به گزارش خبرنگار ایمنا، دیفن هیدرامین رایج‌ترین دارو برای درمان سرماخوردگی و آنفولانزا محسوب می‌شود و برای درمان گلو درد و سرفه کاربرد زیادی دارد. دیفن هیدرامین همچنین در نسخه بعضی بیماران کرونایی به چشم می‌خورد. دیفن هیدرامین به صورت شربت، قرص یا کپسول و حتی پماد در داروخانه‌ها موجود است اما معمول‌ترین شکل آن به صورت شربت یافت می‌شود.
دیفن هیدرامین چیست؟
دیفن هیدرامین (Diphenhydramine) یک آنتی‌هیستامین است که اثرات هیستامین شیمیایی طبیعی در بدن را می‌کاهد و در درمان علائم آلرژی، سرماخوردگی و تب یونجه مؤثر است. هیستامین علائمی مانند عطسه، خارش، آبریزش چشم و آبریزش بینی ایجاد می‌کند.
دیفن هیدرامین برای درمان عطسه، آبریزش بینی و چشم، کهیر، بثورات پوستی، خارش و سایر علائم سرماخوردگی همچنین برای درمان بیماری‌های حرکتی، ایجاد خواب و درمان علامتی بیماری پارکینسون و واکنش‌های اکستراپیرامیدال هم استفاده می‌شود. دیفن هیدرامین در پیشگیری و درمان حالت تهوع، استفراغ و گیجی ناشی از مسافرت یا حرکت، افزایش آرامش و درمان کم‌خوابی نیز کاربرد دارد.
تفاوت شربت دیفن هیدرامین کامپاند و ساده چیست؟
دیفن هیدرامین کامپاند نوع دیگر از دیفن هیدرامین است که دارای آمونیم کلرید است در حالی که دیفن هیدرامین ساده آمونیم کلرید ندارد. دیفن هیدرامین کمپاند برای از بین بردن سرفه با خلط بسیار مؤثر است. دیفن هیدرامین کامپاند به علت قوی بودن، برای درمان کودکان تجویز نمی‌شود ولی استفاده دیفن هیدرامین ساده در کودکان بزرگ‌تر از دو سال با تجویز پزشک منعی ندارد.
نحوه عملکرد داروی دیفن هیدرامین
دیفن هیدرامین گیرنده‌های هیستامین بدن را مسدود می‌کند در نتیجه اثر هیستامین در بدن کم می‌شود و با اثر در مغز تأثیر آرام بخشی دارد. عملکرد خشک‌کنندگی دیفن هیدرامین بر روی علائمی چون اشک و آبریزش بینی در اثر انسداد استیل کولین است.
اثر ضد آلرژی دیفن هیدرامین دارو به علت رقابت با هیستامین برای اتصال به گیرنده‌های H1 و مسدود کردن آن است همچنین اثر ضد استفراغ و ضد سرگیجه دیفن هیدرامین در اثر ضد موسکارینی آن است. اثر ضد سرفه دیفن هیدرامین به علت اثر مستقیم بر مرکز سرفه در بصل‌النخاع است. این دارو بر گیرنده‌های H1 مغز اثر گذاشته موجب اثرات خواب‌آور می‌شود.
نحوه عملکرد داروی دیفن هیدرامین کامپاند
دیفن هیدرامین کامپاند دارای اثر ضد هیستامین و ضد کولینرژیک است و باعث تسکین سرفه می‌شود همچنین به دلیل داشتن آمونیم کلرید داری اثر خلط آوری و به دلیل داشتن آنتی‌کولینرژیک، ترشحات نایژه را کاهش می‌دهد. دیفن هیدرامین کامپاند علائم احتقان که اغلب با سرفه همراه است را از بین برده و باعث کاهش گرفتگی بینی و نایژه می‌شود.
موارد مصرف دیفن هیدرامین
دیفن هیدرامین در درمان علائم آلرژی، سرماخوردگی رینیت آلرژیک، رینیت وازوموتور و تب یونجه مؤثر است. دیفن هیدرامین برای درمان عطسه، آبریزش بینی، آبریزش چشم، کهیر، بثورات پوستی، خارش و سایر علائم سرماخوردگی همچنین برای درمان بیماری‌های حرکتی، ایجاد خواب و درمان علامتی بیماری پارکینسون و واکنش‌های اکستراپیرامیدال هم استفاده می‌شود. دیفن هیدرامین در پیشگیری و درمان حالت تهوع، استفراغ و گیجی ناشی از مسافرت یا حرکت، افزایش آرامش و درمان کم‌خوابی نیز کاربرد دارد.
