به گزارش ایمنا آیت الله صانعی در سال ۱۳۲۵ در حوزه علمیه اصفهان شروع به تحصیل کرد و پس از آن سال ۱۳۳۰ به حوزه علمیه قم رفت. آیت الله صانعی در امتحانات سطوح عالی حوزه در سال ۱۳۳۴ رتبه اول را احراز کرد و مورد تشویق سید حسین طباطبایی بروجردی قرار گرفت. صانعی در کلاس‌های خارج از فقه امام خمینی شرکت می‌کرد و تا سال ۱۳۴۲، اصول و فقه و مبانی مُتقن را از امام خمینی آموخت. وی در فلسفه از شاگردان میرزا جهانگیرخان و در فقه از شاگردان میرزا حبیب‌الله رشتی بود. از دیگر استادان او می‌توان سید حسین طباطبایی بروجردی، سید محمد محقق داماد و محمدعلی اراکی را نیز نام برد. صانعی از مراجع تقلید شیعه در ایران بود. آیت الله صانعی از سال ۱۳۵۴ نیز خود به تدریس درس خارج از فقه می‌پرداخت.
مسئولیت‌های آیت الله صانعی در نظام سیاسی کشور
آیت الله صانعی در اسفند ۱۳۵۸ از سوی امام خمینی، رهبر ایران، به عنوان یکی از شش فقیه شورای نگهبان قانون اساسی برگزیده شد. او در اولین دوره مجلس خبرگان رهبری در آذر ۱۳۶۱ نیز به عنوان نماینده مردم تهران انتخاب شد. آیت الله صانعی از سال ۱۳۶۱ تا ۱۳۶۴، علاوه بر مرجعیت شیعه، دادستان کل کشور نیز بود.
همسر و فرزندان آیت الله صانعی
آیت الله صانعی در سن ۲۷ سالگی با نوه عمه خود، خانم شفیعی، ازدواج کرد. حاصل این ازدواج دو پسر و یک دختر می‌باشد. پسر اول آیت الله صانعی فخرالدین (سعید) صانعی است که مدرک کارشناسی ارشد دانشگاهی در رشته‌ی فقه و مبانی حقوق دارد و صاحب تألیف کتاب «شهادت زن در اسلام» و تدوین برخی کتب از کتاب‌های: «فقه و زندگی» و تحقیق کتاب «مصابیح الاحکام» است.
میثم صانعی پسر دوم وی دارای مدرک کارشناسی ارشد در علوم سیاسی است.
تنها فرزند دختر آیت الله صانعی نیز دارای مدرک کارشناسی ارشد در فقه و مبانی حقوق است.
آثار آیت الله صانعی
مجموعه نظرات فقهی آیت الله صانعی توسط مؤسسه فرهنگی - هنری فقه‌الثقلین تنظیم و در ۸ کتاب منتشر شده‌است.
