازمان سنجش آموزش کشور از آغاز به کار سامانه راهنمای انتخاب رشته مجازی آزمون سراسری سال ۱۴۰۱ به مرور در هر یک از گروه‌های آزمایشی از امروز پنجشنبه سیزدهم مردادماه خبر داد.
وی گفت: سازمان سنجش با توجه به دغدغه داوطلبان و خانواده‌های آنها در رابطه با انتخاب رشته بهینه نسبت به انتشار ویژه‌نامه راهنمای انتخاب رشته و همچنین طراحی و پیاده‌سازی سامانه راهنمای انتخاب رشته مجازی در آزمون سراسری سال ۱۴۰۱ اقدام کرده است و داوطلبان می‌توانند با پرداخت هزینه ۱۹ هزار و ۶۰۰ تومان به ازای هر یک از گروه‌های آزمایشی که در آن گروه مجاز به انتخاب رشته در رشته محل‌های با آزمون شده‌اند، از امکانات این نرم‌افزار بهره‌مند شوند.
معاون فنی و آماری سازمان سنجش آموزش کشور افزود: از داوطلبان انتظار می‌رود رشته دانشگاهی خود را براساس علایق، توانمندی‌ها و شرایط اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی خود انتخاب کنند، بدیهی است این عزیزان باید از احتمال قبولی در رشته‌های موردنظرشان مطلع شوند.
جمالی گفت: در همین راستا، در نرم‌افزار راهنمای انتخاب رشته مجازی، با استفاده از اطلاعات داوطلبان سال جاری و اطلاعات رشته محل‌های سال‌های اخیر و با رعایت تمامی شرایط و ضوابط، رشته‌هایی که داوطلب در صورت انتخاب رشته در سال گذشته، شانس قبولی در آنها داشت به وی معرفی می‌شود.
معاون فنی و آماری سازمان سنجش آموزش کشور با بیان اینکه تصمیم نهایی را داوطلب براساس عوامل مؤثر در انتخاب رشته و دانشگاه محل تحصیل باید اخذ کند، ادامه داد: با توجه به اینکه برای انتخاب رشته، عوامل متعددی از جمله میزان علاقه به رشته و دانشگاه، در نظر داشتن نوع دوره، مقطع تحصیلی، شرایط و امکانات دانشگاه و شهر محل تحصیل، شرایط و ضوابط خاص هر رشته، تعهدات پس از اتمام تحصیل و … مهم است و نرم‌افزار انتخاب رشته مجازی قادر به اولویت دادن رشته محل‌ها مطابق عوامل مذکور و از جمله علاقه و سلیقه داوطلب نیست، به همین دلیل این سیستم می‌تواند صرفاً به عنوان راهنما معرفی‌کننده رشته‌هایی باشد که داوطلب در آنها شانس قبولی دارد.
جمالی با اشاره به امکانات نرم‌افزار راهنمای انتخاب رشته مجازی آزمون سراسری گفت: در این نرم‌افزار قابلیت جست‌وجو براساس نوع دوره، مقطع تحصیلی، رشته محل‌های استان، رشته، نوع پذیرش و یا ترکیبی از همه این موارد پیش‌بینی شده و این سامانه با توجه به وضعیت علمی داوطلب حداکثر ۳۰۰ کد رشته محل را با هر جست‌وجو ارائه می‌کند که از بالا به پایین شانس قبولی داوطلب در آنها افزایش می‌یابد.
معاون فنی و آماری سازمان سنجش آموزش کشور افزود: ممکن است این سامانه به برخی از داوطلبان که مجاز به انتخاب رشته شده‌اند، هیچ رشته‌ای پیشنهاد نکند یا رشته محل‌های محدودی پیشنهاد کند؛ به این دسته از داوطلبان توصیه می‌شود با در نظر گرفتن دوره‌ای که مجاز شده‌اند و رشته محل‌های معرفی شده در دفترچه راهنمای انتخاب رشته و همچنین اطلاعیه‌های سازمان سنجش و براساس علاقه خود و اولویتی که مدنظرشان است نسبت به انتخاب رشته اصلی اقدام کنند.
جمالی خاطرنشان کرد: در سامانه انتخاب رشته مجازی، رشته‌های تحصیلی نیمه متمرکز، بورسیه، دارای شرایط خاص دانشگاه فرهنگیان (مراکز تربیت معلم سابق) پیشنهاد نمی‌شود و داوطلبان در صورت تمایل به انتخاب رشته محل‌های مذکور بایستی مطابق با ضوابط و شرایط مؤسسات مذکور و با توجه علاقه خود و اولویتی که مدنظرشان است، این رشته محل‌ها را در فرم انتخاب رشته اصلی وارد کنند.
