به گزارش خبرنگار ایمنا، خلاقیت استعدادی ذاتی است که در بدو تولد به کودک اهدا می‌شود، اما تحقیقات دانشمندان و روانشناسان عکس این موضوع را ثابت کرده‌اند. همه کودکان در بدو تولد دارای پتانسیل بالایی برای خلاقیت هستند، اما باید این خلاقیت در کودکان افزایش داده شود. والدین آگاه و با مسئولیت باید از نقش مهم خلاقیت در آینده کودکشان مطلع باشند. این والدین هنگامی که به تأثیرات مثبت خلاقیت پی ببرند، حتماً اقدامات لازم را برای افزایش خلاقیت کودکان خود خواهند کرد. در متن پیش‌رو شما با اهمیت خلاقیت در کودکان، راه‌های افزایش آن و بازی‌هایی که خلاقی کودکان را پرورش می‌دهند.
خلاقیت چیست؟
خلاقیت در واقع توانایی حل مسائل و مشکلات با نگاهی جدید و بدیع است. پیدا کردن راه‌حل‌های ساده برای مشکلات پیچیده و تفکر خارج از شیوه سنتی و مرسوم را خلاقیت می‌گویند. همچنین خلاقیت در انجام تمام فعالیت‌های هنری از موسیقی، نقاشی، رقص و مجسمه سازی گرفته تا نویسندگی، کارگردانی و بازیگری و موارد دیگر المانی مهم و ضروری است، افراد با داشتن خلاقیت و پرورش آن می‌توانند موفق‌تر زندگی کنند، از زندگی لذت ببرند و خوشحال‌تر باشند.
اهمیت افزایش خلاقیت در کودکان
یکی از مهمترین جنبه‌های خلاقیت، پرورش و افزایش آن در افراد است. طبق گفته دانشمندان و بر اساس تحقیقات انجام شده، خلاقیت در کودکان در نقطه اوج خود قرار دارد و با گذشت زمان اگر اقدامی برای افزایش آن صورت نگیرد، افت می‌کند. خلاقیت امر ذاتی نیست و قابل پرورش و توسعه است. در نتیجه بسیار اهمیت دارد که والدین از نقش حیاتی خلاقیت آگاه شوند و آن را در کودکانشان افزایش دهند. برای افزایش خلاقیت در کودکان راهکارهای ساده و بازی‌های جذاب وجود دارند که می‌توانند به والدین کمک کنند.
تأثیر مثبت افزایش خلاقیت کودکان در آینده
در کارها و فعالیت‌های هنری خلاقیت حرف اول را می‌زند. هنرمند بدون خلاقیت قادر به خلق اثر نو و بدیع نیست. موتسارت در موسیقی، میکل آنژ در مجسمه سازی و لئونارد داوینچی در نقاشی خلاقیت بسیار داشته‌اند. حتی اگر فرزند شما علاقه به هیچ یک از رشته‌های هنری ندارد، می‌تواند از خلاقیت در حل مسائل فیزیک و ریاضی کمک بگیرد. علوم طبیعی مثل زیست شناسی به درصد بالایی خلاقیت نیاز دارند. ایزاک نیوتن، پاستور و آلبرت انیشتن با داشتن قدرت تخیل و خلاقیت بالا توانسته‌اند سرآمد دانشمندان جهان باشند و در علم شناخته شوند. همه این افراد در داشتن خلاقیت بالا و قوی مشترک هستند.
اگر حتی به موفقیت در دنیای علم یا هنر بی‌توجه باشیم، افزایش خلاقیت در کودکان باعث می‌شود شبکه ارتباطی آنها گسترده شود و در شرایط سخت بتوانند راحت‌تر از بقیه مشکلات را حل کنند. افراد خلاق کم‌تر در مواجه با مشکل جا می‌زنند یا از آنها فرار می‌کنند. این افراد شرایط سخت را بهتر تحمل کرده و درصدد پیدا کردن راه‌حل برمی‌آیند. در نتیجه خلاقیت یکی از مهمترین و پرکاربردترین ابزار کودکان در مواجه با زندگی و مشکلاتشان است و ما به عنوان والدین یا سرپرست، باید به آنها کمک کنیم تا این خلاقیت را افزایش دهند.
راه‌های افزایش خلاقیت کودکان
بسیاری از دانشمندان و روانشناسان کودک معتقدند، امروزه با توسعه تکنولوژی و اقتصاد، بیشتر کودکان از بهترین و مجهزترین اسباب بازی‌ها برخوردارند. شاید بازی کردن با پیشرفته‌ترین اسباب بازی‌ها برای کودکان خوشایند و جذاب باشد، اما ممکن است بر خلاقیت کودکان اثر منفی بگذارد. همچنین، وابستگی به تلفن همراه ممکن است آسب بزرگی به خلاقیت کودکان وارد کند. یکی از بهترین راه‌های افزایش خلاقیت کودکان این است که آنها فضای کافی برای ابرازش داشته باشند، شاید نداشتن اسباب بازی مأیوس کننده باشد، اما کودکان می‌توانند با استفاده از خلاقیت خود بهترین اسباب بازی را بسازند و با آن بازی کنند.
