به گزارش خبرنگار ایمنا، مصوبه اصلی برای کنکور ۱۴۰۲ به نام «سیاست‌ها و ضوابط سنجش و پذیرش متقاضیان ورود به آموزش عالی» در جلسه ۸۴۳ شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسیده و ابلاغ شده بود، اما با وجود تاکید جدی شورای عالی انقلاب فرهنگی بر اعمال تغییرات کنکور، سازمان سنجش در اطلاعیه‌ای اعلام کرده بود که کنکور سراسری سال ۱۴۰۲ همانند امسال برگزار خواهد شد. نبود تصمیم گیری قاطع باعث سردرگمی و بلاتکلیفی داوطلبان کنکور سراسری شده بود و هرروز اخبار ضد و نقیض درباره چگونگی برگزاری آزمون سراسری منتشر می‌شد.
بیشتر بخوانید:
- تغییرات کنکور ۱۴۰۲ عدالت آموزشی را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد
- تغییرات کنکور ۱۴۰۲ محرومان را محروم‌تر می‌کند
- تغییرات کنکور ۱۴۰۲ آینده روشنی خواهد داشت؟
- تغییرات کنکور ۱۴۰۲ شکاف طبقاتی ایجاد می‌کند
شورای عالی انقلاب فرهنگی با تاکید بر اینکه هرگونه تخطی از اجرای این مصوبه موجب پیگرد قانونی خواهد بود، تأثیر سابقه تحصیلی پایه دوازدهم برای سال ۱۴۰۲ به صورت تأثیر قطعی (و نه تأثیر مثبت) از ۶۰ درصد به ۴۰ درصد کاهش داد تا از سال ۱۴۰۳ به بعد به تدریج میزان تأثیر قطعی به ۶۰ درصد افزایش یابد.
این مصوبه به تائید و رأی سران سه قوه و اکثریت قاطع اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی رسیده و رئیس جمهور نیز آن را تأیید کرده است که اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی فلسفه آن‌را عدالت آموزشی می‌دانند و بر این باورند که اجرای آن باعث می‌شود به جای اینکه سرنوشت داوطلبان در یک امتحان چهار ساعته سنجیده شود در یک دوره تحصیلی اثرگذار باشد و نظام آموزش و پرورش ما در کلاس‌های کنکور گم نشود.
هر سال دو کنکور
بر اساس اعلام شورای عالی انقلاب فرهنگی، حذف دروس عمومی از آزمون، تأثیر قطعی ۴۰ درصدی سوابق تحصیلی و برگزاری کنکور به‌صورت دو بار در سال را سه تغییر و تفاوت کنکور سال ۱۴۰۲ در مقایسه با آزمون امسال خواهند بود.
در مقابل سازمان سنجش آموزش کشور اعلام کرد کلیات برگزاری آزمون سراسری در سال ۱۴۰۲ تغییری نخواهد داشت و به عنوان مثال تأثیر سوابق تحصیلی به صورت حداکثر ۴۰ درصد تأثیر مثبت خواهد بود و مابقی نمره کل بر مبنای نمره آزمون محاسبه خواهد شد.
بر اساس دستورالعمل این سازمان قرار است محاسبه سوابق تحصیلی داوطلبان بر مبنای نمره دروس سال دوازدهم در نظام ۳-۳-۶ یا دروس دیپلم و پیش دانشگاهی در نظام قبلی که آزمون آنها به صورت سراسری و کشوری برگزار شده است به صورت حداکثر ۴۰ درصد تأثیر مثبت، به میزان سوابق تحصیلی موجود، خواهد بود.
تغییرات کنکور ۱۴۰۲ و مزایای آن
پس از حدود یک سال کش و قوس سرانجام در ۲۵ تیر ۱۴۰۱ مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی در رابطه با تغییرات کنکور ۱۴۰۲ توسط رئیس جمهور به شورای سنجش و پذیرش دانشجو و وزارت آموزش و پرورش برای اجرا ابلاغ شد.