معاون فنی و آماری سازمان سنجش آموزش کشور در پایان تأکید کرد: داوطلبان به این مسئله توجه داشته باشند که اگر رشته محل‌های انتخابی خود را در نرم‌افزار انتخاب رشته اصلی ثبت نکنند، از چرخه گزینش آزمون سراسری حذف خواهند شد. به عبارت بهتر، سامانه انتخاب رشته مجازی صرفاً نقش راهنمایی و هدایت داوطلبان براساس گزینه‌های انتخابی و نیز آمادگی برای انتخاب رشته اصلی را دارد.
کمبود و توزیع نامتوازن نیروی انسانی در فضای آموزشی
علیرضا کریمیان مدیرکل آموزش و پرورش پایتخت یکی از چالش‌های مهم در اجراسازی سند تحول را موضوع نیروی انسانی عنوان و کمبود و توزیع نامتوازن نیروی انسانی را دغدغه‌ای در فضای آموزشی خواند و اظهار کرد: «در آموزش و پرورش سندها و برنامه‌های خوب و مهم داریم که ارزش آنها به اجرایی شدن آن است» امروز سندی داریم که مدت زیادی افراد زیادی برای تدوین آن تلاش کرده‌اند و اکنون فرصت اجرایی شدن آن است و برای تحقق آن، باید ابتدا چالش‌های پیش‌رو بررسی شود. نه ستاد و نه ادارات کل مکان اجرا شدن سند تحول نیستند بلکه فقط و فقط مدرسه مکان اجرایی شدن سند و معلم، محور اصلی این کار است.
مدیرکل آموزش و پرورش تهران با بیان اینکه تمام مدیران، معاونین و کادر اجرایی مدرسه معلم هستند اظهار کرد: بی‌شک مدرسه خوب مدرسه‌ای است که بتواند با اجرا کردن سند تحول، تجلی بخش فرهنگ غنی اسلامی، ایرانی ما باشد؛ مدرسه‌ای که بتواند نقطه اتکا دولت و مردم برای پیشرفت و توسعه کشور قرار گیرد. همانطور که در عرصه‌های مختلف سیاسی و اجتماعی شاهد انجام کارهای مهمی در مدارس بوده‌ایم که یکی از آنها فعالیت در اجرای انتخابات است.
وی با تاکید بر اینکه، مدرسه باید آنقدر ارتقا یابد که قدرت تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری داشته باشد، گفت: باید به مدرسه اجازه و فرصت تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری بدهیم، مدرسه باید این ویژگی را داشته باشد که اگر دانش‌آموز ما در بزنگاه‌هایی قرار گرفت که مجبور به انتخاب بود، مدرسه بتواند کمک کند تا او بهترین انتخاب را داشته باشد.
کریمیان کشف استعدادهای متنوع و ظرفیت پذیرش تفاوت‌های میان دانش‌آموزان و تعامل با مساجد و نهادهای علمی و فرهنگی را از ویژگی‌های اصلی مدرسه ایده‌آل خواند و افزود: مدرسه ما باید یک مدرسه یادگیرنده، کمال جو و خواستار تعالی مستمر باشد و باید برای این مهم مسیری ترسیم کنیم که مدارس در یک فضای خود ارزیابی به تعالی مستمر برسند و تأمین کننده تمام نیازهای مسیر رشد دانش‌آموزان باشند. چراکه تعامل با دنیای خارج از مدرسه، موجب موفقیت‌های مهمی می‌شود.
مدیرکل آموزش و پرورش شهر تهران مسیر رسیدن به مدرسه ایده‌آل و اجرای سند تحول را در ۱۰ سال گذشته، به دلیل وجود چالش‌هایی دانست و در این مورد یادآور شد: اجرای سند تحول بنیادین تنها بر عهده آموزش و پرورش نیست بلکه باید یک عزم ملی ایجاد شود و برای این منظور باید یک تقسیم کار ملی ایجاد و از ظرفیت همه دستگاه‌ها بهره برد.
وی یکی دیگر از چالش‌های مهم در اجراسازی سند تحول را موضوع نیروی انسانی عنوان و کمبود و توزیع نامتوازن نیروی انسانی را دغدغه‌ای در فضای آموزشی و داشتن اعتبارات پایدار و نظام‌مند بودن ارتباط رسانه‌ها با آموزش و پرورش را از عوامل مهم و مؤثری دیگر برای اجرای سند تحول خواند و گفت: اگر مدیران مدارس توانمند باشند و نگرش آنها نسبت به سند تحول مثبت باشد، سند تحول اجرایی می‌شود، مدیران مدارس باید در مقاطع مورد نیاز قدرت تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری داشته باشند.
شناسایی سالانه ۹ هزار کودک نیازمند به دریافت عینک
فاطمه عباسی رئیس مرکز توسعه پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور گفت: سرانه سازمان بهزیستی کشور تا سال گذشته ۱۵۰ هزار تومان بود که امسال به ۵۰۰ هزار تومان افزایش یافته است.