- فقه و زندگی (۱) ربای تولیدی
- فقه و زندگی (۲) برابری قصاص (زن و مرد، مسلمان و غیرمسلمان)
- فقه و زندگی (۳) برابری دیه (زن و مرد، مسلمان و غیرمسلمان)
- فقه و زندگی (۴) قیمومت مادر
- فقه و زندگی (۵) ارث زن از شوهر (در صورت انحصار)
- فقه و زندگی (۶) قمار، مسابقات و سرگرمی
- فقه و زندگی (۷) بلوغ دختران
- فقه و زندگی (۸) طلاق خلع
- فقه و زندگی (۹) ارث غیرمسلمان از مسلمان
- فقه و زندگی (۱۰) کتب ضلال
کتاب‌های فارسی
- رسالهٔ توضیح‌المسائل
- مجمع‌المسائل (سه جلد)
- استفتائات قضائی (دو جلد)
- احکام بانوان
- احکام نوجوانان
- احکام پزشکی
- منتخب‌الاحکام (فارسی)
- مناسک حج
- منتخب مناسک حج
- احکام حج، ویژهٔ بانوان
- احکام عمرهٔ مفرده
- هفتاد و دو مسئله از مسائل عمرهٔ مفرده
- منتخب اعمال و مناسک حج
- صد و ده مسئله از مسائل حج
- چهل مسئله در حج
- احکام تعلیم و تربیت
- احکام اعتکاف
- شهادت زن در اسلام
- چکیدهٔ اندیشه‌ها
- همراه با آفتاب
- عقل و عاطفه در نهضت عاشورا
- حدیث زندگی (داستان زندگی آقا شیخ محمدعلی صانعی)
- امام خمینی و راز احیای اجتهاد در عصر حاضر
- امام خمینی، اسوهٔ مردم و حکومت
- منتخب ادعیه و اعمال ماه مبارک رمضان
- نگاهی کوتاه به‌زندگی مرجع عالیقدر تقلید
- زندگی‌نامه مرجع
کتاب‌های عربی
- مصباح المقلدین
- منتخب الاحکام (عربی)
- کتاب الطلاق
- کتاب القصاص
- کتاب الإرث (۲ مجلد)
- مجمع الفائدة و البرهان (ج ۱)
- التعلیقة علی عروة الوثقی (۴ مجلد)
- التعلیقة علی تحریر الوسیلة (۲ مجلد)
- هدایة الناسکین
- دلیل الناسک
- مناسک الحج
- مأة مسألة و عشر من مسائل الحج
- شهادة المرأة فی الاسلام
- رسالة فی الربا
- لباب الالباب
- مصابیح الاحکام (۲ مجلد)
- منجزات مریض
- نبذة عن حیاة المرجع الجلیل
- حیاة المرجع الکبیر الصانعی
دیدگاه آیت الله صانعی در مورد حقوق زنان
در کتاب چکیده اندیشه‌های آیت الله صانعی چاپ انتشارات میثم تمار قم آمده است که یوسف صانعی، در مورد حقوق زنان دیدگاه‌های متفاوتی نسبت به اکثر مراجع دارد. مانند:
- عدم شرطیت مرد بودن در مرجعیت دینی
- عدم شرطیت مرد بودن در کلیه مناصب حکومتی
- عدم شرطیت مرد بودن در قضاوت
- تساوی زن و مرد در قصاص نفس و اطراف
- تساوی دیهٔ زن و مرد در دیهٔ نفس و اطراف
- زن، در صورتی که شوهرش وارث دیگری نداشته باشد، تمام اموال شوهر را ارث می‌برد.
- ارث بردن زن از همهٔ اموال شوهر (از عین منقولات و از قیمت غیر منقولات)
- عدم حرمت خروج زن از منزل بدون اجازهٔ شوهر، در مواردی که خلاف شئون مرد یا خلاف حق استماع مرد نباشد.
- عدم نیاز به اذن شوهر در نذری که در مورد خود زن بوده یا در مال خود مستقل باشد، در صورتی که خلاف حق استمتاع مرد نباشد.
- طلاق در دست مرد است، ولی اگر زن مهریهٔ خود را ببخشد و درخواست طلاق نماید، بر مرد واجب است که او را طلاق دهد.
- مادر هم مانند پدر در قتل فرزند قصاص نمی‌شود، مگر آنکه مرگ به علت اغراض شخصی باشد که در آن صورت، حکم پدر و مادر یکسان بوده و هر کدام به دلیل اغراض شخصی دست به قتل فرزند بزند، باید قصاص شود.
- با نبود پدر، مادر بر طفل و اموال او ولایت دارد و بر پدربزرگ مقدم است.
- ازدواج موقت مختص به شرایط خاص می‌باشد نه به‌عنوان عدل ازدواج دائم.
علت فوت آیت الله صانعی
آیت الله صانعی در ۲۱ شهریور ۱۳۹۹ در اثر زمین خوردن و مصدومیت جدی ناشی از آن در بیمارستان بستری شد و یک روز بعد در بیمارستان فرقانی قم درگذشت.
نظر شما