یکی از مهمترین تغییرات کنکور ۱۴۰۲ و بعد از آن، تأثیر سوابق تحصیلی به صورت قطعی است. برای کنکور ۱۴۰۲ سوابق تحصیلی به میزان ۴۰ درصد قطعی و فقط سال دوازدهم، برای کنکور ۱۴۰۳ سوابق تحصیلی به میزان ۵۰ درصد قطعی و فقط سال دوازدهم، برای کنکور ۱۴۰۴ سوابق تحصیلی به میزان ۶۰ درصد قطعی و سال یازدهم و دوازدهم و برای کنکور ۱۴۰۵ سوابق تحصیلی به میزان ۶۰ درصد قطعی و سال دهم و یازدهم و دوازدهم اعمال خواهد شد.
اهمیت دادن به آموزش‌های مدارس و در کنار آن توجه به دیگر ابعاد تربیتی و مهارت‌های زندگی همچنین تشریحی خواندن و فرصت تفکر عمیق و پاسخگویی به سوالات در وقت کافی از مزایای این قسمت از مصوبه است؛ با این وجود هنوز کنکور کماکان از ملاک‌های پذیرش دانشجو است که در سال ۱۴۰۲ شصت درصد و در نهایت در سال آتی حداقل چهل درصد تأثیر خواهد داشت.
دومین تغییر مهم آزمون سراسری سال آینده، انتقال تأثیر درس‌های عمومی به سوابق تحصیلی و حذف آن از کنکور است. براساس مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی، آزمون سراسری فقط برای درس‌های تخصصی دهم، یازدهم و دوازدهم برگزار می‌شود و تأثیر درس‌های عمومی به سوابق تحصیلی منتقل می‌شود؛ بنابراین برخلاف برخی اظهار نظرها درس‌های عمومی از فرآیند پذیرش دانشجو حذف نخواهند شد بلکه جایگاه تأثیر آن تغییر یافته است.
اهمیت درس‌های عمومی بر هیچ کسی پوشیده نیست و در آموزش‌های مدرسه‌ای و امتحانات نهایی نیز دیده شده است، اما با حذف آنها از قسمت آزمون سراسری قطعاً دانش آموزان فرصت بیشتری برای خواندن درس‌های تخصصی خواهند داشت و از طرفی این موضوع مطالبه بسیاری از دانش آموزان کنکوری بود.
در سال تحصیلی ۱۴۰۲ و بعد از آن در هر سال دو بار برگزار و نتیجه آن حداکثر برای دو سال و صرفاً برای همان گروه آزمایشی متقاضی معتبر است. به عبارت دیگر در هر سال کنکور دوبار برگزار خواهد شد و نمره هر کدام بهتر باشد برای داوطلب لحاظ می‌شود به این ترتیب داوطلبان استرس کمتری خواهند داشت؛ چون در هر سال دو بار کنکور برگزار می‌شود و نتیجه آن برای دو سال و تنها برای همان گروه آزمایشی متقاضی معتبر است.
و آخرین تفاوت کنکور سال آینده این است که زیرگروه‌ها برای پذیرش از سال تحصیلی ۱۴۰۲ و بعد از آن، در هر گروه آزمایشی حذف می‌شود.
قوانین ناگهانی و نگرانی دانش‌آموزان
علی، دانشجوی یکی از دانشگاه‌های معتبر کشور درباره اعمال تغییرات کنکور ۱۴۰۲ به خبرنگار ایمنا می‌گوید: هر سال چند طرح درباره تغییر کنکور مطرح می‌شود که برخی از آنها تصویب و تبدیل به قانون می‌شود و این موضوع داوطلبان را دچار سردرگمی می‌کند.
وی با انتقاد از اجرای ناگهانی قانون تأثیر معدل در کنکور ادامه می‌دهد: این تغییرات در روحیه، برنامه‌ریزی و حتی ذهنیت داوطلبان تأثیر دارد زیرا تنها عامل موفقیت داوطلب در کنکور خواندن دروس نیست بلکه ذهنیت و برنامه‌ریزی برای نتیجه گرفتن در این آزمون مؤثر است و نبود اطمینان نسبت به قوانین کنکور در کشور تاحدودی داوطلبان را آزار می‌دهد.