ایجاد فضای مناسب بازی برای افزایش خلاقیت کودکان
برای افزایش خلاقیت کودک، باید به او زمان کافی بدهید و ناظر خلاقیت او باشید. کافیست یک بار با دقت به بازی کودکتان نگاه کنید خواهید دید که چطور با خلق موقعیت‌ها و اتفاقات خیالی با اسباب بازی‌هایش بازی می‌کند. همین بازی‌ها زمینه را برای افزایش خلاقیت در کودکان فراهم می‌کند.
علاوه بر زمان، فضا و مکان هم می‌توانند در افزایش خلاقیت کودک نقش داشته باشند. تنها نیاز است فضایی را به آنها اختصاص دهید تا بتوانند خلاقیتشان را به کار گیرند. مثلاً اتاقی را در اختیارش بگذارید تا آزادانه بتوانند بدون مزاحمت با اسباب بازی‌ها و عروسک‌هایشان بازی کنند. در چیدمان فضای خصوصی بازی کودک هیچ دخالتی نداشته باشید و تا جای امکان مدیریت فضای بازی را به عهده‌ی کودک بگذارید تا آن طور که تمایل دارد خلاقیت خود را به نمایش گذارد.
بر اساس علاقه کودک تان عمل کنید
برای افزایش خلاقیت در کودکان به آن اجازه شکوفایی دهید. برای افزایش خلاقیت کودک هیچ گونه اجباری به کار نبرید چون ممکن است نه تنها باعث رشد خلاقیت کودک نشوید بلکه آن را نیز متوقف کنید. علاقه‌ی کودک خود را در نظر بگیرید و بعد برای کلاس‌های آموزشی کودک خود اقدام کنید. مثلاً اگر به جای رفتن به کلاس موسیقی، کودک شما علاقه به نقاشی یا رقص دارد، نباید او را مجبور به تمرین موسیقی کنید. توجه داشته باشید که خلاقیت در آزادی و رهایی است که رشد می‌کند و شکوفا می‌شود.
فواید بازی‌های خلاق
کودکان از بازی‌های آزاد و خلاق در خانه علاوه بر لذتی که می‌برند می‌توانند سود بیشتری نسبت به بازی‌های مهد و مدرسه ببرند. اگر می‌خواهید در آینده کودکی خلاق داشته باشید علاقه‌ی او را به بازی‌های خلاقانه بیشتر کنید. تقویت این مهارت‌ها را در خانه شروع کنید، و کودک را برای یک شروع خوب در آینده آماده کنید. فعالیت‌های خلاقانه به کودک کمک خواهد کرد که مهارت‌های ظریف حرکتی را رشد دهند، هم چنین هماهنگی بین چشم و دست را بهبود دهند.
انواع بازی‌های خلاق
بازی‌های خلاق، به کودک فرصت می‌دهد تا برای حل مسائل، از قوه تخیل و خلاقیت خود استفاده نماید، آن را رشد دهد و تقویت کند. بازی می‌تواند بر رشد و شکوفایی کودک در همه زمینه‌های اجتماعی، عاطفی، عقلانی و شخصی، مؤثر باشد. تخیل و خلاقیت ریشه‌ی عمیقی در بازی دارند و روحیه بازی کردن در طول دوران زندگی ما به عنوان بخش خلاّق وجودمان باقی می‌ماند. بازی، انعطاف پذیری و مهارت‌های حل مسئله را تقویت می‌کند، بین فرآیند خلاقیت و بازی ارتباط و ویژگی‌های مشترکی وجود دارد.
نقاشی کشیدن
طراحی و نقاشی می‌تواند باعث افزایش توانایی تمرکز و توجه و افزایش سطح پیشرفت کودک شود. کودکان ذاتاً به نقاشی علاقه دارند و احساسات و خلاقیت خود را از طریق کشیدن اشکال مختلف به نمایش می‌گذارند، نقاشی می‌تواند علاوه بر تفریح بسیار جذاب، به یک مهارت جدی برای آینده‌ی کودک تبدیل شود.
نقاشی کردن به افزایش مهارت‌های ارتباطی، مهارت حل مساله، مهارت تجزیه و تحلیل بصری، مهارت‌های حرکتی شامل حرکت دست، مچ و انگشتان، توانایی ابراز وجود و خلاقیت و پرورش تخیل کودکان کمک می‌کند. می‌توانید برای اشتیاق بیشتر کودکان به کشیدن نقاشی از تخته وایت برد و تخته نقاشی و میز نقاشی شنی کودک استفاده کنید.
