مطبوعات و رسانه‌های آزاد و شفاف در هر جامعه‌ای از ارکان توسعه و دموکراسی محسوب می‌شود، لذا خبرگزاری ایمنا مرور بر بخشی از عناوین مطبوعات کشور را به صورت روزانه در دستور کار خود دارد.
روزنامه ابتکار در صفحه نخست امروز خود با تیتر «تنش زداییِ محتاطانه ایران و عربستان» به بررسی اختلافات ایران و عربستان پرداخت و نوشت: پایگاه خبری آسیاتایمز در گزارشی ضمن بررسی روند آخرین تحولات مرتبط با مذاکرات تنش زدایی میان ایران و عربستان، به طور خاص به این مسئله اشاره کرده که دیدارهای اخیر مسئولان ایرانی و عربستانی در عراق و آمریکا حاکی از این هستند که دو طرف در حال ترسیم یک نقشه راه جهت بهبود روابط دوجانبه حتی در قالبی محدود هستند.
آسیاتایمز در این رابطه می‌نویسد: «علی‌رغم وجود تنش‌ها و اختلافات گسترده و قدیمی در روابط ایران و عربستان در مورد موضوعاتی نظیر بحران‌های عراق، لبنان و افغانستان، دیدارهای اخیر مسئولانِ دو کشور در عراق و آمریکا حاکی از این است که تغییراتی قابل توجه در روابطِ این دو کشور رقیبِ خاورمیانه‌ای در حال وقوع است.
برخی منابع به این مساله اشاره دارند که در جریان چهار ملاقات مسئولان ایران و عربستانی در عراق و یک ملاقات آنها در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورکِ آمریکا، ایرانی‌ها به عربستان سعودی، نقشه راهی را جهت تنش زدایی و بهبود مجدد روابط دو طرف پیشنهاد کرده‌اند و منتظرِ پاسخ طرفِ سعودی هستند.
به احتمال فراوان، نقشه راهِ ارائه شده از سوی ایران، طیفی از موضوعات را شامل می‌شود و با در نظر گرفتنِ مواردی نظیر عقب نشینی و کاهش حضور نظامی آمریکا در منطقه خاورمیانه، ترس از اوج‌گیری تنش‌ها در آینده، چالش‌های اقتصادی و مجموعه‌ای از دیگر مسائل، عملاً تهران و ریاض را در امر تنش زدایی در روابط دو جانبه خود مصمم‌تر کرده است (حداقل در شرایط کنونی).
روزنامه آرمان ملی در صفحه نخست امروز خود با تیتر «سه شرط ایران برای بازگشت آمریکا به برجام» به بررسی شروط ایران برای بازگشت به برجام پرداخت و نوشت: تحولات حول محور برجام در شرایطی رقم می‌خورد که هر روز شاهد اظهارنظرهایی از سوی طرفین توافق هستیم. حتی آمریکایی‌ها نیز که امروز عضوی در توافق ندارند و درصدد بازگشت به برجام هستند نیز هر روز از پی روز دیگری به عکس‌العمل و واکنش نسبت به اظهارات ایران و سایر کشورها می‌پردازد. چنانکه روز گذشته جیک سالیوان مشاور امنیت ملی کاخ سفید گفته «اعلام کرده‌ایم که اگر ایران آماده بازگشت به اجرای توافق باشد، به توافق برمی‌گردیم. واقعیت این است که ایران هنوز تمایلی برای بازگشت به برجام نشان نداده است. آمریکا از