به گزارش خبرنگار ایمنا، آموزش شهروندی به طور غیر رسمی در خانه یا محل کار یا کارگاه‌های آموزشی و یا به طور رسمی به صورت سرفصل درسی مجزا در مدارس و یا به صورت رشته تحصیلی دانشگاهی در واقع به شهروندان می‌آموزد که چگونه یک شهروند فعال، آگاه و مسئولیت پذیر باشند. در واقع مبنای این آموزش‌ها، پرورش یک شهروند نمونه یا شهروند خوب یا ارائه یک الگوی شهروندی نیست، بلکه به آنان می‌آموزد که چگونه تصمیمات خود را با توجه به مسئولیت‌هایشان در قبال اجتماع و زندگی فردی خود اتخاذ کنند.
در این میان برای داشتن یک شهر پویا و توسعه یافته نیازمند شهروندانی آگاه به مسائل شهری هستیم، این شهروندان برای آموختن شیوه ها و راه‌های مشارکت باید از دوران کودکی آمادگی لازم را به دست آورند، در این بین شهرداری‌ها می توانند در تربیت این شهروندان نقش موثری ایفا کنند.
مدارس «اجتماع محور» نقش بسزایی در تربیت شهروندی دارند
حسین معافی، کارشناس آموزش شهروندی در این باره به خبرنگار ایمنا می‌گوید: بسیاری از نهادهای دولتی و غیردولتی مانند شهرداری، شوراهای شهر و آموزش و پرورش وظایف مشترکی دارند و می‌توان گفت که تربیت شهروند مسئول از اهداف اصلی و مشترک این نهادها است. در واقع آموزش شهروندی می‌تواند هدف مشترک آموزش‌وپرورش و مدیریت شهری باشد که با آموزش دانش آموزان و خانواده‌هایشان و فرهنگ‌سازی، می‌توان بسیاری از مشکلات شهری را به صورت ریشه‌ای و اصولی رفع کرد.
وی ادامه می دهد: مدارس «اجتماع محور» در جامعه کنونی می‌توانند در تربیت شهروندی نقش بسزایی داشته باشند. روش بهره‌برداری از مدارس اجتماع‌محور به نحوی است که در ساعات غیردرسی از حیاط و فضای مدارس در شهرها برای آموزش و یادگیری در قالب موضوعات فرهنگی و اجتماعی برای دانش آموزان و خانواده‌ها استفاده می‌شود. این تجربه در بسیاری از کشورهای جهان و شهرهای پیشرفته دیده شده است.
این کارشناس آموزش شهروندی خاطرنشان می کند: یکی از طرح‌های خوبی که در برخی از مدارس کشور با همکاری آموزش و پرورش و شهرداری‌ها در سال‌های گذشته اجرا شده طرح «شهردار مدرسه» است. دست‌یابی به مدیریت مشارکتی، حصول بخشی از اهداف عالیه آموزش و پرورش همانند مشارکت‌پذیری دانش‌آموز، مربیان و مدرسه از مهمترین اهداف این طرح بوده است. دانش‌آموزان شهردار مدرسه در زمینه تصمیم‌گیری‌های کلان و خرد در مدیریت محله و مدرسه مشارکت دارند و نوعی تمرین دموکراسی برای دانش‌آموزان است. اساس این طرح مشارکت و مسئولیت‌پذیری است، دانش‌آموزانی در طرح شهردار مدرسه داوطلب می‌شوند که مسئولیت‌پذیر و علاقه‌مند بوده و در محیط‌های مشارکت اجتماعی رشد خواهند کرد و در آینده تعاملات خوبی را با شهرداری‌ها برای رفع مشکلات شهری خواهند داشت.
این فعال فرهنگی و اجتماعی توضیح می دهد: بی شک برای رسیدن به یک شهر مطلوب باید برنامه مشارکت دانش آموزان و خانواده‌ها و آموزش را در رأس برنامه‌ریزی های خود در مدیریت شهری قرار دهیم. ترافیک، آلودگی هوا، کمبود فضاهای سبز و پارک‌ها برخی از مشکلات رایج در شهرهای بزرگ هستند که شهرداری‌ها با توجه به سرمایه گذاری‌ها و هزینه‌های فراوانی که انجام می‌دهند به تنهایی نمی‌توانند این مشکلات را مرتفع کنند.
