به گزارش خبرنگار ایمنا، در محیط خانه و اجتماع برجسته‌ترین نقش مادران، تربیت فرزندان است. اهمیت این نقش از آنجا روشن می‌شود که کودک نخستین بار در آغوش مادر قرار می‌گیرد و آداب و رسوم اجتماعی را از او می‌آموزد. کودک در دامن مادر یاد می‌گیرد که چگونه با دیگران رفتار و با آنان برخورد کند، لذا شیوه رفتار مادر با کودک در شکل دادن به ساختار شخصیتی او تأثیری چشمگیر دارد؛ از این رو، کارشناسان مسائل تربیتی همواره بر نقش مادران در تربیت فرزندان تأکید داشته و دارند.
بهترین کسی که می‌تواند به نیازهای جسمی و روحی کودک به صورت مناسب پاسخ دهد، مادر است؛ چراکه او از هر فرد دیگری آشناتر به شرایط زیستی و روانی کودک است و اوست که با مهر و محبت می‌تواند فرزند را حفاظت کند و از آلودگی‌ها و ناپاکی‌ها مصون دارد و به رفع احتیاجاتش بپردازد. مادری کاری بس مشکل و طاقت فرساست، اما هنر مادران موفق فرزندپروری درست و صحیح است.
نقش مؤثر مادر در تربیت فرزندان
علیرضا وطن‌خواه، روانشناس و مشاور خانواده در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا با بیان اینکه هماهنگی والدین در تربیت فرزند نقش مؤثری دارد، اظهار می‌کند: یکی از ارکان اصلی و تعیین‌کننده در امر تربیت فرزندان حضور والدین و هماهنگی پدر و مادر است. پدران به علت اینکه باید هزینه‌های زندگی را تأمین کنند مدت زمان کمتری در خانه حضور دارند و از همین جهت از ابتدای تولد ارتباط عاطفی قوی‌تری بین مادر و کودک برقرار می‌شود. این در حالی است که شیردهی نقش مادر را پررنگ‌تر می‌کند.
وی می‌افزاید: امروزه با صنعتی شدن جامعه و تغییر نگرش در مادران، حضورشان در محیط اجتماع افزایش یافته، اما مهمترین نقش مادر در محیط خانه و مدیریت داخلی منزل و تربیت فرزندان است، لذا بهتر است انان شغل پاره وقت داشته باشند تا بتوانند نیازهای عاطفی کودکان را برطرف و امنیت روانی او را تأمین کنند.
این روانشناس ادامه می‌دهد: نیازهای فرزند باید شناسایی شود و به او کمک کنند تا هیجاناتش را مدیریت کند. زمانی که در کودکی آموزش‌های لازم را دیده باشد در دوران نوجوانی می‌تواند خشم و برخوردهای عجولانه را مدیریت کند، اگر نیازها پاسخ داده شود فرزند احساس ارزشمندی و کارآمدی دارد و برای جلب توجه هر رفتاری را انجام نمی‌دهد. دختران از مادران الگوپذیری بیشتری دارند و باید ارتباط آنها توأم با اعتماد باشد و امنیت را در رابطه احساس کنند. دختران در دوران نوجوانی و جوانی مادرشان را الگوی خود قرار می‌دهند. زمانی که در خانواده نیازهای عاطفی و هیجانی دختران برطرف شود کمتر در دام انحرافات اخلاقی گرفتار می‌شوند.
تربیت مقتدرانه بهترین شیوه تربیتی است
وی تاکید می‌کند: اگر روش تربیتی والدین سخت‌گیرانه باشد بیشتر دروغ و پنهان کاری اتفاق می‌افتد و اگر سهل‌گیرانه باشد سوءاستفاده صورت می‌گیرد بنابراین بهترین شیوه تربیتی شیوه مقتدرانه است، مادر بالنده مادری است که با وجود تمام مشکلات، تربیت مقتدرانه دارد و چهارچوب خانواده را برای فرزندان مشخص کرده است و برای فرزندان خط قرمزها را مشخص کرده است.
وطن‌خواه اضافه می‌کند: تأمین نیازهای عاطفی دختران در خانواده می‌تواند از ضربه‌های ناگوار عاطفی جلوگیری کند اگر در خانواده به آنها بها داده شود کمتر در اتفاقات ناخوشایند مشارکت می‌کنند تا خود را نشان دهند چون مسائل خانواده را ارزشمند می‌دانند. بنابراین داشتن آزادی و قدرت نسبی در خانواده سبب می‌شود به فضاهای منفی تمایل نداشته باشند و با رفتارهای غلط گروه همسالان همراه نشوند، وضعیت اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی خانواده هم در رفتار فرزندان تأثیر دارد اما مادر باید بتواند فرزندان بخصوص فرزند دختر را به خوبی تربیت کند.
