عماد مطالبی در گفت و گو با خبرنگار ایمنا اظهار کرد: پسماند عادی، نخاله‌های ساختمانی، پسماند بیمارستانی، پسماند صنعتی از انواع پسماندهای تولید شده در شهرها محسوب می‌شود؛ بخش زیادی از پسماندهای جامد شهری چنانچه به موقع تفکیک و جداسازی شود دارای ارزش اقتصادی فراوانی است.
وی افزود: سهم تولیدی پسماند خانگی حجم زیادی از پسماند حوزه شهرها را به ویژه در کلانشهرها به خود اختصاص می‌دهد و باید به این نکته توجه داشت که بیش از نیمی از پسماند تولیدی در کلانشهرها را مواد فسادپذیر _پسماند تر_ تشکیل می‌دهد.
این کارشناس محیط زیست با بیان اینکه نبود یک سیاست منسجم و یکپارچه که مبتنی بر اصول علمی، مدیریتی و اقتصادی برای اقلام بازیافتی است یکی از مهمترین چالش‌های حوزه پسماند است، ادامه داد: از مهمترین ایراداتی که در این حوزه می‌توان وارد کرد، مخلوط شدن اقلام بازیافتی با زباله و ضایعات دفنی و غیربهداشتی است که تفکیک و جداسازی آنها را با مشکلات زیادی مواجه می‌کند.
مطالبی با بیان اینکه تأمین نشدن اعتبار کافی و سرمایه گذاری در تهیه و خرید ملزومات و تجهیزات مرتبط و همچنین احداث مراکز پردازش و بازیافت از دیگر چالش‌های حوزه پسماند در شهرها است، گفت: شیوه نادرست مدیریت شیرابه‌های محل دفن و نفوذ آنها به آب‌های زیرزمینی از دیگر چالش‌های این حوزه است؛ همچنین انتشار گازهای گلخانه‌ای در محل‌های دپو و دفن در حال افزایش است و اثرات نامطلوبی را روی شاخص‌های هوای پاک می‌گذارد.
وی افزود: در شهرها نظارت ناکافی روی دفع پسماندهای پزشکی باعث اختلاط پسماندهای پزشکی با سایر پسماندها و رهاسازی در مخازن سطح شهرها بویژه کلانشهرها شده است که می‌تواند مشکلات بهداشتی را برای شهرها و کلانشهرها همراه داشته باشد؛ از دیگر مواردی که در حوزه چالش‌های زیست محیطی پسماند می‌توان بر آن تمرکز کرد، رهاسازی پسماندهای غیر قابل بازیافت مراکز تولیدی و صنایع کارگاهی در شهرها در مخازن مکانیزه سطح شهر یا تخلیه در حاشیه معابر و پهنه‌های شهری است.
این کارشناس مشارکت جوامع بومی و محلی و گروه‌های مردم نهاد و بخش خصوصی در نقش پذیری بیشتر در حوزه مدیریت پسماند شهری و حفظ محیط زیست شهری را خواستار شد و گفت: تقویت مدیریت مشارکتی در این بخش و اتخاذ نگاهی راهبردی در حوزه پسماند، سبب اتخاذ رویکرد سلسله مراتبی در مدیریت پسماند شامل جلوگیری از تولید، کاهش تولید، استفاده مجدد، بازچرخش، بازیابی، تصفیه و در انتها دفن پسماند شد.
مطالبی با بیان اینکه یکی از اساسی‌ترین راهکارهای کاهش دفع و دفن پسماند شهری، تفکیک پسماندهای خشک از پسماندهای تر و آلی است، گفت: تفکیک از مبدا بهترین و مؤثرترین شیوه کاهش حجم پسماند، هزینه‌های حمل، پردازش و دفع آن است البته برای تفکیک از مبدا نیاز به امکانات سخت افزاری و نرم افزاری فراوانی است.
وی تاکید کرد: لازمه موفقیت در این عرصه، در ابتدا مدیریت مشارکتی و همکاری همه جانبه تیم اجرایی و مدیریت پسماندها، مردم، واحدهای اداری و تجاری فعال، در سطح شهری و سپس افزایش میزان بازیافت، پردازش انواع پسماندهای جامد و تولید انرژی است که باید در اولویت کاری مدیران قرار گیرد.
این کارشناس محیط زیست افزود: لازم است با اعمال و توسعه نظارت‌های قوی و دقیق و تخصصی از سوی مراجع ذیصلاح و همکاری همه جانبه سازمان‌های متولی مدیریت شهری در پایش بر مراکز درمانی و صنعتی جهت بی‌خطرسازی پسماندها و ممانعت از اختلاط آنها با پسماندهای خانگی، تجاری و اداری گام‌های مؤثرتر و پیشرو در این عرصه برداشته شود.
مطالبی با اشاره به اهمیت موضوع و حساسیت وجود ضایعات خطرناک مراکز درمانی و میزان حجم اینگونه زباله‌ها و ضرورتی که از نظر کمی و کیفی می‌تواند موجب اشاعه انواع بیماری‌ها و آلودگی شدید آب‌های سطحی و زیرزمینی شود، گفت: ضوابط جمع‌آوری زباله‌های بیمارستانی وجود دارد، بنابراین در خصوص اجرای این قوانین باید نظارت و کنترل مداوم و سختگیرانه‌ای بشود.
وی تاکید کرد: استفاده از روش‌هایی غیر از دفن برای پسماند از جمله هضم بی هوازی، تولید کود کمپوست و ترکیبی از این روش‌ها می‌تواند در مدیریت پسماند و کاهش اثرات سوء آن بر محیط زیست شهری اثربخش، مطلوب و کارآمد باشد. هضم بی هوازی، تجزیه بیولوژیکی مواد آلی در غیاب اکسیژن است که نتیجه این فرآیند تولید بیوگاز و مواد تثبیت شده است که می‌تواند به خاطر داشتن درصد بالایی از گاز متان ارزش حرارتی متوسطی به همراه داشته و از آن برای مصارف خانگی و صنعتی استفاده کرد؛ فضولات دامی و پسماندهای کشتارگاهی و زائدات کشاورزی، پسماندها و پساب‌های صنایع غذایی، فاضلاب و پسماندهای فساد پذیر شهری از جمله منابعی هستند که در هضم بی هوازی برای تولید بیوگاز به کار می‌رود.
این کارشناس محیط زیست خاطرنشان کرد: در کنار این اقدامات با فرهنگ سازی و آموزش و ارائه تسهیلات به شهروندان جهت کاهش تولید پسماند، مدیریت شهری در لایه‌های مختلف اجتماعی می‌تواند اقدام مؤثری انجام دهد. در واقع آموزش لازم برای کاهش تولید پسماند در مبدا و آموزش جداسازی پسماندها به شهروندان مهمترین گام بازیافت پسماند است؛ از طرف دیگر دخالت مردم در منفعت حاصل از بازیافت، خصوصی سازی مدیریت پسماندهای شهری، مشارکت عمومی جامعه و جدا سازی پسماند در مبدا از مهمترین شروط کاهش تولید پسماند و تفکیک آن در مبدا محسوب می‌شود.
مطالبی اظهار کرد: سیاست‌های تشویقی مانند تسهیل سرمایه گذاری بخش خصوصی در حوزه پسماند شهری و طبقه بندی خدمات سازمان مدیریت پسماند برای واگذاری، زمینه ورود بخش خصوصی به رفع مشکل پسماند را فراهم می‌کند؛ ارائه بسته‌های خدمتی مانند معافیت‌های مالیاتی نیز از مهمترین این اقدامات در این زمینه محسوب می‌شود.
نظر شما