محسن لعلی در گفت و گو با خبرنگار ایمنا در خصوص تفاوت عزت نفس واقعی و سالم با نوع کاذب و ناسالم آن در دوره نوجوانی، اظهار کرد: عزت نفس واقعی مبتنی بر فوق العاده بودن و تمرکز بر خود نیست به دلیل اینکه این موارد آسیب رسان است. عزت نفس واقعی این است که وقتی خودمان را قضاوت ارزشی می‌کنیم، به خودمان احترام می‌گذاریم، در قبال خود و دیگران مسئول هستیم به نوعی مفید باشیم و این مفید بودن برای همنوعان یکی از راه‌های بالا بردن عزت نفس واقعی در افراد به خصوص نوجوانان است.
وی با بیان اینکه عزت نفس ناسالم و آسیب رسان به دو شکل است، افزود: زمانی که عزت نفس نوجوان پایین باشد باعث گوشه گیری و انزوا و در نهایت افسردگی می‌شود. افرادی که عزت نفس پایینی دارند خواهان توجه زیاد از سوی اطرافیان هستند و در روابط بین فردی دچار آسیب می‌شوند.
عضو شورای نظام روانشناسی استان اصفهان، گفت: عزت نفس غیر واقعی و کاذب در نهایت منجر به خودشیفتگی می‌شود و انسان‌های خودشیفته معمولاً از بالا به پایین افراد را نگاه می‌کنند و خود را برتر می‌دانند. عزت نفس خودشیفته‌ها واقعی نیست و معمولاً شکننده است.
به گفته لعلی؛ اگر نوجوان عزت نفس کاذبی داشته باشد با دیگران و والدین مشورت نمی‌کند و نوجوان خودشیفته بر این باور است که همه کارها را می‌تواند انجام دهد و این گروه از نوجوانان اعتماد به نفس کاذب دارند و خود را عقل کل می‌دانند و رفتارهای پرخطری (ماند سوء مصرف مواد مخدر) را از خود نشان می‌دهند.
این مدرس دوره‌های تخصصی روانشناسی معتقد است بررسی‌ها نشان می‌دهد که شخصیت انسان‌ها معمولاً تا ۱۵ سالگی شکل می‌گیرد و اگر نوجوان با صفات غرور باشد که تبدیل به خودشیفتگی شود ممکن است که این روند ادامه پیدا کرده و همه زندگی او را در برگیرد. معمولاً افرادی که دچار شخصیت خودشیفته هستند در روابط بین فردی و زندگی اجتماعی شکست خورده‌های واقعی هستند.
وی با تاکید بر اینکه نوجوانی که عزت به نفس کاذب دارد شرایط واقعی را درک نمی‌کند و متوجه موقعیت‌های زندگی نمی‌شود، تصریح کرد: نوجوانی یک شخصیت آرمانی بوده واقعی نیست و این گروه از نوجوانان به دلیل اینکه عزت نفس کاذب دارند معمولاً آرمانی و تخیلی فکر می‌کنند و از شرایط واقعی زندگی خبر ندارند.
عضو شورای نظام روانشناسی استان اصفهان، تاکید کرد: این گونه تفکر می‌تواند منجر به بروز اعتماد به نفس کاذب در نوجوان شود و عمل کردن بر مبنای تخیل‌ها موجب بروز مشکلات و دردسرهایی برای آنها می‌شود.
راهکارهای کسب عزت نفس واقعی
لعلی با اشاره به راهکارهای کسب عزت نفس واقعی و سالم در بین نوجوانان، اظهار کرد: پذیرش خود و احترام به خود در کسب عزت نفس سالم و واقعی نوجوان بسیار مؤثر است. قرآن و آموزه‌های دینی در مورد کسب عزت نفس و اعتماد به نفس نیز بسیار تاکید دارند.
وی ادامه داد: امام هادی (ع) می‌فرماید: «کسی که برای خودش ارزش قائل نیست از شر او ایمن نباش» اولین کاری که باید بکنیم اینکه به خودمان احترام بگذاریم و به توانمندی‌ها و تفاوت‌های فردی خودمان توجه کنیم.
این مدرس دوره‌های تخصصی روانشناسی بر این باور است خودگویی‌های مثبت در کسب عزت نفس بسیار مؤثر است. باید اشخاص شکر گذار نعمت‌هایی باشند که خداوند به آنها داده است و شاکر زندگی کنونی، وجود دوستان و همسالان خود باشند و مثبت بیندیشند.
لعلی با تاکید بر اینکه مهارت‌های ارتباطی گسترده، مفید و معاشرت با افراد مثبت اندیش باعث کسب عزت نفس واقعی و سالم در بین نوجوانان می‌شود، تصریح کرد: علاوه بر این دوستان روی نگرش و تفکر نوجوان مؤثر هستند. نکته دیگری که در افزایش عزت نفس نوجوان بسیار مهم است اینکه "سعی کنند همیشه یک نسخه کامل از خودشان باشید نه یک کپی از دیگران" یعنی اینکه ما انسان‌ها متفاوت و بی همتا و در خلقت بی نظیر هستیم.
عضو شورای نظام روانشناسی استان اصفهان، خاطر نشان کرد: ما به عنوان یک انسان بپذیریم که نمی‌توانیم کامل باشیم و اشتباه می‌کنیم. باید تلاش شود تا از این اشتباه‌ها درس بگیریم و از این تجربه‌ها به شکل دیگری در زندگی استفاده کنیم.
وی با اشاره به اینکه توجه و رعایت این نکات در ارتقای عزت نفس نوجوانی مؤثر است، اظهار کرد: عزت نفس به طور آنی اتفاق نمی‌افتد و از دوران کودکی و از دو سالگی شکل گرفته و تحول رشدی دارد. از دوران کودکی باید ارتباط درستی بین والدین با فرزندان برقرار شود و پدر و مادرها به توانایی‌های فرزند در حد و اندازه واقعی نگاه کنند و همه این موارد در کسب عزت نفس واقعی نوجوان بسیار مؤثر است.
نظر شما