معافی تصریح می‌کند: برای رفع این مسائل و مشکلات در وهله اول احتیاج به فرهنگ سازی و آموزش شهروندان داریم که بهترین راه حل و پیشگیری قبل از درمان است. این امر می‌تواند با همکاری شهرداری‌ها و آموزش و پرورش صورت گیرد. معاونت فرهنگی، ورزشی و اجتماعی شهرداری می‌تواند محتواهای مناسبی را آماده کند و با همکاری مدارس و انجمن‌های اولیا همایش‌ها، سمینارها و جشنواره‌ها و کلاس‌های آموزشی لازم را در خصوص رعایت مسائل ترافیکی و مشکلات به وجود آمده و حفظ و ضرورت نگهداری فضاهای سبز در شهرها برای دانش آموزان و خانواده‌ها اجرا کند.
وی تاکید می‌کند: این آموزش‌ها می‌تواند در قالب فیلم، تیزر و مستندهای آموزشی از صدا و سیمای استان‌ها نیز پخش شود و در رسانه‌ها و فضای مجازی نیز منتشر شود. استفاده از طرح شهردار مدرسه و مدارس ترافیکی و یا شهرک‌های ترافیکی برای آموزش و یادگیری دانش آموزان نیز می‌تواند مهم و کارگشا باشد.
این کارشناس می گوید: یکی دیگر از مشکلات شهرداری‌ها بحث مدیریت پسماند، هزینه‌های جمع آوری زباله‌ها، مکان‌های دفع زباله، مسائل زیست محیطی و آلودگی‌های هوا و خاک است. زباله گردی نیز از چالش‌های پیش روی مدیریت شهری است که با توجه به مشکلات اقتصادی روز به روز بیشتر شده و نگرانی‌های زیادی را به دنبال دارد که ساماندهی و سازماندهی زباله گردها نیز باید در دستور کار مسئولان شهری قرار گیرد.
معافی ادامه می دهد: تفکیک زباله‌ها در منازل، می‌تواند بسیاری از دغدغه‌ها در این مورد را کاهش دهد، زیرا با تفکیک و بازیافت زباله‌ها که به طلای کثیف معروف هستند، علاوه بر اشتغالزایی، منابع اولیه کمتری مصرف و مشکلات زیست محیطی زباله‌ها، دفن آن و زباله گردی نیز کاهش می‌یابد. همانطور که اشاره شد فرهنگ سازی و آموزش شهروندان به ویژه دانش آموزان می‌تواند در این زمینه نیز مؤثر و مفید باشد که سازمان مدیریت پسماند شهرداری اراک در سال‌های گذشته آن را به صورت کامل انجام داده است.
فعالیت آکادمی مدیریت پسماند شهرداری اراک
مشارکت شهروندان به ویژه کودکان و زنان خانه دار در امر مدیریت پسماند می توانند نقش موثری در پیشبرد اهداف توسعه پایدار ایفا کند. متولی آموزش های شهری و شهروندی در این حوزه نیز، شهرداری است تا فرهنگ سازی و آموزش شهروندان را هر چه بیشتر و موثرتر انجام داده تا برای رسیدن به پیشبرد اهداف حفاظت از منابع طبیعی و همچنین جلوگیری از آلودگی های زیست محیطی به عنوان یک عامل موثر بکوشد. در جامعه امروز، لزوم آموزش فرهنگ زندگی شهری به طور کامل مشهود است. یکی از مفاهیم عمده در ادبیات آموزشی، تدوین محتوای آموزشی منطبق با نیاز شهر و شهروند است.
مهدی فدوی، سرپرست سازمان مدیریت پسماند شهرداری اراک نیز در این باره آموزش به دانش آموزان و افزایش آگاهی اقشار مختلف جامعه در بحث کاهش تولید زباله را از جمله وظایف شهرداری می‌داند و به خبرنگار ایمنا می‌گوید: به استناد اساسنامه سازمان مدیریت پسماند و بر اساس وظیفه ذاتی این سازمان، آکادمی مدیریت پسماند شهرداری اراک با محوریت مطالعه، پژوهش، نوآوری، توسعه، آموزش، فرهنگ سازی و تحقق اهداف شهر یادگیرنده فعالیت می‌کند که در همین راستا با عنایت به گسترش آموزش‌ها در گروه‌های مختلف و لزوم ارائه آموزش‌های استاندارد توسط مربیان مجرب با هماهنگی اداره کل فنی و حرفه‌ای، آموزش و پرورش و دانشگاه‌های استان پیگیری‌های لازم جهت معرفی افراد با مدارک تحصیلی مرتبطِ محیط زیستی صورت می‌گیرد به طوری که پس از گذراندن دوره‌های آموزشی و شرکت در آزمون‌های مربوطه، مدرک مربیگری فنی و حرفه‌ای آموزشیار محیط زیست برای شرکت کنندگان صادر می‌شود.