این دانشجو در رابطه با حذف برخی دروس از کنکور، می‌گوید: قرار نیست همه این دروس با هم حذف شود و این اتفاق به تدریج رخ خواهد داد که به نظر تصمیم خوبی است زیرا برخلاف آنکه برخی معتقدند دروس عمومی در بهبود رتبه داوطلب مؤثر است، اما با این موضوع موافق نیستم زیرا در برخی سال‌ها سوالات دروس عمومی بسیار سخت بوده و این دسته از سوالات تأثیری در بهبود رتبه نداشته است.
گام مؤثر کمرنگ شدن دروس عمومی
وی کم شدن وزن تأثیرگذاری دروس عمومی در کنکور را باعث تمرکز داوطبان در دروس تخصصی دانست و تاکید می‌کند: این قانون باعث می‌شود داوطلبان وقت خود را تنها برای مطالعه درس‌های تخصصی اختصاص دهند و اگر به مرور دروس عمومی و میزان تأثیرگذاری آنها در کنکور کاهش یابد، داوطلبان می‌توانند در کنار دروس تخصصی و برای ایجاد تنوع در درس خواندن آنها را مطالعه کنند.
این دانشجو اجرای قانون حذف دروس عمومی را نیازمند دقت و توجه ویژه دانسته و می‌گوید: این قانون باید به شکلی اجرا شود که آسیبی به داوطلب وارد نشود؛ قرار است کنکور دوبار در سال برگزار شود که شرایط خوبی را ایجاد خواهد کرد زیرا بارها دیده‌ایم داوطلبان کنکور یک سال برای موفقیت در آزمون کنکور تلاش کرده، اما یکی دو هفته مانده به آزمون سراسری یکی از نزدیکان خود را از دست می‌دهد یا اتفاقی برای وی رخ می‌دهد که فرد نتواند از نظر روحی خود را برای حضور در روز آزمون آماده کند.
وی پیوند زدن سرنوشت داوطلبان به روز آزمون را باعث ایجاد نگرانی و استرس در آنها دانسته و تصریح می‌کند: برگزار شدن کنکور دوبار در سال تصمیم بسیار خوبی است زیرا باعث می‌شود اگر فردی در آزمون موفق نبود، بتواند خود را در مدت چند ماه آینده دوباره آماده کند و از کنکور بعدی نتیجه بهتری بگیرد و وارد دانشگاه شود.
شرط معدل نیازمند انعطاف
علی با انتقاد از تأثیر قابل توجه شرط معدل در کنکور، خاطرنشان می‌کند: درست است کسی که در مدرسه و دوران تحصیل تلاش بیشتری کرده و معدل بالاتری به دست آورده است باید از این مزیت استفاده کند، اما باید آن سوی موضوع را هم مورد توجه قرار داد و برای دانش آموزانی که در دوران دبیرستان معدل خوبی ندارند، اما سال چهارم تصمیم می‌گیرند وارد دانشگاه شوند نیز راهکاری برای افزایش شانس موفقیت در آزمون سراسری در نظر گرفته شود.
وی ادامه می‌دهد: باید در اجرای قانون شرط معدل انعطافی برای این دسته از داوطلبان در نظر گرفته شود که تأثیر معدل به راحتی زحمات آنها را خراب نکند.
تغییر در شکل و شیوه برگزاری کنکور لازم است
سعید رستمی، مدیر دانشکده علوم انسانی دانشگاه راغب اصفهانی نیز در خصوص تغییرات کنکور ۱۴۰۲ به خبرنگار ایمنا می‌گوید: یکی از شیوه‌های ارزیابی توانایی، سطح دانش و پیشرفت دانش آموزان برگزاری آزمون‌ها به شکل سراسری است که می‌تواند به شکل امتحان نهایی یا آزمون فشرده‌تر در قالب کنکور انجام شود.
