به گزارش خبرنگار ایمنا، "ایرج مظفر" که پنج دوره مدیریت شهری را پشت سر گذاشته است، در دوره پنجم به عنوان معاون عمرانی شهردار فعالیت می‌کند. او معتقد است که در این دوره مدیریت شهری پروژه‌هایی را اجرایی کرده که ریسک بسیار بالایی داشته‌اند به طوری که مدیریت‌های گذشته زیر بار اجرای آنها نرفته‌اند.
تکمیل مرکز همایش‌های بین‌المللی و پیاده راه چهارباغ، تکمیل خط یک مترو، تسریع در روند اجرای خط دو مترو و از همه مهم‌تر اجرای رینگ چهارم ترافیکی بعد از گذشت ۱۸ سال از اخذ مصوبات آن از جمله این پروژه‌های شاخص عمرانی است.
برای آشنایی با روند اجرای پروژه‌های شاخص عمرانی در شرایط سخت اقتصادی و شیوع ویروس کرونا با «ایرج مظفر» معاون عمران شهری شهردار اصفهان به گفت و گو نشستیم که در ادامه می‌خوانید:
از نحوه ورود خود به شهرداری بگویید؟ چه شد که تصمیم گرفتید در این نهاد فعالیت کنید؟
سال ۶۹ زمانی که دانشجو بودم به عنوان کمک نقشه بردار میدان میوه و تره بار خیابان آتشگاه مشغول به کار شدم، هم درس می‌خواندم، هم کار می‌کردم؛ آن زمان جا به جایی میدان میوه و تره بار کار بزرگی به حساب می‌آمد به خاطر همین سعی کردم نقشه برداری سایت را به درستی انجام دهم و موفق هم شدم، در این سال‌ها سعی کردم در جهت صلاح شهر کار کنم.
سال ۷۱ به استخدام سازمان میوه و تره بار درآمدم تا سال ۷۴ به عنوان رئیس محوطه سازی میدان بهار خیابان آتشگاه فعال بودم، اواخر سال ۷۴ آقای عظیمیان اولین برنامه اصفهان ۲۲ را تعریف کردند که اولین برنامه شهرداری اصفهان بود و ۲۲ پروژه تعریف کردند و به نام اصفهان۲۲+ بخشی از برنامه فعالیت‌های عمرانی بود مانند رینگ سوم ترافیکی و چندین تقاطع، ساخت سالن‌های مطالعه، ورودی‌های شهر، آکواریوم، بازسازی ناوگان اتوبوس و چندین پروژه بزرگ خدماتی، ترافیکی و عمرانی… در آن زمان مقرر شد برای هر پروژه مدیری منصوب کنند تا پروژه‌های بزرگ با سرعت بیشتری اجرا شود و همین بود که به عنوان مدیر پروژه رینگ سوم ترافیکی انتخاب شدم؛ رینگ سه را از بزرگراه شهید آقا بابایی شروع کردیم که به پل تمدن و بزرگراه شهید اقارب پرست رسید.
از سال ۷۴ تا سال ۷۷، حدود سه سال مدیر پروژه حلقه رینگ سوم بودم و سال ۷۶ به عنوان مدیر پروژه پل‌اندیشه انتخاب شدم. چون این پل مشکل پیدا کرده بود و کار قفل شده بود به دلیل مسائلی که بین مدیر پروژه و پیمانکار پیش آمد کار پیش نمی‌رفت مسئولیت پروژه را بر عهده گرفتم و خوشبختانه کار پیش رفت. آن زمان سال ۷۷ در اجرای پروژه این پل ۲۰۰ میلیون تومان صرفه‌جویی کردم، کل پروژه حدود ۸۰۰ یا ۹۰۰ میلیون تومان بود. بعد در سمت معاون فنی در مناطق ۵ و سپس به عنوان مدیر نظارت بر اجرای پروژه‌ها فعالیت کردم یکی از اقدامات مهم مهندسی ارزش پروژه‌ها بود.
