اصفهان «بدون زاینده رود» معنی ندارد/ از توسعه خطوط مترو نمی‌گذرم

به گزارش خبرنگار ایمنا، صنایع آلاینده باید به شهرهایی که آلودگی بر زندگی شهروندان آن تأثیر می‌گذارد، حق آلایندگی پرداخت کنند زیرا عوارض آلایندگی حق شهرداری‌ها است و صنایع تا زمانی که آلایندگی دارند باید عوارض را بپردازند و از طرف دیگر در جهت رفع و کاهش آن اقدام کنند.

عوارض آلایندگی در مقابل جبران آسیب‌های آلودگی صنایع به شهرهای بزرگ پرداخت می‌شود و شهرداری‌ها می‌توانند از این منبع درآمدی برای توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی در راستای کاهش آلودگی هوا استفاده کنند.

شهردار اصفهان تاکید دارد صنایعی که شرایط لازم را ندارند و استاندارد نیستند، هزینه‌های زیادی بر شهر تحمیل کرده و باید این هزینه‌ها را جبران کنند، از این رو عوارض آلایندگی در مقابل جبران آسیب‌های آلودگی پرداخت می‌شود.

برای بررسی این موضوع، تلاش‌ها و اقدامات شهرداری برای احیای زاینده‌رود، روند بازسازی اتوبوس‌های فرسوده، احداث خط سوم مترو، مسیرهای دوچرخه در شهر و … با قدرت‌الله نوروزی، شهردار اصفهان گفت و گویی انجام داده‌ایم که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید:

شهرداری حق آلایندگی را از صنایع آلاینده دریافت می‌کند؟ شهرداری چه اقداماتی جهت کاهش آلودگی هوا انجام داده است؟

شهرداری اصفهان عوارض آلایندگی را از صنایع دریافت می‌کند، اما به نظرم آنچه باید، هنوز اتفاق نیفتاده است. آلودگی هوای شهر بر اثر تردد خودروها بیشتر از ۳۵ درصد نیست و بخش زیادی از این آلودگی به دلیل فعالیت صنایع اطراف اصفهان است.

پژوهش مشترکی توسط دانشگاه‌های صنعتی و اصفهان انجام و میزان و درصد عوامل آلودگی هوا مشخص شد؛ در این بین سهم خودروها از آلودگی هوای شهر ۳۵ درصد و مابقی آن ناشی از فعالیت صنایع و سایر فعالیت‌های آلاینده بود، البته منظور از صنایع تنها فولاد مبارکه، ذوب‌آهن و سایر صنایع نیست زیرا هر فعالیت صنعتی سهم مشخصی در آلودگی هوا دارند.

اگر استفاده از فیلترهای کنترل خروجی در صنایع مستمر استفاده شود تعهدی برای پرداخت عوارض وجود ندارد اما صنایعی که خروجی آنها استاندارد نیست، هزینه‌های زیادی بر شهر تحمیل می‌کنند و باید آن را با پرداخت عوارض آلایندگی جبران کنند. شهرداری به سهم خود اقدامات قابل توجهی در راستای کاهش آلودگی هوای اصفهان انجام داده، به عنوان مثال تکمیل خط یک مترو و جا به جایی ۱۲۰ هزار نفر مسافر بدون استفاده از سوخت فسیلی، گام مهمی برای کاهش آلودگی هوا است.

مترو تا مرداد ۹۶ تنها از ایستگاه قدس تا میدان امام حسین (ع) فعال بود و تنها ۱۹ هزار مسافر را جا به جا می‌کرد، با آغاز این دوره مدیریت شهری اقدامی که نیاز به حداقل سه سال زمان داشت با تلاش شبانه روزی و اختصاص بودجه در کمتر از چهار ماه به پایان رسید. در حال حاضر روزانه ۱۲۰ هزار مسافر با سرفاصله زمانی ۱۱ دقیقه جا به جا می‌شوند، این اقدام گامی برای کاهش آلودگی هوای شهر اصفهان، حفظ محیط زیست و رعایت حقوق شهروندی است.