نزدیک با شرکا و متحدان خود برای ایجاد شرایط لازم برای گفت‌وگو همکاری می‌کند. ما آماده بازگشت به میز مذاکره و ادامه کار روی این موضوع هستیم.» با این حال موضع‌گیری طرفین دیگر توافق با یکدیگر متفاوت است. چین و روسیه در مواضع اخیر خود به طور کامل از ایران حمایت کرده‌اند؛ اما در همین شرایط تروئیکای اروپایی از جمله فرانسه که امروز نقش پلیس بد در شرایط پیش از مذاکرات را بازی می‌کند ابراز نگرانی‌هایی را در خصوص تعلل ایران در آغاز مذاکرات ابراز کرده‌اند. با این حال این نوع موضع‌گیری‌ها چندان خللی در نوع موضع‌گیری و عمل‌گرایی ایران در مذاکرات پیش رو در راستای برداشته شدن تحریم‌ها و استیفای حقوق کشورمان ایجاد نمی‌کند. این در حالی است که خطیب‌زاده سخنگوی وزارت امور خارجه عنوان کرده است: «مسیر آمریکا برای بازگشت به برجام روشن است. باید بپذیرد به‌عنوان مقصر وضعیت فعلی از مسیری که رفته برمی‌گردند، تحریم‌هایی که اضافه کرد همه را یکجا و به صورت مؤثر بردارند و تضمین دهند هیچ دولتی در آمریکا مجدداً جهان و حقوق بین‌الملل را به سخره نخواهد گرفت و این شرایط را تکرار نخواهد کرد.» حال باید دید با این تفاسیر تحولات حول محور برجام تا روزهای منتهی به آغاز مذاکرات چگونه پیش خواهد رفت.
۳ شرط ایران
وزیر امور خارجه کشورمان و لیز تراس وزیر خارجه انگلیس روز دوشنبه در یک گفت‌وگوی تلفنی در خصوص مسائل دوجانبه، گفت‌وگوهای وین و برخی موضوعات منطقه‌ای به بحث و تبادل نظر پرداختند. حسین امیر عبداللهیان در این مکالمه تلفنی، یادآور شد که بخش اعظم توافقات تجاری میان دو کشور پس از برجام اجرایی نشده‌اند، و ارتقای حجم تجارت و تسهیل مراودات مالی میان دو کشور نیازمند افزایش تحرک و اقدامات لندن است. امیرعبداللهیان همچنین با یادآوری بدهی قدیمی انگلستان به ایران، بازپرداخت این بدهی را حق ملت ایران خوانده و بر لزوم اقدام فوری لندن جهت بازپرداخت هرچه سریع‌تر این بدهی تأکید کرد. وزیر امور خارجه کشورمان در خصوص برجام نیز بر مسئولیت آمریکا در به وجود آمدن شرایط کنونی تأکید و تصریح کرد که برخی طرف‌ها نیز با مسئولیت‌ناپذیری و سکوت در برابر اقدامات آمریکا، به بروز وضعیت فعلی دامن زده‌اند. امیر عبداللهیان موفقیت مذاکرات در وین را به رفع تمامی تحریم‌ها، بازگشت همه طرف‌ها به تعهداتشان، ارائه تضمین‌های لازم در خصوص اجرایی شدن نتایج گفت‌وگوها و راستی‌آزمایی اقدامات طرف مقابل، منوط دانست. وزیر امور خارجه کشورمان یادآور شد عادی‌سازی روابط تجاری با ایران یکی از تعهداتی بوده است که طرف مقابل در برجام پذیرفته است و این موضوع باید به نحو کاملی در مذاکرات وین محقق شود.
