به گزارش خبرنگار ایمنا، محیط زیست حتی در شرایطی که جامعه با بحران اقتصادی، جنگ و مشکلات اجتماعی درگیر است، اهمیت دارد زیرا زمین تنها خانه‌ای است که انسان‌ها در آن امکان ادامه حیات دارند و می‌توانند غذای خود را تأمین کنند. با افزایش جمعیت کره زمین و گسترش شهرنشینی، شهرها بیشتر از گذشته بر پهنه محیط طبیعی گسترش پیدا کردند و شهرنشینی به عنوان نوع غالب سکونت بشر به معضلی برای محیط زیست تبدیل شد.
محیط زیست شامل هوا، آب، خاک، منابع طبیعی، گیاهان، جانوران، انسان و روابط متقابل میان آنها است در حالی که در شهرهای امروزی این رابطه متقابل به دست فراموشی سپرده شده است، به نحوی که محیط زیست و عناصرش میان شهرنشینان غریب است و بیشتر آنان آموزش‌های لازم برای زندگی در محیط پیرامون ندیده‌اند و نمی‌توانند ارتباط مؤثری با محیط اطراف داشته باشند.
داشتن سواد محیط زیست به معنای شناخت ماهیت، چگونگی و دلایل بروز مشکل و درک اهمیت حفظ محیط زیست برای تک تک ساکنان این کره خاکی است. در گفت‌وگو با علی شاه‌علی، کارشناس ارشد محیط زیست، آلودگی و مدیریت پسماند، مفاهیم محیط زیست شهری و چگونگی ارتباط مؤثر شهرنشینان با طبیعت را بررسی کردیم. مشروح این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید:
زیست بوم شهری به چه معنا است؟
هر شهر اکوسیستم محیط زیستی خاص خود دارد. گونه‌های درختی، خاک، اقلیم، آب و هوای هر شهر با شهرهای دیگر متفاوت است. شهر متوازن با محیط زیست نیازمند استفاده از درختان بومی است. تغییرات اکوسیستم باید منطبق با شرایط اقلیمی شهر باشد.
توسعه شهر همراه با رعایت موارد زیست‌محیطی ممکن است. شهر باید به نحوی توسعه پیدا کند که منطبق با استاندارهای محیط زیستی و توسعه پایدار از جمله حفظ گونه‌های گیاهی و جانوری، حیات وحش، جلوگیری از آلودگی هوا و آلودگی صوتی و دفع پسماند باشد و پساب فاضلاب‌های خانگی و شهری به تصفیه‌خانه هدایت شود.
مهمترین شاخصه‌های محیط زیست پایدار شهری چیست؟
شاخصه‌های محیط زیست پایدار؛ مدیریت پسماند، آموزش، توسعه پایدار محیط زیست، رعایت استانداردهای محیط زیست، حفظ جنگل و درختان، شناسایی آلودگی‌های محیط زیستی، روش‌های کاهش تولید پسماند، آلوده نبودن هوا و کاشت درختان بومی شهر و درختانی که به تولید اکسیژن هوا کمک می‌کند، است.
شهر پایدار محیط زیستی به شهری می‌گویند که مؤلفه‌های محیط زیست در آن رعایت شود، اقتصاد پایدار یعنی شغل‌هایی که کربن تولید نکند و به محیط زیست آسیب نرساند.
چه راهکارهایی برای حفظ محیط زیست وجود دارد؟
امروزه بحران‌های زیست‌محیطی نتیجه نحوه نگرش به ارتباط میان انسان و طبیعت است. کارشناسان حوزه محیط زیستی در تلاش برای یافتن راه حل جامع برای برون‌رفت از بحران‌های خودساخته زیست‌محیطی هستند.
آموزش در زمینه حفظ و بهداشت محیط زیست، استفاده نکردن از ظروف یک‌بار مصرف، بیماری‌های ناشی از استفاده از ظروف یک‌بار مصرف، استفاده از کیسه‌ها و ساک‌های پارچه‌ای و اصلاح تغذیه و الگوی مصرف به حفظ محیط زیست کمک می‌کند، امکان به صفر رسیدن در استفاده از ظروف پلاستیک وجود دارد، اگر در مقابل پسماندی که تولید می‌کنیم مسئولیت‌پذیر باشیم در طبیعت رها نمی‌کنیم.
چرا شهرها از طبیعت فاصله گرفته است؟
یکی از دلایل فاصله گرفتن انسان از طبیعت زندگی دور از محیط طبیعی و درختان است. اگر انسان از طبیعت فاصله بگیرد و برای تخلیه انرژی در طبیعت وقت نگذارد، با عناصر طبیعت آشنا نشود، برنامه منظمی برای پیاده‌روی نداشته باشد و زندگی آپارتمان نشینی و سیر در فضای مجازی برای او تبدیل به یک رفتار و عادت روزمره شود، دچار افسردگی می‌شود.
چگونه می‌توان شهر و شهروندان را با طبیعت آشتی داد؟
بهترین پیشنهاد عضویت در تشکل‌های محیط زیستی، اجرای آموزش‌های محیط زیستی و مطالعه و مقاله‌نویسی است تا شهروند دچار افسردگی نشود و زندگی همراه با آرامش در طبیعت را تجربه کند.
آموزش به عنوان بزرگترین مؤلفه آشتی با طبیعت است و آموزش محیط زیستی از مهد کودک‌ها تا مدارس و مراکز دانشگاهی حتی ادارات و شهرداری‌ها باید صورت گیرد، حلقه مفقوده آشتی شهر با طبیعت آموزش است؛ آموزش نباید صرف گرفتن مدرک باشد، بلکه آموزش باید توأم با تغییر رفتار باشد و به به آموخته‌ها عمل شود. شهرداری و شورا، محیط زیست، صنایع، آموزش و پرورش و راهنمایی و رانندگی نقش مؤثری در آشتی شهر با طبیعت دارند.
نظر شما در خصوص ازدیاد حیوانات شهری چیست؟
ارزیابی حیوانات شهری کار آسانی نیست؛ احساسی برخورد کردن با حیوانات همه را زیر سوال می‌برد، باید تعقل و تدبر و مدیریت کنیم. از نگاه علمی جان هیچ حیوانی نباید به خطر بیفتد و نباید حیوانات را کشت. سگ‌ها و گربه‌های ولگرد مخلوق خدا هستند. این حیوانات باید با تغذیه صحیح و تحت نظر دامپزشک در مکانی نگهداری و عقیم‌سازی شوند تا در یک فاصله زمانی تعداد آنها از چرخه طبیعت کم شود. رعایت روش‌های اصولی به حفظ محیط زیست شهری کمک و از کشتن حیوانات جلوگیری می‌کند.
کدام سازمان را در بحث سگ‌های ولگرد مقصر می‌دانید؟
هیچ سازمانی مقصر نیست، اما همه مقصر هستند. محیط زیست یک اکوسیستم است. نمی‌توان گفت آب بهتر است، خاک یا نور خورشید؛ همه دستگاه‌ها در حفظ محیط زیست وظیفه دارند و دخیل هستند. مشکلات محیط زیست تنها به وسیله سازمان محیط زیست حل نخواهد شد. حفظ محیط زیست مشارکت عمومی را می‌طلبد و برای ساماندهی سگ‌های ولگرد لازم است تمام دستگاه‌ها به وظایف خود عمل کنند.
نظر شما