به گزارش خبرنگار ایمنا، بیماری‌های انگلی می‌تواند جان انسان را به خطر بیندازد و عفونت انگلی یکی از مشکلات و بیماری‌های شایع است که باعث بروز انواع بیماری‌ها می‌شود؛ انگل‌ها، بدن موجودات زنده را آلوده و برای زنده ماندن از آن تغذیه می‌کنند، بعضی از انگل‌ها ممکن است در بدن میزبان خود هیچ‌گونه علامتی از بیماری بر جا نگذارند، اما در بعضی دیگر باعث بیماری‌های بسیار شدیدی می‌شوند، عفونت انگلی زمانی رخ می‌دهد که انگل‌ها رشد و تکثیر یابند یا به اعضای بدن انسان حمله کنند که باعث می‌شود میزبان آن‌ها بیمار شود انگل فاسیولا یکی از این موارد است، به منظور آشنایی بیشتر با عوارض ابتلای به این انگل و روش‌های درمان و پیشگیری از آن با مهرداد صلاحی، متخصص بیماری‌های عفونی، داخلی و ریه گفت‌وگویی را انجام داده‌ایم که شرح آن را در ادامه می‌خوانید:
فاسیولا چیست؟
فاسیولیازیس یک بیماری عفونی ناشی از انگل فاسیولا است و این انگل جزء کرم‌های پهن دسته‌بندی می‌شود، به طور کلی این بیماری در دام و سایر حیوانات شایع‌تر از انسان‌هاست، اما دو گونه از این انگل انسان را آلوده می‌کند که گونه اصلی آن فاسیولا هپاتیکا است و به عنوان انگل کبدیِ رایج یا انگل کبد گوسفند نیز شناخته می‌شود و گونه‌ای مرتبط با آن به نام فاسیولا ژیگانیتکا نیز افراد را آلوده می‌کند.
این انگل که در بخش شمالی کشور شیوع دارد و راه انتقال آن حلزون‌هایی هستند که در سبزی‌ها و آب‌های جاری وجود دارند و به لارو فاسیولا آلوده هستند، فاسیولا انواع مختلف دارد که برای حیوانات گیاهخوار در اغلب نقاط دنیا آلوده کننده است.
انگل فاسیولا چگونه وارد بدن انسان می‌شود؟
کرم فاسیولا، به اندازه سه تا پنج سانتی‌متر دارای دو بادکش دهانی و شکمی و شبیه برگ است، تخم انگل پس از آنکه از طریق مدفوع میزبان نهایی، آب شیرین محیط زیست را آلوده کند، پس از حدود یکی الی دو هفته نوزاد مژهداری به نام میراسیدیوم از آن خارج شده و وارد بدن حلزون واسط خواهد شد و لاروهای کامل‌تر به نام اسپروفیت ورودی و نهایتاً "سرکر" تشکیل می‌شود که سرکر از حلزون خارج شده و به طرف گیاهان اطراف آب شنا می‌کند و به گیاه می‌چسبد و دور آن را لایه مقاومی می‌گیرد که از این پس به آن "متاسرکر" می‌گویند.
انسان یا حیوان گیاهخوار که میزبان نهایی هستند با خوردن متاسرکر به آن آلوده می‌شوند و با متلاشی شدن دیواره متاسرکر در معده و آزاد شدن سرکر آن، دیواره معده یا روده سوراخ شده و پس از آن لایه خارجی کبد را سوراخ کرده و به کبد وارد شده و با تغذیه از سلول‌های پارانشیم کبد تولید مثل و تخم ریزی می‌کند و به کرم بالغ تبدیل می‌شود.