روزنامه اعتماد در صفحه نخست امروز خود با تیتر «روزنامه‌نگاری و اسناد محرمانه» به بررسی شکایت وزارت نفت از خبرنگار منتشر کننده اسناد استخدامی این وزارت خانه پرداخت و نوشت: در پی انتشار یک نامه با مهر محرمانه از وزارت نفت، که درباره حقوق و مزایای یک استخدامی جدید در این وزارتخانه بود، وزارت نفت به جای پاسخگویی از خانم روزنامه‌نگار شکایت کرده است. منطق شکایت‌کننده چنین است که «اخبار منتشره به کیفیت مزبور در کانال خبری، آثار و تبعات منفی و فی‌الواقع خسارت معنوی جبران‌ناپذیری را به اعتماد عمومی نسبت به عملکرد مسؤولان مؤثر نظام مقدس جمهوری اسلامی، وجهه عمومی صنعت نفت، علی‌الخصوص مشاور محترم وزیر و مدیرکل دفتر وزارتی در مجامع عمومی و بین‌المللی داشته است. … متهم (!) با علم و آگاهی به مجرمانه بودن عمل انتسابی مبادرت به نشر مفاد اسناد محرمانه موصوف کرده است که این امر قطعاً بستر و زمینه بی‌اعتمادی کلیه همکاران و… به عملکرد وزارت متبوع را فراهم خواهد کرد.» در پایان نیز خواهان اعلام مجرمیت فرد مشتکی‌عنه شده است. پرسش این است که وزارت نفت چرا این نامه را محرمانه اعلام کرده و چرا چنین ضوابطی را برای پرداخت مقرر کرده است؟ آیا جز این است که می‌خواسته‌اند کسی از مفاد سندی مطلع نشود که هیچ امر محرمانه‌ای در آن وجود ندارد؟
در حقیقت این یک سند به‌طور صوری و شکلی و نه واقعی محرمانه است، سندی است که با استفاده نادرست از اختیارات محرمانه اعلام شده است. علت نیز روشن است. بیایید بحث محرمانگی سند را کنار بگذاریم، آیا وزارت مزبور از مفاد آن سند دفاع می‌کند؟ مثال می‌زنم. اگر کسی سند محرمانه‌ای را افشا کند که تعداد سلاح‌های یک پادگان در آن قید شده است، هیچکس نسبت به وجود سلاح یا تعداد آن اعتراضی ندارد و مدیریت پادگان نیز از وجود سلاح در آنجا دفاع می‌کند، ولی ماهیت این خبر محرمانه است و اطلاع دیگران از آن موضوعی است که باید منع شود. حالا فرض کنیم که مدیری برای خود پاداش بنویسد و امکاناتی را برای خود یا دیگران در نظر بگیرد که مصداق سوءاستفاده است، آیا حق دارد سند آن را محرمانه کند؟ طبعاً خیر، چون هدف از این محرمانه کردن، پوشاندن کاری خلاف است و این ربطی به مصالح اداره مربوط و کشور ندارد. مدیر می‌تواند سند را محرمانه اعلام کند ولی باید بر اساس حق و منافع اداره متبوع باشد.
نکته دوم اینکه مفاد ذکر شده در شکایت وزارت نفت تأیید کننده هدف از محرمانه کردن سند است. سندی که افشا شده و آبروی جایی را می‌برد، یعنی مفاد آن ایراد دارد. فرض کنید که سندی منتشر شود که حاوی اسامی خریداران نفت در تحریم باشد. اینکه موجب آبروریزی نمی‌شود، بلکه اثبات زرنگی وزارتخانه هم هست ولی نباید افشا شود چون به زیان وزارتخانه و کشور است. ولی در مورد این سند، تصمیم مربوط اشکال داشته است. چرا مدیریت آن وزارتخانه حتی کلمه‌ای از تصمیم خود دفاع نمی‌کند؟ اگر این تصمیم درست و قابل دفاع است، اصولاً چرا به مهر محرمانه ممهور شده است؟ آیا همه دستورات پرداخت به افراد محرمانه است یا این مورد خاص یا موارد مشابه محرمانه شده است؟
وظیفه روزنامه‌نگار نگاه کردن به مهر محرمانه نیست. اتفاقاً در این مورد خاص این کار نشانگر شجاعت و صلاحیت حرفه‌ای روزنامه‌نگار است و باید از او قدردانی کرد. همان‌طور که مجرمین عادی کارهای خود را پنهانی انجام می‌دهند تا دست‌شان رو نشود، مدیران نیز بسیاری از کارهای خود را در پوشش قانون اسناد محرمانه انجام می‌دهند و این سوءاستفاده از قانون است که به مراتب بدتر از انجام کاری است که محرمانه اعلام شده است. دادگاه هم نمی‌تواند این کار را جرم بداند، زیرا اصل محرمانه اعلام کردن مزبور غیرقانونی و مصداق سوءاستفاده از اختیارات قانونی بوده است. بهتر است وزارت نفت یا هر نهاد دیگری که با موارد مشابه مواجه می‌شود، اولاً سند را محرمانه نکند، چون آثار انتشارش بدتر است و اگر هم منتشر شد، با شهامت و منطق از کار خود دفاع کند. برخی خبرها هم با اظهار تشکر از وزارت نفت منتشر شده که گویا شکایت خود را پس گرفته است. مساله امروز پیگیری یا پس گرفتن شکایت نیست اصل شکایت کردن نیز اقدام قابل اعتراض دیگر است. مساله اصلی پاسخگویی درباره مفاد سند است. واقعاً نظام پاسخگویی در ایران وارونه وارونه است.