وی برگزاری کنکور را به عنوان یکی از ملاک‌های سنجش دانش‌آموزان ضروری دانسته و خاطرنشان می‌کند: برگزاری کنکور سراسری لازم است، اما نه با شکل و شیوه کنونی، به ویژه آنکه از سال‌های گذشته نیز خبر حذف کنکور بارها اعلام شد و قرار بود تأثیرگذاری این آزمون برای پذیرش دانشجو کاهش یابد، اما تاکنون شاهد این اتفاق نبوده‌ایم.
توزیع نابرابر امکانات آموزشی در نقاط گوناگون
مدیر دانشکده علوم انسانی دانشگاه راغب اصفهانی با اشاره به مشکلات برگزاری کنکور ادامه می‌دهد: دو مشکل بسیار بزرگ در برگزاری این شیوه وجود دارد؛ نخست توزیع غیریکنواخت امکانات آموزشی در سطح کشور است به دلیل تغییراتی که چند سال اخیر در فرمت کتاب‌ها و منابع مطالعاتی ایجاد شد، تجربه نشان داده که احتمال پذیرش داوطلبانی که در مدارس متوسط یا به عبارتی مناطق محروم درس می‌خوانند در دانشگاه‌های معتبر بسیار کمتر است.
وی به دست آوردن رتبه‌های تک رقمی در کنکور برای داوطلبان روستایی و حتی عشایر را ناممکن ندانسته و می‌گوید: این مشکل را نمی‌توان انکار کرد و مطمئناً کسانی که امکانات بهتری در اختیار دارند، قطعاً نتیجه بهتری در کنکور کسب خواهند کرد.
رستمی دومین مشکل را تأثیر شرایط روز کنکور و بیماری یا استرس بر عملکرد دانش آموزان بیان کرده و تاکید می‌کند: تصور کنید دانش‌آموزی که سه سال برای آزمون سراسری تلاش می‌کند، ممکن است به دلایل پیش‌بینی نشده‌ای مانند بیماری یا استرس نتواند با آرامش و شرایط بهینه در جلسه امتحان حضور داشته باشد و در ادامه داوطلبان نتوانند از زحمات یک‌ساله خود بهره کافی ببرند.
وی با اشاره به انتشار اخبار فروش سوالات و کشف ابزار تقلب در چند سال اخیر می‌گوید: با اینکه مشخص نیست این اخبار تا چه اندازه درست و واقعی است، اما همواره در نشست‌هایی که برای برگزاری کنکور تشکیل می‌شود پیشنهاد کاهش بار روانی و استرس ناشی از کنکور مطرح می‌شود.
مدیر دانشکده علوم انسانی دانشگاه راغب اصفهانی یکی از راهکارهای کاهش استرس کنکور را چند مرحله‌ای شدن این آزمون عنوان کرده و ادامه می‌دهد: این امکان وجود دارد که به جای یک امتحان، این آزمون در سه مرحله برگزار شود و در صورتی که پذیرش دانشجو در دانشگاه‌ها صد در صد بر اساس کنکور انجام می‌شود باید تأثیر این آزمون در ورود به دانشگاه به ۵۰ تا ۳۰ درصد کاهش یابد و برخی امتحانات در دوره چند ساله دبیرستان از اهمیت بیشتری برخوردار شوند.
ضرورت کاهش تدریجی اهمیت کنکور
وی با اشاره به راهکارهای موجود برای جایگزینی کنکور خاطرنشان می‌کند: می‌توان از سال اول دبیرستان امتحاناتی در تقویم آموزشی گنجاند که نتیجه آن در ورود به دانشگاه مؤثر باشد و به تدریج اهمیت و ارزش آزمون کنکور کاهش یابد و در نهایت این آزمون امتیاز خاصی برای دانش آموزان داشته باشد، اما نه به شکل کنونی که تنها ملاک پذیرش دانشجو در دانشگاه‌ها آزمون سراسری است و با اینکه همواره صحبت از حذف کنکور به میان می‌آید، اما این فرمت سالهاست که بدون تغییر خاصی ادامه یافته است.