شربت دیفن هیدرامین برای درمان کرونا
دیفن هیدرامین یکی از داروهای رایج در نسخه بیماران کرونایی است زیرا ویروس کرونا با درگیر کردن سیستم تنفسی فوقانی (بینی، نای و نایژه) باعث ایجاد علائمی از جمله گرفتگی و آبریزش بینی و سرفه می‌شود. دیفن هیدرامین ساده و دیفن هیدرامین کامپاند هر دو برای تسکین سرفه‌های خشک کرونا مؤثر هستند. در کرونا امیکرون، آبریزش بینی از علائم شاخص است و دیفن هیدرامین می‌تواند برای تسکین آبریزش بینی هم مفید باشد.
عوارض مصرف دیفن هیدرامین برای بزرگسالان و کودکان
دیفن هیدرامین ممکن است باعث سرگیجه یا خواب آلودگی شود. اگر فرد بعد از مصرف دیفن هیدرامین احساس سرگیجه یا خواب آلودگی می‌کند باید از رانندگی، کار با ماشین‌آلات یا انجام فعالیت‌هایی که نیاز به هوشیاری دارند پرهیز کند. در زمان مصرف دیفن هیدرامین باید مصرف (نوشیدن) الکل اجتناب کرد زیرا الکل ممکن است خواب آلودگی و سرگیجه را افزایش دهد.
- دیفن هیدرامین را نباید به کودکان زیر دو سال داد.
- مصرف شربت دیفن هیدرامین برای کودکان بالای دو سال و با تجویز پزشک بلامانع است.
- از دیفن هیدرامین برای خواباندن کودکان یا تنظیم خواب نباید استفاده شود.
- استفاده نادرست و بدون تجویز پزشک از داروی ضد سرفه و داروهای سرماخوردگی در کودکان بسیار کوچک ممکن است موجب مرگ در آنان شود.
- در حین مصرف دیفن هیدرامین باید از قرارگیری در جای گرم و در معرض نور مستقیم خورشید پرهیز کرد.
- دیفن هیدرامین سرفه‌های ناشی از آسم، سیگار کشیدن و آمفیزم را درمان نمی‌کند و برای سرفه‌های همراه با خلط زیاد نباید استفاده شود.
مصرف شربت دیفن هیدرامین در کودکان
کودکان نسبت به عوارض دیفن هیدرامین حساس‌تر هستند همچنین داروی دیفن هیدرامین در نوجوانان ممکن است موجب هیجان شود. برای مصرف شربت دیفن هیدرامین در کودکان زیر ۱۲ باید حتماً با تجویز و دستور دکتر اطفال باشد.
چگونه باید شربت دیفن هیدرامین یا داروی دیفن هیدرامین را مصرف کرد؟
دیفن هیدرامین باید مطابق با دستورالعمل پزشک استفاده شود و در مقدار بیشتر یا کمتر و یا طولانی‌تر از زمان توصیه شده، از این دارو استفاده نشود. به طور معمول داروهای سرماخوردگی یا آلرژیک فقط برای مدت کوتاهی تا زمانی که علائم شما برطرف شود، مصرف می‌شود. شربت‌ها و داروهای مایع، با قاشق یا فنجان مخصوص دارو اندازه‌گیری می‌شوند.
- واکنش اکستراپیرامیدال خوراکی: ۲۵ تا ۵۰ میلی گرم خوراکی سه تا چهار بار در روز
- بی خوابی: ۷۶ میلی گرم خوراکی یک بار در روز در زمان خواب
- بیماری حرکتی دهان و دندان: ۲۵ تا ۵۰ میلی گرم خوراکی سه تا چهار بار در روز
- آلرژیک رینیت خوراکی: ۳۸ تا ۷۶ میلی گرم خوراکی هر چهار تا ۶ ساعت طبق نیاز
- علائم سرما خوراکی: ۳۸ تا ۷۶ میلی گرم خوراکی هر چهار تا ۶ ساعت در صورت نیاز
- خارش دهانی: ۳۸ تا ۷۶ میلی گرم خوراکی هر چهار تا ۶ ساعت در صورت نیاز
- ادراری: ۳۸ تا ۷۶ میلی گرم خوراکی هر چهار تا ۶ ساعت طبق نیاز
مصرف بیش از حد یا اوردوز دیفن هیدرامین
مصرف بیش از اندازه داروی دیفن هیدرامین باعث بروز علائمی مانند خواب آلودگی شدید، تشنج و گشادی مردمک چشم می‌شود. در کودکان، تغییرات خلق، بی‌قراری، حساسیت‌پذیری و هذیان قبل از خواب آلودگی رخ دهد. در صورت مصرف بیش از احد داروی دیفن هیدرامین و عوارض تنفسی شدید در فرد باید سریعاً به پزشک مراجعه کرد یا با با اورژانس تماس گرفت.