۲۷ سال سابقه مدیریتی در کارنامه فعالیت خود دارید، پشتوانه این سابقه مدیریتی چه تجربه مهمی را می‌توانید انتقال دهید؟
دغدغه‌ای که من دارم نسبت به روند نیروسازی است که به خوبی پیش نمی‌رود و این خیلی بد است. جامعه به سمتی می‌رود که کسانی که کار می‌خواهند کنند کم می‌شوند و تعداد تکنسین‌ها بسیار کم شده است. مدارک را بالا بردیم، با بها دادن به مدرک تحصیلی، انگیزه را از تکنسین‌ها گرفته‌ایم در حالی که باید تجربه و تخصص این افراد به نسبت مدرکی که دارند ارزش بیشتری داشته باشد. اگر قرار باشد اقدام فوری انجام دهیم باید نسبت به ارتقای توان کارشناسان اقدام کرد.
به نظر شما چه عاملی باعث شد علیرغم تمام تغییر و تحولات در این دوره مدیریت شهری، شما همچنان بر این مسند باقی بمانید؟
در پنج دوره شورا که در شهر حضور داشتم سعی کردم فقط به وظایف خود عمل کنم؛ همیشه خطوط سیاسی و اعتقادی را از مباحث کاری جدا کردم.
شهردار اصفهان در همان روزهای ابتدای آغاز فعالیت خود در جلسه‌ای به من اعلام کردند که بر اساس بررسی انجام شده دریافتم که شما به گروه و حزب خاصی وابسته نیستید، اما کار و فعالیت خود را به درستی انجام می‌دهید. نه پارتی داشتم نه مدرک بالای دانشگاهی، فقط کار و تلاش دلسوزانه و مجدانه مرا در این جایگاه نگه داشته است.
این دوره چهار ساله مدیریت شهری را به لحاظ پروژه‌های عمرانی چگونه ارزیابی می‌کنید؟ دغدغه‌ها چه بود و چه مشکلاتی وجود داشته است؟
در پنج دوره شورای شهر اصفهان در مراکز تصمیم‌گیری حضور داشتم، باید تاکید کنم که در بخش عمران شهر اصفهان همیشه دغدغه کار وجود داشته که حاصل آن در شهر با اجرا و بهره برداری از پروژه‌های متعدد کاملاً محسوس است.
معمولاً در زمان تغییر مدیریت‌ها و در آغاز با دوره‌ها فعالیت‌ها به کندی پیش می‌رود، اما شهردار فعلی اصفهان علیرغم وجود شرایط خاص خیلی زود تمام امور را به خوبی در دست گرفت، زیرا در کارهای عمرانی تغییرات ایجاد نکرد و به عنوان مثال دستوری مبنی بر توقف مقطعی پروژه‌های شهر صادر نشد.
در این دوره مدیریت شهری در جذب بودجه عمرانی موفقیت بی سابقه‌ای حاصل شد؛ سال‌های ۹۶، ۴۰ درصد جذب بودجه داشتیم در حالی که سال گذشته ۸۰ درصد بودجه عمرانی جذب شد.
اگر شاخصی برای اقدامات عمرانی تعریف و حجم کارها را بر مدت زمان فعالیت این دوره مدیریت شهری ارزیابی کنیم نمره خوبی به دست می‌آید زیرا عملکرد و فعالیت‌های شهرداری قابل دفاع است. به هر حال باید به این موضوع تاکید کنم که در تمام دوره‌ها فعالیت‌ها انجام شد اما انجام اقدامات با شدت و ضعف‌هایی همراه بود.
در این دوره مدیریت شهری، پروژه‌هایی آغاز شد که در دوره‌های قبل عزم جدی برای اجرای آنها وجود نداشت، به عنوان مثال اجرای پروژه حلقه حفاظتی شهر که مصوبات آن در سال ۸۹ دریافت شده و در دوره سوم و چهارم شورای شهر تذکراتی به دلیل اجرایی نشدن آن داده شده بود در دستور کار قرار نگرفت اما این دوره با عزم و درایت مدیریت شهری به یکی از بزرگترین پروژه‌های اصفهان تبدیل شد.
