به گزارش خبرنگار ایمنا، انرژی زمین‌گرمایی به انرژی حرارتی گفته می‌شود که در پوسته جامد زمین قرار گرفته است. این‌گونه انرژی اغلب در جهت تولید الکتریسیته زمین گرمایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. فناوری مورد استفاده در طرح‌های تولید برق از انرژی زمین‌گرمایی شامل نیروگاه‌های بخار خشک، نیروگاه‌های تبدیل بخار سیال و چرخه دوگانه است.
انرژی زمین‌گرمایی برخلاف سایر انرژی‌های تجدیدپذیر محدود به فصل، زمان و شرایط خاصی نیست و بدون وقفه قابل بهره‌برداری است. قیمت تمام شده برق در نیروگاه‌های زمین‌گرمایی با برق تولیدی از سایر نیروگاه‌های متعارف قابل رقابت بوده و حتی از انواع دیگر انرژی‌های نو بسیار ارزان‌تر است. برای آشنایی بیشتر از انرژی زمین‌گرمایی و بررسی پتانسیل ایران در استفاده از این انرژی تجدیدپذیر با ساسان صفریان، کارشناس‌ارشد انرژی گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
انرژی زمین گرمایی چیست؟
انرژی زمین‌گرمایی یکی از نمونه‌های خوب انرژی تجدیدپذیر است. به طور کلی انرژی‌های تجدیدپذیر به گونه‌ای از انرژی گفته می‌شود که از طبیعت به دست می‌آید و تبدیل به انرژی دیگری می‌شود؛ این‌گونه از انرژی برای طبیعت هیچ مشکلی ایجاد نمی‌کند. انرژی زمین‌گرمایی از لایه‌های میانی زمین به دست می‌آید؛ به صورتی که گرما از درون به سطح زمین منتقل می‌شود و با توجه به درجه حرارت آن مورد استفاده قرار می‌گیرد.
انرژی زمین گرمایی در چه زمینه‌هایی مورد استفاده قرار می‌گیرد؟
عموماً در صورتی که انرژی زمین‌گرمایی دمای بسیاری داشته باشد در مقیاس‌های بزرگی مانند فعالیت‌های نیروگاهی مورد استفاده قرار می‌گیرد. اگر انرژی متوسط داشته باشد برای مصارف خانگی و کمتر از این مقدار نیز برای تکنولوژی‌های هایتک و گرمایش استخر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
زمینه‌های استفاده از انرژی زمین گرمایی چگونه تشخیص داده می‌شود؟
پس از استخراج انرژی زمین‌گرمایی از منطقه با توجه به درجه آن سیستمی برای بهره‌برداری از انرژی طراحی می‌شود؛ یعنی با توجه به دمایی که از استخراج انرژی زمین‌گرمایی به‌دست می‌آید، می‌توان نوع تکنولوژی را برای استفاده از انرژی تشخیص داد. طبق این اصل در صورتی که دمای انرژی زمین گرمایی بالا باشد، بیشترین استفاده در مصارف نیروگاهی است، اما هنگامی که دما کاهش می‌یابد برای گرمایش خانه، استخر و اداره نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ البته زمانی که دما به زیر ۱۰۰ درجه برسد عموماً برای مصارف پژوهشی و فعالیت‌های کوچک استفاده می‌شود.
انرژی زمین گرمایی در چه کشورهایی مورد استفاده قرار گرفته است؟
استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر و زمین‌گرمایی در مناطقی از قاره آمریکا و اروپا که دمای زمین بسیار بالا است، به صورت گسترده مورد توجه است. در ایران حوالی اردبیل و طالقان جزو مناطقی است که برای استفاده از انرژی‌های زمین‌گرمایی، دمای مناسبی دارد.
نحوه استخراج انرژی زمین گرمایی چگونه است؟
روش‌های بسیاری برای بهره‌برداری و استخراج انرژی زمین‌گرمایی وجود دارد، اما مرسوم‌ترین روش استفاده از آب است. در این روش آب در عمقی که از قبل با توجه به نقطه حرارت منطقه مشخص شده است، ارسال و به صورت بخار برمی‌گردد؛ سپس از بخار آب می‌توان در نیروگاه‌های بخار و حوزه‌های نیازمند به گرما استفاده کرد. هنگامی که بخار مورد استفاده قرار گرفت، سرد شده و پس از تبدیل به آب دوباره به داخل زمین ارسال می‌شود.
آیا ایران پتانسیل کافی برای استفاده از انرژی زمین گرمایی دارد؟
بله. حوالی اردبیل و طالقان جزو نقاطی است که در ایران به عنوان مکانی برای استفاده از انرژی زمین گرمایی مشخص شده؛ البته چند نیروگاه پژوهشی نیز در این نقاط احداث شده است. ایران هنوز در مقیاس صنعتی این حوزه، فعالیت زیادی نداشته و تنها در حوزه تحقیقاتی از انرژی زمین‌گرمایی استفاده و تعدادی تحقیقات انجام داده است.
عملکرد ایران در استفاده از انرژی زمین گرمایی چگونه است؟
عملکرد ایران از نظر انرژی‌های تجدیدپذیر بیشتر منوط به تابش آفتاب است؛ بنابراین بهره‌برداری از انرژی خورشیدی در این کشور ارجحیت دارد، اما مناطقی از دنیا مانند کانادا که انرژی خورشیدی کمی داشته و از انرژی زمین گرمایی بیشتری برخوردار است به بهترین شکل ممکن از آن بهره‌برداری کرده است. ایران از انرژی زمین گرمایی نسبت به سایر انرژی‌های تجدیدپذیر کمتر بهره‌مند بوده است.
اهمیت استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر چیست؟
در رابطه با اهمیت انرژی‌های تجدیدپذیر باید گفت که تمام کشورها به صورت ناخودآگاه انرژی‌های فسیلی خود را از دست خواهند داد و در این مسیر کسانی موفق خواهند بود که زودتر به استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر مانند باد، زمین گرمایی، خورشیدی و امواج سرمایه‌گذاری کنند. انرژی‌های تجدیدپذیر انواع گوناگونی دارد و باید با توجه به شرایط اقلیمی منطقه از انرژی مورد نظر استفاده کرد.
سخن آخر...
متأسفانه ایران طی برنامه توسعه پنجم که به اتمام رسید، نتوانست به مقدار مناسبی استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر را نهادینه کند؛ بنابراین امیدواریم در برنامه توسعه ششم که به انرژی‌های تجدیدپذیر نیز تاکید بسیاری شده موفق عمل کنیم و برای نسل‌های آینده و اقتصاد پویای این نوع از انرژی، فعالیت‌های خوبی در این زمینه صورت گیرد.
نظر شما