بیماری فاسیولا به چه قسمت‌هایی از بدن آسیب می‌زند؟
آسیب‌های ناشی از بیماری فاسیولا ارتباط با تعداد کرم‌ها در بدن دارد. آسیب‌های اولیه در اثر جابجایی در بافت کبد برای رسیدن به مجرای صفرا ایجاد می‌شود که در برخی اوقات کرم‌های مرده سبب ایجاد نسج فیبری می‌شود، در انسان فقط تعداد کمی از کرم‌ها به مجرای صفرا می‌رسند که در آنجا چند ماه تا چند سال زنده می‌مانند، همچنین کم خونی از عوارض اصلی این بیماری است، علت کم خونی تغذیه کرم از خون، ایجاد خونریزی از مجاری صفراوی و کم شدن عمر گلبول‌های قرمز خون است و وجود کرم فاسیولا که گاهی وارد اعضای دیگر بدن می‌شود، سبب ایجاد آسیب در آن‌ها می‌شود مانند آسیب‌های لوزالمعده، معده، طحال، عروق خونی و ریه است.
علائم بیماری فاسیولا چیست؟
این بیماری دارای دوره کمون است، یعنی از زمانی که آلودگی وارد بدن می‌شود تا زمانی که علائم بروز می‌کند چند روز، چند هفته یا چند ماه طول می‌کشد و بعضی از افراد آلوده هرگز احساس بیماری نمی‌کنند، اما برخی افراد در همان ابتدای عفونت احساس بیماری می‌کنند، همچنین برخی افراد در مرحله مزمن عفونت یعنی هنگامی که انگل بالغ در مجاری صفراوی قرار دارد، احساس بیماری می‌کنند که در این مرحله علائم می‌تواند از ماه‌ها تا سال‌ها پس از مواجهه شروع شود، به عنوان مثال علائم می‌تواند ناشی از التهاب و انسداد مجاری صفراوی باشد، در هر دو مرحله علائم بالینی می‌تواند شامل تب، ضعف، درد شکم، ائوزینوفیلی، هپاتومگالی (کبد بزرگ شده) و آزمایش‌های غیرطبیعی کبد باشد و علاوه بر موارد گفته شده بروز علائم پوستی مانند خارش و کهیر نیز می‌تواند نشانه آلوده شدن به فاسیولا باشد.
راه پیشگیری از ابتلا به فاسیولا چیست؟
افراد باید از خوردن سبزیجات نشسته و آب‌های آلوده اجتناب کنند و بهترین راه پیشگیری در حیوانات درمان آن‌ها و از بین بردن حلزون‌های ناقل با استفاده از مواد شیمیایی و بهسازی محیط است و هیچ واکسنی برای محافظت از انسان در برابر فاسیولا وجود ندارد.
فاسیولا یک بیماری بومی است؟
بیماری فاسیولا (فاسیولاهپاتیکا) در قسمت‌های خاصی از دنیا وجود دارد و در ایران یک بیماری بومی بوده که در مناطق شمالی به ویژه گیلان با توجه به شرایط اقلیمی وجود دارد و شیوع بیماری فاسیولا در دو فصل بهار و پاییز است.
برای بیماری فاسیولا درمان دارویی وجود دارد؟
فاسیولا بیماری قابل درمان است. این بیماری با درمان داروی کرم انگل به طور کلی از بین خواهد رفت. فاسیولا انگل انتقالی انسان به انسان نیست و این بیماری انگلی غیرواگیر است و با داروی خوراکی قابل درمان است.
فاسیولا چگونه تشخیص داده می‌شود؟
این عفونت با بررسی نمونه‌های مدفوع و خون تشخیص داده می‌شود و این بیماری از طریق تصویربرداری مانند التراسونوگرافی، سی‌تی‌اسکن و ام آرآی از کبد نیز می‌تواند تشخیص داده شود. در این بیماری تعداد گلبول‌های سفید خون، آنزیم‌های کبدی، سرعت رسوب گلبول‌های قرمز و آنتی‌بادی‌های ضد فاسیولا افزایش پیدا می‌کند که در آزمایش مشخص می‌شود.
فاسیولا واگیردار است؟
این بیماری مسری نیست، تخم انگل موجود در مدفوع فرد آلوده باید در محیط و شرایطی خاص رشد کند تا در نهایت قادر به آلوده کردن افراد دیگر باشد و در شرایط غیرمعمول ممکن است افراد با خوردن گوشت خام یا جگر که حاوی اشکال نابالغ انگل است آلوده شوند.
نظر شما