یکی از مواردی که همواره مطرح کردید مطالبه برای جریان یافتن زاینده رود است، شهرداری برای حفظ این رودخانه چه تلاشی کرده و آیا می‌تواند از اختیارات خود برای جاری بودن آن استفاده کند؟

در موضوع زاینده رود، شهرداری به عنوان مطالبه گر و مسئول، امکان پیگیری دارد، در سال‌های اخیر بارها پیگیری‌هایی از رئیس‌جمهور و سایر دستگاه‌های بالادستی برای حفظ جریان آب در رودخانه انجام دادیم، البته در حال حاضر شرایط با توجه به بارندگی‌های سال گذشته و امسال متفاوت شده است. یکی از سه دغدغه نخست شهرداری موضوع «زاینده رود» است، زیرا اصفهان بدون زاینده‌رود معنی ندارد و به همین دلیل هر کاری برای حفظ زاینده‌رود نیاز باشد انجام می‌دهیم و پروایی از عواقب آن نداریم.

یک سوم بودجه سال ۹۷ به بخش حمل و نقل عمومی اختصاص یافت زیرا معتقد بودید ارتقا حمل و نقل راه نجات شهر است؛ به غیر از تکمیل خط یک مترو و آغاز عملیات اجرایی خط دو، تغییری در وضعیت ناوگان اتوبوسرانی اصفهان حاصل شده است؟

بله، معتقدم این تحول اتفاق افتاده است؛ سال ۹۷، ۵۰ دستگاه اتوبوس و سال گذشته ۱۰۰ دستگاه اتوبوس خریداری شده است که تاکنون ۷۵ دستگاه اتوبوس وارد ناوگان حمل و نقل شده است؛ علاوه بر این سال گذشته شمار زیادی از اتوبوس‌های شهری بازسازی شد. امسال نیز در تفاهم‌نامه‌ای با دولت باید ۷۰۰ اتوبوس بازسازی شود که با احتساب ۱۰۰ اتوبوس بازسازی شده سال گذشته، ۸۰۰ دستگاه اتوبوس بازسازی شده وارد چرخه حمل و نقل عمومی کلان‌شهر اصفهان خواهند شد. همچنین ۱۵۰ دستگاه اتوبوس جدید نیز به ناوگان اتوبوسرانی اضافه خواهد شد.

در مجموع شرکت واحد اتوبوسرانی اصفهان ۱۲۰۰ اتوبوس دارد که به معنای تحولی عظیم در اتوبوسرانی اصفهان است. تاکنون در مسیر درست گام برداشتیم، در شماری از شهرهای کشور بخشی از سازمان اتوبوسرانی به بخش‌خصوصی واگذار شده است؛ اگرچه در اصفهان نیز در سال‌های گذشته این اتفاق افتاده اما به شکل صحیح نبوده، در نتیجه این سازمان ماهانه باید چندین میلیارد تومان به حقوق و سایر هزینه‌های خود اختصاص دهد.

به هر حال باید سازمان اتوبوسرانی یارانه پرداخت کرد؛ بنابراین برای مدیریت بهتر، جلب رضایت مردم و ارائه خدمات بیشتر نیاز است این سازمان بخشی از فعالیت‌های خود را به بخش‌خصوصی واگذار کند تا هزینه‌های آن دیگر بر دوش شهرداری سنگینی نکند.

تنها یک سوم بودجه سازمان اتوبوسرانی از طریق پرداخت کرایه تأمین می‌شود و دو سوم هزینه‌ها را شهرداری پرداخت می‌کند؛ هر چند با شیوع ویروس کرونا همین یک سوم درآمد را نیز از دست داده است. تحول در این سازمان باید با سرعت بیشتر اتفاق بیفتد تا به جایگاه واقعی خود برسد و شهروندان انگیزه بیشتری برای استفاده از اتوبوس داشته باشند. در موضوع توسعه مترو نیز باید توجه داشته باشیم که مترو به تنهایی نمی‌تواند مسائل ترافیکی شهر را رفع کند و نیاز به توسعه به هم پیوسته در حمل و نقل عمومی داریم.

بیشتر بخوانید در:

• منتظر پرداخت مطالبه ۱۰ هزار میلیاردی کلانشهرها هستیم
• نباید تنها به توسعه اصفهان فکر کنیم

موضوع دیگری که همواره در اصفهان برای کاهش ترافیک شهر مطرح می‌شود استفاده از دوچرخه است و شهرداری بر این مسئله تاکید دارد، در دو سال اخیر مسیرهای دوچرخه‌سواری اصفهان چقدر افزایش یافته است؟ و شهرداری چقدر به لحاظ فرهنگی در این زمینه فعال بوده است؟

در شهر توسعه یافته باید تمام زیرساخت‌ها برای حمل و نقل فراهم باشد؛ اگر شهری با جمعیت بیش از یک میلیون نفر مترو نداشته باشد، توسعه یافته نیست، بنابراین مترو و تراموا باید در این شهرها وجود داشته باشد. ناوگان اتوبوسرانی کلانشهرها باید مجهز و استاندارد و تعداد تاکسی‌ها جوابگوی نیاز شهروندان باشد؛ موتورسیکلت شهروندان دودزا نباشد و تا حد امکان برقی باشد؛ همچنین پیاده راه‌ها، پل‌ها و دسترسی‌ها به گونه‌ای باشد که در بسیاری از مکان‌ها نیاز به استفاده از خودرو احساس نشود.