تأثیر مهر مادر در عزت نفس کودک
مهدیه شادمانی عضو هیئت علمی دانشگاه و فعال حوزه زنان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا در خصوص نقش مهم مادر در تربیت فرزندان می‌گوید: بسیاری از کارشناسان حوزه خانواده بر این باور هستند مهمترین وظیفه مادر رسیدگی به امور تعلیم و تربیت در خانواده است و مادر قلب خانواده محسوب می‌شود و از لحظه تولد این جریان آغاز می‌شود. مادر بالنده با مهر مادری فرزند را از انواع بیماری‌ها، خطرات و مشکلات محافظت می‌کند.
وی می‌افزاید: در کنار مراقبت‌های جسمی و روانی از دستورالعمل‌های اسلام و الگوهای رفتاری و اخلاقی که در خانواده از خود نشان می‌دهد رذائل اخلاقی را هم از فرزندش دور می‌کند. مادری که رشد یافته باشد و شخصیت صحیح داشته باشد در چهارچوب سبک زندگی ایرانی، اسلامی فرزندش را تربیت می‌کند.
این استاد دانشگاه تاکید می‌کند: قطعاً اگر مادری از نظر جسمی و روحی ناتوان باشد زمینه انحرافات اخلاقی در فرزندان به وجود می‌آید، مادر خوب فرزند خوب تربیت می‌کند متأسفانه برخی از مادران تصور می‌کنند اگر برای تربیت فرزند وقت بگذارند عمرشان تلف شده در صورتی که اگر فرزند درست تربیت شود باید احساس غرور کنند.
وی خاطر نشان می‌کند: مادری که مهر و عاطفه مادری ندارد عزت نفس فرزندش را زیر سوال می‌برد زمانی که فرزند با مراقب دیگری به جز مادر زمان‌هایی را سپری می‌کند رشد ناایمن اتفاق می‌افتد بی‌توجهی و قصور مادر در سنین مختلف رشد فرزندان تأثیرگذار است.
خانواده پایه اصلی تربیت و هنجارپذیری کودک است
شادمانی می‌افزاید: مادر هنجارهای اولیه را به کودک آموزش می‌دهد و نقش بسیار مهم و تعیین کننده‌ای در این جریان دارد، حادثه قمه‌کشی دختران یکی از این مسائل است که در آن رفتار نادرست یک دختر باعث حیرت شد، اگر مادر و دختر ارتباط عاطفی خوبی نداشته باشند دختر روحیه زنانه نخواهد داشت و خشونت در وجودش پدیدار می‌شود.
وی می‌افزاید: نابسامانی خانواده، بدسرپرست بودن و عدم تربیت صحیح اسلامی و ایرانی از عوامل اساسی شکل‌گیری بزهکاری است، همه این مؤلفه‌ها رفتارهای قلدرانه را پدید می‌آورد. زمانی که فرزندان در خانواده احساس بی‌ارزشی کنند در اجتماع برای جلب توجه و قدرت‌طلبی رفتارهای نادرست انجام می‌دهند.
این فعال حوزه زنان تصریح کرد: متأسفانه در تحلیل این موضوع بسیاری نقش جامعه و دستگاه‌های اجتماعی را در تربیت افراد مؤثر می‌دانند در صورتی که پایه‌های اصلی تربیت و هنجارپذیری در خانواده با والدین شکل می‌گیرد و اگر جامعه را در بزهکاری افراد و فرزندان یک خانواده این موضوع مقصر بدانیم باید همه رفتار یکسان داشته باشند. وقتی فرزندی به خوبی تربیت شده باشد زمانی هم که وارد اجتماع می‌شود رفتار مناسبی دارد.
اهمیت تربیت دختران و تأثیر محیط زندگی در آینده فرزند
وی اظهار می‌کند: مادر باید فرزند دختر را بر اساس نیازهای فطری و ذاتی او تربیت کند. دختر و پسر به دلیل تفاوت‌های گوناگون و ظرفیت‌های مختلف روحی و جسمی که دارند تربیت متفاوتی نیاز دارند. در تربیت و پرورش دختر دو مسئله تأمین نیازهای جسمی و کسب ارزش‌های اخلاقی و معنوی باید مورد توجه مادر باشد. دختر بلوغ زودهنگام را تجربه می‌کند بنابراین باید تربیت روانی او اصول صحیحی داشته باشد تا دچار تزلزل رفتاری نشود.
شادمانی با اشاره به الگوپذیری دختران می‌گوید: اگر دختر در محیطی زندگی کند که مادر مدام در حال بحث کردن با همسر است الگوی نامناسبی از رفتار با شریک زندگی را مشاهده می‌کند. رفتار درست مادر در همسرداری می‌تواند باعث الگوپذیری درست فرزندان به خصوص فرزند دختر شود بنابراین مادر چون قرابت ذاتی با دختر دارد نقش مؤثری در تربیت او ایفا می‌کند.
وی در خصوص تربیت فرزندان دختر تصریح می‌کند: باید به کرامت نفس دختر در محیط خانواده توجه شود و رفتارهای صحیح زنانگی و آموزش مهارت‌های دختر بودن را مدنظر قرار گیرد، زمانی که دختر مردانه تربیت شود لطافت روحی او خدشه وارد می‌شود و رفتارهایی برخلاف جنسیتش انجام می‌دهد.
نظر شما