روزنامه شرق در صفحه نخست امروز خود با تیتر «طرح‌های سفارشی در بهارستان» به بررسی طرح نظارت بر رفتار نمایندگان پرداخت و نوشت: «طرح‌های مجلس، سفارش از بیرون است و با مشورت خارج از مجلس تهیه می‌شوند»؛ ادعایی که از ابتدای روی‌کارآمدن مجلس یازدهم، بارها به انحای مختلف به گوش رسیده و اکنون یک نماینده مجلس توضیح داده که طرح نظارت بر رفتار نمایندگان نیز سفارشی از بیرون مجلس بوده است؛ گویی نمایندگان اختیار کاملی در تدوین و تهیه آن نداشته و تحت تأثیر مشورت‌های اجباری خارج از بهارستان، آن را نهایی کرده‌اند.
در همان ابتدای شروع به کار مجلس انقلابی و هم‌زمان با تهیه طرح اصلاح قانون انتخابات، شاهد نقش شورای نگهبان در تدوین اولیه طرح بودیم و بارها از سوی نمایندگان مجلس از این اعمال نظر و نفوذ در تهیه طرح اصلاح قانون انتخابات به‌عنوان نماد یک رابطه خوب بین مجلس و شورای نگهبان یاد شد؛ ارتباطی که منتقدان خود را داشت و انتقادهای بسیاری را از نادیده‌گرفته‌شدن استقلال قوه مقننه مطرح کرد. هرچند نمایندگان مجلس و شورای نگهبان این نوع روابط را در جهت تسهیل در روند قانون‌گذاری عنوان می‌کردند، اما از سوی دیگر نشان از تلاش نمایندگان مجلس برای فرمان‌پذیری داشت که می‌توانست تضمین‌کننده تأیید صلاحیت آنها زمان انتخابات دوره بعدی مجلس باشد.
حال کاظم دلخوش، نماینده مجلس، در پاسخ به این پرسش که آیا طرح اصلاح نظارت بر رفتار نمایندگان، طرح خود نمایندگان است، گفت: مسلماً نمایندگان موافق و مدافع این طرح با بیرون از مجلس مشورت‌هایی را داشته‌اند. این طرح برای مجلس نیست و نمایندگان با خارج از مجلس مشورت‌هایی داشته‌اند.
نماینده صومعه‌سرا و عضو کمیسیون حقوقی در رابطه با «طرح اصلاح قانون نظارت بر رفتار نمایندگان» گفت: نظارت بر رفتار نمایندگان در مجلس وجود دارد و نیازی به طرح جدید یا اصلاحیه ندارد. معاونت نظارت بر رفتار نمایندگان این مسئولیت را بر عهده دارد، منتها گاهی نمایندگان هوس می‌کنند مسائلی را در مجلس به جریان بیندازند که هیچ ضرورتی ندارد. در شرایط حاضر که مردم درگیر مشکلات اقتصادی و گرفتاری‌های زندگی خود هستند، رسیدگی به چنین طرحی الزامی ندارد.