وی در آئین تفاهم‌نامه ارائه خدمات غربالگری تنبلی چشم و انجام مداخلات درمانی کودکان محروم سه تا شش سال و اهدا کمک هزینه عینک تا سقف اعتبار مورد توافق برای ۱۴ هزار کودک نیازمند و آگاه‌سازی عمومی در خصوص ایجاد حس مسئولیت افراد در راستای پیگیری در مراجعه به پایگاه‌های سنجش بینایی در سال ۱۴۰۱_۱۴۰۲، گفت: یکی از اهداف این تفاهم مشترک دسترس‌پذیری کودکان در مناطق صعب‌العبور و سخت در دسترس است که با بنیاد ۱۵ خرداد منعقد شد.
رئیس مرکز توسعه پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور، ادامه داد: در سطح یک غربالگری افراد آموزش‌های لازم را در سازمان بهزیستی کشور دریافت می‌کنند و نیاز به بینایی‌سنج و چشم‌پزشک نیست؛ لذا این افراد به مناطق صعب‌العبور بالاخص در سه استان سیستان و بلوچستان، کهگیلویه و بویراحمد و آذربایجان غربی اعزام می‌شوند.
وی به مشارکت در تأمین کمک هزینه عینک در تفاهم با بنیاد ۱۵ خرداد ستاد اجرایی فرمان امام اشاره کرد و گفت: سالانه ۹ هزار کودک نیازمند به دریافت عینک شناسایی می‌کنیم؛ سرانه سازمان بهزیستی کشور تا سال گذشته ۱۵۰ هزار تومان بود که امسال به ۵۰۰ هزار تومان افزایش یافته است؛ لذا مقرر شده است بنیاد ۱۵ خرداد، تا سقف ۱۴ هزار کودک نیازمند، کمک مالی انجام دهد.
نرخ سوءتغذیه کودکان نگران‌کننده است
صادق ستاری‌فرد معاون وزارت آموزش و پرورش در مراسم امضای تفاهم‌نامه بنیاد ۱۵ خرداد ستاد اجرایی فرمان حضرت امام خمینی (ره) با معاونت تربیت‌بدنی و سلامت آموزش و پرورش و فدراسیون ورزش دانش‌آموزی اظهار کرد: لازم است از بنیاد ۱۵ خرداد در جهت حمایت‌های خوبی که از نهاد تعلیم و تربیت و رفع نیازهای دانش‌آموزان به‌ویژه در مناطق محروم داشتند، تشکر کنم.
وی افزود: ستاد اجرایی فرمان امام همیشه یاری‌گر آموزش و پرورش در حوزه سخت‌افزار و تأمین زیرساخت‌های مورد نیاز ازجمله مدرسه‌سازی و در حوزه نرم‌افزار و در حوزه برقراری عدالت تربیتی و آموزشی بوده است.
ستاری‌فرد ادامه داد: اقدام امروز (تفاهم‌نامه غربالگری اسکلتی و حرکتی و استعدادیابی دانش‌آموزان) در کمک به تحقق اهداف تربیتی یک گام روبه جلو است.
وی اظهار کرد: عقد این تفاهم‌نامه عملاً در اجرای اصل ۲۹ و ۳۰ قانون اساسی است و به موضوع سلامت و تعلیم و تربیت دانش‌آموزان توجه دارد. مسائلی که سلامت جسمی و روحی روانی دانش‌آموزان را تهدید می‌کند، کمک نهادها، عناصر و عوامل خدمات‌رسان اجتماعی به آموزش و پرورش را ضروری می‌سازد.
معاون تربیت‌بدنی و سلامت وزارت آموزش و پرورش تصریح کرد: از جمله نهادهایی که در حوزه محرومیت‌زدایی مؤثر هستند و نقش خوبی را ایفا می‌کنند و قابل اعتماد عمومی هستند، بنیاد ۱۵ خرداد است. این بنیاد یک سرمایه اجتماعی را ایجاد کرده است و این یاری‌گری به آموزش و پرورش می‌تواند ما را در رسیدن اهداف تعلیم و تربیت و تربیت شایسته دانش‌آموز کمک کند.
وی اضافه کرد: فقر حرکتی، چاقی و کم تحرکی دانش‌آموزان و تغییر سبک زندگی آنان به سمت فعالیت‌ها و بازی‌های جدید باعث معضلات جدی شده است، لذا شناسایی دقیق دانش‌آموزان و غربالگری و بیماریابی گام نخست مواجه سیاست‌گذاران برای حل مسائل است.
ستاری‌فرد افزود: طی پنج سال اخیر ۱۰ درصد به نرخ اضافه وزن دانش‌آموزان اضافه شده است که معطل جدی است، از طرفی نرخ سوءتغذیه کودکان نیز نگران کننده است، لذا لازم است در بعد توجه به مسئله تغذیه دانش‌آموزان گام جدی برداریم و برای مسائلی که سلامت دانش‌آموزان را تهدید می‌کند، برنامه‌ریزی کنیم.
نظر شما