تداخل دارویی دیفن هیدرامین
تداخلات دارویی دیفن هیدرامین با دیگر داروها ممکن است عملکرد و تأثیر داروی دیفن هیدرامین را تغییر دهد یا ریسک بروز عوارض جانبی آن را افزایش دهد. مصرف دیفن هیدرامین همراه با آنتی‌هیستامین‌هایی که مصرف پوستی دارند مانند کرم، پماد، اسپری می‌تواند تداخل داشته باشد.
همچنین مصرف داروهای که خواب آلودگی ایجاد می‌کنند مانند کدئین و هیدروکدون، داروهای خواب یا ضد اضطراب مانند آلپرازولام، لورازپام و زولپیدم، شل کننده عضلانی مثل کاریزوپرودول و سیکلوبنزاپرین، بقیه آنتی‌هیستامین‌ها همچون سیترزین، کلرفنیرامین با داروی دیفن هیدرامین ممکن است تداخل داشته باشد.
عوارض جانبی دیفن هیدرامین کامپاند
از عوارض مصرف زیاد دیفن هیدرامین کامپاند می‌توان تحریک مخاط معده و ایجاد ناراحتی معده، بی اشتهایی، تهوع و استفراغ را نام برد. استفاده دیفن هیدرامین کامپاند در بیماران با اختلال کار کلیه ممکن است عوارض پوستی حساسیتی داشته باشد. دیفن هیدرامین کامپاند می‌تواند عوارض ضد موسکارینی از برای فرد داشته باشد.
تداخلات دارویی دیفن هیدرامین کامپاند
استفاده همزمان دیفن هیدرامین کامپاند با داروهای آنتی کولینرژیک اثرات جانبی این دارو را تشدید می‌کند، مصرف همزمان داروهای سمی برای گوش مانند سالیسیلات و وانکو مایسین با دیفن هیدرامین کامپاند ممکن است علائم اثرات سمی آنها بر روی گوش از جمله وز وز گوش و سرگیجه را بپوشاند. به دلیل وجود سیترات سدیم در فرآورده احتمال تداخل با کینیدین، ضد اسیدها به خصوص بی‌کربنات سدیم، داروهای حاوی کلسیم دیگوکسین وجود دارد.
در صورت فراموش کردن مصرف دیفن هیدرامین چه اتفاقی می‌افتد؟
هیچ‌گاه دو دوز دیفن هیدرامین را به طور همزمان نباید استفاده کرد. اگر برای کمک به خواب دیفن هیدرامین مصرف می‌شود و فرد فراموش کرده است که آن را قبل از خواب مصرف کند، باید از دوز فراموش شده صرف نظر کرده و در شب بعدی آن را مصرف کند. اگر فرد دیفن هیدرامین را برای سرفه و سرماخوردگی مصرف می‌کند و مصرف یک دوز آن را فراموش کرده در صورت نیاز و به منظور کاهش و درمان علائمی از جمله سرفه و سرماخوردگی می‌تواند آن را مصرف کند.
مصرف دیفن هیدرامین در بارداری و شیردهی
معمولاً مصرف دیفن هیدرامین در دوران بارداری، به دلیل کافی نبودن اطلاعات برای اطمینان از بی خطر بودن مصرف آن در بارداری، توصیه نمی‌شود. در صورت مصرف دیفن هیدرامین در اواخر دوران بارداری ممکن است نوزاد با بعضی از عوارض جانبی به دنیا بیاید. اگر مادر باردار دچار سرفه یا سرماخوردگی شد می‌تواند با استراحت، نوشیدن مایعات فراوان و مصرف مسکن‌های روزمره مانند استامینوفن علائم بیماری را کاهش داده و درمان کند. مصرف دیفن هیدرامین در دوران شیردهی توصیه نمی‌شود زیرا مقدار کمی از این دارو وارد شیر مادر شده و ممکن است به نوزاد آسیب برساند همچنین میزان تولید شیر مادر را می‌کاهد.
نظر شما