او ادامه داد: در کشور قانون کم نداریم، ولی ممکن است از نظر آئین‌نامه شبهاتی وجود داشته باشد. طرح اصلاح قانون نظارت بر رفتار نمایندگان، طرح پخته‌ای نبود؛ به همین علت نمایندگان طرح را نپذیرفتند و به آن رأی ندادند. حرف نمایندگان این است که ما نظارت بر رفتار نمایندگان را داریم و طبق اصول قانون اساسی نمی‌توان نماینده را محدود کرد. همچنین نمایندگان معتقدند در شرایط فعلی که مردم گرفتار موضوعات معیشتی هستند، نباید به حاشیه برویم و افکار عمومی را به سمتی هدایت کنیم که مورد علاقه بخش کوچکی از جامعه است.
نماینده مردم صومعه‌سرا با تأکید بر اینکه رسیدگی به طرح اصلاح قانون نظارت بر رفتار نمایندگان ضرورتی ندارد، گفت: مردم امروز به نظارت بر رفتار نمایندگان بیشتر نیاز دارند یا حل مشکلات اقتصادی از سوی دولت و مجلس؟ عده‌ای از طرح شفافیت و اصلاح قانون نظارت سوءاستفاده می‌کنند و قصدشان گمراهی مردم از مشکلات است؛ وگرنه در شرایط فعلی بیشترین توجه باید از طریق مجلس و دولت به مشکلات اقتصادی و معیشتی معطوف شود. او در پاسخ به این پرسش که یعنی این طرح به مجلس سفارش شده است؟ گفت: بله.
یکی دیگر از برنامه‌های معمول اما چالش‌برانگیز در مجلس فعلی، بحث گزارش‌ها و تحقیق و تفحص‌های بی‌حاصلی است که هرروزه در صحن قرائت می‌شوند و جز اتهام‌زنی به دولت قبل، تاکنون دستاورد مشخصی نداشته‌اند. این نماینده مردم صومعه‌سرا در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر آنکه «چرا تحقیق و تفحص‌ها در مجلس منجر به نتیجه نمی‌شود نیز گفته است: این تحقیق و تفحص‌ها جز هزینه‌سازی چیزی ندارد. اصلاً اعتقادی به این تحقیق و تفحص‌ها ندارم؛ هرچه تعداد تحقیق و تفحص بیشتر باشد، می‌شود مصداق ضرب‌المثل «آفتابه لگن هفت دست، شام و ناهار هیچی».
در مجلس دهم بیش از صد تحقیق و تفحص به جریان افتاد، از این تعداد شاید ۳۰ مورد آن بررسی شد و از بین ۳۰ مورد شاید پنج مورد آن هم منجر به نتیجه نشد. نمایندگان در میانه راه تحقیق و تفحص‌ها را رها می‌کنند و سرد می‌شوند. رسیدگی به تحقیق و تفحص‌ها آن‌قدر زمان‌بر است که نمایندگان اصولاً غافل می‌شوند.
روزنامه کیهان در صفحه نخست امروز خود با تیتر «بیانیه مدعیان اصلاحات در یک جمله / بازگشت آمریکا به برجام بدون لغو تحریم‌ها» به انتقاد از بیانیه جبهه اصلاحات ایران در مورد آینده برجام پرداخت و نوشت: جریان مدعی اصلاحات که مهارت خاصی در تحریف و سانسور دارد، با انتشار بیانیه‌ای ۷ بندی، ضمن بزک عهدشکنی و اقدامات خصمانه آمریکا علیه ملت ایران، با آسمان ریسمان به هم بافتن تقلا کرد تا ردپای خود در ایجاد وضع موجود را پاک کند.
