مصطفی ایمانی پور در گفتگو با خبرنگار ایمنا، با بیان اینکه نظام عرضه و تقاضای ارزهای شاخص در ایران امروز بیش از هر چیز دیگری به یک تعادل نسبی نیاز دارد، اظهار کرد: بخش قابل توجهی از منابع ارزی مورد نیاز ما در روند فعالیتهای اقتصادی و تجاری با دیگر کشورهای دنیا یا در خاک ایران به وسیله تحریمهای اقتصادی ایالات متحده مسدود شده است و همین امر اختلال تعادلی بیسابقهای را در نظام عرضه و تقاضای ارزهای شاخص کشور به وجود آورده است.
وی افزود: در واقع کاهش بیسابقه عرضه دلار و دیگر ارزهای شاخص در روند معاملات بازار آزاد از سوی بانک مرکزی و تأمین نشدن نیاز بازار به صورت کامل که در گذشته این نیاز از سوی بانک مرکزی و دستگاه سیاست گذار اشباع میشد، باعث شده تقاضا برای خرید دلار آمریکا و دیگر ارزهای شاخص در بازار به دو دسته تقاضای واقعی و تقاضای هیجانی که ضربه محکمی به اقتصادهای در حال توسعه می زند و از پیشرفت کشورها جلوگیری میکند تبدیل شود.
این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: تقاضای بخش واقعی اقتصاد ایران و نظام اجتماعی کشور به هر دلیلی، به دلار یا ارز مهم دیگری نیاز پیدا کرده و با توجه به محدودیتهای فضای اقتصادی، برای خرید دلار یا ارز دیگری به بازار آزاد آمده است؛ این نوع از تقاضا در همه نظامهای اقتصادی توسعه نیافته، در حال توسعه و یا به توسعه رسیده وجود دارد و همین نوع از تقاضا است که به عرضه معنی میدهد.
ایمانیپور اضافه کرد: تقاضای نوع دوم که تقاضای هیجانی است و بخش قابل توجهی از تقاضای کنونی در بازار را شکل میدهد، تقاضای خرید دلار یا دیگر ارزهای مهم از سوی افرادی است که در برهه زمانی کنونی نیاز مبرمی به دلار ندارند و تنها میخواهند با استفاده از التهابات ارزی و نوسانات ارزشی به وجود آمده، سرمایه سرگردان خود را چندین برابر کنند.
وی ادامه داد: سرمایه این افراد تضمین کننده رشد نکردن اقتصادی یک کشور در مبارزه با دیگر اقتصادها است؛ تا زمانی که سرمایه در دست متقاضیان هیجانی در هر بازه زمانی به سمت یک بازار مالی یا غیرمالی میرود، نمیتوانیم انتظار رشد و پیشرفت در بستر یک نظام اقتصادی را داشته باشیم و وظیفه بانک مرکزی به عنوان محور اصلی کنترل ارزش بازارها و کالاها این است که سرمایه این افراد را با ابزارهای خاصی که در اختیار دارد کنترل و محدود کند.
این استاد دانشگاه با تاکید بر نقش تقاضای هیجانی در نوسانات ارزی، خاطرنشان کرد: شکاف طبقاتی اصلیترین علت شکلگیری تقاضای هیجانی برای خرید کالا یا ارزهای مهم است و در حقیقت زمانی که تعداد زیادی افراد واقعاً نیازمند در صدد خرید یک کالا یا ارز مهم برای رفع نیاز واقعیشان هستند، متقاضیان هیجانی با گرمکردن بازار و افزایش نرخها، شرایط رقابت را برای فروشندگان آسان و شرایط خرید را برای متقاضیان واقعی سخت میکنند.
ایمانیپور افزود: بیتوجهی دولت و نهاد کنترل کننده بازارهای مالی یعنی بانک مرکزی و وزارت امور اقتصادی و دارایی به نیاز متقاضیان واقعی موجب اختلال در نظام اجتماعی و کاهش امنیت عمومی میشود.
وی یادآور شد: تنها راه کنترل بازار ارز، کنترل تقاضای هیجانی سرمایهدارانی است که از وجود شکاف طبقاتی در جامعه ایران لذت میبرند و تاکنون با استفاده از تنگناهای اقتصادی بیشترین بهرهها را نصیب خود کردهاند.
نظر شما