وی با بیان اینکه بر اساس گروه‌های هدف مختلف در بحث آموزش مدیریت پسماند، این سازمان نسبت به تهیه محتوای آموزشی به تفکیک گروه‌ها اقدام می‌کند، ادامه می دهد: دوره‌های آموزشی مدیریت پسماند در دو بخش آنلاین و آفلاین برگزار می‌شود. البته از ابتدای شیوع بیماری کرونا این دوره‌ها عمدتاً به صورت مجازی بوده که در همین راستا نیز محتوای لازم برای آموزش در فضای مجازی تهیه و در بین گروه‌های هدف منتشر شده است که از جمله آنها می‌توان به طراحی شخصیت‌های آموزشی بابا پاکبان، پاکناز و پاکیار و یا ساخت و تهیه ۱۳ قسمت انیمیشن آموزشی جهت ارائه مفاهیم مدیریت پسماند اشاره کرد.
سرپرست سازمان مدیریت پسماند شهرداری اراک برگزاری مسابقات آموزشی را از دیگر اقدامات سازمان مدیریت پسماند به کودکان و نوجوانان می داند و اظهار می‌کند: آموزش ۱۶ مهدکودک با ۴۰۲ نوآموز، افتتاح مدرسه همیار بازیافت با ظرفیت روزانه ۵۰ نفر، آموزش سه هزار دانش‌آموز در سال تحصیلی ۹۷-۹۸ از ۳۳۰ مدرسه ابتدایی، آموزش به ۴۶ مدرسه با ۷۵۹۲ دانش‌آموز در سال تحصیلی ۹۸-۹۹، برگزاری مسابقه کاردستی از دورریختنی ها، بازدید دانش آموزان از کارخانه پردازش محل دفن سازمان مدیریت پسماند، نمایش و بررسی ۱۸ فیلم کوتاه دانش آموزی، برگزاری دوره آموزشی ویژه معلمان با حضور ۴۰۰ نفر، انعقاد تفاهم نامه علمی، پژوهشی و آموزشی با دانشگاه آزاد اسلامی استان مرکزی، انعقاد تفاهم نامه با اداره کل بهزیستی، توزیع مخازن سه گانه تفکیک پسماند در مدارس و سازمان‌ها و ادارات سطح شهر و تدوین مجموعه کتاب‌های آموزشی بچه‌ها بازیافت از دیگر اقدامات آموزشی بوده که آکادمی سازمان مدیریت پسماند شهرداری اراک به منظور ارتقای دانش اقشار مختلف جامعه به ویژه در دانش آموزان انجام داده است.
فدوی خاطرنشان می کند: آخرین اقدام انجام شده در راستا تشویق دانش آموزان به کسب دانش مدیریت پسماند، توزیع ۱۴ شماره «پیک پسماند» در برنامه شاد، بین دانش آموزان پایه ابتدایی بوده که به همین واسطه نیز مسابقه پیامکی برگزار شد و بیش از چهار هزار و ۱۰۰ پیامک دریافت شد که نهایتاً به ۲۰ دانش‌آموز برگزیده در سطح استان جوایز نفیسی اعطا شد.
سرپرست سازمان مدیریت پسماند شهرداری اراک تاکید می کند: خوشبختانه تعامل سازمان پسماند شهرداری و اداره آموزش و پرورش استان در این زمینه روز به روز در حال افزایش بوده و همواره با کسب تجربیات مناسب، نتایج مثبت‌تری حاصل شده است و اگر امروز شاهد برخی ناهماهنگی‌ها در این حوزه هستیم به نامناسب بودن زیرساخت‌های آموزش مجازی در کشور بر می‌گردد که شهر اراک نیز از این قاعده مستثنی نیست.
نظر شما