در بخشی از این بیانیه آمده است: «بیش از پانزده سال از سیاستی که باعث شد پرونده ایران با شعارهایی به ظاهر انقلابی به شورای امنیت سازمان ملل متحّد کشانده شود می‌گذرد؛ سیاستی که تحریم‌های گسترده اقتصادی علیه ایران را به‌دنبال داشت و نتیجه آن مشکلات روزافزون اقتصادی کشور، و از دست رفتن فرصت‌های بزرگ توسعه ملّی و پیشرفت ایران یکی پس از دیگری بود».
این طیف که شعار «دانستن حق مردم است» را بارها بیان کرده و البته هیچگاه بدان عمل نکرده، تحریم‌های به اصطلاح ۱۵ ساله را به جریان انقلابی نسبت داده است. این در حالی است که مدعیان اصلاحات در سال ۹۴ و پس از امضای برجام تأکید کرد که تحریم‌ها به تاریخ پیوسته و صبح بدون برجام فرا رسیده و تحریم‌ها فروپاشیده است.
اما برخلاف این ادعا، در ۸ سال گذشته و دقیقاً در مقطعی که مدعیان اصلاحات قوه مجریه و از جمله وزارت امور خارجه را دربست در اختیار گرفته بودند، تحریم‌های ضد ایرانی دو برابر شد. در شرایطی تحریم‌ها ۲ برابر شد که صنعت هسته‌ای تقریباً تعطیل شده و در قلب راکتور هسته‌ای بتن ریخته شد.
در بخش دیگری از بیانیه مذکور آمده است: «موقعیّت دیپلماتیک ایران در نیل به توافق برجام در دولت‌های یازدهم و دوازدهم نیز از سوی مدعیان همان سیاست تخریب شد و به فرجام دلخواه ملّت و تیم تلاشگر مذاکره‌کننده ایرانی دست نیافت».
مدعیان اصلاحات، بی‌دستاوردی برجام را به گردن منتقدان انداخته‌اند. این در حالی است که دولت سابق موظف شده بود که در اجرای برجام به ۲۸ شرط ابلاغی عمل کند، اما در اجرای این شروط دچار قصور و تقصیرهای فراوان شده و همین مسئله، خسارت محض برجام را در پی داشت.
طیف مدعی اصلاحات در این بیانیه تصریح کرد: «تظاهر به نظامی‌گری و تهدید کشورهای دیگر در منطقه، مهمترین ابزاری است که می‌تواند سایر کشورها را با دشمنان ایران همراه کند و آنان را در تشدید تهدیدهای امنیت ملی و کاهش فرصت‌های قدرت ملی ایران موفق گرداند. افزایش قدرت نظامی و هسته‌ای ایران اگر با تدابیر اعتماد ساز دیپلماتیک همراه نباشد، می‌تواند چنین فرصت‌هایی را برای دشمنان ایران در منطقه فراهم کند».
هرگاه ایران در سیاست خارجی با اقتدار عمل کرده و با اقدامات بازدارنده و حساب شده، دشمن را از گستاخی و دست‌درازی پشیمان می‌کند، اعتراض مدعیان اصلاحات به هوا برخاسته و از این اقتدار فریاد وامصیبتا سر می‌دهند.
جمهوری اسلامی ایران هیچگاه تهدیدی برای همسایگان نبوده و همواره بر رعایت حُسن همجواری، احترام به مرزهای بین‌المللی، پرهیز از دخالت بیگانگان و رعایت مردم سالاری تأکید کرده است.
بر همین اساس ایران همواره در صف نخست مبارزه با تروریسم حضور داشته و بنا بر درخواست کشورهای همسایه، با گروهک‌های تکفیری تروریستی که همگی محصول آمریکا بوده مبارزه کرده و در همین راستا در سال‌های گذشته کمر داعش را در سوریه و عراق شکست.
با این‌حال، مدعیان اصلاحات همیشه پای ثابت حمایت از تروریست‌ها بوده و اخیراً نیز اقدام قاطع سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در مقابله با دزدی دریایی آمریکا را مورد هجمه و توطئه قرار داد.
نظر شما