مرکز همایش‌های بین‌المللی اصفهان پروژه پرهزینه است به طوری که معادل ۳۰ درصد کل پروژه‌های شهر در این پروژه هزینه می‌شود در حالی که این هزینه‌ها جایی پیدا نیست. در این دوره مدیریت شهری تکمیل پروژه در دستور کار قرار گرفت تا سرمایه مردم معطل نماند.
پیاده راه سازی چهارباغ یک پروژه چالشی بود که مخالفان زیادی داشت همچنین پروژه مترو که در حال حاضر تمام ایستگاه‌های آن در حال احداث بوده و عملیات حفاری از دو جبهه کاری آغاز شده است.
در این دوره مدیریت شهری هر هفته روزهای دوشنبه شهردار اصفهان همراه با معاون مالی و اقتصادی خود در سفر به تهران پیگیر تأمین منابع مالی پروژه‌های زیرساختی شهر هستند از همین رو درصد اعتبارات دریافتی در این دوره مدیریت شهری نسبت به دوره‌های قبل بسیار بیشتر بوده است؛ شهردار اصفهان تلاش کرد تا پروژه‌های مهم اصفهان عملیاتی شود.
در سال گذشته که گمان می‌شد در شرایط کرونایی نمی‌توان کاری از پیش برد و پروژه‌ها را اجرایی کرد، شهرداری با تدابیر آگاهانه و مدبرانه و تشکیل صندوق ذخیره یک پشتوانه مالی ایجاد کرد. تشکیل این صندوق در حل بحران‌های به وجود آمده برای پرداخت صورت وضعیت‌ها بسیار کارساز بود همچنین با استفاده از منابع آن ماشین‌آلات سازمان عمران نوسازی شد و دیگر حقوق‌های معوقه نداشتیم. به هر حال بخشی از اقدامات عمرانی فنی، اما بخش مهم آن پشتیبانی مالی برای انجام آزادسازی‌ها است، مدیریت شهری اصفهان در این دوره با حرکت جمعی توانسته نمره قبولی برای انجام فعالیت‌ها در شهر بگیرد.
شهردار اصفهان هر ۱۵ روز یک‌بار برای بررسی پیشرفت پروژه‌های عمرانی شهر جلساتی را برگزار و تمام مسائل را رصد می‌کند که همین پیگیری‌ها باعث شده پروژه‌ها به خوبی در شهر اجرایی شود.
فلسفه تشکیل جلسات چهارشنبه‌های عمرانی چه بود و چه ثمراتی داشت؟
بر اساس تجربه‌ای که از مدیریت فعالیت‌های عمرانی در دوره‌های قبل داشتیم و برای پیشبرد اقدامات جلسات کارگاهی را با حضور مدیران برگزار و موارد قابل پیگیری را در قالب صورتجلسه عنوان می‌کردیم، در این دوره مدیریت شهری نیز پیشنهاد استمرار برگزاری این جلسات را مطرح کردیم که مورد موافقت قرار گرفت.
در دوره قبل جلسات معمولاً روزهای جمعه برای یکی از پروژه‌های شهر برگزار می‌شد، اما در این دوره جلسات ویژه تمام پروژه‌های بزرگ شهری همچون رینگ چهارم، مرکز همایش‌های بین المللی و میدان شهدای هسته‌ای برگزار می‌شود که معتقدم باید به عنوان الگو ادامه یابد.
در این جلسات با شهردار هم دعوا داشتید؟
دعوا خیر، اما اختلاف نظر داشتیم. شهردار اگر مخالفتی هم با بعضی موارد مطروحه داشت، باز هم به صراحت سخن نمی‌گفت؛ شهردار اصفهان همیشه با عنایت ویژه مباحث را دنبال کرده و حمایت‌های لازم را انجام داده‌اند.
به نظر شما اگر پروژه مرکز همایش‌های بین المللی اصفهان با صرف اعتبارات زیاد احداث نمی‌شد، چند پروژه دیگر را می‌توانستیم در مدت سه سال اخیر در شهر اجرایی کنیم؟
شهرداری تاکنون ۴۵۰ میلیارد تومان برای اجرای این پروژه (غیر از هزینه‌های آزادسازی) که در ایران نظیر ندارد، هزینه کرده که از این مبلغ حدود ۲۲۰ میلیارد تومان مربوط به دوره قبل و حدود ۲۱۰ میلیارد تومان نیز مربوط به این دوره مدیریت شهری بوده است.