استفاده از دوچرخه در اصفهان، که شهری مسطح است، بسیار اهمیت دارد بنابراین قصد داریم تا یک پیست دوچرخه‌سواری از جاده باغ ابریشم که بخشی از مسیر حلقه حفاظتی شهر است و قسمت‌هایی از آن در محدوده شهری قرار دارد ایجاد کنیم. البته ایجاد بخشی از این مسیر بر عهده دستگاه‌های دیگر است.

در طول سه سال گذشته حدود هشت کیلومتر به مسیرهای دوچرخه‌سواری شهر اضافه شده است. در پارک روح‌الامین و در منطقه ۱۲ در مجاورت اتوبان کاوه مسیرهای دوچرخه‌سواری احداث شده است، البته این اقدامات کافی نیست و باید تمام امکانات را فراهم کنیم تا امکان دوچرخه‌سواری در بعضی از خیابان‌های شهر ایجاد شود. دوچرخه سواری تفریحی در محدوده ناژوان انجام می‌شود اما برای اینکه دوچرخه جایگزین اتومبیل شود، باید زیرساخت‌های لازم را فراهم کرد و در این راستا گام‌های موثرتری برداشت.

سایر بخش‌های حمل و نقل عمومی مانند مترو در چه وضعیتی هستند؟

سال ۹۶ پس از امضای توافق برجام شرکت‌های مختلفی در صف انعقاد قرارداد با شهرداری اصفهان برای توسعه خطوط مترو بودند، اما امروز شرایط تغییر کرده است. در حال حاضر فعالیت‌های عمرانی خط دوم متروی اصفهان از جبهه شمال شرقی در حال انجام و چند ایستگاه در حدود ۶۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است. با توجه به اینکه بخش قابل توجه احداث خطوط مترو مربوط به شبکه برقی آن است مذاکراتی برای احداث این قسمت با یکی از شرکت‌های مطرح ایرانی انجام شده؛ البته همچنان امیدوار و معتقدم مشکلات رفع می‌شود و دلیلی برای تأخیر بهره‌برداری از این پروژه نخواهیم داشت. اگر امسال اوراق مشارکت به فروش برسد، اعتباری معادل ۶۰۰ میلیارد تومان به فاز سوم خط دو اختصاص می‌یابد.

ایرادی که برخی از دوستان همواره مطرح می‌کنند فعالیت عمرانی برای احداث خطوط مترو است که من همواره بر آن تاکید دارم. امروز یک شهر عمرانی زیر کلان‌شهر اصفهان در حال فعالیت است که دیده نمی‌شود؛ بسیاری از اقدامات عمرانی شهرداری بر توسعه مترو متمرکز شده که دیده نمی‌شود و می‌توان پروژه‌های بیشتری در شهر اصفهان با این منابع انسانی و بودجه انجام داد که نمود چشم‌گیرتری برای مدیریت شهری در این دوره دارد اما از توسعه خطوط مترو نمی‌توانم بگذرم و اولویت برنامه‌های عمرانی توسعه خطوط مترو است.

وضعیت خط سوم مترو چگونه است؟

تلاش می‌شود خط سوم مترو از طریق جذب سرمایه‌گذار احداث شود و در این راستا مذاکراتی انجام شده است. در دو سال گذشته هزینه‌های ساخت مترو به شدت افزایش پیدا کرده است. در زمان آغاز فعالیت در این دوره مدیریت شهری احداث هر کیلومتر مسیر مترو ۴۰۰ میلیارد تومان هزینه داشت، اما در حال حاضر هزینه‌ها به ۸۰۰ میلیارد تومان رسیده است، از سوی دیگر توسعه در اصفهان باید مبتنی بر حمل و نقل همگانی یا TOD باشد و ایستگاه‌های مترو با استفاده از این روش احداث شود.