قصه خوانی
قصه خوانی باعث انعطاف پذیری کودکان می‌شود، منظور از انعطاف پذیری یعنی این که فرد بتواند در پاسخ‌هایی که به یک سوال می‌دهد، تغییر ایجاد کند، در واقع انعطاف پذیری، قدرت مانور دادن فکر را تعیین می‌کند. در قصه خوانی، با توجه به ویژگی‌های آموزشی که داستان دارد، که در آن معماهای گوناگونی مطرح می‌شود و کودکان باید برای رسیدن به هدف به جستجوی جواب‌های گوناگون و متنوع برای حل مسأله دست یابند، انعطاف پذیری خلاقیت در کودکان افزایش می‌یابد. یکی از مهمترین آثار قصه خوانی برای کودکان ایجاد رابطه صمیمانه، تصویر سازی و خلاقیت و بهبود ارتباط برقرار کردن با دیگران است.
بازی فکری
کودک با انجام بازی‌های مختلف مطالب و موضوعات جدید و جالبی را می‌آموزد، با انجام بازی‌های آموزشی و فکری، ظرفیت‌ها و توانایی‌های خویش را افزایش می‌دهد و آنها را غنی می‌سازد. در این میان، علاوه بر تقویت هوش یکی از فرآیندهایی که به کرات تقویت می‌شود، خلاقیت در کودک است. خلاقیت درکودک به دلیل رویارویی با مجهولات، مشکلات و معماهای متعدد موجود در بازی است و چون کنترل بازی را در دست دارد، سعی می‌کند که برای رسیدن به پاسخ‌ها و اهداف کنجکاوی به خرج دهد و راه‌های تازه بیافریند.
بازی‌های گروهی
کودکان در بازی‌های دسته جمعی از خود توانایی‌های شگرف و قابل تقدیری بروز می‌دهند و نیروی خود را با نیروی کودکان همسان خود مقایسه می‌کنند و در نتیجه مطمئن‌تر و مغرورانه تر از گذشته به خود می‌نگرند. با توجه به آموزش در حین بازی و تشویق‌های مربی، رقابتی بین کودکان شکل می‌گیرد که موجب خلاقیت آنان در بازی می‌شود. در واقع چون در بازی‌های دسته جمعی، تعاملات گروهی بین کودکان زیاد است روش‌های نوین بیشتری را خلق می‌کنند.
کاردستی
تمام کارهایی که با استفاده از دست و به وسیله موادی که در خانه وجود دارد و یا وسایل دور ریختنی انجام می‌شود کاردستی گفته می‌شود. برای درست کردن کاردستی خلاقانه نیازی نیست وسایل خاص یا گرانی در اختیار داشته باشید یا مهارت خاصی آموزش دید. کافی است با وسایل دور ریختنی یا بدون استفاده مثل رول دستمال یا جعبه کفش و کمی خلاقیت یک وسیله جدید ابداع کرد.
ساختن یک وسیله جدید، رنگ کردن و آماده کردن آن، باعث افزایش خلاقیت در کودکان شده و باعث لذت آنها می‌شود.، و همچنین اعتماد به نفس کودک با دیدن وسیله‌ی جدید افزایش پیدا می‌کند و خود را بسیار قادر و توانا می‌بیند، درست کردن کاردستی با استفاده از قدرت تخیل ذهن می‌تواند نتایج فوق‌العاده‌ای داشته باشد. حتی تعمیر کردن یک وسیله خراب نیز همین تأثیرات مثبت را دارد.
اجرای نمایش خانگی
یکی از کارهای خلاقانه‌ای که باعث افزایش خلاقیت در کودکان می‌شود اجرای یک نمایش عروسکی خانگی است. برای تدارک یک تئاتر ابتدا یک نمایشنامه تهیه کنید برای این کار می‌توانید از تخیل کودک کمک بگیرید و یا از روی کتاب مورد علاقه‌ی او داستان پردازی کنید. شما می‌توانید از عروسک‌های مختلف کودک برای اجرای نمایش استفاده مکنید و همچنین با پوشیدن لباس‌های مختلف و تغییر قیافه می‌توانید نمایش را جذاب‌تر و هیجان انگیزتر کنید. در انتخاب لباس مبدل اختیار کامل را به کودک بدهید تا با خلاقیت لباس شخصیت خود را آماده کنند.
با یک تکه طناب و یک پارچه نیز فضای مناسبی برای پنهان شدن درست کنید. حالا کودک می‌تواند مسئولیت گرداندن عروسک‌ها را برعهده بگیرد و به جای هر شخصیت صحبت و بازی کند. از بقیه اعضای خانواده نیز دعوت کنید تا به عنوان تماشاگر حضور داشته باشند.
نظر شما