با توجه به اینکه پروژه مجموعه پل‌ها و تقاطع غیر همسطح شهید سلیمانی با صرف ۱۳۰ میلیارد تومان اعتبار احداث شده، می‌توان گفت اگر برای پروژه مرکز همایش‌های بین‌المللی اصفهان هزینه نمی‌کردیم، قادر به احداث دو پروژه در مقیاس پروژه شهید سلیمانی بودیم یا می‌توانستیم بخش دیگری از پروژه رینگ را اجرایی کنیم همچنین هزینه یک مورد پیاده روسازی دو میلیارد تومان است و اگر برای پروژه مرکز همایش‌های بین‌المللی اصفهان هزینه نمی‌کردیم می‌توانستیم ۱۰۰ مورد پیاده‌روسازی را در شهر انجام دهیم ولی نکته مهم این است که گاهی شاید پول هم باشد اما ۴۰ خیابان هم ساخته نمی‌شود.
مهمترین شاخصه عمرانی این دوره مدیریت شهری چیست و اجرای چه پروژه‌ای برای شما در طول سال‌ها فعالیت عمرانی شیرین بوده است؟
مهمترین پروژه‌های این دوره مدیریت شهری، اتمام خط یک و آغاز عملیات اجرایی خط دو قطار شهری و در ادامه اجرای حلقه حفاظتی شهر بوده است.
سال گذشته وقتی پروژه‌های آفتاب و خیابان‌های تابان و آسمان به بهره‌برداری رسید بسیار خوشحال شدم و اشک شوق ریختم گرچه مدیر پروژه رینگ سوم شهر بودم و بسیاری از افتتاح پروژه‌ها حضور داشته و به واسطه اجرای بسیاری از پروژه‌ها لوح تقدیر دریافت کردم و حتی گاهی تنبیه شدم، اما بهره‌برداری از این پروژه برای من بسیار لذت بخش بود زیرا خواسته ۲۴ ساله شهروندان محقق شد و از وقوع بسیاری از تصادفات بر اثر تردد خودروهای سنگین و ترافیک در سه راه نقشینه، خیابان بعثت و میدان عاشق اصفهانی جلوگیری شد.
احداث پروژه‌های آفتاب و خیابان‌های تابان و آسمان باعث صرفه‌جویی در وقت مردم، جلوگیری از تصادفات، کاهش آلایندگی و مصرف سوخت شده، از این رو برای من بسیار خوشایند است.
برای اجرای پروژه‌ها با چه مشکلاتی رو به رو بوده‌اید؟
در مسیر اجرای پروژه‌های عمرانی مشکلات بسیاری وجود دارد، بعضی از آن مربوط به معارضات است که بخشی همچون فضای سبز و آزادسازی‌ها بر عهده شهرداری و بخشی به شرکت‌های تاسیساتی مثل آب، برق و گاز برمی‌گردد.
بخش دیگری از مشکلات مربوط به مسائل مالی است؛ هر بخشی داستانی دارد ما برای اینکه یک پروژه آغاز شود، ابتدا در تعریف پروژه و دفاع در کمیسیون‌هایی باید مصوب شود، سپس باید بودجه لازم برای اجرای آن مصوب و اقدامات لازم برای تخصیص و تأمین اعتبار انجام شود، بعد از آن قرارداد مربوطه با پیمانکار منعقد و بعد از فرایند آزادسازی، زمین در اختیار پیمانکار قرار می‌گیرد تا اجرای آن کلید بخورد.
گاهی برای انجام آزادسازی ناچار به جا به جایی درختان می‌شویم، این در حالی است که از تأخیر در اجرای پروژه‌ها باید جلوگیری کنیم تا بار مالی آنها افزایش نیابد و البته مسائل بسیار زیاد دیگر همچون نوسانات قیمت‌ها نیز وجود دارد.