رستمی نقش آزمون سراسری در ورود به دانشگاه‌های مختلف را متفاوت عنوان کرده و می‌گوید: در سال‌های اخیر دانشگاه‌ها به دو دسته تقسیم شده‌اند، برخی دانشگاه‌ها موظف هستند که دانشجویان خود را از طریق کنکور پذیرش کنند که دانشگاه‌های معتبر و رشته‌های شبانه و روزانه مراکز آموزش عالی دولتی در این دسته قرار می‌گیرند.
وی دانشگاه‌های شهریه‌پرداز مانند مراکز آموزش عالی آزاد و پیام نور را مجاز به پذیرش دانشجو بدون نیاز به شرکت در آزمون سراسری دانسته و تصریح می‌کند: این موضوع تا اندازه‌ای کمک می‌کند تا افرادی که هدف گذاری آنها ادامه تحصیل در یک دانشگاه معتبر است، بدون استرس نتیجه آزمون در یک روز مشخص بدانند که با توجه به معدل دوره متوسطه یعنی از سال دهم تا دوازدهم می‌توانند به راحتی وارد دانشگاه مورد نظر شوند و در رشته مورد علاقه خود ادامه تحصیل دهند.
مدیر دانشکده علوم انسانی دانشگاه راغب اصفهانی وجود آزمون کنکور با شرایط خاص آن‌را برای رقابت در زمینه ورود به دانشگاه‌های معتبر ضروری خوانده و می‌گوید: با تقسیم کردن دانشگاه‌ها به دو دسته، تنها برای افرادی که بخواهند دانشگاه‌های معتبر پذیرفته شوند همچنان شرایط رقابتی کنکور برقرار خواهد بود.
تغییراتی که هیچ گاه به مرحله عمل نرسید
وی با اشاره به کاهش قابل توجه متقاضیان رشته‌های ریاضی و فیزیک در آزمون سراسری امسال، تصریح می‌کند: خالی‌ماندن بخش قابل توجهی از ظرفیت کلاس‌های فنی به این معناست که نظام آموزشی در بخشی از اجزای خود دچار مشکل است و صحبت‌هایی که درباره حذف یا تغییرات کنکور مطرح می‌شود همیشه در حد اظهارنظر باقی مانده و هیچ گاه به مرحله عمل نرسیده است.
رستمی پروسه حذف کنکور را حداقل چند ساله دانسته و تاکید می‌کند: این فرآیند به سرعت و برای آزمون سراسری سال آینده قابل اجرا نیست بلکه باید برای دانش آموزانی که امسال سال نهم هستند این چیدمان تعریف شود؛ پله پله پیش رفته و دانش آموز توجیه شود که برای به دست آوردن ۳۰ درصد نمره آزمون و سهم ۷۰ درصدی معدل چهارساله باید چه فرآیندی را بگذرانند.
وی با اشاره به مقدمات لازم برای حذف کنکور می‌گوید: برنامه‌ریزی میان مدت لازم است که دانش‌آموز با آگاهی کامل بر دروسی که کدگذاری می‌شوند و ضریب بالاتری در کنکور خواهند داشت، سرمایه‌گذاری کند در این صورت می‌توانیم در یک دوره چند ساله آینده دانش آموزان را با بهترین شیوه ارزیابی ممکن راهی دانشگاه کنیم.
مدیر دانشکده علوم انسانی دانشگاه راغب اصفهانی با انتقاد از اینکه تغییرات کنکور با وجود گذشت چند دهه همچنان در حد حرف باقی مانده است، می‌گوید: تقریباً از دهه ۷۰ با همین فرم و حتی چیدمان کنکور وجود داشته و تغییرات آن نیز بسیار جزئی و نامحسوس بوده است.
نظر شما