به هر حال در هر دوره مشکلات همیشه وجود داشته، اما در این دوره حمایت مدیریت شهری برای اجرای پروژه‌ها زیاد بود و یکی از پتانسیل‌های مهم، وجود سازمان عمران به عنوان یکی از بازوهای قوی شهرداری اصفهان از لحاظ کیفیت و کمیّت و تخصص اقدامات عمرانی است.
از بودجه و اعتبارات عمرانی شهر بگویید.
از مجموع بودجه هفت هزار و ۸۱۹ میلیارد تومانی شهرداری اصفهان در سال ۱۴۰۰، بودجه‌های عمرانی پنج هزار و ۴۱۱ میلیارد تومان حدود ۶۹ درصد کل بودجه و بودجه جاری دو هزار و ۲۱۶ میلیارد تومان حدود ۲۸ درصد و سه درصد نیز دیون است.
۵۰ درصد بودجه‌ها شاخص در مقیاس شهر، ۱۶ درصد مهم منطقه‌ای، ۱۲ درصد منطقه‌ای و هفت درصد مستمر است. از جمله پروژه‌های شاخص شهر می‌توان به حلقه حفاظتی و مرکز همایش‌ها اشاره کرد؛ پروژه‌های مهم منطقه‌ای همچون ورزشگاه‌ها و فرهنگسراها بوده و از جمله پروژه‌های منطقه‌ای نیز پیاده روسازی‌ها است؛ پروژه‌های نگهداری نیز مواردی همچون روکش آسفالت است.
در سال جاری منطقه شش شهرداری با ۵۲۳ میلیارد تومان بیشترین بودجه عمرانی را دارد و منطقه پنج نیز ۳۳۰ میلیارد تومان بودجه عمرانی را دارد که امسال پروژه‌های شاخص بسیار خوبی در این منطقه مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد؛ کمترین بودجه عمرانی مربوط به منطقه دو شهرداری با حدود ۳۴ میلیارد تومان است.
در بودجه ۱۴۰۰ شهرداری اصفهان برای قطار شهری یک هزار و ۵۰ میلیارد تومان، حلقه حفاظتی شهر ۳۳۵ میلیارد تومان و مرکز همایش‌ها ۱۳۳ میلیارد تومان اعتبار در نظر گرفته شده است. سال گذشته سه هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان بودجه عمرانی داشتیم، اما امسال این رقم به پنج هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان افزایش یافته که رشد قابل توجهی یافته است.
امسال با بستری که فراهم شده تا ثانیه آخر فعالیت این دوره، با مدیریت جدی و اهتمام قبلی اقدامات پیگیری و انجام می‌شود.
با درگذشت «مرحوم افروزی» مدیر کل سابق آزادسازی و املاک شهرداری، گفته شد که بخشی از حافظه تاریخی شهرداری از بین رفت، شما برای حفظ حافظه تاریخی شهر چه اقدامی انجام دادید؟
در حوزه معاونت هیچ چیز را در ذهنم نگه نداشته و هر آنچه می‌دانستم را انتقال دادم و تجربیات ۳۰ ساله خود را بخشنامه کردم؛ یعنی اگر در آینده حضور نداشته باشم، سیستم با فرایند آماده شده، پیش خواهد رفت.
معتقدم افراد به‌اندازه تمام مشکلاتی که وجود دارد، خلاقیت دارند، هیچ مشکلی در این ۳۰ ساله نبوده که با پیگیری و تلاش حل نشده باشد.
فکر می‌کنید اصفهان چقدر دیگر جای رشد دارد؟
یکی از اهداف اجرای پروژه حلقه حفاظتی شهر جلوگیری از گسترش افقی شهر است که امیدواریم این اتفاق بیفتد. به نظر من اصفهان نسبت به سایر کلانشهرها همچون تهران، مشهد و تبریز به لحاظ تراکم و ارتفاع خود را خوب نگه داشته است. برای جلوگیری از مهاجرت‌ها و کنترل رشد اصفهان باید به شهرهای اطراف مثل شاهین شهر و شهرهای جدید رسیدگی شود همچنین نگاه به مباحث شهرسازی باید تغییر کند.
نظر شما